Paradiso (Divine Comedy)
Ang Paradiso (salitang Italyano para sa "Paraiso" o "Langit") ay ang ikatlo at hulíng bahagi ng ika-14 dantaong tulang epiko ni Dante Alighieri na Divine Comedy, na kasunod ng Inferno at Purgatorio. Ito ay alegorikong pagsasalaysay ng paglalakbay ni Dante sa langit, sa pamamatnubay ni Beatrice, na kumakatawan sa teolohiya. Sa tula, ang paraiso ay inilalarawan bílang isang serye ng mga konsentrikong globo na nakapalibot sa Daigdig, na kinabibilangan ng Buwan, Merkuryo, Benus, ang Araw, Marte, Hupiter, Saturno, ang Nakapirming mga Talà, ang Primum Mobile, at sa wakas, ang Empyrean. Sa alegorya, kumakatawan ang tula sa pagpapanaog ng kaluluwa tungo sa Diyos.
Buod
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang tula ay nagsisimula sa tuktok ng Bundok Purgatoryo, ng tanghali sa Miyerkules matapos ang Pasko ng Pagkabuhay. Matapos pumanaog mula sa Globo ng apoy na pinaniniwalaang nasa pinakataas na atmospera ng Daigdig (Canto I), pinatnubayan ni Beatrice si Dante tungo sa siyam na globong selestiyal ng Langit, papunta sa Empyrean, ang tahanan ng Diyos. Ang siyam na globo ay konsentriko, tulad ng standard medieval geocentric model of cosmology,[1]na kinuha kay Ptolemy. Ang Empyrean is di-materyal. Sa Purgatoryo naman, ang estraktura ng Langit ni Dante ay sa pormang 9+1=10, na ang isa sa mga sampung rehiyon ay naiiba sa natitiráng siyam.
Ang Siyam na Globo ng Langit
[baguhin | baguhin ang wikitext]Unang Globo (Ang Buwan: Ang Pabago-bago)
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang waxing at waning ng buwan ay inuugnay sa inkonstansiya o kapabagu-baguhan. Dahil dito, ang globo ng buwan ay para sa mga kaluluwa na iniwan ang kanilang mga sinumpaang pangako, at nagkulang sa katatagan ng loob. (Canto II).
Ikalawang Globo (Merkuryo: Ang Ambisyoso)
[baguhin | baguhin ang wikitext]Dahil sa kalapitan nito sa araw, ang planetang Merkuryo ay mahirap makita. Sa alegorya, ang planeta ay kumakatawan sa mga gumawa ng kabutihan dahil sa kagustuhang sumikat, ngunit, dahil sa pagiging ambisyoso, ay nagkulang sa bansay ng katarungan.
Ikatlong Globo (Benus: Ang mga Magkasintahan)
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ikaapat na Globo (Ang Araw: Ang Marunong)
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ikalimang Globo (Marte: Ang mga Mandirigma ng Pananampalataya)
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ikaanim na Globo (Hupiter: Ang mga Makatarungang Pinúnò)
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ikapitong Globo (Saturno: Ang mga Mapagnilay-nilay
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ikawalong Globo (Ang mga Nakapariming Talà: Pananampalataya, Pag-asa, at Pag-ibig)
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ikaanim na Globo (Ang Primum Mobile: Ang mga Anghel)
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang mga Empyrean
[baguhin | baguhin ang wikitext]Mula sa Primum Mobile, pumanaog si Dante papunta sa isang dako sa ibayo ng pisikal na eksistensiya, ang Empyrean, na ang tahanan ng Diyos. Si Beatrice, na kumakatawan sa teolohiya, ay nagbagong-anyo upang maging mas maganda pa kaysa dati, at si Dante naman ay nabalot ng liwanag, na paraan upang makita niya ang Diyos.[45] (Canto XXX):
"Like sudden lightning scattering the spirits
of sight so that the eye is then too weak
to act on other things it would perceive,
such was the living light encircling me,
leaving me so enveloped by its veil
of radiance that I could see no thing.
The Love that calms this heaven always welcomes
into Itself with such a salutation,
to make the candle ready for its flame."[46]