Afrika Bileleşigi
Afrika Bileleşigi (AB) Afrika yklymynda ýerleşýän 55 agza döwletden ybarat kontinental birleşik. AB 1999-njy ýylyň 9-njy sentýabrynda Liwiýanyň Sirte şäherinde geçirilen Sirte jarnamasynda Afrika Bileleşigini döretmäge çagyryldy. Bu blog 2001-nji ýylyň 26-njy maýynda Efiopiýanyň Addis Abebada esaslandyryldy we 2002-nji ýylyň 9-njy iýulynda Günorta Afrikanyň Durban şäherinde açyldy.[4] AB-nyň maksady 1963-nji ýylyň 25-nji maýynda Addis Abebada döredilen Afrika Bileleşigi Guramasyny (ABG) çalyşmakdy gol çeken 32 hökümet tarapyndan; ABG 2002-nji ýylyň 9-njy iýulynda dargadyldy. AB-nyň iň möhüm kararlaryny Afrika Bileleşiginiň Assambleýasy, agza döwletleriň we hökümet baştutanlarynyň ýarym ýyllyk ýygnagy kabul edýär.
Bileleşigiň sekretariaty, Afrika Bileleşigi Komissiýasy Addis Abebada ýerleşýär. AB-nyň iň uly şäheri Nigeriýanyň Lagos şäheridir, iň uly şäher aglomerasiýasy bolsa Müsüriň Kairidir. Afrika Bileleşiginiň 1,3 milliarddan gowrak ilaty we meýdany 30 million km2 (12 million inedördül mil) bolup, Sahara we Nil ýaly dünýä ähmiýetli ýerleri öz içine alýar.[5] Esasy işleýän dilleri: arap, iňlis, fransuz dili|fransuz]], portugal, ispan we suwaýil dilleridir.[6] Afrika Bileleşiginiň içinde Parahatçylyk we Howpsuzlyk Geňeşi we Pan-Afrika Parlamenti ýaly resmi guramalar bar.
Agzalar
[düzet | çeşmäni düzet]- Alžir
- Angola
- Benin
- Botswana
- Burkina Faso (togtadyldy)
- Burundi
- Kamerun
- Cape Verde
- Merkezi Afrika Respublikasy
- Çad
- Komorlar
- Kongo Respublikasy
- Kongo Demokratik Respublikasy
- Jibuti
- Müsür
- Ekwatorial Gwineýa
- Eritreýa
- Swatda
- Efiopiýa
- Gabon (togtadyldy)
- Gambiýa
- Gana
- Gwineýa (togtadyldy)
- Gwineýa-Bissau
- Piliory kenary
- Keniýa
- Lesoto
- Liberiýa
- Liwiýa
- Madagaskar
- Malawi
- Mali (togtadyldy)
- Mawritaniýa
- Mawritis
- Marokko
- Mozambik
- Namibiýa
- Niger (togtadyldy)
- Nigeriýa
- Ruanda
- Sahrawi Arap Demokratik Respublikasy
- San Tomé we Prinsipe
- Senegal
- Seýşel adalary
- Sierra Leone
- Somali
- Günorta Afrika
- Günorta Sudan
- Sudan (togtadyldy)
- Tanzaniýa
- Togo
- Tunis
- Uganda
- Zambiýa
- Zimbabwe
Synçylar
[düzet | çeşmäni düzet]- Gaiti[44]
- Ysraýyl (2023-nji ýylyň fewral aýyna çenli togtadyldy) [45] [46]
- Gazagystan [47]
- Latwiýa [48]
- Meksika [49]
- Palestina [50]
- Serbiýa [51]
- Türkiýe [52]
- Ukraina [53]
- Birleşen Arap Emirlikleri [54]
Salgylanmalar
[düzet | çeşmäni düzet] |
Bu makala ownuk makaladyr. Ony üýtgetmek hem-de ösdürmek arkaly Wikipediýa kömek edip bilersiňiz. |
- ↑ "African Union anthem, etc". Africamasterweb.com. Archived from the original on 15 September 2015. Retrieved 26 November 2012. Unknown parameter
|url-status=ignored (help) - ↑ "African Union votes to readmit Morocco". BBC News. 19 September 2018. https://www.bbc.com/news/world-africa-38795676.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 "World Economic Outlook Database, October 2019". IMF.org. International Monetary Fund. Archived from the original on 14 July 2020. Retrieved 8 February 2020. Unknown parameter
|url-status=ignored (help) - ↑ Thabo Mbeki (9 July 2002). "Launch of the African Union, 9 July 2002: Address by the chairperson of the AU, President Thabo Mbeki". ABSA Stadium, Durban, South Africa: africa-union.org. Archived from the original on 3 May 2009. Retrieved 8 February 2009.
- ↑ Manboah-Rockson, Joseph (23 September 2016). Politics & the Struggle for Democracy in Ghana: An Introduction to Political Science.
- ↑ "AU Languages". African Union. Retrieved 2 May 2021.
Sitirleme säwligi: "note" atly topar üçin <ref> tegleri bar, emma degişli code><references group="note"/> tegi tapylmady