Kristian Naupang - January, 2017 PDF
Kristian Naupang - January, 2017 PDF
www.mizoramsynod.org
JANUARY 2017
Kum 23-na
January 2017
Editor
Upa C. Lalbiaktluanga
Managing Editor
Rev. Dr. C. Chawnghmingliana
Joint Editors
Lalremmawia
Upa B. Lalhmunliana
John Lalhruaitluanga
Upa Dr. C. Vanlalhruaia
Circulation Manager
Lalfakzuala
Bu 268-na
KRISTIAN
NAUPANG
Synod Office First Floor
Mission Veng, Aizawl 796 001
Phone - 0389-2324590
e-mail:
[email protected]
Phek
Editorial
...................
Hei hi thil \ha a ni
...................
Senior Dept. naupangte hnena thuchah...................
Hla leh a phuahtu - Puan var sinte
...................
Pathian Biak In zah tur
...................
Tleirawlte leh zuk leh hmuam
...................
Tleirawlte Pual
...................
Bible thawnthu : Arsi lan tam zan
...................
Anna-i leh Petera
...................
Hriatzauna Huang
...................
Hmutheitua
...................
Zawnchhuah
...................
Hrethei rawh
...................
Crossword
...................
Chei rawh le
...................
Ka hmuh ang hmu thei rawh (Inside Cover)
1
2
4
10
13
15
19
21
23
25
27
29
30
31
32
www.mizoramsynod.org
JANUARY 2017
EDITOR
KAM CHHUAK
KUM THARAH RILRU THARIN
Kristian Naupang Chanchinbu chhiartu zawng zawngte
kum 2017 kum thar chibai kan buk a che u. Kristian Naupang
chanchinbu hi Naupangte chauh lo pawhin in chhiar \hin tih
kan hria a, a lawmawm hle mai.
He kum tharah hian eng nge kan hmasawnna tur ngun
takin ngaihtuah ila. Thlawhhma latu chuan thar tam deuh a
duh chuan \in hnih hmun ai chuan \in li hmunah chuan buh a
thar tam zawk dawn a ni tih a hriat a pawimawh hmasa a.
Vawk vulhtu pawhin vawk pahnih ai chuan vawk pali a vulh
chuan kum tawpah chuan a man a tel tam deuh ang. |ha
taka i zirlaite pass i duh chuan i chhiar tam leh i zir tam a
ngai tihna a ni.
Rawngbawltu pawhin hmasawn kan tum chuan \awng\ai
hnem zawk te, inkhawm tam zawk te, Bible leh Pathian thu
\ha chhiar hnem zawk te chu kan tih ngei ngei tur a ni ang.
Engtin nge programme i siam dawn le?
Kan kohhranin thla tina chanchinbu a chhuah ringawt
pawh eng nge maw zat a lo tling ta a. Heng chanchinbute hi
engtin nge kan chhiar \hin aw? Chhiar tam hi finna a ni a,
chhiar tlem chuan a hre zau thei ngai lo vang.
Ni tin chanchinbu emaw, kar tin chanchinbu emaw,
thla tin chanchinbu emaw pawh chhiar peih ngai lo naupang,
tleirawl, nula, tlangval, nu leh pa kan ni mai thei. Chhiara
zir tak tak \hin chuan finna a hmu ang.
Heng thawh rimna tur kawng kan han sawiah te hian a
pawimawh ber chu \awng\aina nena tih a ni. Tihtakmeuhva
\awng\aia Pathian rawn chunga i tih chuan i mualpho lo
vang a, i hlawhchham bawk hek lo vang.
www.mizoramsynod.org
JANUARY 2017
JANUARY 2017
ni la chuan, i ram
chhuahnaah ka kal ve ngei
dawn a, hringeihoin min
man ve ngei dawn a, nang
angin him takin ka chhuak
ve hauh lo anga, ka sa an ei
ngei ngei ang. Chuvangin,
He thil hi a tha a ni, tiin a
chhang a.
Milem ziaktu:
Laldinthari
Kum 9
Primary Department
College Veng, Aizawl
www.mizoramsynod.org
JANUARY 2017
JANUARY 2017
\heuh a ni.
A pathumnaa ka sawi duh
chu, senior dept. naupangte hi
'nun dan thianghlimin an nung
t<r a ni, tih hi. An tleir^wl nun
thianghlim tak, engmahin a la
pawlh nut loh kha an vawng
\ha khiau t<r a ni, tihna a ni.
An p^r mawina leh an rim
tuinate a l>ng chhuak \an
d^wn chauh a ni a, duhthlanna
an hmang \an d^wn chiah
bawk a; fimkhur t^wpa an
fimkhur hun a ni. Hruai an
awlsam lai leh thl>m thl<k an
awlsam lai tak a ni tih an
inhriat a \<l hle. Tleirawl lai
thianghlim taka invawng tlat
chu kumkhuain an hlim \hin
angin tleir^wl laia chesual palh
chu damchh<ngin inchhirna
reh thei lo an nei reng tawh
\hin. Hei hi mi tam tak nunah
a chianna (evidence) hmuh t<r
a awm tawh a ni. He ch>tsual
theihna laka inv>n n^n hian
v^nglai huna siamtu hriat reng
hi thil \ul tak a ni. (Thur. 12:1).
Tleir^wlin a awmdan a
tihthianghlim d^n t<r \ha ber
chu Pathian thu ang z>la a
awm d^n ven \hat tlat a ni.
(Sam 119:9). T<nlaia
www.mizoramsynod.org
JANUARY 2017
JANUARY 2017
JANUARY 2017
10
Tl^wmngaihna Mizoten
kan neih hi a tlukpui sawina
\awngkam hi \awng dangah a
v^ng hlein an sawi \hin a.
Tl^wmngaihna hian rinawmna a keng tel a, huaisenna
n>n pawh a inthlun zawm tlat
a ni. Heta \ang hian mi dang
zah thiamna te, aia upate zah
dan thiamna leh \anpui duhna
a lo chhuak \hin a ni. A
chunga kan t^r lan t^k - 'mi
tihnawmnah chin loh' tih hi
Kristian nun dan \hain a ken
tel zinga langsar tak a ni a.
Tunlai tleir^wlte hi hemi
lamah hian hma an s^wn viau
niin a lang a, a lawmawm hle.
Chutih rualin he nun dan \ha
hi kan vawn nun reng a \ulzia
hi theihnghilh lo ila.
www.mizoramsynod.org
JANUARY 2017
11
JANUARY 2017
12
mai a. Nimahsela, he
khawvelah hian Isua avanga
kan tuarna leh retheihnate chu
chatuan rama kan lawmna leh
hlimna la tizualtu tur an ni ve
tho si a. He khawvel ropuina
leh hausaknate hi hlu ve hle
\hin bawk mah sela, Isua
avanga khawvel lam thil
hnuchhawn tawhtute chuan lei
ropuina leh hausakna hi an it
ve tawh lo. Sum leh pai ngaha
hausak tumnaten an nunah
hmun a chang ve tawh lo. He
khawvel par mawina tlana
hlim taka awm ai chuan an
tlantu Lalpa avanga hrehawm
tawrh chu an thlang tawh
zawk a ni. An tan chuan lei
mawinate hian awmzia a nei
tawh lo tih hi ka thinlungah a
chiang em em a ni.
www.mizoramsynod.org
JANUARY 2017
13
www.mizoramsynod.org
JANUARY 2017
14
www.mizoramsynod.org
JANUARY 2017
15
JANUARY 2017
16
JANUARY 2017
17
JANUARY 2017
18
JANUARY 2017
19
JANUARY 2017
Kei Beram
vengtu \ha ka ni,
Beram vengtu
\hain Beram tan
a nun a pe \hin.
20
www.mizoramsynod.org
JANUARY 2017
21
TLEIRAWLTE PUAL
John Lalhruaitluanga
Jt. Editor
Khawngaihna mak
Pathian hmangaihna nena inzawm tlat, lak hran hleih theih
loh chu Pathian khawngaihna hi a ni a. Bible-ah chuan, Rinna
avanga khawngaihnaa chhandam in ni; nangmahni thawh
chhuah a ni lo va, Pathian thil pek a ni, tih kan hmu a. A
\awng bul lamah chuan, Rinna avang tih hi rinna kaltlangin
tih a ni a, khawngaihna hi a bul tumtu, a pawimawh zawk
chu a ni.
Khawngaihna awmzia chu
tling lo, phu hauh lo, tlinga a
pawmtuin a pawmna hi a ni a.
Exam-naah theih ang tawkin i
bei ve a; mahse, i thiam theih
ngang loh avangin pass mark
33-ah mark 25 chauh i hmu a;
in zirtirtupa chuan i fail bik tur
chu a khawngaih che avangin
mark 8 (grace mark) a belh che
a, i lo pass ve ta a. Nangma
theihna leh thiamnaa innghat
tur ni la i tan pass ngaihna a
awm lo va, fail ngei ngei tur i
ni, mahse, zirtirtu khawngaihna avang liau liauvin i
pass ve ta; chu chu khawngaihna awmzia chu a ni.
Spurgeon-a chuan,
Vanram hi thiltih that
avanga kai tur ni ta sela, ka
tan chuan vanram a ni ngai
lo vang. Chu hmunah chuan
ka awm a nih pawhin, he lai
hmunah hian tihpalh thil thua
awm ka ni ang. He hmuna
awm ve tur hian tlinna ka nei
lo va, Ka phu lo ka ti thovin
ka ring. Amaherawhchu,
thiltih ni lo, khawngaihna
avang erawh chuan vanramah
khian zam hauh lovin kan lut
thei dawn a ni, a ti a. Hei hi
Paula chuan a man chiang em
em mai a, chhandamna hi
mihring thawh chhuah ni
lovin Pathian khawngaihna
www.mizoramsynod.org
JANUARY 2017
22
www.mizoramsynod.org
JANUARY 2017
23
Bible Thawnthu
ARSI LAN TAM ZAN
Nova hun a\anga kum tam tak a liam hnu chuan mi
pakhat, Abrahama an tih hi a lo awm a. Abrahama chu mi
\ha tak a ni a. Pathian tan a inserh thianghlim a, a nun kawng
tinrengah Pathian thu a awih tlat \hin. Beram leh ran rual tam
tak a nei a. Mahse, fa a nei tlat lo mai a.
Zan khat chu khua a
thiangin van lamah arsi a pe
un mai a, chhun lama rim
taka hna a thawh avangin
Abrahama chu a puan inah
thlamuang takin a chawl a.
Chu z^n thiang tak, arsi p>t
tuar zanah chuan Abrahama
hnenah chuan Pathian a
rawn inlar ta a.
Abrahama
hnenah
chuan van lam kawhhmuhin, Vana arsite khi
han thlir teh. Fapa i la nei
ang a, ani chuan fa a la nei
ang a, a fate chuan fa an la
nei zel ang a, nakinah
chuan vana arsi zat khi an
la ni ang, tiin a hrilh a.
Chu thu chu Abrahama
chuan mak a ti hle mai a,
kum 90 mi lai a ni tawh si
a. Mahse, Pathian thu chu a
ring tlat a.
JANUARY 2017
24
www.mizoramsynod.org
JANUARY 2017
25
JANUARY 2017
26
www.mizoramsynod.org
JANUARY 2017
27
Lalremmawia
* Blue Whale, khawvela
ramsa lian ber hi ft 96-a sei
leh ton 125-a rit te a ni thei
a. Chu chu sai 23 emaw,
bawngpui 230 emaw,
mihring 1,800 nen emaw
an rih zawng a inang.
* Mulukawlhte hi thla
zap miah lovin darkar tam
tak chhung an thlawk thei.
* Aigupta mulukawlh
(Egyptian vulture)-te
chuan vanghawngsei (ostrich) tui chhut keh nan
lung an hmang \hin.
* Theodore Roosevelt-a
kha US President zinga
ran/ramsa ngaina ber a ni
a; sakeibaknei te, hyena te,
ramzawhte te, savawm te
leh a dangte a vulh \hin!
* Sangha
\henkhat
chuan an pumpui tiat
chiah mit (eye) an nei.
www.mizoramsynod.org
JANUARY 2017
28
* Chhimbuk mit hi a
thluak aiin a lian zawk.
* Hnapkh^wn (Slug)
hian hn^r pali zet a nei nia!
www.mizoramsynod.org
JANUARY 2017
29
HMUTHEITUA
Kum tirah hian kum tawpa in awm dan
tur in hmu lawk thei em le? Teuh lo
lutuk, kum tawp chu sawi loh, naktukah
eng nge thleng dawn tih pawh in hre lo
tirawh u. Kei, Hmutheitua hi chuan hmuh lawk ka nei a, hriat
lawk pawh ka nei; chungte chu kan hrilh ang che u
1. Biak Ina inkhawm \hin,
\awng\ai \hin, taima taka
lehkha zir \hinte chu kum
tawpah in hlim ang.
Inkhawm ngai lo,
\awng\ai ngai lo, thatchhe
taka lehkha zir \hinte chu kum
tawpah an hlim ve lo vang.
2. Nu leh pa t hu awih
naupangte chu in nu leh paten
an duat che u anga, in
hmuingil anga, kum tawpah
in hlim ang.
Nu leh pa thu awih lo
naupangte chu an nu leh paten
an duat lo vanga, an hmuingil
ve lo vang a, kum tawpah an
hlim ve lo vang.
3. Unaute leh \hiante tana
mi thilphalte chu, an unaute
leh an \hiante pawh in
chungah an thilphal ve zel
JANUARY 2017
chu an hmuhnawm a, an
hrisel tlangpui a, kum tawpah
an hlim ang.
Inbual
peih
lo,
thuamhnaw bal deuh deuh leh
chuar deuh deuh ha, mahni in
chhung leh in bul velte vawng
fai peih lote chu an rimtui lo
va, an hrisel lo tlangpui a,
kum tawpah an hlim ve lo
ang.
Ka naute u, kum tawpa
hlim tur ka tihte hi maw,
tunah pawh an hlim a,
nakkumah pawh, kum lehah
pawh an hlim zel dawn. Kum
tawpa hlim ve lo turte thung
khi chu maw, tunah pawh,
nakkumah pawh, kum leh
zelah pawh an hlim ve lo ang.
Ka naute u, hlim loh te,
thinrim te, lungngaih te, \ah
30
Lalramnghaki
Junior Department
www.mizoramsynod.org
JANUARY 2017
31
ZAWNCHHUAH
A hnuaia hawrawp rem khawmah hian Bible-a ran leh
ramsa hming 12 zeh bo a ni a, han zawng chhuak teh le.
A dikna chu thla lehah rawn tar lan a ni ang.
S
G
K
G
U
S
K
I
R
E
S
A
E
N
A
I
U
A
P
O
A
K
L
T
L
U
D
L
M
V
K
N
W
M
R
A
H
T
A
S
E
A
G
A
A
G
S
M
E
G
I
L
A
W
V
R
B
N
A
H
B
N
S
P
A
M
E
I
V
W
A
A
I
E
O
T
I
B
S
A
K
A
W
R
D
B
H
B
U
P
N
L
I
B
E
I
K
A
U
S
E
B
A
W
N
G
A
Z
L
S
I
T
O
G
Z
A
S
K
H
O
A
N
B
O
A
S
O
M
A
D
A
I
T
E
A
G
U
Z
A
T
Z
M
S
R
D
I
S
V
H
A
I
E
U
H
A
U
I
A N A
L K O
M V P
B A O
N M H
L N E
J O A
M G F
D A H
D
I
N
R
F
A
E
D
R
E
A
V
U
T
S
R
L
I
B
D
I
E
O
G
E
B
S
O
R
A
J
L
A
Z
I
A
JANUARY 2017
32
JANUARY 2017
33
CROSSWORD
1
3
4
5
A
S
R E U B E N A
N
A
www.mizoramsynod.org
JANUARY 2017
34
www.mizoramsynod.org
JANUARY 2017
35
A chunga lemziak chi hnih khi ngun takin en la, a inan lohna chi ruk
a
hmu thei rawh.
A hnuaiah hian a chhanna lo ziak la
1...................................................................................................
2 ................................................................................................
3.................................................................................................
4..................................................................................................
5.................................................................................................
6.................................................................................................
www.mizoramsynod.org
JANUARY 2017
36
www.mizoramsynod.org