Debre, Kuzey Makedonya
| Debre | |
|---|---|
Kasaba | |
Debre Дебар Dibër | |
 | |
  Debre Debre’nin Kuzey Makedonya'daki konumu | |
| Ülke |  Kuzey Makedonya |
| Bölge | Güneybatı |
| Belediye | Debre |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Argetim Munir Fida |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 145.67 km² |
| Rakım | 625 m |
| Nüfus (2002)[1] | |
| • Toplam | 19.542 |
| Zaman dilimi | UTC+01.00 (OAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+02.00 (OAYS) |
| Alan kodu | (+389) 046 |
| Plaka kodu | DB |
Resmî site Debre Belediyesi | |
Debre (Makedonca; Дебaр Debar; Arnavutça: Dibër veya Dibra; Osmanlı dönemi: Debre-i Bâlâ), Kuzey Makedonya'nın batısında, Arnavutluk sınırında bulunan bir belediye merkezidir.
Yer Adı
[değiştir | kaynağı değiştir]Kasabanın adı Yunancada Δίβρη (Dibrē) veya Δίβρα (Dibra) şeklinde geçmektedir. Antik Yunan'da Deborus veya Deberos şeklinde kaynaklarda geçerken bölgenin değişik kavimlerce istilası sırasında Dibera, Uranik ve Oronak isimleri de kullanılmıştır.[kaynak belirtilmeli]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Kuzey Makedonya'nın batısında yer alan Debre, ülkenin idari sınıflanmasında Güneybatı Bölgesi sınırları içindedir.
Debre'nin etrafında Dešat, Stogovo, Jablanica ve Bistra dağları bulunur. Debre Gölü, Adriyatik Denizi'ne dökülen Kara Drin Nehri ve Radika Nehri bölgede bulunmaktadır.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]2.yüzyıl Roma kaynaklarında adına rastlanan şehir, Epir Despotluğu, Bulgarlar, Haçlılar, Bizanslılar ve Sırplar arasında el değiştirdi.
Osmanlı İmparatorluğu Dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Debre, 14. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu sınırlarına girmiştir. Bu dönemden 20. yüzyıl başlarına (1912-1913) kadar Osmanlı idaresinde kalmıştır.
14.yüzyıl Türk fetihlerinden 20. yüzyıl Balkan Savaşları'na kadar Osmanlı hâkimiyeti altında kaldı. Osmanlılara karşı Katolik Arnavut Prens Gjergj Kastriot Skanderbeg mücadele etti ise de başarılı olamadı. 1950-1960'lı yıllarda birçok Türk aile bölgeyi terk etmek zorunda kalarak Türkiye'ye göç etmiştir. Atatürk'ün dedesi Kızıl Hafız Ahmet Efendi'nin Debre'nin bir köyünden olduğu söylenmektedir.
Bölgedeki Osmanlı egemenliği 1912-1913 itibarıyla sona ermiştir. Debre'nin merkezi, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Debre-i Bâlâ adını taşımıştır (دبرهء بالا Debre-i Bālā)[2] ve son dönem (19. yüzyıl sonu) idari dağılımda Manastır Vilayeti'nde Debre Sancağı'na bağlı bir merkez olmuştur.[2]
Yugoslavya Krallığı Dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Osmanlı İmparatorluğu dönemi sonrasında, küçüklü büyüklü birçok muharebe sonrasında Debre'nin de yer aldığı bölge, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı egemenliğinde kalmıştır. Krallık, sonrasında Yugoslavya Krallığı olarak 1943 yılına dek egemen olmuştur.
Yugoslavya Dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]1943 yılı ile beraber Yugoslavya Krallığı ortadan kalkmış, yerine Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmuştur. Bu dönemde de Debre, devam eden idari yapı içinde yer almıştır.
Makedonya Cumhuriyeti Dönemi
[değiştir | kaynağı değiştir]1991 yılında Makedonya'nın Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nden bağımsızlığını ilan etmesiyle Debre, bağımsız Makedonya Cumhuriyeti içinde yer almıştır.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]2002 sayımlarına göre Debre Belediyesi'nin toplam nüfusu 19.542 kişidir. Bu nüfusun etnik dağılımı şu şekildedir: Arnavutlar 11.348; Makedonlar 3.911; Türkler 2.684 ve diğerleri…[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b 2002 nüfus sayımı sonuçları 8 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Makedonya Cumhuriyeti Devlet İstatistik Enstitüsü (Makedonca) (İngilizce)
- ^ a b Binbaşı M.Nasrullah; Kolağası M.Rüşdi; Mülazım M.Eşref, Osmanlı Atlası - XX. Yüzyıl Başları, (Haz.: Yaşar Baş, Rahmi Tekin), Osmanlı Araştırmaları Vakfı, İstanbul 2003, s. 28-40.
