สหพรรคแรงงานโปแลนด์

สหพรรคแรงงานโปแลนด์
สหพรรคแรงงานโปแลนด์ Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
ชื่อย่อ	PZPR
ผู้นำคนแรก	บอแลสวัฟ บีแยรุต
ผู้นำคนสุดท้าย	มีแยตชึสวัฟ รากอฟสกี
คำขวัญ	Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się!
ก่อตั้ง	16–21 ธันวาคม ค.ศ. 1948
ถูกยุบ	27–30 มกราคม ค.ศ. 1990
รวมตัวกับ	พรรคสังคมนิยมโปแลนด์และพรรคกรรมกรโปแลนด์
ถัดไป	สังคมประชาธิปไตยแห่งสาธารณรัฐโปแลนด์ (de facto) สหภาพสังคมประชาธิปไตยโปแลนด์ (de facto) Union of Polish Communists "Proletariat" (de facto)
ที่ทำการ	Nowy Świat 6/12, ; 00-497 Warsaw
หนังสือพิมพ์	Trybuna Ludu
ฝ่ายเยาวชน	สหภาพเยาวชนสังคมนิยมโปแลนด์
ฝ่ายทหาร	กองทัพประชาชนโปแลนด์
สมาชิกภาพ (ปี คริสต์ทษวรรษที่ 1980)	3,000,000 คน
อุดมการณ์	ลัทธิคอมมิวนิสต์; ลัทธิสังคมนิยม; ลัทธิมากซ์–เลนิน; ลัทธิสตาลิน (จนถึง ค.ศ. 1956); ฝ่าย:; ชาตินิยมฝ่ายซ้าย;
จุดยืน	ซ้ายจัด
กลุ่มระดับชาติ	Patriotic Movement for National Rebirth
กลุ่มระดับสากล	โคมินฟอร์ม
สี	แดง
เพลง	"มียช์ซีนาโรโดคา"
	การเมืองโปแลนด์ ; รายชื่อพรรคการเมือง; การเลือกตั้ง

สหพรรคแรงงานโปแลนด์ (โปแลนด์: Polska Zjednoczona Partia Robotnicza; PZPR) เป็นพรรคคอมมิวนิสต์ซึ่งปกครองสาธารณรัฐประชาชนโปแลนด์เป็นรัฐพรรคการเมืองเดียว ตั้งแต่ ค.ศ. 1948 ถึง ค.ศ. 1990 ในอุดมการณ์ มีพื้นฐานมาจากทฤษฏีลัทธิมากซ์–เลนิน โดยให้ความสำคัญอย่างมากแก่ลัทธิฝ่ายชาตินิยมฝ่ายซ้าย พรรคสหพรรคแรงงานโปแลนด์มีอำนาจควบคุมสถาบันสาธารณะเอาไว้ในประเทศ เช่นเดียวกับกองทัพประชาชนโปแลนด์ หน่วยงานมั่นคงยูบีหรือเอ็สบี กองกำลังตำรวจอาสาสมัคร(MO) และสื่อต่าง ๆ

การฉ้อโกงของการเลือกตั้งสภานิติบัญญัติของโปแลนด์ ค.ศ. 1947 ทำให้ฝ่ายซ้ายได้รับอำนาจทางการเมืองอย่างสมบูรณ์ในโปแลนด์ช่วงหลังสงคราม สหพรรคแรงงานโปแลนด์ถูกก่อตั้งขึ้นทันทีในเดือนธันวาคม ค.ศ. 1948 เกิดจากการรวมตัวกันของสองพรรคการเมืองก่อนหน้านี้ ได้แก่ พรรคกรรมกรโปแลนด์(PPR) และพรรคสังคมนิยมโปแลนด์(PPS) ตั้งแต่ ค.ศ. 1952 ตำแหน่ง "เลขาธิการเอก" ของสหพรรคแรงงานโปแลนด์นั้นเทียบเท่ากับตำแหน่งเผด็จการ ประธานาธิบดี หรือประมุขแห่งรัฐของประเทศอื่น ๆ ในโลก ตลอดระยะเวลาที่ดำรงอยู่ สหพรรคแรงงานโปแลนด์ยังคงมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับฝ่ายที่มีอุดมการณ์เหมือนกันของกลุ่มตะวันออก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง พรรคเอกภาพสังคมนิยมเยอรมนี พรรคคอมมิวนิสต์เชโกสโลวาเกีย และพรรคคอมมิวนิสต์แห่งสหภาพโซเวียต ระหว่างปี ค.ศ. 1948 และ ค.ศ. 1954 มีจำนวนเประชาชนเกือบ 1.5 ล้านคน ได้สมัครเป็นสมาชิกของสหพรรคแรงงานโปแลนด์ และจำนวนสมาชิกได้เพิ่มขึ้นเป็น 3 ล้านคนในปี ค.ศ. 1980

วัตถุประสงค์หลักของพรรคคือการกำหนดวาระสังคมนิยมในโปแลนด์ รัฐบาลคอมมิวนิสต์พยายามปรับปรุงมาตรฐานการครองชีพของชนชั้นกรรมาชีพ ทำให้การศึกษาและการรักษาพยาบาลสามารถมอบให้แก่ประชาชนทุกคนได้ การจัดตั้งเศรษฐกิจแบบรวมศูนย์ สถาบันทั้งหมดเป็นรัฐ และจัดตั้งความมั่นคงภายในหรือภายนอกด้วยกองกำลังติดอาวุธที่เข้มแข็ง แนวความคิดบางอย่างที่นำเข้ามาจากต่างประเทศ เช่น การทำฟาร์มรวมขนาดใหญ่และโลกิยานุวัติ ซึ่งล้มเหลวในช่วงแรก สหพรรคแรงงานโปแลนด์ได้ถูกมองว่าเป็นพวกเสรีนิยมและนิยมกลุ่มตะวันตกมากกว่าประเทศเพื่อนบ้านของตนอย่างเยอรมนีตะวันออกหรือสหภาพโซเวียต และเกลียดชังพวกนักการเมืองหัวรุนแรงมากกว่า แม้ว่าการโฆษณาชวนเชื่อจะถูกนำมาใช้ในสื่อสำคัญต่าง ๆ เช่น Trybuna Ludu ("เวทีอภิปรายของประชาชน") และการถ่ายทอดสดทางโทรทัศน์ Dziennik ("วารสาร") การเซ็นเซอร์ไม่ได้ผลในช่วงกลางปี ค.ศ. 1980 และค่อย ๆ ถูกยกเลิกไป ในทางกลับกัน สหพรรคแรงงานโปแลนด์ได้มีหน้าที่รับผิดชอบในการปราบปรามอย่างโหดเหี้ยมต่อการต่อต้านของพลเรือนและผู้ประท้วงในการประท้วงที่พอซนาน ค.ศ. 1956 การประท้วงของชาวโปแลนด์ในปี ค.ศ. 1970 และตลอดช่วงกฏอัยการศึก ระหว่างปี ค.ศ. 1981 และ ค.ศ. 1983 สหพรรคแรงงานโปแลนด์ยังได้ริเริ่มรณรงค์การต่อต้านชาวยิวอย่างรุนแรงในช่วงวิกฤตการเมืองโปแลนด์ ค.ศ. 1968 ซึ่งบีบบังคับให้ชาวยิวที่เหลือในโปแลนด์ต้องอพยพ

ท่ามกลางวิกฤตทางการเมืองและเศรษฐกิจที่กำลังดำเนินอยู่ ขบวนการโซลิดาริตีได้กลายเป็นขบวนการทางสังคมที่ต่อต้านระบบราชการที่สำคัญ ซึ่งติดตามการเปลี่ยนแปลงทางสังคม ด้วยการปกครองแบบคอมมิวนิสต์ที่ดูผ่อนคลายในประเทศเพื่อนบ้าน สหพรรคแรงงานโปแลนด์ได้สูญเสียการสนับสนุนอย่างมากและถูกบังคับให้เจรจากับฝ่ายค้านและปฏิบัติตามข้อตกลงโต๊ะกลมโปแลนด์ซึ่งได้อนุญาตให้มีการเลือกตั้งตามระบอบประชาธิปไตยแบบเสรี การเลือกตั้ง เมื่อวันที่ 4 มิถุนายน ค.ศ. 1989 ซึ่งปรากฏว่าโซลิดาริตี้ได้รับชนะการเลือกตั้ง ส่งผลให้การปกครองของคอมมิวนิสต์ในโปแลนด์ที่มีระยะเวลายาวนาน 40 ปีต้องสิ้นสุดลง สหพรรคแรงงานโปแลนด์ถูกยุบลงในเดือนมกราคม ค.ศ. 1990

หัวหน้าพรรค

บอแลสวัฟ บีแยรุต (22 ธันวาคม ค.ศ. 1948–12 มีนาคม ค.ศ. 1956)
แอดวาร์ต ออคับ (20 มีนาคม ค.ศ. 1956–21 ตุลาคม ค.ศ. 1956)
ววาดึสวัฟ กอมูว์กา (21 ตุลาคม ค.ศ. 1956–20 ธันวาคม ค.ศ. 1970)
แอดวาร์ต กีแยแร็ก (20 ธันวาคม ค.ศ. 1970–6 กันยายน ค.ศ. 1980)
สตาญิสวัฟ กาญา (6 กันยายน ค.ศ. 1980–18 ตุลาคม ค.ศ. 1981)
วอยแชค ยารูแซลสกี (18 ตุลาคม ค.ศ. 1981–29 กรกฎาคม ค.ศ. 1989)
มีแยตชึสวัฟ รากอฟสกี (29 กรกฎาคม ค.ศ. 1989–29 มกราคม ค.ศ. 1990)

การประชุม

การประชุม	วันที่
การประชุมครั่งที่ 1	15-22 ธันวาคม 1948
การประชุมครั่งที่ 2	10-17 มีนาคม 1954
การประชุมครั่งที่ 3	10-19 มีนาคม 1959
การประชุมครั่งที่ 4	15-20 มิถุนายน 1964
การประชุมครั่งที่ 5	11-16 พฤษจิกายน 1968
การประชุมครั่งที่ 6	6-11 ธันวาคม 1971
การประชุมครั่งที่ 7	8-12 ธันวาคม 1975
การประชุมครั่งที่ 8	11-15 กุมภาพันธ์ 1980
การประชุมครั่งที่ 9	14-20 กรกฎาคม 1981
การประชุมครั่งที่ 10	29 มิถุนายน -3 กรกฎาคม 1986