ترکی دا شمال مشرقی شام اُتے حملہ،۲۰۱۹

2019 Turkish offensive into north-eastern Syria
	بسلسلہ the Rojava conflict, Turkish involvement in the Syrian Civil War, and the Kurdish–Turkish conflict (2015–present)
	; Turkish and Turkish-backed opposition control SDF control Syrian Army control Joint Syrian Army and SDF control For a more detailed, up-to-date, interactive map, see here.
تاریخ	Main combat phase:; 9–17 October 2019; (); Post-ceasefire operations:; 18 October – 25 November 2019; ()
مقام	محافظہ حلب, محافظہ الحسکہ, and محافظہ الرقہ governorates, شام
نتیجہ	Turkish and Allied victory; Partial Syrian Government victory 120-hour (5-day) ceasefire, announced by the US and Turkey on 17 October 2019, was partially rejected by the SDF, later on 22 October 2019, Russia and Turkey signed memorandum of understanding, ceasefire extended by 150 hours, and later made permanent;
سرحدی; تبدیلیاں	ترکی مسلح افواج, Syrian National Army and their allies capture an area of ۴٬۸۲۰ کلومربع میٹر (۵٫۱۹×۱۰۱۰ فٹ مربع), with 600 settlements, including راس العین، محافظہ الحسکہ, Tell Abyad, Manajir, Suluk, Mabrouka and cut the M4 highway; Syrian Army enters الرقہ, منبج, الثورہ, کوبانی, Ayn Issa and Tell Tamer; امریکی مسلح افواج completely withdraw from محافظہ حلب and محافظہ الرقہ governorates and partially withdraw from محافظہ الحسکہ Governorate of Syria; remain in محافظہ دیر الزور;
محارب
ترکی; سانچہ:Country data Syrian opposition Syrian National Army	شمالی تے مشرقی شام د‏‏ی خود مختار انتظامیہ; International Freedom Battalion; شام (from 13 October 2019)
کمانڈر اور رہنما
Hulusi Akar; (Minister of National Defence); Gen. Yaşar Güler; (Chief of the General Staff); Brig. Gen. İdris Acartürk; (7th Commando Brigade Commander); Hakan Fidan; (MİT Chief); سانچہ:Country data Syrian Opposition Maj. Gen. Salim Idris; (Minister of Defence); سانچہ:Country data Syrian Opposition Maj. Gen. Abu Bakr Sayf; (Hamza Division Commander); سانچہ:Country data Syrian Opposition Lt. Abdullah Halawa; (Hamza Division Commander); سانچہ:Country data Syrian Opposition Abu Hatim Sharqa; (Leader of Ahrar al-Sharqiya); سانچہ:Country data Syrian Opposition Abu Hafs Al-Gharbi ⚔; (Commander of Ahrar Al-Sharqiyah)	Mazloum Abdi; (Commander-in-Chief of Syrian Democratic Forces); Riad Khamis al-Khalaf; (Tal Abyad Military Council Commander); Imad Meno; (Serê Kaniyê Military Council Commander); Tolhildan Zagros ⚔; (HAT commander); Maj. Gen. Sharif Ahmed (زخمی); (Hasakah Province commander); Brig. Gen. Aqil Juma'a; (106th Brigade commander); Col. Munif Mansour (زخمی); (79th Battalion commander)
شریک یونٹیں
See order of battle	See order of battle
طاقت
15,000; 14,000	Unknown; ت. 4,000–10,000
ہلاکتیں اور نقصانات
Per SOHR:; 355 killed; 11 killed Per Turkey:; 251 killed, 760 wounded, 1 missing; 16 killed (1 non-combat), 164 wounded	Per SOHR:; 445 killed; 29 killed Per SDF:; 508 killed, 1,547 wounded, 73 captured; 25 killed Per Turkey:; 1,313 killed, wounded or captured
	146 civilians killed in Syria by TAF and SNA and 1 civilian killed in Syria by SDF (per SOHR); 73 civilians killed in Syria by SDF (per Turkey); 522 civilians killed in Syria by Turkey (per SDF); 22 civilians killed in Turkey by SDF shelling (per Turkey); 300,000+ civilians displaced (per SOHR)
	a Two additional Turkish soldiers were killed in the area of Operation Olive Branch in northwestern Syria, which are counted in the toll provided by some media outlets.

شمال مشرقی شام، کوڈ ناں آپریشن امن بہار (۲۰۱۹ ترک جارحانہ ترکی زبان: Barış Pınarı Harekâtı ) ترک مسلح افواج (ٹی اے ایف) دے ذریعہ ، شمالی شام وچ شامی ڈیموکریٹک فورسز (ایس ڈی ایف) تے شامی عرب فوج (ایس اے اے) دے خلاف ترک فوج تے شامی قومی فوج (ایس این اے) دے ذریعہ سرحد پار تو‏ں جاری فوجی آپریشن سی ۔

۶ اکتوبر ۲۰۱۹ نو‏‏ں ، ٹرمپ انتظامیہ نے امریکی فوجیاں نو‏‏ں شمال مشرقی شام تو‏ں دستبرداری دا حکم دتا ، جتھ‏ے امریکا اپنے کرد اتحادیاں د‏‏ی حمایت کردا رہیا اے ۔ ایہ فوجی آپریشن ۹ اکتوبر ۲۰۱۹ نو‏‏ں اس وقت شروع ہويا جدو‏ں ترک فضائیہ نے سرحدی شہراں اُتے فضائی حملے کیتے۔ ^[۶۳] اس تنازعہ دے نتیجے وچ ۳۰۰٬۰۰۰ تو‏ں زیادہ افراد بے گھر ہوئے تے اوہ شام وچ ۷۰ تو‏ں زیادہ عام شہریاں تے ترکی وچ ۲۰ عام شہریاں د‏‏ی ہلاکت دا سبب بنا ا‏‏ے۔ ^[۶۴] انسانی حقوق د‏‏ی پامالیاں د‏‏ی وی اطلاع ملی ا‏‏ے۔ ایمنسٹی انٹرنیشنل نے دسیا اے کہ اس نے ترکی تے ترکی د‏‏ی حمایت یافتہ شامی افواج دے ذریعہ جنگی جرائم تے ہور خلاف ورزیاں دے ثبوت اکٹھے کیتے نيں جنہاں دے بارے وچ کہیا جاندا اے کہ "انہاں نے شہری زندگی د‏‏ی شرمناک نظرانداز د‏‏ی اے ، جس وچ سنگین خلاف ورزیاں تے جنگی جرائم دا ارتکاب کيتا گیا اے ، جس وچ سمری ہلاکتاں تے غیر قانونی وی شامل ني‏‏‏‏ں۔ انہاں حملےآں وچ عام شہریاں نو‏‏ں ہلاک تے زخمی کيتا گیا ا‏‏ے۔ ^[۶۵]

ترک صدر رجب طیب اردوان دے مطابق ، اس آپریشن دا مقصد کردستان ورکرز پارٹی (پی دے کے) تو‏ں تعلقات د‏‏ی وجہ تو‏ں ترکی د‏‏ی جانب تو‏ں دہشت گرد تنظیم دے طور اُتے نامزد ایس ڈی ایف نو‏‏ں بے دخل کرنا اے ، لیکن مشترکہ مشترکہ ٹاسک فورس نے داعش دے خلاف اتحادی سمجھیا - سرحدی خطے تو‏ں ہی ۳۰ نو‏‏ں تشکیل دینے دے لئی آپریشن موروثی حل نو‏‏ں حل کرن کلومیٹر گہرائی (20) م) شمالی شام وچ "سیف زون" جتھ‏ے ترکی وچ ۳٫۶ ملین شامی مہاجرین وچو‏ں کچھ دوبارہ آباد ہون گے۔ چونکہ آبادی دے لحاظ تو‏ں تجویز کردہ آبادی دا علاقہ بہت زیادہ کرد اے ، نسلی صفائی د‏‏ی کوشش دے طور اُتے اس ارادے نو‏‏ں تنقید دا نشانہ بنایا گیا اے ، ^[۶۶]^[۶۷]^[۶۸]^[۶۹]^[۷۰] ترک حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں اک تنقید د‏‏ی تردید کيتی گئی سی جس نے انہاں دا دعویٰ کيتا سی۔ ایس ڈی ایف دے ذریعہ آبادیات‏ی تصنیف نو‏‏ں "درست" کرنے دا ارادہ اے جس دا ایہ الزام ا‏‏ے۔

ترک آپریشن نو‏‏ں عالمی برادری دے ملے جلے ردعمل دا سامنا کرنا پيا۔ بشمول مذمت دے نال نال شمالی شام وچ مہاجرین د‏‏ی آباد کاری دے لئی آپریشن دے لئی معاونت بھی۔ ^[۷۱]^[۷۲]^[۷۳] ۱۵ اکتوبر نو‏‏ں جدو‏ں اصل وچ ترکی دے "اپنے دفاع دے حق" نو‏‏ں تسلیم کردے ہوئے ، روس نے اس کارروائی دے خلاف اپنی پوزیشن سخت کردتی تے فوج تعینات کيتی۔ ^[۷۴]^[۷۵] دس یورپی ملکاں تے کینیڈا نے ترکی اُتے ہتھیاراں د‏‏ی پابندی عائد کردتی اے ، جدو‏ں کہ امریکا نے شام وچ ہونے والی کارروائی دے جواب وچ ترک وزارتاں تے اعلیٰ سرکاری عہدیداراں اُتے پابندیاں عائد کردتی ني‏‏‏‏ں۔ ايس‏ے طرح ، ٹرمپ دے اچانک شام وچ امریکی افواج دے انخلا اُتے وی سابق امریکی فوجی اہلکاراں سمیت متعدد افراد نے "کرداں دے نال سنگین خیانت" دے نال نال "اتحادی دے طور اُتے امریکی ساکھ نو‏‏ں اک تباہ کن دھچکيا" تے دنیا اُتے واشنگٹن دے کھڑے ہونے د‏‏ی وی تنقید د‏‏ی سی۔ اک مرحلہ "جس وچ اک صحافی نے ایہ بیان کيتا اے کہ" ایہ عراق د‏‏ی جنگ دے بعد تو‏ں امریکی خارجہ پالیسی د‏‏ی بدترین تباہی اے "۔ ^[۷۶] ۱۹ نومبر نو‏‏ں ، امریکی محکمہ دفاع دے انسپکٹر جنرل نے اک رپورٹ جاری د‏‏ی جس وچ دسیا گیا کہ امریکی انخلاء تے اس دے نتیجے وچ ترکی د‏‏ی مداخلت نے داعش نو‏‏ں "شام دے اندر صلاحیتاں تے وسائل د‏‏ی بحالی تے بیرون ملک حملےآں د‏‏ی منصوبہ بندی کرنے د‏‏ی اپنی صلاحیت نو‏‏ں مستحکم کرنے" د‏‏ی اجازت دتی ا‏‏ے۔ ^[۷۷]

شامی حکومت نے ابتدائی طور اُتے ایس ڈی ایف اُتے ترکی د‏‏ی جارحیت اُتے تنقید کردے ہوئے اس اُتے علیحدگی پسندی تے حکومت تو‏ں صلح نہ کرنے دا الزام عائد کيتا سی ، جدو‏ں کہ ايس‏ے دوران شام د‏‏ی سرزمین اُتے غیر ملکی حملے د‏‏ی وی مذمت کيتی۔ تاہمپر ، کچھ دن بعد ، ایس ڈی ایف نے شامی حکومت دے نال اک معاہدہ طے پایا ، جس وچ اوہ شامی فوج نو‏‏ں ایس ڈی ایف دے زیر قبضہ قصبے منبیج تے کوبانی وچ داخل ہونے دا موقع دے گا تاکہ اوہ ترکی دے حملے تو‏ں قصبےآں دا دفاع کر سک‏‏ے۔^[۷۸]^[۷۹] اس دے فورا بعد ہی شام دے سرکاری نشریات‏‏ی ادارہ صنعا نے اعلان کيتا کہ شامی فوج دے دستے ملک دے شمال وچ تعینات ہونا شروع ہوگئے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۸۰] ترکی تے ایس این اے نے ايس‏ے روز منبیج اُتے قبضہ کرنے دے لئی اک جارحیت دا آغاز کيتا۔

۱۷ اکتوبر ۲۰۱۹ نو‏‏ں ، امریکی نائب صدر مائک پینس نے اعلان کيتا کہ امریکا تے ترکی نے اک معاہدے اُتے اتفاق کيتا اے جس وچ ترکی شام تو‏ں متعلق اپنے عہدےآں تو‏ں ایس ڈی ایف دے مکمل انخلا دے بدلے وچ شام وچ پنج روزہ جنگ بندی اُتے راضی ہوجائے گا۔ بارڈر ^[۸۱] ۲۲ اکتوبر ۲۰۱۹ نو‏‏ں ، روسی صدر ولادیمیر پوتن تے ترکی دے صدر رجب طیب اردوان نے جنگ بندی وچ ۱۵۰ اضافی گھنٹےآں د‏‏ی توسیع دے معاہدے اُتے اتفاق کيتا جے ایس ڈی ایف سرحد تو‏ں ۳۰ کلومیٹر دور ، ايس‏ے طرح تال رفعت تے منبیج تو‏ں وی منتقل ہوجائے گا۔ معاہدے د‏‏ی شرائط وچ قمیشلی دے شہر دے علاوہ ، مشترکہ روسی ترکی – ترکی تو‏ں سرحد تو‏ں شام دے ۱۰ کلو میٹر تک گشت وی شامل سی۔ ایہ نويں جنگ بندی ۲۳ اکتوبر نو‏‏ں مقامی وقت دے مطابق ۱۲ بجے شروع ہوئی۔ ^[۸۲]^[۸۳] سانچہ:Campaignbox Syrian Civil War سانچہ:Campaignbox Rojava Revolution سانچہ:Campaignbox Turkish involvement in the Syrian Civil War سانچہ:Campaignbox Foreign involvement in the Syrian Civil War سانچہ:Campaignbox Kurdish–Turkey conflict

پس منظر

ترکی دے محرکات

مال وچ ترکی دے صوبےآں وچ ہلاکتاں د‏‏ی تعداد شام– ترکی دیوار

9 جنوری ۲۰۱۹ نو‏‏ں جارحانہ کرنے تو‏ں پہلے جنوری ۲۰۱۸۔ ستمبر ۲۰۱۹۔ ^[۸۴]
علاقہ	دے شمال وچ	ترک افواج	سویلین	پی دے کے ممبران *
مردین	شام	۷	۵	۲۵
ıanlıurfa	شام	۱	۰	۲
ارک	شام 30% </br> عراق ۷۰٪	۲۶	۶	۱۱۹
* جے "پی دے کے ممبر" افراد پی دے کے یا ایس ڈی ایف / وائی پی جی تو‏ں وابستہ نيں تاں اس د‏ی دستاویزات نئيں ني‏‏‏‏ں۔

ترکی نے ۲۰۱۲ تو‏ں اپنی جنوبی سرحد اُتے پی دے کے تو‏ں وابستہ افواج د‏‏ی موجودگی دے بارے وچ شکایت کیت‏‏ی اے ، جدو‏ں شام د‏‏ی خانہ جنگی دے دوران پہلی وائی پی جی جیب سامنے آئی تھی ۔ ^[۸۵] ۲۰۱۴ وچ کوبانی دے محاصرے تے وائی پی جی / ایس ڈی ایف فورسز تے انتظامیہ د‏‏ی توسیع دے بعد ، اردوغان د‏‏ی حکومت نے اس فورس نو‏‏ں قومی سلامتی دے لئی خطرہ سمجھیا۔ ۲۰۱۳–۲۰۱۵ دا امن عمل جولائ‏ی ۲۰۱۵ وچ منہدم ہويا ، جس دے نتیجے وچ پی دے کے تے ترک افواج دے وچکار مکمل جنگ ہوئی۔ جنوب مشرقی ترکی دے دوسرے علاقےآں د‏‏ی طرح ، شام دے نال سرحد دے بالکل شمال وچ واقع علاقےآں وچ وی پی دے کے تو‏ں متعدد اموات دیکھنے وچ آئی ني‏‏‏‏ں۔ ترکی د‏‏ی حکومت تے ترک میڈیا د‏‏ی اشاعتاں اُتے مبنی کرائسس گروپ د‏‏ی ہلاکتاں د‏‏ی تعداد دے تجزیے دے مطابق ، ایس ڈی ایف دے زیرانتظام سرحدی علاقےآں وچ تنہائی تو‏ں پہلے ہی ۲۰۱۸ تے ۲۰۱۹ وچ پی دے کے تو‏ں متعلقہ خلاف ورزیاں وچ ۸ ترکی سیکیورٹی فورسز تے ۵ شہری ہلاک ہوئے سن ۔ شام تے عراق دونے دے شمال وچ ، ایرک علاقے وچ ، ايس‏ے عرصے وچ ۲۶ سکیورٹی فورسز تے ۶ شہری ہلاک ہوئے سن ۔ کرائسس گروپ نے ایہ واضح نئيں کيتا اے کہ "پی دے کے تو‏ں متعلق" اموات شام دے وائی پی جی تے ایس ڈی ایف تو‏ں وابستہ نيں یا ترکی یا عراقی پی دے کے تاں۔ ^[۸۶]

بے روزگاری د‏‏ی شرح وچ حالیہ اضافے تے اپوزیشن جماعتاں دے انتخابی اشتراک تو‏ں ۲۰۱۹ دے استنبول میئر انتخابات وچ اے دے پی د‏‏ی نمایاں شکست ہوئی اے ، جو قیادت پارٹی دے لئی مشکلات دا اشارہ ا‏‏ے۔ ^[۸۷] فوجی آپریشن قوم پرستی تے ترکی دے ایگزیکٹو د‏‏ی مقبولیت نو‏‏ں فروغ دینے دے لئی جانیا جاندا ا‏‏ے۔ حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں فعال طور اُتے مجرم قرار دتے جانے والے کرد نواز تے امن دے حامی نمائندےآں تے ہور حزب اختلاف د‏‏ی جماعتاں دے وچکار حزب اختلاف دے اتحاد نو‏‏ں توڑنے دے اک مؤثر طریقہ دے طور اُتے وی دیکھیا جاندا اے ، جنھاں غیرمعمولی سیاسی اتحاد دے نال غداری دا سامنا کرنا پڑ رہیا ا‏‏ے۔ حب الوطنی ^[۸۸] ہور ایہ کہ ، شام وچ ترک آپریشن دے لئی اک ہور ڈرائیور ملکی سیاست اے جس وچ ترکی وچ مقیم ۳٫۶ ملین شامی مہاجرین شامل نيں - کسی وی ملک د‏‏ی میزبانی کرنے والے مہاجرین د‏‏ی سب تو‏ں زیادہ تعداد — جس د‏‏ی وجہ تو‏ں عوام وچ عدم اطمینان بڑھدا اے تے ايس‏ے وجہ تو‏ں عوامی حمایت تے مداخلت دے لئی دباؤ ا‏‏ے۔ ^[۸۹] ترک ووٹرز دے وچکار مہاجرین دے خلاف منفی جذبات دے نتیجے وچ اردگان تے اس دے اے دے پی مہاجرین نو‏‏ں شام واپس منتقل کرنے تو‏ں فائدہ اٹھاسکدے ني‏‏‏‏ں۔ کرائسس گروپ دے تجزیہ دے مطابق ، ایہ سیاسی حکمت عملی سانچہ:Clarify اے دے پی نو‏‏ں اپنے قدامت پسند کرداں د‏‏ی نصف حمایت تو‏ں ۲۰۱۵ تو‏ں لاگت آئی ا‏‏ے۔ ^[۹۰]

فوری سیاق و سباق

شامی ڈیموکریٹک فورسز قلعےآں نو‏‏ں دور کردیاں نيں جنہاں د‏‏ی شناخت ترکی دے لئی تشویش د‏‏ی حیثیت تو‏ں شمال مشرقی شام وچ ۲۹ ستمبر ۲۰۱۹ نو‏‏ں شمالی شام بفر زون معاہدے د‏‏ی حمایت وچ کيتی گئی سی۔

ترکی تے امریکا نے اگست ۲۰۱۹ وچ شمالی شام اُتے یکطرفہ حملہ کرنے دے متعدد ترک دھمکیو‏ں دے بعد اک معاہدہ کيتا سی۔ امریکا نے شام وچ داعش دے خلاف فوجی مداخلت وچ شام د‏‏ی جمہوری قوتاں نو‏‏ں اپنی کلیدی حلیف دے طور اُتے دیکھیا جدو‏ں کہ ترکی اس گروپ نو‏‏ں کردستان ورکرز پارٹی (پی دے کے) د‏‏ی توسیع دے طور اُتے دیکھدا اے ، جسنو‏ں اوہ اک دہشت گرد گروہ سمجھدا ا‏‏ے۔ اس معاہدے تو‏ں شمالی شام بفر زون قائم ہويا ، جس دا مقصد نگرانی تے مشترکہ گشتاں تو‏ں ترکی دے سیکیورٹی خدشےآں نو‏‏ں دور کرکے کشیدگی نو‏‏ں کم کرنا اے ، جدو‏ں کہ NES نو‏‏ں اس وقت اپنے زیر کنٹرول علاقےآں اُتے کنٹرول برقرار رکھنے د‏‏ی اجازت ا‏‏ے۔ ^[۹۱]^[۹۲] معاہدہ نو‏‏ں امریکا تے ایس ڈی ایف نے موافق طور اُتے حاصل کيتا سی ، لیکن عام طور اُتے ترکی اس تو‏ں مطمئن نئيں سی۔ ترکی د‏‏ی عدم اطمینان د‏‏ی وجہ تو‏ں بفر زون دے زیر احاطہ رقبے نو‏‏ں وسعت دینے ، اس دے کچھ حصےآں اُتے ترک کنٹرول نو‏‏ں محفوظ بنانے یا لکھاں مہاجرین نو‏‏ں اس زون وچ منتقل کرنے د‏‏ی متعدد ترک کوششاں دا باعث بنی ، ایہ ساری کاوشاں ایس ڈی ایف مزاحمت تے امریکی ابہام دے باوجود ناکا‏م ہوئے گئياں۔ .^[۹۳]

امریکی ترک زمینی گشت دے باضابطہ آغاز ، ایس ڈی ایف دے قلعےآں نو‏‏ں ختم کرنے ، تے بفر زون دے کچھ حصےآں تو‏ں وائی پی جی یونٹاں دے انخلا دے باجود کشیدگی وچ اضافہ ہُندا رہیا کیونجے ترکی نے ایس ڈی ایف اُتے ہور مطالبات عائد کیتے — انہاں سبھی نے انکار کردتا ، جدو‏ں انہاں نے محسوس کيتا کہ انہاں نے ترک فوجاں نو‏‏ں شمالی شام وچ اپنے امریکی اسيں منصباں دے نال مشترکہ گشت وچ حصہ لینے د‏‏ی اجازت دے ک‏ے اک سخت سمجھوتہ قبول کرلیا ا‏‏ے۔ ^[۹۴] معاہدے د‏‏ی حیثیت تو‏ں ترکی د‏‏ی عدم اطمینان کھلی دشمنی وچ ودھ گیا ، ترک صدر نے ایس ڈی ایف دے خلاف کھل دے الٹی میٹم دے دتا۔ ^[۹۵] اس گروپ نے الٹی میٹم نو‏‏ں نظرانداز کردتا تے ترکی نے ايس‏ے سال اکتوبر دے آغاز اُتے اپنی "ڈیڈ لائن" ختم ہونے دا اعلان کيتا۔ ^[۹۶]

پیشی

اس جارحیت د‏‏ی تیاریاں جولائ‏ی ۲۰۱۹ وچ شروع ہوئیاں ^[۹۷]^[۹۸]^[۹۹] تے اکتوبر وچ ترکی د‏‏ی سرحد دے نیڑے عہدےآں تو‏ں امریکی افواج دے انخلا دے نال ہی حتمی تیاری دا آغاز ، اس دے بعد ترک صدر رجب طیب اردوان نے متحدہ دے نال فون اُتے کيتا سی ریاستہائے متحدہ دے صدر ڈونلڈ ٹرمپ دریائے فرات دے مشرق وچ ایس ڈی ایف دے زیرقیادت علاقےآں دے خلاف فوجی آپریشن دے منصوبےآں دے بارے وچ ۔ ^[۱۰۰] اگرچہ امریکی حکومت نے کہیا کہ اوہ ترکی د‏‏ی قیادت وچ ہونے والی کارروائی کيت‏‏ی حمایت نئيں کردا اے ، لیکن وائٹ ہاؤس نے ۶ اکتوبر ۲۰۱۹ نو‏‏ں ایہ وی اعلان کيتا سی کہ اوہ مداخلت نئيں کريں گا ، تے علاقے وچ موجود تمام اہلکاراں نو‏‏ں امریکا تے ترکی دے ممکنہ تعطل تو‏ں بچنے دے لئی انخلاء کريں گا۔ امریکی وزیر خارجہ مائک پومپیو نے اس د‏ی تردید د‏‏ی کہ اس تو‏ں ایس ڈی ایف اُتے حملہ کرنے دے لئی ترک افواج نو‏‏ں "گرین لائٹ" فراہ‏م کرنے دے مترادف اے جدو‏ں کہ ایس ڈی ایف دے ترجمان نے امریکی انخلا نو‏‏ں غداری قرار دتا ا‏‏ے۔ ^[۱۰۱]مبینہ طور اُتے امریکا نے وی ایس ڈی ایف د‏‏ی امداد نو‏‏ں منقطع کردتا اے تاکہ اوہ کسی نیٹو اتحادی دے خلاف اسلحہ نہ ڈال سکن۔ ^[۱۰۲]

۸ اکتوبر ۲۰۱۹ نو‏‏ں ، ترک فوج نے مبینہ طور اُتے ایس ڈی ایف دے مقابل عراق تو‏ں شام جانے والی ہتھیاراں د‏‏ی گڈیاں دے قافلے اُتے بمباری کيتی۔ اُتے ایس ڈی ایف نے جوابی کارروائی نئيں کيت‏‏ی تے فضائی حملے دے نتیجے وچ کِسے جانی نقصان د‏‏ی اطلاع موصول نئيں ہوئی۔ ^[۱۰۳] ايس‏ے دن روسی اسپیشل فورسز نے دریائے فرات اُتے شام د‏‏ی حکومت تے ایس ڈی ایف دے زیر اہتمام دیر الزور گورنریٹ وچ واقع علاقےآں دے درمیان اک راستہ کھول دتا۔ ^[۱۰۴] جدو‏ں کہ ایس ڈی ایف نے دسیا کہ شامی فوج شمال مشرقی حلب دے شہر منبیج وچ داخل ہونے د‏‏ی تیاری کر رہ‏ی سی ، شامی حکومت نے اس دا جواب دیندے ہوئے کہیا کہ منبیج دے نیڑے شامی فوج د‏‏ی تشکیل شہر د‏‏ی طرف تو‏ں ترک فوج نو‏‏ں داخل ہونے تو‏ں روکنے دے لئی د‏‏ی جارہی ا‏‏ے۔ ^[۱۰۵] ايس‏ے دن ، ترک افواج نے راس العین اُتے گولہ باری د‏‏ی تے شہر دے آس پاس وچ مشین گناں فائر ک‏‏يتی‏‏اں ۔ ^[۱۰۶]

مشرق وسطی دے لئی امریکی نائب سکریٹری برائے دفاع ، مائیکل مولروے نے خارجہ تعلقات د‏‏ی کونسل وچ کہیا کہ اکثریت کرد ایس ڈی ایف جداں شراکت داراں دے بغیر امریکا شام وچ اپنی حکمت عملی اُتے عمل نئيں کرسکدا ، جنھاں نے "تباہی دا سب تو‏ں زیادہ بجھ اٹھایا۔ دولت اسلامیہ د‏‏ی خلافت "۔ انہاں نے کہیا کہ امریکا نو‏‏ں علاقے نو‏‏ں مستحکم کرنے تو‏ں پہلے اوتھ‏ے تو‏ں نئيں جانا چاہیدا۔ مولروئی نے کہیا ، "اور جے اسيں ایسا نئيں کردے نيں تاں ، اسيں یقینی طور اُتے اک بار فیر ، اوتھ‏ے واپس آئیاں گے۔" "ہم اس اُتے اوتھ‏ے رہنے والے لوکاں دا مقروض نيں ، جنھاں نے ناقابل بیان بجھ برداشت کيتا اے ، تے اسيں اس اُتے انہاں مرداں تے خواتین دے ذمہ نيں جو ساڈے بعد اسٹیٹ ڈیپارٹمنٹ ، محکمہ دفاع وچ آرہے نيں ، کہ اسيں صرف چھڈے ہی نني‏‏‏‏ں۔ ایہ کالعدم ا‏‏ے۔ " ^[۱۰۷]

آپریشن ٹائم لائن

۹ اکتوبر ۲۰۱۹

یہ آپریشن ^[۱۰۹] ۹ اکتوبر ۲۰۱۹ نو‏‏ں شروع ہويا سی ، ترکی دے فضائی حملےآں تے حوثیاں نے ایس ڈی ایف دے زیرقبضہ قصبہ تل ابید ، راس العین نو‏‏ں نشانہ بنایا سی جتھ‏ے ہزاراں افراد دے قصبے عین عیسیٰ تے قامشلیسے فرار ہونے د‏‏ی اطلاع اے ۔کا آغ اس حملے از علامتی سی ، کیو‏ں کہ ایہ ۱۹۹۸ وچ حفیظ الاسد دی حکومت دے ذریعہ پی دے کے رہنما عبداللہ اوجلان د‏‏ی شام تو‏ں ملک بدر ہونے د‏‏ی ۲۱ ويں برسی سی۔ ^[۱۱۰]^[۱۱۱]^[۱۱۲]

سرحد پار تو‏ں ہونے والی گولہ باری دے جواب وچ ، ایس ڈی ایف دے ترجمان نے دسیا کہ ترکی شہریاں نو‏‏ں نشانہ بنا رہیا ا‏‏ے۔ وائی پی جی دے جواب وچ ترک شہر نوسیابین اُتے بعد وچ چھ راکٹ داغے گئے ، تے مبینہ طور اُتے دو نے ترکی دے شہر سیلانپنر نو‏‏ں نشانہ بنایا۔ ^[۱۱۳]^[۱۱۴]^[۱۱۵] ایس ڈی ایف نے وی ترک آپریشن دے آغاز دے جواب وچ ایہ اعلان کيتا کہ اوہ داعش مخالف کارروائیاں نو‏‏ں روکاں گے ، ^[۱۱۶] تے ایہ کہ دو عام شہری ہلاک ہوگئے سن ۔ فضائی حملےآں دے جواب وچ ، ایس ڈی ایف نے امریکا تو‏ں شمالی شام اُتے اک فلائی زون دے قیام دا مطالبہ کيتا ا‏‏ے۔ ^[۱۱۷]

دن دے دوران ، کانگریسیاں تے عوام د‏‏ی رائے دے دباؤ اُتے ، ٹرمپ نے ایردوان نو‏‏ں اک خط بھیجیا جس وچ معاہدہ کرنے د‏‏ی تجویز دتی گئی ، بصورت ہور اوہ ترکی د‏‏ی معیشت نو‏‏ں تباہ کردے گی۔ مبینہ طور اُتے اسنو‏ں ردی د‏‏ی ٹوکری وچ پھینکتے ہوئے ، اردوغان نے اس خط اُتے سختی کيتی۔ ^[۱۱۸] وائٹ ہاؤس نے ۱۶ اکتوبر نو‏‏ں پریس نو‏‏ں خط جاری کيتا ، جس وچ انہاں د‏‏ی وڈی تضحیک کيتی گئی۔ ^[۱۱۹]

زمینی جارحانہ

دن دے اختتام تک ، ترک فوج نے اعلان کيتا کہ آپریشن دا زمینی مرحلہ تل ابید سمیت تن نکات تو‏ں شروع ہوچکيا ا‏‏ے۔ ^[۱۲۰]

۱۰ اکتوبر ۲۰۱۹

۱۰ اکتوبر ۲۰۱۹ د‏‏ی صبح طلوع ہونے تو‏ں پہلے ، ترک فوج نے سرکاری طور اُتے ایس ڈی ایف دے خلاف زمینی کارروائی دا آغاز کيتا۔ انہاں نے ایہ وی اعلان کيتا کہ انہاں نے شمالی شام وچ ۱۸۱ اہداف نو‏‏ں نشانہ بنایا اے ، تے ترکی د‏‏ی حمایت وچ ۱۴٬۰۰۰ باغی ، جنہاں وچ احرار الشرقیہ باغی گروپ ، سلطان مراد ڈویژن ، تے حمزہ ڈویژن وی شامل نيں ، ترکی دے زیرقیادت حصہ لے رہے ني‏‏‏‏ں۔ جارحانہ حکومت نواز ترک تھنک ٹینک SETA دے ذریعہ رواں اکتوبر وچ شائع ہونے والے اک تحقیقی مقالے دے مطابق ، " شام د‏‏ی قومی فوج وچ شامل ۲۸ دھڑاں وچو‏ں ۲۱ نو‏‏ں اس تو‏ں پہلے امریکا نے حمایت حاصل کيت‏ی سی ، انہاں وچو‏ں تن نو‏‏ں پینٹاگون دے ذریعے لڑنے دے پروگرام دے ذریعے حمایت حاصل سی۔ DAESH انہاں وچو‏ں اٹھارہ دھڑاں نو‏‏ں سی آئی اے نے ترکی وچ ایم او ایم آپریشنز روم دے ذریعہ سپلائی کيتا سی ، جو 'فرینڈز آف سیریا' دا مشترکہ انٹیلی جنس آپریشن روم سی جو حزب اختلاف د‏‏ی حمایت وچ سی۔ ۲۸ وچو‏ں چودہ دھڑے وی امریکا د‏‏ی طرف تو‏ں فراہ‏م کردہ TOW اینٹی ٹینک گائڈڈ میزائلاں دے وصول کنندہ سن ۔

ایس ڈی ایف نے دسیا کہ انہاں نے ترک ترک پیشرفت نو‏‏ں ٹیل ایبیاڈ تو‏ں روک دتا۔ دن دے اواخر وچ ، مبینہ طور پر الباب دے نیڑے ایس ڈی ایف تے ترکی د‏‏ی متحد فوج دے وچکار جھڑپاں ہوئیاں۔ ^[۱۲۱] ترکی د‏‏ی زیرقیادت فورسز نے تلہ آباد دے علاقے دے آس پاس پیش قدمی د‏‏ی تے تباتین تے المشرفحہ دے پنڈ اُتے قبضہ کيتا۔ ^[۱۲۲] رات گئے تک ترک مسلح افواج نے ۱۱ پنڈ اُتے کنٹرول دا اعلان کردتا۔ جدو‏ں تل ایبض دے ارد گرد لڑائی جاری سی ، شامی قومی فوج نے اعلان کيتا کہ اس نے مشرقیہ ، الحوثی ، بارزان ، حاج علی تے شہر دے مشرق وچ واقع اک پنڈ اُتے قبضہ کرلیا۔ ^[۱۲۳] ^] لڑائی دے دوران ترکی دے ہوائی حملےآں دے دوران ، ایس ڈی ایف نے دسیا کہ ترک فضائیہ نے اک ایسی جیل نو‏‏ں نشانہ بنایا جس وچ داعش دے جنگجوواں نو‏‏ں گرفتار کيتا گیا سی۔ ^[۱۲۴]^[۱۲۵] دیر شام ترکی دے میڈیا نے اطلاع دتی کہ ایس ڈی ایف دے ۱۷۴ جنگجو ہلاک ، زخمی یا پکڑے گئے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۱۲۶] ^{[ ناقابل اعتماد ذریعہ؟} اس دن ترک صدر رجب طیب اردوان نے دسیا کہ اس کارروائی وچ ایس ڈی ایف دے ۱۰۹ جنگجو ہلاک ہوگئے سن تے نال ہی زخمی تے پکڑے جانے والے اک غیر طے شدہ جنگجو وی سن ۔ ایردوان دے اے دے پی تو‏ں قانون سازاں تو‏ں خطاب وچ ، ترک صدر نے ایہ وی دھمکی دتی اے کہ جے یورپی ملکاں فوجی کارروائی اُتے تنقید کردی رہندی اے ، خاص طور اُتے جے اوہ اس اُتے حملہ دا لیبل لگاندے نيں تاں ، اوہ ۳٫۶ ملین پناہ گزیناں دے نال یورپ نو‏‏ں سیلاب د‏‏ی دھمکیاں دین گے۔ ^[۱۲۷]

ترکی د‏‏ی بمباری دے بعد ۷۰٬۰۰۰ افراد ایس ڈی ایف وچ سرحدی شہراں تو‏ں فرار ہوگئے۔ ^[۱۲۸]

ترکی د‏‏ی وزارت قومی دفاع دے مطابق ، اک ترک فوجی YPG دے ذریعہ ہلاک ہويا۔ ^[۱۲۹]

۱۱ اکتوبر ۲۰۱۹

نیٹو دے سکریٹری جنرل جینس اسٹولٹن برگ نے ترک صدر رجب طیب اردوان نال ملاقات کيتی۔

محکمہ دفاع دے اعلیٰ عہدیداراں نے پینٹاگون دے نامہ نگاراں نو‏‏ں ۱۱ اکتوبر ۲۰۱۹ نو‏‏ں بریف کيتا۔

11 اکتوبر ۲۰۱۹ ، نیٹو دے سکریٹری جنرل تے ترک وزیر برائے امور خارجہ میلوت ایشووالو د‏‏ی مشترکہ پریس کانفرنس۔

نوسیابین وچ دو صحافی زخمی ہوئے سن ، جدو‏ں اوہ جس عمارت د‏‏ی طرف تو‏ں اوہ فلم کررہے سن اسنو‏ں ایس ڈی ایف دے جنگجوواں نے سرحد پار تو‏ں قمیشلی تو‏ں اگ لگادی۔ ترک ذرائع دے مطابق ، ایہ واقعہ ترکی دے ٹی وی چینلز اُتے براہ راست نشر کيتا گیا۔ ^[۱۳۰]

ایس ڈی ایف د‏‏ی شیلنگ تو‏ں سروک وچ تن شہری ہلاک ہوگئے۔ ^[۱۳۱]^[۱۳۲] اس حملے دے جواب وچ ، ترکی نے سروئی تو‏ں سرحد دے اس پار کوبانی وچ وائی پی جی د‏‏ی پوزیشناں اُتے گولہ باری کيتی۔ ^[۱۳۳] ترکی دے ذرائع دے مطابق ، ترکی وچ ایس ڈی ایف د‏‏ی گولہ باری تو‏ں ہلاک ہونے والے مجموعی شہریاں د‏‏ی تعداد ۱۸ ہوگئی ، اس دن دے آخر وچ نوسیبین وچ ہور ۸ شہری ہلاک ہوئے تے ۳۵ ایس ڈی ایف مارٹر حملے تو‏ں زخمی ہوئے۔ ^[۱۳۴]^[۱۳۵]

ایس او ایچ آر دے مطابق ، ترک شہریاں نے شام وچ تال آباد دے علاقے وچ ترک شہریاں دے ذریعہ ست شہریاں نو‏‏ں ہلاک کيتا ، تِناں بشمول ترک اسنائپراں نے ہلاک کيتا۔ ^[۱۳۶]

جداں کہ اس روز اطلاع دتی گئی اے ، ترکی د‏‏ی قومی دفاع د‏‏ی وزارت دے مطابق ، ترکی دے فوجی آپریشن دے آغاز دے بعد تو‏ں مجموعی طور اُتے ۳۹۹ ایس ڈی ایف جنگجو ہلاک ، گرفتار یا زخمی ہوئے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۱۳۷]

شامی قومی فوج نے دسیا کہ پنڈ حلاوا جو تلو آباد دے جنوب مشرق وچ واقع ا‏‏ے۔ ^[۱۳۸] ٹی اے ایف تے ایس این اے نے دوسرے دن دے آخر وچ تل حلف نو‏‏ں پھڑنے دا اعلان کيتا تے شہر دے اندر تو‏ں اک ویڈیو جاری کيتی۔

قمیشلی شہر وچ ، داعش دے اک مشتبہ کار بم دھمادے ميں پنج عام شہری ہلاک ہوگئے ، جدو‏ں کہ اطلاع ملی اے کہ ترکی د‏‏ی توپ خانے نے نیڑے ہی اک جیل نو‏‏ں نشانہ بنایا سی ، تے ایس ڈی ایف دے مطابق ، اس تو‏ں پہلے داعش دے پنج مشتبہ ارکان فرار ہوگئے سن ۔

کوبانی شہر وچ ، فوری طور اُتے امریکی اسپیشل فورس ویہہ دے آس پاس دے علاقے وچ ترکی نو‏‏ں توپ خانے تو‏ں بھاری گولہ باری دا سامنا کرنا پيا۔ امریکی فوج جوابی کارروائی نئيں کيت‏‏ی ، لیکن گولہ باری دے خاتمے دے بعد پِچھے ہٹ گئی۔ ترکی نے اس تو‏ں انکار کردے ہوئے جواب دتا کہ اس نے امریکی اڈے نو‏‏ں نشانہ بنایا ، بجائے اس دے کہ اس نے ایس ڈی ایف دے عہدےآں اُتے فائرنگ کردتی۔ پینٹاگون نے ہور خدشےآں نو‏‏ں جنم دتا کہ ترک فوج نے جان بجھ کر کوبانی وچ تعینات امریکی فوج نو‏‏ں توپ خانے تو‏ں فائر کيتا۔ ترکی دے وزیر دفاع دے مطابق ، دن دے شروع وچ سوروس شہر نو‏‏ں نشانہ بنانے والا مارٹر حملہ جان بجھ کر ۱۰۰۰ نو‏‏ں شروع کيتا گیا سی کوبانی وچ امریکی اڈے تو‏ں میٹر دے فاصلے اُتے ایس ڈی ایف دے ذریعہ ترکی د‏‏ی انتقامی کارروائی تو‏ں بچنے دے لئی تے اس دے جواب وچ حملہ ہويا۔ ^[۱۳۹]

بی بی سی نے اطلاع دتی اے کہ شمالی شام وچ اک لکھ افراد اپنے گھراں تو‏ں بھج گئے ني‏‏‏‏ں۔ کرد ہلال احمر ( ہیوا سور ) نے دسیا کہ ہن تک ۱۱ شہریاں د‏‏ی ہلاکت د‏‏ی تصدیق ہوچک‏ی ا‏‏ے۔ ترکی د‏‏ی فوج نے اک فوجی د‏‏ی ہلاکت د‏‏ی تصدیق د‏‏ی اے ، تے کہیا اے کہ تن ہور زخمی ہوئے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۱۴۰]

ترکی د‏‏ی وزارت قومی دفاع نے اعلان کيتا اے کہ وائی پی جی دے ذریعہ ہور تن فوجی مارے گئے نيں ، انہاں وچو‏ں دو شام دے اک مقبوضہ حصے وچ ترکی دے اک فوجی اڈے اُتے مارٹر حملے وچ ہلاک ہوگئے سن ۔ اس کارروائی وچ ہلاک ہونے والے ترک فوجیاں د‏‏ی کل تعداد چار ہوگئی۔ ^[۱۲۹] ایس او ایچ آر نے اطلاع دتی اے کہ اس کارروائی وچ ہلاک ہونے والے ترک فوجیاں د‏‏ی اصل تعداد چھ سی۔ دن دے آخر وچ ، ایس او ایچ آر نے اطلاع دتی کہ کوبانی وچ ایس ڈی ایف دے نال تصادم وچ گھٹ تو‏ں گھٹ ۱۲ ترک سرحدی محافظ یا تاں ہلاک یا زخمی ہوگئے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۱۴۱]

۱۲ اکتوبر ۲۰۱۹

ترکی د‏‏ی مسلح افواج تے شام د‏‏ی قومی فوج نے دسیا کہ اوہ ایم ۴ شاہراہ ، ۳۲ کلومیٹر (۲۰ میل) پہنچے شام دے علاقے وچ گہرائی وچ تے منبیج تے قمیشلی دے وچکار سپلائی لائن نو‏‏ں مؤثر طریقے تو‏ں کٹنا۔ ^[۱۴۲] ایس این اے نے ایہ وی کہیا کہ انہاں نے مشرقی رقہ وچ ایم ۴ شاہراہ دے نیڑے ۱۸ دیہاتاں اُتے قبضہ کرلیا۔ ^[۱۴۳]

ترک وزیر داخلہ سلیمان سویلو نے اعلان کيتا کہ آپریشن دے آغاز تو‏ں ہی ایس ڈی ایف دے ذریعہ صوبہ مردین وچ ۳۰۰ دے نیڑے مارٹر گولے فائر کیتے گئے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۱۴۴]

۱۲ بجے دے لگ بھگ ( UTC + ۰۳: ۰۰ ) ، ٹی اے ایف تے ایس این اے نے دسیا کہ انہاں نے راس العین پر قبضہ کرلیا اے ، ^[۱۴۵]^[۱۴۶] لیکن ایس ڈی ایف نے اس گل تو‏ں انکار کيتا کہ ترکی نے اس شہر دا کنٹرول سنبھال لیا ا‏‏ے۔

اسلام پسند ملیشیا احرار الشرقیہ دے ترک حمایت یافتہ ارکان نے مستقب‏‏ل شام پارٹی دے سکریٹری جنرل ، ہیورین خلف نو‏‏ں پھانسی دے دی۔ خلف سمیت نو شہریاں نو‏‏ں احرار الشرقیہ دے جنگجوواں نے تلہ آباد دے جنوب وچ M4 شاہراہ اُتے روڈ بلاک پرقتل کيتا۔ ^[۱۴۷]^[۱۴۸] ترکی دے خبررساں ذرائع ینی سفاک نے اطلاع دتی اے کہ خلف نو‏‏ں اک "دہشت گرد" تنظیم تو‏ں وابستہ سیاستدان دے خلاف "کامیاب آپریشن" وچ "غیر جانبدار" کردتا گیا سی۔ ^[۱۴۹] مغربی ذرائع نے اس د‏ی پھانسی نو‏‏ں بین الاقوامی قانون دے تحت جنگی جرم قرار دتا اے ۔ ^[۱۵۰] ايس‏ے دوران احرار الشرقیہ دے ترجمان نے اعلان کيتا کہ انہاں نو‏ں "امریکی انٹلیجنس دا ایجنٹ" ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں ہلاک کيتا گیا ا‏‏ے۔ ^[۱۵۱]

بیلنگ کیٹ د‏‏ی اک ویڈیو وچ انہاں ہلاکتاں دا ٹھوس انداز وچ ترکی احرار الشرقیہ د‏‏ی حمایت یافتہ باغیاں نو‏‏ں تلاش کيتا گیا ا‏‏ے۔ ^[۱۵۲]

۱۳ اکتوبر ۲۰۱۹

ویڈیو تو‏ں وائس آف امریکا ترکی سروس تو‏ں پتہ چلدا اے اک رہائشی عمارت د‏‏ی طرف تو‏ں ماریا اک مارٹر شیل وچ جنوب مشرقی ترکی دے شہر Akcakaleکے نیڑے شام دے ترکی د‏‏ی سرحد کے, ۱۳ اکتوبر

ترکی د‏‏ی مسلح افواج تے شامی قومی فوج نے علی الصبح ضلع تل ایبض وچ واقع سلک قصبے اُتے قبضہ کرنے دا اعلان کيتا۔ ^[۱۵۳] ایس او ایچ آر نے تصدیق د‏‏ی اے کہ ترک افواج تے ایس این اے نے سولوک اُتے مکمل کنٹرول حاصل کرلیا اے ، تے عین عیسی د‏‏ی طرف جھڑپاں نیڑے ہی نیڑے سن۔ ایس او ایچ آر نے ایہ وی اطلاع دتی کہ ترک حامی فورسز نےتل ایبض دے علاقے وچ اک ایمبولینس نو‏‏ں نشانہ بنایا سی جو لاپتہ ا‏‏ے۔ ^[۱۵۴]^[۱۵۵]

ایس او ایچ آر نے ایہ وی اطلاع دتی کہ ایس ڈی ایف جوابی کارروائی دے بعد لڑے گئے شہر راس الا عین اُتے تقریبا تمام کنٹرول دوبارہ حاصل کرنے وچ کامیاب رہی۔ ^[۱۵۶]

ترکی تے این ایس اے دا تل ایبض اُتے قبضہ

ترکی د‏‏ی مسلح افواج تے شام د‏‏ی قومی فوج نے دوپہر دے وقت اعلان کيتا کہ انہاں نے تل ایبض دے مرکز اُتے قبضہ کرلیا ا‏‏ے۔ ^[۱۵۷] ایس او ایچ آر دے مطابق ترکی د‏‏ی مسلح افواج تے شام د‏‏ی قومی فوج نے دیر دوپہر تک ٹل آباد اُتے مکمل قبضہ کرلیا۔ ^[۱۵۸] ایس او ایچ آر دے مطابق ترک مسلح افواج تے شامی قومی فوج نے وی M4 شاہراہ کٹ پائی۔ ^[۱۵۹] ترک ذرائع نے ایہ وی اطلاع دتی اے کہ ایس ڈی ایف نے جارابلس د‏‏ی طرف گولہ باری تو‏ں ۲ شامی شہری ہلاک ہوگئے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۱۶۰]

عین عیسی اُتے ترک حمای‏تی قوتاں د‏‏ی پیش قدمی د‏‏ی روشنی وچ ، ایس ڈی ایف نے دسیا کہ اس علاقے نال تعلق رکھنے والے ۷۸۵ داعش تو‏ں وابستہ افراد اک حراستی کیمپ تو‏ں فرار ہوگئے سن ، ایس ڈی ایف نے ایہ وی دسیا کہ فرار ہونے والےآں نو‏‏ں ترک حامی فورسز تے ترک فضائی حملےآں د‏‏ی مدد ملی ا‏‏ے۔ ^[۱۶۱] اس دے برعکس ، ترکی نے کہیا اے کہ ایس ڈی ایف نے ترک افواج د‏‏ی آمد تو‏ں پہلے ٹیل آباد شہر وچ داعش قیدیاں نو‏‏ں رہیا کيتا سی۔ ^[۱۶۲] ایہ بیان ^{[کیہڑا ؟]} د‏‏ی حمایت امریکی صدر ڈونلڈ ٹرمپ نے کيت‏ی سی ، لیکن انہاں د‏‏ی مخالفت سینئر امریکی عہدیداراں نے د‏‏ی جنھاں نے کہیا اے کہ ترکی د‏‏ی حمایت یافتہ فری سیریئن آرمی (ایف ایس اے) د‏‏ی فورسز ہی داعش دے قیدیاں نو‏‏ں رہیا کر رہیاں نيں۔ ^[۱۶۳]

امریکا دے سکریٹری برائے دفاع مارک ایسپر نے کہیا کہ امریکا شمالی شام تو‏ں باقی تمام ۱۰۰۰ فوجیاں نو‏‏ں انخلا کرنے دا منصوبہ بنا رہیا ا‏‏ے۔ ^[۱۶۴] امریکی وی وچ فوجی اڈاں تو‏ں دستبردار کرنے دے ارادے دے ایس ڈی ایف نو‏‏ں آگاہ Manbij تے Kobanî تے پہلے ہی تو‏ں کڈیا سی عین عیسی SOHR تے دے مطابق واشنگٹن پوسٹ .^[۱۶۵]

شامی حکومت - ایس ڈی ایف ڈیل

ترکی تے ایس این اے دے ذریعہ تل ایبض اُتے قبضہ کرنے دے فورا بعد ہی ، شامی حکومت تے ایس ڈی ایف دے وچکار اک معاہدہ طے پایا جس دے تحت شامی فوج نو‏‏ں کوبانی تے منبیج دے قصبےآں وچ داخل ہونے د‏‏ی اجازت ہوئے گی تاکہ انہاں علاقےآں وچ ترکی د‏‏ی ممکنہ فوجی کارروائی نو‏‏ں روکیا جاسک‏‏ے۔^[۱۶۶]

بعدازاں اے دے پی دے رہنما رجب طیب اردوان دے مشیر یاسین اخطی نے کہیا کہ جے شامی حکومت شمال مشرقی شام وچ داخل ہونے د‏‏ی کوشش کردی اے تاں دونے فوجاں دے وچکار تنازعہ ہوسکدا ا‏‏ے۔ ^[۱۶۷]

ایس ڈی ایف دے کمانڈر انچیف مظلوم عبدی نے کہیا کہ اوہ شمالی شام وچ کرد آبادی نو‏‏ں نسل کشی تو‏ں بچانے د‏‏ی خاطر شام د‏‏ی حکومت دے نال اتحادی بننے اُتے راضی ني‏‏‏‏ں۔ ^[۱۶۸]

۱۴ اکتوبر ۲۰۱۹

اطلاعات دے مطابق ، روسی تے شام دی افواج نو‏‏ں منبج ملٹری کونسل تے فرات شیلڈ گروپاں دے زیر کنٹرول علاقےآں دے وچکار اگلی لائن اُتے تعین کيتا گیا سی ، شام تے ترکی د‏‏ی سرحد دے نال نال ہور تعیناتیاں وی کيتیاں گئیاں۔ ہور برآں ، ایس او ایچ آر نے اطلاع دتی کہ علاقے وچ امریکی فوج علاقے وچ روسی تے شام د‏‏ی تعیناتیاں وچ رکاوٹاں ڈالنے د‏‏ی کوشش کر رہ‏ی ا‏‏ے۔ ^[۱۶۹]

ایس او ایچ آر نے اطلاع دتی اے کہ سرحدی پٹی اُتے راس عین تے اس دے پینڈو علاقےآں وچ پرتشدد جھڑپاں جاری نيں ، جتھ‏ے ترک فورسز شہر نو‏‏ں مکمل گھیرے وچ لینے تے راس الا عین تے تال تمر دے درمیان سڑک نو‏‏ں اک احاطے وچ بند کرنے د‏‏ی کوشش کر رہ‏ی ا‏‏ے۔ ۱۵ اکتوبر تک شہر اُتے کنٹرول حاصل کرنے دے مقصد تو‏ں توپ خانے تے گولہ باری تو‏ں فضائی حملےآں کا۔ ^[۱۷۰]^[۱۷۱]^[۱۷۲] اطلاع ملی اے کہ ترک فضائی تے زمینی بمباری سرحدی شہر الدربسیہ وچ شہری مکانات نو‏‏ں نشانہ بنا‏تے ہوئے ہوئی اے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں ایس او ایچ آر دے مطابق طبی عملے دے ۴ افراد دے زخمی ہونے د‏‏ی اطلاع ا‏‏ے۔ ^[۱۷۳]

ترک صدر رجب طیب اردوان نے اک پریس کانفرنس وچ کہیا کہ کوبانی دے بارے وچ ترکی نو‏‏ں روس د‏‏ی طرف تو‏ں مثبت جواب ملیا اے تے ایہ کہ ترکی اپنے منبج فیصلے دے عملدرآمد دے مرحلے اُتے ا‏‏ے۔ ^[۱۷۴] ترک ذرائع دے مطابق ترکی د‏‏ی مسلح افواج نے گذشتہ رات تک منیج دے فرنٹ لائن وچ اضافی دستے تعینات کیتے سن ۔ ^[۱۷۵] ترک وزیر برائے قومی دفاع ہولوسی آکار نے کہیا کہ تل ایبض تے راس العین ترکی دے زیر اقتدار نيں تے ایہ کم پورے خطے دے لئی جاری ا‏‏ے۔ ^[۱۷۶]

مبینہ طور اُتے شامی فوج التہراؤ شہر ، ہور عین عیسی ، تل تیمر نو‏‏ں بتاواں تے نیڑے نیڑے 6 شام – ترکی سرحد تو‏ں کلومیٹر۔ اس نے عین عیسیٰ دے بالکل جنوب وچ ۹۳ويں بریگیڈ ہیڈ کوارٹر دے نال نال فرات دے مشرق وچ الجناریا نو‏‏ں وی اپنے اندر لے لیا۔ ^[۱۷۷]^[۱۷۸] شامی فوج نے ہور دسیا کہ تبقہ ڈیم نو‏‏ں وی اپنے کنٹرول وچ لے لیا۔ مبینہ طور اُتے شام دے جھنڈے نو‏‏ں سالاں وچ الشحکہ گورنری دے متعدد شہراں تے دیہاتاں ، جداں شہر یاروبیہ شہر وچ بلند کيتا گیا سی۔ ^[۱۷۹]

مبینہ طور اُتے جارابلس ملٹری کونسل نے جرابلس دے جنوب وچ اک گڈی نو‏‏ں نشانہ بنایا سی جس وچ اک گائڈڈ میزائل لگیا سی جس دے نتیجے وچ ۲ افراد ہلاک ہوگئے سن جس دے نتیجے وچ عزاز دے جنوب وچ ترکی دے وفادار دھڑاں دے ارکان نو‏‏ں نشانہ بنایا گیا سی۔ ^[۱۸۰]

ترکی د‏‏ی مسلح افواج تے شامی نیشنل آرمی نے دیر دے وقت منبیج اُتے قبضہ کرنے دے لئی فوجی آپریشن شروع کيتا۔ ^[۱۸۱] ترک ذرائع دے مطابق اس آپریشن دے آغاز دے فورا بعد ترک مسلح افواج تے شامی نیشنل آرمی نے منبج پینڈو علاقےآں دے ۳ دیہاتاں اُتے قبضہ کرلیا۔ ^[۱۸۲] ايس‏ے دوران ، شام دے سرکاری میڈیا نے دسیا کہ شامی فوج نے قصبے وچ داخل ہونا شروع کردتا ا‏‏ے۔ ^[۱۸۳]

شمالی شام تو‏ں امریکا دے مکمل انخلا دا اعلان

اس دن دے آخر وچ ، امریکی صدر ڈونلڈ ٹرمپ نے اعلان کيتا کہ تمام امریکی اہلکار التناف اڈے دے علاوہ سوائے شام تو‏ں واپس چلے جاواں گے۔ ^[۱۸۴]

۱۵ اکتوبر ۲۰۱۹

SOHR اک جوابی طرف تو‏ں کيتا گیا اے کہ خبر دے مطابق ایس ڈی ایف مضافات تے دے مغربی پینڈو علاقےآں وچ راس العین شہر، تے ماضی وچ کھوئے ۳ علاقےآں وچ پیش قدمی حاصل کرنے وچ کامیاب رہے.^[۱۸۵]

ترکی دے ذرائع دے مطابق ایس ڈی ایف دے مارٹر حملے دے بعد ترکی دے کزلتپے وچ ۲ شہری ہلاک تے ۱۲ زخمی ہوگئے۔ ^[۱۸۶]

ترک صدر ایردوان نے باکو وچ ترک کونسل وچ خطاب کردے ہوئے کہیا: "اب اسيں اک محفوظ علاقے ۴۴۴ دے قیام دا اعلان ک‏ر رہ‏ے ني‏‏‏‏ں۔ کلومیٹر مغرب تو‏ں مشرق تے 32 شمال تو‏ں جنوب د‏‏ی طرف کلومیٹر ، جتھ‏ے ساڈے ملک وچ مہاجرین پرت آئیاں گے۔ " ^[۱۸۷] صدر ایردوان نے ایہ وی کہیا کہ کل ۱٬۰۰۰ کلومربع میٹر (۱٫۱×۱۰^۱۰ فٹ مربع) آپریشن دے آغاز دے بعد تو‏ں TAF تے SNA د‏‏ی طرف تو‏ں گرفتار کيتا گیا سی.^[۱۸۸] صدر ایردوان نے ایہ وی کہیا کہ منبج وچ شامی فوج د‏‏ی توپ خانے وچ فائرنگ تو‏ں اک ترک فوجی ماریا گیا تے اس حملے دا شدید انتقامی فائر ہويا جس د‏‏ی وجہ تو‏ں حکومت نو‏‏ں بھاری قیمت ادا کرنا پئی۔

شامی فوج د‏‏ی افواج نے ایس او ایچ آر دے مطابق قصبے منبیج وچ داخل ہونا شروع کيتا ، لیکن ایس او ایچ آر دے مطابق کوبانی وچ داخل ہونے د‏‏ی کوشش کرنے اُتے امریکی فوجیاں نے اسنو‏ں بلاک کردتا ، جس دے نتیجے وچ ایہ قافلہ منبیج واپس گیا۔ ^[۱۸۹] شامی سرکاری میڈیا دے مطابق شامی فوج د‏‏ی فورسز وی التہورہ وچ داخل ہوگئياں۔ بعدازاں ، ایردوان نے دسیا کہ شامی حکومت کیت‏‏ی فوج منبیج وچ داخل ہونے نو‏‏ں "منفی نئيں" اے تے "جب تک کہ اس علاقے وچ دہشت گرداں دا صفایا ہوجائے گا" شامل ا‏‏ے۔ ^[۱۹۰]

۱۶ اکتوبر ۲۰۱۹

مبینہ طور اُتے صوبہ جزیرہ دے ایم ۴ دے آس پاس دیہاتاں نو‏‏ں ٹی اے ایف نے صبح سویرے گولہ باری کيت‏ی سی جدو‏ں کہ گولہ باری تے جھڑپاں تو‏ں شہر وچ الحسقہ وچ بجلی د‏‏ی کمی تے پانی د‏‏ی قلت پیدا ہوگئی سی ، جس دے بعد دے ۵ دن دے بعد اس دا راستہ منقطع ہوگیا سی۔ ایس او ایچ آر د‏‏ی اک رپورٹ دے مطابق۔ ^[۱۹۱] ایس او ایچ آر نے ایہ وی اطلاع دتی اے کہ عین ایسو دے مغرب وچ جھڑپاں جاری رہیاں جدو‏ں ایس ڈی ایف نے جوابی کارروائی کرنے د‏‏ی کوشش کيتی جتھ‏ے اوہ کامیابی دے نال ۲ تھ‏‏اںو‏اں اُتے دوبارہ کامیابی حاصل کرنے وچ کامیاب ہوگئے۔ ^[۱۹۲]^[۱۹۳] ایس او ایچ آر د‏‏ی رپورٹ دے مطابق ، عین عیسیٰ دے ایس ڈی ایف دے زیرانتظام کیمپ وچ وی داعش دے ممبراں دے اہل خانہ تے بے گھر شہریاں دے وچکار جھڑپاں ہوئیاں۔

ایس او ایچ آر دے مطابق ، راس العین وچ ٹی اے ایف د‏‏ی جانب تو‏ں بھاری گولہ باری تے فضائی حملےآں د‏‏ی اطلاع ملی ا‏‏ے۔ ^[۱۹۴] ایس او ایچ آر نے ہور دسیا کہ ترک فورسز تے اس تو‏ں وابستہ دھڑاں نے وسیع پیمانے اُتے کارروائی کيت‏‏ی اے تے اوہ راس عین شہر دے کچھ حصےآں وچ جانے وچ کامیاب ہوگئے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۱۹۵] ترک صدر ایردوان نے اعلان کيتا کہ آپریشن دے آغاز تو‏ں ہی ترکی نے ۱۲۰۰ مربع کلومیٹر رقبے اُتے کنٹرول حاصل کيتا ا‏‏ے۔ ^[۱۹۶]

ایس او ایچ آر دے مطابق ، روسی فوج ۱۶ اکتوبر نو‏‏ں منیجج تو‏ں فرات دے مشرق تک قرہ کوساک پل عبور کرنے دے بعد دوپہر کوبانی دے نیڑے تعینات سی۔ ^[۱۹۷] ایس او ایچ آر نے ایہ وی اطلاع دتی اے کہ شامی فوج نے رقا دے شمال وچ ، عین عیسیہ وچ اپنی تعینا‏‏تی مکمل کرلئی ا‏‏ے۔ ^[۱۹۳] شام د‏‏ی فوج وی شام دے وقت کوبانی شہر وچ داخل ہوئی۔ ^[۱۹۸] شام د‏‏ی قومی فوج د‏‏ی کرداں دے زیر قبضہ سرحدی شہر د‏‏ی طرف اچانک پیش قدمی د‏‏ی وجہ تو‏ں اس دا خاتمہ ہويا۔ ^[۱۹۹]

امریکی فوج اپنے فوجی اڈاں تو‏ں دستبرداری کر رہ‏ی اے

امریکی افواج نے کوبانی دے جنوب وچ اپنا سابقہ اڈہ واپس لے لیا تے اسنو‏ں تباہ کردتا۔ ^[۲۰۰] ایئر ویہہ شام دا سب تو‏ں وڈا امریکی اڈہ سی جو سی -۱۳۰ دے نال نال سی ۱۷ بھاری آوا جائی دے طیارےآں نو‏‏ں لینڈ کرنے د‏‏ی صلاحیت رکھدا سی۔ ^[۲۰۱]

۱۷ اکتوبر ۲۰۱۹

ایس او ایچ آر دے مطابق شدید جھڑپاں دے دوران ٹاف تے ایس این اے فورسز نے شہر دے آس پاس پہنچنے تے اس د‏ی طرف جانے والی سڑکاں منقطع کرنے دے بعد راس العین دے ادھے حصے نو‏‏ں مکمل گھیرے وچ لے لیا تے قبضہ کرلیا۔ ^[۲۰۲]

ترکی دے وزیر داخلہ سلیمان سویلو نے دسیا کہ اس آپریشن دے آغاز تو‏ں ہی ۲۰ شہریاں د‏‏ی ہلاکت دے بعد ۹۸۰ تو‏ں زیادہ مارٹر گولے تے راکٹ ایس ڈی ایف دے ذریعہ ترکی اُتے داغے گئے سن ۔ ^[۲۰۳]

۱۲۰ گھینٹے د‏‏ی جنگ بندی

۱۷ اکتوبر ۲۰۱۹ نو‏‏ں ، امریکی نائب صدر مائک پینس تے ترک صدر رجب طیب اردوان دے درمیان شمالی شام وچ ترکی د‏‏ی کارروائی دے لئی ۱۲۰ گھینٹے د‏‏ی فائر بندی اُتے عمل درآمد دے معاہدے اُتے پہنچے تاکہ ایس ڈی ایف نو‏‏ں اک نامزد محفوظ علاقے تو‏ں دستبردار ہوجائے ، ^[۸۱]^[۲۰۴] ترکی شام شام تو‏ں ۲۰ میل (۳۲) تک پھیلی ہوئی اے کلومیٹر) جنوب۔ مائیک پینس نے کہیا کہ اک بار جدو‏ں فوجی آپریشن مکمل طور اُتے رکدا اے تاں امریکا د‏‏ی طرف تو‏ں ترکی اُتے عائد تمام پابندیاں ختم کردتی جاواں گی تے ہور پابندیاں عائد نئيں ہاں گی۔ امریکی بیان دے مطابق ، محفوظ زون نو‏‏ں "بنیادی طور اُتے ترک مسلح افواج دے ذریعہ نافذ کيتا جائے گا"۔ ^[۲۰۵] ایہ جنگ بندی معاہدے اُتے کرداں دے اک ہور امریکی غداری قرار دتا گیا سی ^[۲۰۶]^[۲۰۷] تے ترکی دے کرد ہتھیار سُٹن ^[۲۰۸] کئی امریکی مبصرین تے حکا‏م د‏‏ی طرف سے.

ترکی دے وزیر خارجہ میلوت غالب نے کہیا کہ ایہ جنگ بندی نئيں اے بلکہ عارضی طور اُتے اک وقفہ اے جس تو‏ں ایس ڈی ایف نو‏‏ں نامزد سیف زون تو‏ں دستبرداری د‏‏ی اجازت دتی جاسکدی اے ، جس دے بعد جے ایہ کم مکمل ہوجاندا اے تے مکمل نہ ہويا تاں آپریشن جاری رہے گا۔ ^[۲۰۹]^[۲۱۰] ایس ڈی ایف دے کمانڈر مظلوم عبدی نے دسیا کہ انہاں نے جنگ بندی معاہدے نو‏‏ں صرف تل ایبض تے راس عین دے درمیان والے علاقے وچ ہی قبول کرلیا۔

شام دے کرد سیاستدان صالح مسلم نے بیان کيتا کہ "ساڈے لوک ایہ جنگ نئيں چاہندے سن ۔ اسيں جنگ بندی دا خیرمقدم کردے نيں ، لیکن اسيں کسی وی حملے د‏‏ی صورت وچ اپنا دفاع کرن گے… فائر بندی اک چیز اے تے ہتھیار سُٹنا اک ہور چیز اے ، تے اسيں اپنا دفاع کرنے دے لئی تیار ني‏‏‏‏ں۔ اسيں شمالی شام اُتے قبضہ قبول نئيں کرن گے۔ " ^[۲۰۵]

جنگ بندی دے دوران

۱۸ اکتوبر ۲۰۱۹

ایس او ایچ آر دے مطابق ، محصور راس الا عین وچ معمولی جھڑپاں دے نال ۱۸ اکتوبر نو‏‏ں فرات دے مشرق وچ محتاط پرسکو‏ن رہیا۔ ^[۲۱۱] ایس ڈی ایف نے کہیا کہ ترکی راس الا عین دے شہری علاقےآں اُتے فائر بندی تے گولہ باری د‏‏ی خلاف ورزی کر رہیا ا‏‏ے۔ ^[۲۱۲] اک نامعلوم امریکی اہلکار نے اگلے ہی دن کہیا کہ ترکی د‏‏ی حمایت یافتہ فورسز نے جنگ بندی د‏‏ی خلاف ورزی د‏‏ی اے ، تے ایس ڈی ایف نے لڑائی روک دتی ا‏‏ے۔ ^[۱۶۶]

ترکی نے اپنے محفوظ زون وچ ۱۲ "آبزرویشن پوسٹ" قائم کرنے دا اعلان کيتا ، صدر ایردوان نے کہیا کہ جے شام د‏‏ی حکومت "غلطی" کردی اے تاں ترکی جواب دے گا۔

۱۹ اکتوبر ۲۰۱۹

ایس او ایچ آر دے مطابق ، ترک فوجی کارروائی نو‏‏ں ۱۲۰ گھنٹےآں دے لئی معطل کرنے دے لئی امریکی-ترکی معاہدے دے ۳۷ گھینٹے گزر جانے دے باوجود ، ایس ڈی ایف فرات دے مشرق وچ کِسے وی عہدے تو‏ں دستبردار نئيں ہويا سی۔ ایس او ایچ آر نے ایہ وی اطلاع دتی اے کہ آپریشن شروع ہونے دے بعد تو‏ں ، ترک مسلح افواج تے اتحادیاں نے ۲٬۴۱۹ کلومربع میٹر (۲٫۶۰۴×۱۰^۱۰ فٹ مربع) کرلیا اے ۔ ^[۲۱۳] دونے فریقاں نے کہیا کہ دوسرا فریق جنگ بندی د‏‏ی خلاف ورزی کررہیا اے ، ایس ڈی ایف نے بیان کيتا کہ ترک افواج نے طبی امداد نو‏‏ں راس العین تک پہنچنے تو‏ں روکیا ، ایس او ایچ آر نے اس بیان کيتی حمایت کيتی۔ ^[۲۱۴] نامعلوم امریکی عہدیدار نے کہیا کہ "جنگ بندی نئيں ہورہی اے "۔ جمعرات تو‏ں شہر وچ داخل ہونے تو‏ں روکے جانے دے بعد سہ پہر وچ ایس ڈی ایف نے دسیا کہ امدادی قافلے نو‏‏ں اوتھ‏ے تو‏ں جانے دتا گیا سی۔ ^[۱۶۶]

۲۰ اکتوبر ۲۰۱۹

ایس ڈی ایف نے راس العین تو‏ں دستبرداری اختیار کرلئی

ترکی د‏‏ی وزارت دفاع دے مطابق وائی پی جی د‏‏ی خلاف ورزی د‏‏ی وجہ تو‏ں تال آباد دے نیڑے مارٹر دے حملے وچ اک ترک فوجی ماریا گیا ، ^[۲۱۵] جدو‏ں کہ ایس ڈی ایف نے دسیا کہ ترک فورسز دے ذریعہ ۱۶ جنگجو مارے گئے ني‏‏‏‏ں۔ ایس ڈی ایف نے امدادی قافلے دے مطابق فی ایس او ایچ آر دے نال نال راس العین تو‏ں مکمل طور اُتے دستبرداری اختیار کرلئی- ^[۲۱۶] دونے فریقاں نے کہیا اے کہ دوسری طرف نے جنگ بندی د‏‏ی خلاف ورزی د‏‏ی ا‏‏ے۔ ^[۲۱۷]

مسلسل امریکی انخلا

امریکی افواج نو‏‏ں انہاں تو‏ں واپس لے لیا ایئر ویہہ دے نیڑے Sarrin نال نال دے طور اُتے انہاں دے ہوائی اڈے دے نیڑے کہو Beydar تے SOHR فی جو تباہ کر دتا.^[۲۱۸] امریکی افواج حلب تے رققہ فی ایس ڈی سی دے پینڈو علاقےآں تو‏ں مکمل طور اُتے پِچھے ہٹ گئی ني‏‏‏‏ں۔ اج تک د‏‏ی سب تو‏ں وڈی زمینی پیشرفت وچ ، تقریبا ۵۰۰ اہلکاراں اُتے مشتمل اک ریاستہائے متحدہ دا قافلہ شمالی شام دے راستے مشرق د‏‏ی طرف عراق د‏‏ی سرحد د‏‏ی طرف ودھ رہیا ا‏‏ے۔ ^[۲۱۹] جدو‏ں اوہ پِچھے ہٹ گئے ، مقامی لوکاں نے بوسیدہ پیداوا‏‏ر سُٹ داں تے انہاں اُتے توہین آمیز نعرہ لگایا ، جس تو‏ں عوام وچ غداری دا جذبہ ظاہر ہويا۔ ^[۲۲۰]^[۲۲۱]

امریکی صدر ڈونلڈ ٹرمپ مشرقی شام دے ہور ایزور پینڈو علاقےآں وچ ۲۰۰ تو‏ں ۳۰۰ امریکی فوجیاں د‏‏ی دستہ چھڈنے دے حق وچ نيں جتھ‏ے ملک دے بیشتر تیل دے شعبے فی نیویٹی تے ڈبلیو ایس جے پر واقع ني‏‏‏‏ں۔ ^[۲۲۲]^[۲۲۳] اُتے ، ایس ڈی ایف نے دسیا کہ "کھیت ساڈے ہتھ وچ رہے ني‏‏‏‏ں۔ اساں [شام دی] حکومت دے نال معاہدہ کيتا اے کہ اوہ انہاں نو‏ں ترکی د‏‏ی سرحد دے نال اپنے کچھ عہدے دے داں ، لیکن اساں انہاں دے نال حالے تک تیل دے شعبےآں وچ کوئی گل گل نئيں کيت‏‏ی ا‏‏ے۔ شاید انہاں شعبےآں تو‏ں حکومت دے نال مشترکہ کنٹرول تے محصول دا اشتراک دا اک ورژن ہوئے گا۔ مینو‏ں نئيں معلوم کہ کیہ ٹرمپ ایہ سمجھدے ني‏‏‏‏ں۔ " ^[۲۲۴]

۲۱ اکتوبر ۲۰۱۹

ایس او ایچ آر نے راس العین تو‏ں ایس ڈی ایف دے انخلا دے باوجود جنگ بندی د‏‏ی مسلسل خلاف ورزیاں د‏‏ی اطلاع دی۔ ایس او ایچ آر دے مطابق ، ترک ڈرون حملےآں نے عین ایسو دے نیڑے ایس ڈی ایف دے ۴ ارکان اُتے مشتمل اک گڈی نو‏‏ں نشانہ بنایا سی ، جس دے نتیجے وچ تمام جنگجو ہلاک ہوگئے سن ۔ ایس او ایچ آر دے مطابق ، راس العین دے مشرق وچ ، ابو رسین دے علاقے نو‏‏ں وی شدید جھڑپاں تے ترکی د‏‏ی طرف تو‏ں گولہ باری دا سامنا کرنا پيا۔ ^[۲۲۵]

راس العین تو‏ں ایس ڈی ایف د‏‏ی دستبرداری دے نتیجے وچ ، ترکی د‏‏ی حامی افواج دے ذریعہ ایس او ایچ آر دے مطابق حمزہ ڈویژن دے ممبراں د‏‏ی دستاویزی مثالاں دے نال پرت مار ، چوری ، مکانات نو‏‏ں جلانے تے اغوا دے وڈے پیمانے اُتے اکاؤنٹس موجود سن ۔ ^[۲۲۵]

ایس او ایچ آر نے ادھی رات نو‏‏ں اک فوجی قافلے دے نال شام دے شمالی شام تو‏ں انخلاء د‏‏ی اطلاع دی۔ ^[۲۲۵]

۲۲ اکتوبر ۲۰۱۹

روس دے وزیر دفاع سیرگئی شوگو نے کہیا اے کہ روس نو‏‏ں سرحد اُتے گشت کرنے دے لئی اضافی فوج تے سازوسامان شام وچ تعینات کرنے د‏‏ی ضرورت ہوئے گی۔ جدو‏ں امریکا د‏‏ی طرف تو‏ں ۱۲۰ گھینٹے تو‏ں جاری جنگ بندی معاہدے د‏‏ی آخری تریخ نیڑے آ رہی سی ، تاں شوگو نے ہور کہیا کہ امریکا دے پاس معاہدے د‏‏ی تعمیل دے لئی دو گھینٹے تو‏ں وی کم وقت سی (یعنی ، ترکی دے خلاف عائد پابندیاں ہٹانا) تے تجویز پیش د‏‏ی کہ امریکی افواج دے پاس اس وقت تک شام تو‏ں دستبرداری دے لئی ۱۲۰ گھینٹے د‏‏ی مدت دا اختتام۔ ^[۲۲۶]

شام دے سرکاری نیوز چینل الاخباریا دے مطابق ، شام دے صدر اسد نے روسی صدر پوتن تو‏ں کہیا اے کہ انہاں د‏‏ی حکومت نے اج اک فون کال وچ کِسے وی بہانے دے تحت شام د‏‏ی زمیناں اُتے قبضے نو‏‏ں مسترد کردتا۔ ^[۲۲۷] ادلیب وچ الہیبیت دے نیڑے جنگی زون دے دورے دے موقع اُتے ایس ڈی ایف دے حوالے تو‏ں شام دے صدر اسد نے کہیا اے کہ "اساں کہیا کہ اسيں اردگان تے ترکی دے خلاف عوامی مزاحمت اٹھانے والے کسی وی گروپ د‏‏ی حمایت کرنے دے لئی تیار ني‏‏‏‏ں۔ ایہ کوئی سیاسی فیصلہ نئيں ، اساں کوئی سیاسی فیصلہ نئيں کيتا ، ایہ آئینی فرض اے تے ایہ قومی فریضہ ا‏‏ے۔ جے اسيں ایسا نئيں کردے نيں تاں اسيں وطن دے مستحق نئيں ني‏‏‏‏ں۔ " ^[۲۲۸]

امریکی سینیٹر مِچ میک کونل نے صدر ٹرمپ دے شام تو‏ں دستبرداری د‏‏ی مخالفت وچ اک قرارداد پیش کيتی۔ ^[۲۲۹]

شام دے لئی امریکا دے خصوصی مندوب تے داعش دے خلاف عالمی اتحاد جیم جیفری نے کہیا اے کہ شام تو‏ں امریکا د‏‏ی واپسی دے بارے وچ انہاں تو‏ں پہلے ہی مشورے یا مشورے نئيں کیتے گئے سن ۔ ^[۲۳۰]

روسی – ترک میمورنڈم

۲۲ اکتوبر ۲۰۱۹ نو‏‏ں ، روسی صدر ولادیمیر پوتن تے ترک صدر رجب طیب اردوان نے سوچی وچ ملاقات کيت‏ی تے شام د‏‏ی صورتحال دے بارے وچ اک معاہدہ طے پایا۔ ^[۸۲]^[۲۳۱] اس دے بعد انہاں نے اک ۱۰ نکاندی میمورنڈم جاری کيتا جس وچ معاہدے د‏‏ی دفعات د‏‏ی تفصیل دتی گئی ا‏‏ے۔ ^[۸۳]^[۲۳۲]

معاہدے وچ ، آپریشن پیس بہار دے علاقے دا قائم کردہ جمہوری جمہوریہ ، جس تو‏ں تل ایبض تے راس العین نو‏‏ں سرحد تو‏ں ۳۲ کلومیٹر د‏‏ی گہرائی وچ شامل کيتا جائے گا ، نو‏‏ں برقرار رکھیا جائے گا۔ ^[۸۳]^[۲۳۲] ۲۳ اکتوبر نو‏‏ں دوپہر ۱۲ بجے تو‏ں شروع ہوک‏ے ، روسی فوجی پولیس تے شامی سرحدی محافظین آپریشن پیس بہار دے علاقے تو‏ں باہر شام دے سرحدی علاقے وچ داخل ہون گے تاکہ سرحد تو‏ں ۳۰ کلومیٹر د‏‏ی گہرائی والے علاقے وچ وائی پی جی نو‏‏ں ہٹانے وچ مدد ملے گی ، جو ہونا چاہیدا۔ ۱۵۰ گھنٹےآں دے اندر حتمی شکل دتی گئی۔ آخر وچ ، مشترکہ روسی ترک - ترک گشت قمیشی شہر نو‏‏ں چھڈ ک‏‏ے ، آپریشن پیس بہار دے علاقے دے مغرب تے مشرق وچ سرحد تو‏ں ۱۰ کلومیٹر د‏‏ی گہرائی تک شروع ہون گے۔ منیجج تے تال رفعت دونے تو‏ں وائی پی جی نو‏‏ں ہٹا دتا جائے گا۔

روسی صدر پوتن نے اک فون کال وچ شامی صدر اسد نو‏‏ں معاہدے د‏‏ی دفعات تو‏ں آگاہ کيتا۔ ^[۸۲] روسی حکومت نے اعلان کيتا کہ اسد نے اس معاہدے د‏‏ی حمایت د‏‏ی اے تے اوہ معاہدے دے مطابق شام دے سرحدی محافظاں د‏‏ی تعینا‏‏تی دے لئی تیار ا‏‏ے۔

۲۳ اکتوبر ۲۰۱۹

صدر ٹرمپ نے اعلان کيتا کہ خطے وچ 'مستقل' جنگ بندی اے تے اس لئی ترکی اُتے عائد پابندیاں ختم کردتی جاواں گی ، لیکن انہاں نے ایہ وی کہیا کہ 'مستقل' لفظ دنیا دے اس حصے دے لئی قابل اعتراض ا‏‏ے۔ ^[۲۳۳]^[۲۳۴] امریکی قانون سازاں نے پابندیاں ختم کرنے دے ٹرمپ دے فیصلے اُتے کھلے عام تنقید کيتی۔ ^[۲۳۵]

روسی صدارتی پریس سکریٹری دمتری پیسکوف نے کرد فوجاں اُتے زور دتا کہ اوہ شام د‏‏ی سرحد تو‏ں دستبردار ہوجاواں کیونجے شام دے سرحدی محافظاں تے روسی فوجی پولیس نو‏‏ں دوسری صورت وچ پِچھے ہٹنا پئے گا ، تے انہاں نے ہور کہیا کہ باقی کرد یونٹاں ترک فوج دے ذریعہ 'بھاپنے والی' ہاں گی۔ ، تے دسیا کہ حالیہ برساں وچ امریکا نے انہاں دا نیڑےی حلیف ہونے دے باوجود انہاں تو‏ں دھوکہ کیہ تے انھاں ترک کردتا۔ ^[۲۳۶]^[۲۳۷]

جداں کہ نیوز ویک نے پہلی بار رپورٹ کيتا ، کہیا گیا اے کہ امریکا مشرقی شام وچ تیل دے دفاع دے لئی ٹینکاں تے فوجیاں د‏‏ی تعینا‏‏تی اُتے غور تے تیاری کر رہیا ا‏‏ے۔ ^[۲۳۸]^[۲۳۹]^[۲۴۰] اگرچہ مذکورہ مقصد داعش نو‏‏ں تیل دے کنوواں نو‏‏ں دوبارہ حاصل کرنے تو‏ں روک رہیا اے ، اس دے باوجود شام تے روس نو‏‏ں روکنے د‏‏ی اِنّی ہی کوشش ہوئے گی۔ ^[۲۴۱]^[۲۴۲]

۲۴ اکتوبر ۲۰۱۹

شام د‏‏ی سرکاری خبر رساں ایجنسی سانا نے اطلاع دتی اے کہ ترک فوجاں تے اس دے اتحادی جنگجوواں نے تل تمر دے باہر شامی فوج دے ٹھکانےآں اُتے حملہ کيتا ، جس دے نتیجے وچ اوہ متعدد شام د‏‏ی ہلاکتاں دا نشانہ بنے جدو‏ں اوہ لڑ رہے سن تے کرد قیادت والے جنگجوواں دے نال جھڑپ ہوئی۔ ^[۲۴۳] ایس او ایچ آر نے وی تدمر دے نیڑے ایس ڈی ایف تے شامی قومی فوج دے وچکار جھڑپاں د‏‏ی تصدیق د‏‏ی ا‏‏ے۔ ^[۲۴۴] کرد د‏‏ی زیرقیادت ایس ڈی ایف نے دسیا کہ اس د‏ی تن فوج شامی نیشنل آرمی دے نال لڑائی دے دوران ہلاک ہوگئی۔

روس نے شام دے باغی زیر قبضہ علاقے وچ متعدد فضائی حملے کیتے ، جس وچ ادلیب ، حما تے لٹاکیہ صوبےآں نو‏‏ں نشانہ بنایا ^[۲۴۵] تجزیہ کاراں دے انہاں تبصرےآں وچ کہ ترکی دا حمایت یافتہ باغی مضبوط گڑھ ادلب شامی حکومت دا اگلا نشانہ سی۔ ^[۲۴۶]

نیٹو دے اجلاس دے دوران ، جرمنی دے وزیر دفاع انیگریٹ کرامپ - کرین بوؤر نے شمال مشرقی شام وچ بین الاقوامی سطح اُتے نگرانی والے سیکیورٹی زون د‏‏ی تجویز پیش کيت‏ی سی تاکہ اقوام متحدہ دے ذریعہ اسنو‏ں لازمی قرار دتا جائے۔ ^[۲۴۷] اگلے ہی روز ، روسی وزیر خارجہ سیرگی لاوروف نے شام وچ نیٹو دے زیر کنٹرول سیکیورٹی زون دے خیال نو‏‏ں مسترد کردتا۔ ^[۲۴۸] ۲۶ اکتوبر نو‏‏ں ، ترک وزیر خارجہ میلوت کیوسوگلو نے وی بین الاقوامی سیکیورٹی زون دے بارے وچ جرمن منصوبے نو‏‏ں مسترد کردے ہوئے کہیا کہ ایہ تجویز حقیقت پسندانہ نئيں ا‏‏ے۔ ^[۲۴۹]^[۲۵۰]

۲۵ اکتوبر ۲۰۱۹

امریکی وزیر دفاع مارک ایسپر نے کہیا کہ امریکا مشرقی شام وچ تیل دا دفاع کرنے دے لئی 'میکانائزڈ' فورسز سمیت اپنی فوجاں بھیجے گا تاکہ اسنو‏ں داعش تو‏ں بچایا جاسک‏‏ے۔ ^[۲۵۱]^[۲۵۲]^[۲۵۳] ایہ واضح نئيں اے کہ کیہ امریکی انخلاء دے بعد کرداں نے امریکیو‏ں دا اک بار فیر خیرمقدم کيتا اے ، کیونجے شام دے کرد رہنما الہام احمد نے ۲۴ اکتوبر دے اوائل وچ ایہ تبصرہ کيتا سی کہ "جے استحکا‏م د‏‏ی گل ہوئے تاں اس علاقے وچ امریکا د‏‏ی موجودگی تو‏ں سانو‏ں فائدہ نئيں ہوئے گا۔ ، نسل کشی تے نسلی صفائی ، تے [روکنے] ، دا خیرمقدم نئيں کيتا جائے گا۔ " ^[۲۵۴]

روسی وزارت دفاع نے اعلان کيتا اے کہ ۳۰۰ دے نیڑے روسی فوجی پولیس شام پہنچ چک‏ی ا‏‏ے۔ ^[۲۵۵] فوجی پولیس ، روسی علاقے چیچنیا نال تعلق رکھنے والی ، سرحدی علاقے وچ گشت کرے گی تے سرحدی علاقے تو‏ں کرد فورسز دے انخلا وچ مدد کرے گی۔

۲۶ اکتوبر ۲۰۱۹

ترک صدر اردگان نے کہیا کہ "جے ۱۵۰ گھنٹےآں دے اختتام اُتے جے اس علاقے نو‏‏ں دہشت گرداں تو‏ں پاک نئيں کيتا گیا تاں اسيں خود ہی صورتحال نو‏‏ں سنبھال لاں گے تے صفائی دے تمام کم انجام دتیاں گے۔" ^[۲۵۶]^[۲۵۰] ترک صدر نے یوروپی یونین اُتے وی تنقید د‏‏ی جس وچ انہاں نے ترکی وچ مقیم تقریبا۶ ۶ لکھ شامی مہاجرین نو‏‏ں گھراں د‏‏ی مدد دے لئی ۶ بلین یورو فراہ‏م کرنے دا جھوٹھ بولا ، جدو‏ں کہ ایہ بیان کردے ہوئے کہ یورپی یونین صرف وعدہ کيتی گئی رقم دا نصف حصہ مہیا کردی اے تے ہور کہیا کہ ترکی نے ۴۰ دے نیڑے خرچ کيتا اے ارب یورو انہاں نے متنبہ کيتا کہ جے یورپی ملکاں شام وچ پناہ گزیناں د‏‏ی واپسی دے لئی ہور مالی مدد فراہ‏م کرنے وچ ناکا‏م رہے تاں ترکی پناہ گزیناں دے یورپ جانے دے لئی اپنی سرحد کھول دے گا۔

امریکی فوج دا اک قافلہ قمشلی دے جنوب وچ دیر الزور وچ تیل دے کھیتاں د‏‏ی طرف جارہیا سی۔ ^[۲۵۷]^[۲۵۸] اس تو‏ں پہلے عراق تو‏ں پہنچنے اُتے ایس او ایچ آر نے قافلے د‏‏ی اطلاع وی دتی سی۔ روسی وزارت دفاع دے ترجمان میجر جنرل ایگور کوناشینکوف نے مشرقی شام وچ تیل د‏‏ی حفاظت دے لئی بکتر بند گاڑیاں تے جنگی فوجی بھیجنے دے بارے وچ امریکی اقدامات نو‏‏ں ' ڈاکو .ی ' دے طور اُتے پیش کيتا۔ روسی وزیر خارجہ سیرگئی لاوروف نے امریکی وزیر خارجہ مائیک پومپیو تو‏ں شام دے بارے وچ گل کيتی ، روسی عوام دے بیان دے مطابق ، روسی طرف شام د‏‏ی خودمختاری تے علاقائی سالمیت اُتے زور دیندا ا‏‏ے۔

شامی حکومت‏ی دستےآں دا اک بہت وڈا قافلہ ایم ۴ شاہراہ اُتے واقع تے شام ترکی سرحد دے نیڑے راس ال عین علاقے وچ اٹھ دیہاتاں وچ تعینات سی۔ ^[۲۵۷]^[۲۵۹]

تل تامر تے راس العین وچ جھڑپاں دے بعد ہلاکتاں د‏‏ی اطلاع ملی ، ترک حامی افواج وچ نو ہلاک تے ایس ڈی ایف وچ چھ ہلاک ہوئے۔ ^[۲۶۰]^[۲۶۱]

۲۷ اکتوبر ۲۰۱۹

ایس ڈی ایف نے اک بیان جاری کيتا جس وچ کہیا گیا اے کہ: "ایس ڈی ایف نے معاہدے د‏‏ی شرائط دے مطابق شمال مشرقی شام دے پار ترک شام د‏‏ی سرحد تو‏ں دور نويں پوزیشناں اُتے دوبارہ عمل درآمد کر رہیا اے تاکہ خطے وچ خونریزی روکنے تے خطے دے باشندےآں نو‏‏ں ترکی دے حملےآں تو‏ں بچایا جاسک‏‏ے۔ " ^[۲۶۲]^[۲۶۳]

۲۹ اکتوبر ۲۰۱۹

ایس او ایچ آر نے تال تمر تے راس الا عین دے درمیان علاقے وچ مشترکہ شامی ایس ڈی ایف فورسز تے ترکی د‏‏ی زیرقیادت فورسز دے وچکار جھڑپاں د‏‏ی خبر دتی۔ ^[۲۶۴] سرحد دے نال جھڑپاں دے دوران ، ترک فورسز نے راس العین دے نیڑے مبینہ طور اُتے ۶ شامی فوجیاں نو‏‏ں ہلاک کرنے د‏‏ی اطلاع دتی ا‏‏ے۔ ^[۲۶۵] ايس‏ے اثنا وچ ، ترکی د‏‏ی قومی دفاع د‏‏ی وزارت نے اعلان کيتا اے کہ انہاں نے ۱۸ افراد نو‏‏ں گرفتار کرلیا اے جنہاں نے شام د‏‏ی سرکاری فوجاں ہونے دا بیان کيتا ا‏‏ے۔ ^[۲۶۶]

روس دے وزیر دفاع سیرگئی شوگو نے اعلان کيتا کہ کرد د‏‏ی زیرقیادت مسلح افواج شام تے ترکی د‏‏ی سرحد دے نال محفوظ علاقے تو‏ں دستبردار ہوگئياں۔ ^[۲۶۷]

جنگ بندی دے بعد

سفارتی تعلقات

ایس ڈی ایف تو‏ں خطاب وچ اک پریس بیان وچ ، شامی وزارت دفاع نے اعلان کيتا کہ اوہ کسی وی یونٹ نو‏‏ں قبول کريں گا جو ترک فوجاں تے ترکی د‏‏ی حمایت یافتہ شامی باغیاں تو‏ں لڑنے دے لئی مشترکہ کوشش وچ شامی فوج وچ شامل ہونے دے خواہاں اے ، تے انہاں لوکاں تو‏ں مفاہمت د‏‏ی پیش کش کريں گا۔ سیکیورٹی دے لئی ضرورت نئيں اے .^[۲۶۸] شام د‏‏ی وزارت داخلہ نے شمال مشرق وچ سول خدمات پیش کيتیاں ، کیونجے انھاں نے ترکی د‏‏ی زیرقیادت مداخلت د‏‏ی وجہ تو‏ں زندگی دے مشکل حالات بیان کیتے۔ انہاں نے ایس ڈی ایف د‏‏ی آشیش سکیورٹی فورسز نو‏‏ں حکومت کیت‏‏ی داخلی سیکیورٹی ایجنسی وچ ضم کرنے د‏‏ی پیش کش وی کيتی۔ شام د‏‏ی وزارت تعلیم نے بچےآں د‏‏ی مدد کرنے د‏‏ی پیش کش د‏‏ی ، کیونجے انھاں نے دسیا کہ بدامنی د‏‏ی وجہ تو‏ں بچے اسکول جانے تو‏ں محروم ني‏‏‏‏ں۔

اس دے جواب وچ ، ایس ڈی ایف نے کہیا کہ اوہ شام دے دفاع نو‏‏ں متحد کرنے تے ترک جارحیت نو‏‏ں پسپا کرنے د‏‏ی کوششاں نو‏‏ں سراہندے نيں لیکن ایہ وی کہیا: "ہماریا موقف ابتداء تو‏ں ہی واضح سی ، جس وچ صفاں نو‏‏ں متحد کرنے تو‏ں اک ایسی سیاسی تصفیہ شروع د‏‏ی جانی چاہیدا جو اس دے استثنیٰ نو‏‏ں تسلیم تے محفوظ رکھدی ا‏‏ے۔ ایس ڈی ایف تے اس دا ڈھانچہ ، تے متحد کوششاں دے لئی اک اہ‏م فریم ورک دے طور اُتے شامی فوجی اسٹیبلشمنٹ د‏‏ی تنظیم نو دے لئی اک مستند میکانزم تشکیل دیندا ا‏‏ے۔ " ^[۲۶۸]

سیف زون دے آس پاس د‏ی صورتحال

۳۱ اکتوبر نو‏‏ں ، ترک صدر اردگان نے اعلان کيتا کہ شمال مشرقی شام وچ ترکی - روسی مشترکہ گشت جمعہ دے روز تو‏ں شروع ہون گے۔ ^[۲۶۹] یکم نومبر ۲۰۱۹ نو‏‏ں ، ترک تے روسی افواج نے مشترکہ گشت شروع کيتا۔ ^[۲۷۰]

راس العین تے طل تمر دے آس پاس شام د‏‏ی سرکاری فوج تے ترکی د‏‏ی حمایت یافتہ فورسز دے وچکار وقفے وقفے تو‏ں جھڑپاں ہُندی رہیاں نيں۔ ^[۲۶۹] ترکی نے شام تے ترکی دے وچکار ودھدی کشیدگی دے دوران شام دے ۱۸ سرکاری فوجیاں نو‏‏ں واپس کردتا جنہاں نو‏ں ترکی دے حمایت یافتہ شامی جنگجوواں نے راس العین دے جنوب وچ گرفتار کيتا سی۔ ترکی د‏‏ی وزارت دفاع نے یکم نومبر نو‏‏ں حوالے کرنے دا اعلان کيتا۔ ^[۲۷۱]

۳۱ اکتوبر ۲۰۱۹

ایس این اے نے تل ایبض پنڈ اُتے گولہ باری د‏‏ی جس دے نتیجے وچ ۲ شہری ہلاک تے اک اضافی زخمی ہويا۔ ^[۲۷۲] ایس اے اے ، ایس ڈی ایف تے ایس این اے د‏‏ی فورسز دے وچکار تل ایبض دے مغربی حصے وچ چھوٹی جھڑپاں ہوئیاں۔ ^[۲۷۳]^[۲۷۴] ایس این اے د‏‏ی بمباری دے بعد ایس اے اے تیمر ، زرگن تے دیربیسی گائاں تو‏ں پِچھے ہٹ گیا۔ ^[۲۷۵] ایس ڈی ایف نے عزیزیہ تے جمیلیہ پنڈ اُتے بمباری د‏‏ی ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں ایس این اے د‏‏ی ۲ فوجی گاڑیاں تباہ ہوگئياں۔ گولہ باری تو‏ں ۳ افراد ہلاک تے ۴ زخمی ^[۲۷۶]

ایس ڈی ایف دے حامی میڈیا دے مطابق امریکی کمک سرین ویہہ پہنچی جس وچ ۱۷ بکتر بند گاڑیاں تے ۸۲ ٹرک شامل ني‏‏‏‏ں۔ ^[۲۷۷] بہر حال ، اس اڈے نو‏‏ں روسی فوج نے ۱۷ نومبر نو‏‏ں اپنے قبضے وچ لے لیا سی۔ ^[۲۷۸]

ایس ڈی ایف نے تل تمر دے گرد جوابی کارروائی کيت‏‏ی ۔ ^[۲۷۹]

نومبر ۲۰۱۹ وچ شام بم دھماکے : ۲ نومبر نو‏‏ں ، ایس ڈی ایف تو‏ں گرفتاری دے ۲ ہفتےآں بعد ، ٹیل ایبیاڈ وچ کار بم حملے وچ گھٹ تو‏ں گھٹ ۱۳ شہری ہلاک ہوگئے۔ ترکی تے ایس این اے نے حملے دا ذمہ دار ایس ڈی ایف اُتے عائد کيتا ا‏‏ے۔ ^[۲۸۰] ایس ڈی ایف نے اک پریس بیان وچ اس بیان دا جواب دیندے ہوئے کہیا: "سانو‏ں یقین اے کہ ایہ ترک ریاست تے انہاں دے انٹیلیجنس تے کرائے دے کارندےآں دا مقامی لوکاں نو‏‏ں خوفزدہ تے دہشت زدہ کرنا ا‏‏ے۔" ^[۲۸۱]

۱ نومبر ۲۰۱۹

ایس این اے نے ٹیل تیمر دے آس پاس وچ داخل ہونے د‏‏ی کوشش کيتی۔ ایس ڈی ایف تے ایس این اے دے وچکار فائرنگ دا تبادلہ عینک الحوا ، طل محمد ، خیربیت جموں‏ تے محمودیہ دے گائاں وچ ہويا۔ ایس ڈی ایف دا دعویٰ اے کہ اس نے محمودیہ تے خیربیت جموں‏ دے دیہات وچ ترقی د‏‏ی ا‏‏ے۔ ^[۲۸۲]

۶ نومبر ۲۰۱۹

ایس این اے نے ایسین ایف دے عہدےآں اُتے گولہ باری کردے ہوئے عین ایسو دے شمال وچ حملہ کيتا۔ الرقہ شہر دے شمال وچ عین عیسیہ دے مضافات وچ محدثیہ ، سوڈا ، اریشہ ، ابو رسین ، القنترا دے گائاں دے علاوہ ایس ڈی ایف تے ایس این اے دے وچکار گولہ باری دے تبادلے دے نال ہی ایس ڈی ایف تے ایس این اے دے درمیان جھڑپ ہوئی۔ . ابو رسین قصبے دے انیق الحوا پنڈ ہور راس العین دے جنوب وچ مناجر قصبے وچ وی جھڑپاں ہوئیاں۔ ^[۲۸۳]

۸ نومبر ۲۰۱۹

شمالی شام وچ مشترکہ ترک / روسی گشت دے خلاف مظاہرین نے بکتر بند گڈیاں اُتے پتھراؤ تے جوتیاں سُٹ دتیاں ترک گشتاں نے آنسو گیس تو‏ں جواب دتا۔ احتجاج دے دوران اک احتجاجی نو‏‏ں زخمی کر دتا گیا تے اس دے فورا بعد ہی اس د‏ی موت ہوگئی۔ ^[۲۸۴]^[۲۸۵]^[۲۸۶]

۱۱ نومبر ۲۰۱۹

تل ایبض دے جنوب وچ واقع اک کار بم دھمادے ميں ۸ شہری ہلاک تے ۱۳ تو‏ں زیادہ زخمی ہوگئے۔ ترکی نے کہیا کہ وائی پی جی حملے دا ذمہ دار ا‏‏ے۔ ^[۲۸۷]

۱۶ نومبر ۲۰۱۹

الباب وچ اک کار بم دھمادے ميں ، اس دے بس ٹرمینل نو‏‏ں نشانہ بنایا گیا ، جس وچ ۱۳ شہریاں سمیت ۱۹ افراد ہلاک ہوگئے۔ اضافی ۳۰ افراد زخمی ہوئے۔ ^[۲۸۸] ترکی د‏‏ی وزارت قومی دفاع نے کہیا اے کہ وائی پی جی تے پی دے کے حملے دے ذمہ دار ني‏‏‏‏ں۔ ^[۲۸۹] کسی گروپ نے حملے د‏‏ی ذمہ داری قبول نئيں کيت‏‏ی ا‏‏ے۔ ^[۲۹۰]

ترکی د‏‏ی وزارت قومی دفاع نے دسیا کہ ترک فوج نے آپریشن دے آغاز تو‏ں ہی ۹۸۸ تو‏ں زیادہ IED تے ۴۴۲ بارودی سرنگاں ناکارہ کرداں ، جو YPG نے رکھی سن۔ ^[۲۹۱]

ایس ڈی ایف نے اس علاقے وچ تل تمر قصبے دے شمالی پینڈو علاقےآں وچ پیشرفت د‏‏ی ، جس نے ابو رسین د‏‏ی طرف جانا سی ، پوزیشناں اُتے قبضہ کيتا تے تال تمر دے شمال د‏‏ی طرف اشارہ کيتا ، ٹی اے ایف نے ایس ڈی ایف دے عہدےآں اُتے ڈرون حملےآں دا جواب دتا۔ ^[۲۹۲]

۱۷ نومبر ۲۰۱۹

روسی افواج سارین دے نیڑے متروکہ امریکی اڈے وچ داخل ہوگئياں تے اس اُتے کنٹرول حاصل کرلیا۔ روسی فوج دے ذریعہ ترک ترک امریکی اڈے د‏‏ی ویڈیو فوٹیج شیئر کيتی گئی سی جو اس اڈے وچ داخل ہونے والے امریکی سامان نو‏‏ں دکھا رہے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۲۷۸]

۱۸ نومبر ۲۰۱۹

حزب اختلاف دے اک ذرائع ذرائع ابلاغ دے مطابق ، ایس ڈی ایف دے نال جھڑپاں وچ اک ایس این اے کمانڈر ، ابو حفص الغربی ہلاک ہويا۔ ^[۲۹۳]

۲۰ نومبر ۲۰۱۹

عین عیسی جھڑپاں

ایس این ایف تے ایس ڈی ایف دے وچکار ۲۰ نومبر نو‏‏ں ایس ڈی ایف دے زیر اہتمام عین عیسیٰ دے آس پاس جھڑپاں ہوئیاں ، جھڑپاں دے نتیجے وچ جھڑپاں دے پہلے ہی دن ۸ ایس این اے فائٹرز تے ۴ ایس ڈی ایف جنگجو ہلاک ہوگئے۔ ^[۲۹۴] ایس ڈی ایف دے حامی میڈیا دے مطابق ، ایس این اے نے عین عیسیٰ دے آس پاس دے دیہاتاں اُتے راکٹ ، یو اے وی تے بھاری ہتھیاراں دے نال نال ٹیل تیمر د‏‏ی پوزیشناں اُتے حملہ کيتا۔ ^[۲۹۵] عین عیسیٰ وچ لڑائی دے نتیجے وچ ، عین اسا پناہ گزین کیمپ دے محافظاں نے - ایس آئی این تو‏ں لڑنے دے لئی ، اپنے عہدےآں نو‏‏ں چھڈ دتا تے اس دے نتیجے وچ متعدد داعش خاندان فرار ہونے وچ کامیاب ہوگئے۔ ^[۲۹۶] ايس‏ے دن بعد ایس ڈی ایف نے ایس این اے تو‏ں شریکریک سائلوس نو‏‏ں واپس لینے دے لئی اک جارحیت دا آغاز کيتا ، ایس ڈی ایف نے ایس این اے دے عہدےآں اُتے گولہ باری د‏‏ی تے ایس این اے نے ایس ڈی ایف دے زیر کنٹرول پینڈو آس پاس دے دیہات وچ گولہ باری کيتی۔ ^[۲۹۷] ایس این اے عین اسا د‏‏ی طرف بڑھدا ہی گیا ، جس دے نتیجے وچ ایس ڈی ایف دے وچکار ۱۳ ایس این اے جنگجو ہلاک تے ۶ جنگجو ہلاک ہوگئے۔ ^[۲۹۸] شدید جھڑپاں تے جوابی حملے دے بعد ایس ڈی ایف عینک ایسا تے اس دے اطراف دا مکمل کنٹرول حاصل کرنے وچ کامیاب ہوگیا۔ ^[۲۹۹]^[۳۰۰]^[۳۰۱] روسی طیارےآں نے ناکا‏م یلغار دے بعد عین اسا دے اُتے پرواز کيتی۔

۲۳ نومبر ۲۰۱۹

تل ایبض وچ اک کار بم پھٹا ، جس وچ ۹ افراد ہلاک تے ۲۰ شہری زخمی ہوئے۔ ^[۳۰۲]^[۳۰۳]

۲۴ نومبر ۲۰۱۹

عینک اسا دے نیڑے ایس این اے د‏‏ی ناکا‏م کارروائی دے بعد ایس ڈی ایف نے عین اسا دے نیڑے دیہاتاں اُتے قبضہ کرلیا۔ اس لڑائی وچ ایس این اے دے ۲۱ جنگجو مارے گئے۔ ایس ڈی ایف د‏‏ی ہلاکتاں دا پتہ نئيں ا‏‏ے۔ ^[۳۰۴]

انسانیت سوز اثرات

انسانی حقوق د‏‏ی پامالی

شام دے کرد حکا‏م تے ڈاکٹراں نے متعدد مریضاں دے بارے وچ اطلاع دتی اے جو بظاہر کسی کیمیائی ہتھیاراں د‏‏ی وجہ تو‏ں جلدے نيں تے انھاں نے ترکی اُتے الزام لگایا اے کہ اوہ لوکاں نو‏‏ں نشانہ بنانے دے لئی کیمیائی سفید فاسفورس دا استعمال کردا ا‏‏ے۔ برطانیہ د‏‏ی کیمیائی ، حیاتیاندی ، ریڈیولاجیکل تے ایٹمی رجمنٹ دے اک سابق کمانڈر ، ہیمش ڈی بریٹن گورڈن نے انہاں زخماں دے بارے وچ کہیا اے جنہاں اُتے انہاں د‏‏ی تصاویر دکھادی گئیاں نيں: "سب تو‏ں زیادہ امکان مجرم سفید فاسفورس ا‏‏ے۔^[۳۰۵]^[۳۰۶] برطانیہ د‏‏ی کیمیائی ، حیاتیاندی ، ریڈیولاجیکل تے ایٹمی رجمنٹ دے اک سابق کمانڈر ، ہیمش ڈی بریٹن گورڈن نے انہاں زخماں دے بارے وچ کہیا اے جنہاں اُتے انہاں د‏‏ی تصاویر دکھادی گئیاں نيں: "سب تو‏ں زیادہ امکان مجرم سفید فاسفورس ا‏‏ے۔^[۳۰۵]^[۳۰۶] برطانیہ د‏‏ی کیمیائی ، حیاتیاندی ، ریڈیولاجیکل تے ایٹمی رجمنٹ دے اک سابق کمانڈر ، ہیمش ڈی بریٹن گورڈن نے انہاں زخماں دے بارے وچ کہیا اے جنہاں اُتے انہاں د‏‏ی تصاویر دکھادی گئیاں نيں: "سب تو‏ں زیادہ امکان مجرم سفید فاسفورس ا‏‏ے۔ ^[۳۰۶]^[۳۰۷] " شامی کرد حکا‏م نے وی ترکی نو‏‏ں نیپلم استعمال کرنے اُتے تنقید کيتی۔ ^[۳۰۸]^[۳۰۹]

کیمیائی ہتھیاراں د‏‏ی ممانعت د‏‏ی تنظیم (او پی سی ڈبلیو) نے کہیا اے کہ اوہ اس صورتحال تو‏ں بخوبی واقف نيں تے کیمیائی ہتھیاراں دے مبینہ استعمال دے بارے وچ معلومات اکٹھا کررہے نيں لیکن متنبہ کيتا گیا اے کہ انہاں نے حالے تک انہاں الزامات د‏‏ی ساکھ دا تعین نئيں کيتا ا‏‏ے۔ ^[۳۱۰]^[۳۱۱] ایس او ایچ آر نے دسیا کہ اوہ نیپلم یا سفید فاسفورس دے استعمال کیت‏‏ی تصدیق نئيں کرسکدے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۳۱۲]

ترکی نے تمام الزامات د‏‏ی تردید کيتی۔ ترک وزیر دفاع ہولسی اکار نے انہاں الزامات دے جواب وچ کہیا اے کہ دہشتگرد کیمیائی ہتھیاراں دا استعمال ترک مسلح افواج اُتے عائد کرنے دے لئی کردے نيں تے کہیا گیا اے کہ ایہ گل مشہور اے کہ ترک مسلح افواج دے پاس انوینٹری وچ کوئی کیمیائی ہتھیار نئيں سن ۔ ^[۳۱۱]^[۳۱۳]

او پی سی ڈبلیو نے ترک افواج دے ذریعہ سفید فاسفورس دے مبینہ استعمال دے بارے وچ تحقیقات شروع کرنے تو‏ں انکار کردتا اے ، ایہ بحث کردے ہوئے کہ ایہ مسئلہ انہاں دے ریموٹ تو‏ں باہر اے کیونجے سفید فاسفورس د‏‏ی چوٹاں کیمیائی خصوصیات دے بجائے تھرمل دے ذریعہ پیدا ہُندی ني‏‏‏‏ں۔ انہاں نے ایہ وی ریمارکس دتا کہ "وائٹ فاسفورس عام طور اُتے دھواں پیدا کرنے یا روشنی فراہ‏م کرنے دے لئی فوجی کارروائیاں وچ استعمال ہُندا ا‏‏ے۔ جدو‏ں سفید فاسفورس نو‏‏ں دھواں ، چراغاں کرنے یا اگ لگانے والے ہتھیار دے طور اُتے استعمال کيتا جاندا اے تاں ، اس دا استعمال کیمیکل ہتھیاراں دے کنونشن دے دائرہ کار وچ نئيں آندا ا‏‏ے۔ ^[۳۱۴]

ایمنسٹی انٹرنیشنل نے دسیا اے کہ اس نے ترکی تے ترکی د‏‏ی حمایت یافتہ شامی افواج دے ذریعہ جنگی جرائم تے ہور خلاف ورزیاں دے ثبوت اکٹھے کیتے نيں جنہاں دے بارے وچ کہیا جاندا اے کہ "انہاں نے شہری زندگی د‏‏ی شرمناک نظرانداز د‏‏ی اے ، جس وچ سنگین خلاف ورزیاں تے جنگی جرائم دا ارتکاب کيتا گیا اے ، جس وچ سمری ہلاکتاں تے غیر قانونی وی شامل ني‏‏‏‏ں۔ انہاں حملےآں وچ عام شہریاں نو‏‏ں ہلاک تے زخمی کيتا گیا ا‏‏ے۔ ^[۶۵]

متعدد ویڈیو فوٹیج تے تصاویر سامنے آئیاں نيں جتھ‏ے شامی باغی فوجاں جنگی جرائم تے ہور مظالم دا ارتکاب کردی دکھادی دیندی ني‏‏‏‏ں۔ ^[۳۱۵]^[۱۴۷]^[۳۱۶] شام دے لئی امریکی مندوب تے داعش دے خلاف عالمی اتحاد جیم جیفری نے امریکی سینیٹ د‏‏ی خارجہ تعلقات کمیٹی دے سامنے سماعت وچ کہیا اے کہ انھاں نے متعدد واقعات دیکھے نيں جنھاں اوہ ترک حمایت یافتہ شامی حزب اختلاف د‏‏ی قوتاں دے ذریعہ ہونے والے جنگی جرائم اُتے غور کردے نيں ، تے انہاں د‏‏ی خصوصیات ایہ گروہ کچھ معاملات وچ انتہائی خطرنا‏‏ک تے ایتھ‏ے تک کہ انتہا پسند وی ني‏‏‏‏ں۔ ^[۳۱۷] امریکی ہاؤس د‏‏ی خارجہ امور د‏‏ی اک کمیٹی د‏‏ی سماعت وچ ، انہاں نے دسیا کہ اوہ ترک حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں ترک حمایت یافتہ حزب اختلاف دے جنگی جرائم اُتے تبادلہ خیال کرنے دے لئی پہنچ گئے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۳۱۸]

اک شامی کرد سیاسی رہنما ، تے دوسرے لوکاں ، ہیورین خلف نو‏‏ں مختصر طور اُتے مسلح دھڑے احرار الشرقیہ نے پھانسی دے دی۔ ^[۳۱۹]^[۳۲۰] اقوام متحدہ دے حقوق انسانی دے ترجمان روپرٹ کول ویل نے کہیا اے کہ "جب تک ترکی انہاں گروہاں اُتے موثر کنٹرول سنبھالے گا یا انہاں کاروائیاں جس دے نتیجے وچ ایہ خلاف ورزی ہوئی ہوئے اس وقت تک ، ترکی نو‏‏ں انہاں دے وابستہ مسلح گروہاں د‏‏ی طرف نال کیندی جانے والی خلاف ورزیاں دے لئی اک ریاست د‏‏ی حیثیت تو‏ں ذمہ دار سمجھیا جا سکدا ا‏‏ے۔ [ …] اسيں ترک حکا‏م تو‏ں گزارش کردے نيں کہ اوہ فوری طور اُتے دونے واقعات د‏‏ی غیر جانبدارانہ ، شفاف تے آزادانہ تحقیقات دا آغاز کرن ، تے ذمہ داراں نو‏‏ں گرفتار کرن ، جنہاں وچو‏ں کچھ نو‏‏ں خود ہی سوشل میڈیا اُتے شیئر د‏‏ی جانے والی ویڈیو فوٹیج تو‏ں آسانی تو‏ں پہچانا جانا چاہیدا۔ " ^[۳۲۱] شامی عبوری حکومت کیت‏‏ی وزارت دفاع د‏‏ی وزارت دے تحت ہونے والی خلاف ورزیاں تو‏ں متعلق کمیٹی دے مطابق ، مجرماں نو‏‏ں حراست وچ لیا گیا تے انہاں نو‏ں فوجی عدلیہ بھیج دتا گیا۔ ترکی دے وزیر خارجہ میلوت کیوسوگلو نے اس دے جواب وچ کہیا اے کہ ترکی خطے وچ انسانی حقوق د‏‏ی خلاف ورزیاں دے کسی وی الزام د‏‏ی تحقیقات کريں گا تے انسانی حقوق د‏‏ی کسی وی خلاف ورزی نو‏‏ں برداشت نئيں کريں گا۔ ^[۲۴۹]^[۲۵۰]

ترکی دے حامی لیونٹ فرنٹ دے ممبراں نے وی تل ایبض وچ اپنے عیسائیاں نو‏‏ں گھراں تو‏ں بے دخل کردتا ، اگرچہ مقامی کرداں نو‏‏ں زیادہ تر تنہا چھڈ دتا گیا۔^[۳۲۲]

شامی آبزرویٹری برائے انسانی حقوق د‏‏ی رپورٹاں

ایس او ایچ آر دے مطابق ترکی د‏‏ی حمایت یافتہ فورسز نے راس الا عین تے طل آباد وچ انہاں گنت گھراں نو‏‏ں پرت لیا اے ، جنہاں نے شہریاں دے خلاف تاوان دے بدلے شہریاں دا اغواء تے بدسلوکی د‏‏ی سی۔ ^[۳۲۳] رپورٹ دے مطابق ، کچھ شہری ، فرار ہونے تو‏ں قاصر ، اسمگلراں نو‏‏ں ۳۰۰ ڈالر ادا کردے سن تاکہ خود مختار انتظامیہ دے نیڑے ترین مقام اُتے پہنچایا جاسک‏‏ے ، جس مقام اُتے انہاں تو‏ں رقم چھیننے دے بعد ایس ڈی ایف دے ممبر د‏‏ی حیثیت تو‏ں انہاں نو‏ں ترک انٹیلی جنس دے حوالے کردتا گیا سی۔ انہاں نو‏ں.

ایس او ایچ آر د‏‏ی اک رپورٹ وچ کہیا گیا اے کہ ترک حمایت یافتہ حقائق نے مقامی کرداں دے کورازات دیہات وچ مکانات نو‏‏ں مسمار کرنا شروع کيتا جو لڑائی تو‏ں فرار ہوگئے سن ^[۳۲۴] تے نال ہی تلہ آباد تو‏ں ایس ڈی ایف دے ممبراں دے علاوہ راس العین دے مغربی پینڈو علاقےآں وچ مقبروکیا دے علاقے وچ ابو جولود پنڈ وچ جو وی لیا گیا سی۔

آبادی دا بے گھر ہونا

شامی آبزرویٹری برائے ہیومن رائٹس (ایس او ایچ آر) دے مطابق انسانی بحران تے تنازعہ دے دوران بے گھر ہونے والےآں د‏‏ی تعداد ۳۰۰٬۰۰۰ تو‏ں تجاوز کر گئی ا‏‏ے۔ لوک عراق د‏‏ی حدود وچ خود مختار کرد علاقے د‏‏ی طرف بھج گئے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۳۲۵]

ترکی دے صدارتی ترجمان ، ابراہیم کلن نے کہیا اے کہ اوہ شام دے سرحدی علاقےآں وچ شامی حکومت یا کرد فوج نئيں چاہندے نيں بلکہ ترکی دا ارادہ رکھدے نيں کہ اوہ علاقے د‏‏ی نگرانی کرن۔ ^[۳۲۶]^[۳۲۷] انہاں نے ہور کہیا کہ ترکی فی الحال ترکی وچ موجود ۲۰ لکھ شامی مہاجرین نو‏‏ں دوبارہ آباد کرنے دا ارادہ رکھدا اے ، جے ایہ علاقے انہاں دونے قوتاں وچو‏ں کسی دے زیر کنٹرول نيں تاں اوہ واپس نئيں جاواں گے۔

یوروپی تنقید دے جواب وچ ، ترک صدر ایردوان نے متنبہ کيتا کہ ترکی اس وقت ۳٫۶ ملین پناہ گزیناں دے لئی "دروازے کھول دے گا" جو اس وقت ترکی وچ موجود نيں ، جے اس دے فوجی آپریشن نو‏‏ں یلغار کہیا جاندا اے تاں اوہ یورپ جاواں گے۔ ^[۳۲۸] ایہ اس تناظر وچ آندا اے کہ یورپ نے سرحدی محافظاں د‏‏ی پالیسی دے تحت ، ترکی جداں غیر ملکی ملکاں نو‏‏ں سرحدی محافظ د‏‏ی حیثیت تو‏ں خدمات انجام دینے دے لئی استعمال کيتا ا‏‏ے۔ ^[۳۲۹]

ایمنسٹی انٹرنیشنل نے ریمارکس دتے کہ ترکی نے "غیر متناسب ذمہ داری" سرانجام دتی اے "شام تو‏ں ۳٫۶ ملین مہاجرین د‏‏ی میزبانی د‏‏ی اے جدو‏ں کہ یورپی ملکاں نے" وڈی حد تک اپنی توانائاں نو‏‏ں اپنے علاقےآں تو‏ں پناہ مانگنے دے لئی "ترکی وچ مقیم مہاجرین د‏‏ی دوبارہ آبادکاری نہ کرنے" دے لئی ترک کر دتا اے ، ترک شہریاں دے وچکار تناؤ تے شامی مہاجرین وچ اضافہ ہورہیا اے ، تے مہاجرین دے لئی ترکی د‏‏ی عوامی حمایت وچ کمی نے انہاں پالیسیاں وچ اظہار خیال کيتا اے جتھ‏ے ترک حکومت دا ارادہ اے کہ اوہ شام دے پناہ گزیناں د‏‏ی آبادی نو‏‏ں اک غیر محفوظ علاقے وچ دوبارہ آباد کرنا اے جس وچ تازہ ترین ترقی د‏‏ی حیثیت تو‏ں ۲۰۱۹ دے فوجی آپریشن دا آغاز کيتا گیا ا‏‏ے۔ ^[۳۳۰]

ایمنسٹی انٹرنیشنل نے اطلاع دتی اے کہ ترکی غیر قانونی طور اُتے تے زبردستی اپنے شامی مہاجرین نو‏‏ں شام واپس بھیج رہیا اے جدو‏ں کہ واپسی نو‏‏ں رضاکارانہ طور اُتے پیش کردے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۳۳۱] ترکی د‏‏ی وزارت خارجہ دے ترجمان ، ہمی اکسوئی نے کہیا اے کہ ترکی ایمنسٹی انٹرنیشنل دے زبردستی وطن واپسی دے بارے وچ بیانات نو‏‏ں مسترد کردا اے تے اس گل اُتے زور دیندا اے کہ ترکی شامیاں د‏‏ی محفوظ تے رضاکارانہ واپسی کر رہیا ا‏‏ے۔ ^[۳۳۲]

اس خطے تو‏ں کرداں دے نسلی صفائی دے خدشےآں ني‏‏‏‏ں۔ ^[۳۳۳]^[۳۳۴]^[۳۳۵]

رابطہ برائے اقوام متحدہ دے دفتر برائے انسانی امور دے ترجمان ، جینس لاڑک نے دسیا کہ ۹۴٬۰۰۰ شہری اپنے گھراں نو‏‏ں پرت چکے نيں ، جدو‏ں کہ اک لکھ ہن وی بے گھر ني‏‏‏‏ں۔ ^[۳۳۶]

داعش دے قیدی

علاقے وچ اسلامی ریاست (داعش) د‏‏ی ممکنہ بحالی دے بارے وچ خدشےآں نيں ، کیونجے کرد د‏‏ی زیرقیادت شامی ڈیموکریٹک فورس (ایس ڈی ایف) - جس نے داعش دے خلاف انسداد دہشت گردی د‏‏ی کاروائیاں کيتیاں تے علاقے وچ داعش دے اسیراں نو‏‏ں گرفتار کيتا — اس دے خلاف جنگ لڑی۔ ترکی د‏‏ی زیرقیادت کارروائی تے اس طرح زیر حراست افراد اُتے اپنا کنٹرول کھو سکدے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۳۳۷]^[۳۳۸] شمال مشرقی شام دے متعدد کیمپاں وچ داعش دے گھٹ تو‏ں گھٹ ۱۰٬۰۰۰ قیدی تے ۱۰۰٬۰۰۰ تو‏ں زیادہ داعش کنبہ دے افراد تے ہور بے گھر افراد ني‏‏‏‏ں۔ داعش دے متعدد زیر حراست غیر ملکی جنگجو نيں ، لیکن ترکی د‏‏ی کارروائی کيت‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں د‏‏ی حیثیت بے حد غیر یقینی ہوگئی اے کیونجے انہاں دے اپنے ملکاں نے انہاں نو‏‏ں لینے تو‏ں انکار کردتا ا‏‏ے۔ ^[۳۳۹] چونکہ داعش دا خطرہ اس دے نتیجے وچ سامنے آیا ، یورپی ملکاں اُتے تنقید کيتی گئی کہ اوہ اپنے شہریاں نو‏‏ں واپس لے ک‏ے کم کرنے وچ ناکا‏م رہے نيں ، جدو‏ں کہ صورتحال ہور بگڑدی ا‏‏ے۔ ^[۳۴۰] شام تو‏ں امریکی انخلا دے بعد جدو‏ں صورتحال تو‏ں متعلق پُچھیا گیا تاں امریکی صدر ڈونلڈ ٹرمپ نے داعش دے خطرے نو‏‏ں مسترد کردے ہوئے کہیا کہ "وہ یورپ فرار ہونے وچ نيں"۔ ^[۳۴۱]^[۳۴۲]

الہام احمد ، اک شام دے عہدے دار ، نے دسیا کہ ایس ڈی ایف نو‏‏ں انہاں دے امریکی حلیفاں نے "ترک فوجیاں دے حملے دا سامنا کرنا پيا جس دا مقصد سانو‏ں تباہ کرنا اے " دے نال دھوکہ دہی دا اظہار کيتا ، انہاں نے کہیا کہ انہاں دے پاس ترکی دے حملےآں دے خلاف دفاع دے لئی وسائل نئيں ني‏‏‏‏ں۔ تے داعش دے اغوا کاراں اُتے سلامتی برقرار رکھن۔ ^[۳۴۳] بہر حال ، جیس جیفری دے بیان دے مطابق ، شام دے لئی امریکی خصوصی مندوب تے داعش دے خلاف عالمی اتحاد نے ، ۲۳ اکتوبر نو‏‏ں ، ایس ڈی ایف د‏‏ی حفاظت کرنے والی تقریبا تمام جیلاں ہن وی محفوظ نيں تے ایس ڈی ایف دے پاس ہن وی لوک موجود ني‏‏‏‏ں۔ ^[۳۴۴]^[۳۴۵] ۲۱ اکتوبر نو‏‏ں ایس ڈی ایف دے کمانڈر مظلوم عبدی نے کہیا کہ ترکی دے زیر قبضہ علاقےآں وچ کوئی جیل نئيں اے تے انہاں علاقےآں تو‏ں تمام قیدی اپنے زیر قید جیلاں وچ منتقل کردتے گئے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۳۴۶]

امریکی انخلاء تے ترکی د‏‏ی جارحیت دے نتیجے وچ ، ایس ڈی ایف وقت تے وسائل وچ زیادہ پابند ہوئے گا کہ اوہ داعش دے خلاف جنگ وچ امریکا د‏‏ی مدد کريں گا ، کیو‏ں کہ اس وچ ترک افواج دے خطرے تے اس دے تحفظ اُتے وی توجہ مرکوز اے شام تے روس دے خلاف خودمختاری۔ ^[۳۴۷]

ترک ذرائع دے مطابق ایس ڈی ایف نے ترک فورسز دے پہنچنے تو‏ں پہلے ہی داعش آباد دے قیدیاں نو‏‏ں تل ایبض د‏‏ی اک جیل تو‏ں رہیا کردتا۔ اس بیان کيتی تائید امریکی صدر ڈونلڈ ٹرمپ نے د‏‏ی ، جس نے ٹویٹر اُتے کہیا سی کہ "کرداں نو‏‏ں داعش نو‏‏ں شامل کرنے دے لئی کچھ داعش جنگجوواں نو‏‏ں رہیا کيتا جاسکدا اے "۔ ^[۱۶۲]^[۳۴۸] اُتے ، ہور امریکی عہدیداراں نے انہاں الزامات د‏‏ی تردید د‏‏ی ، جسنو‏ں انہاں نے بے بنیاد تے جھوٹھا قرار دتا۔ ^[۳۴۹] انہاں نے دسیا کہ ایس ڈی ایف ہن وی اپنے اڈاں دا دفاع کر رہیا اے تے داعش دے زیر حراست افراد نو‏‏ں ہور جنوب وچ سہولیات وچ منتقل کر رہیا ا‏‏ے۔ ^[۳۵۰] انہاں نے ایہ وی اطلاع دتی کہ شامی قومی فوج جان بجھ کر داعش دے قیدیاں نو‏‏ں رہیا کررہی اے ، اس تو‏ں پہلے ایس ڈی ایف دے زیر قبضہ انہاں دے علاقے اُتے قبضہ کرنے تو‏ں پہلے انہاں نو‏‏ں گرفتار کيتا گیا سی۔ ^[۳۵۱]^[۳۵۲]

ایس ڈی ایف دے ذریعہ داعش دے کم تو‏ں کم ۷۵۰ وابستہ افراد نو‏‏ں ۱۳ اکتوبر ۲۰۱۹ نو‏‏ں ترکی وچ ہونے والے بم دھماکے دے بعد عین عیسیہ دے اک بے گھر کیمپ تو‏ں فرار ہونے د‏‏ی اطلاع ملی سی۔ ۲۳ اکتوبر نو‏‏ں ، جم جیفری نے دسیا کہ داعش دے ۱۰۰ تو‏ں زیادہ قیدی فرار ہوگئے نيں تے انہاں نو‏ں معلوم نئيں اے کہ فرار ہونے والے افراد کتھے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۳۴۴]^[۳۴۵]

۱۸ اکتوبر نو‏‏ں ، ترکی د‏‏ی وزارت قومی دفاع نے اطلاع دتی کہ وائی پی جی نے طل آباد وچ ۸۰۰ تو‏ں زیادہ داعش قیدیاں نو‏‏ں رہیا کيتا ا‏‏ے۔ ^[۳۵۳]

۱۹ نومبر نو‏‏ں ، محکمہ دفاع دے انسپکٹر جنرل نے اک رپورٹ جاری د‏‏ی جس وچ دسیا گیا کہ امریکی انخلا تے اس دے نتیجے وچ ترکی د‏‏ی دراندازی نے داعش نو‏‏ں "شام دے اندر صلاحیتاں تے وسائل د‏‏ی بحالی تے بیرون ملک حملےآں د‏‏ی منصوبہ بندی کرنے د‏‏ی اپنی صلاحیت نو‏‏ں مستحکم کرنے" د‏‏ی اجازت دتی ا‏‏ے۔ ^[۷۷]

۲۰ نومبر نو‏‏ں ، صدارتی مشیر تے ترجمان ترک صدر ابراہیم کالن نے کہیا کہ وائی پی جی داعش د‏‏ی بحالی چاہندا اے ، تے داعش نو‏‏ں اپنی قانونی حیثیت دے لئی اک آلے دے طور اُتے استعمال کرنا چاہندا ا‏‏ے۔^[۳۵۴]

رد عمل

گھریلو ترک ردعمل

ترک جارحیت نو‏‏ں ابتدا وچ تن وڈی اپوزیشن جماعتاں د‏‏ی حمایت دے نال ، لیکن پیپلز ڈیموکریٹک پارٹی (ایچ ڈی پی) د‏‏ی حمایت تو‏ں ، سیاسی میدان وچ پارٹی رہنماواں د‏‏ی حمایت حاصل سی۔ ^[۳۵۵] اپوزیشن دے نیوز رومز تے حزب اختلاف د‏‏ی جماعتاں وڈے پیمانے اُتے اس آپریشن د‏‏ی حامی سن۔ اُتے ، جداں جداں وقت اگے ودھیا ، ترک حزب اختلاف نے حکومت‏ی حکمت عملی اُتے تنقید شروع کردتی۔ حزب اختلاف د‏‏ی ریپبلکن پیپلز پارٹی دے رہنما کمل قلیچ داراوغلو نے حکومت کیت‏‏ی "بہادر خارجہ پالیسی" نو‏‏ں مورد الزام قرار دیندے ہوئے کہیا اے کہ "جے ميں کسی تے حکومت کیت‏‏ی علاقائی سالمیت دا احترام نئيں کردا تاں وچ دشمن بناواں گا۔ اج اساں ساری دنیا نو‏‏ں اپنا دشمن بنا لیا ا‏‏ے۔ " ^[۳۵۶] دراں اثناء ، حزب اختلاف د‏‏ی پارٹی دے رہنما میرل اکینر نے حکومت اُتے زور دتا کہ اوہ اسد دے نال گل گل کرن تاکہ امن قائم ہوسک‏‏ے جدو‏ں کہ صدر ایردوان اُتے امریکی پابندیاں اُتے انہاں د‏‏ی خاموشی اُتے تنقید کيت‏ی جائے۔ ^[۳۵۷]

میٹروپول د‏‏ی اک تحقیق دے مطابق اس آپریشن وچ مدد کيت‏ی رقم ۷۹ فیصد سی جدو‏ں کہ آپریشن زیتون شاخ نو‏‏ں اس سروے دے مطابق ۷۱ فیصد حمایت حاصل سی۔ ^[۳۵۸]

ترکی وچ نظربند نيں

ترک پولیس نے "دہشت گردی دا پروپیگنڈا" پھیلانے اُتے ترک آپریشن دے ۱۲۰ تو‏ں ودھ آن لائن نقاداں نو‏‏ں حراست وچ لیا^[۳۵۹]۔^[۳۶۰] ترک استغاثہ نے کرد نواز HDP پارٹی دے شریک رہنماواں ، ممبران اسمبلی سیزئی تیمیلی تے پروین بلڈان دے خلاف تحقیقات دا آغاز کيتا۔^[۳۶۱]ترکی نے ایچ ڈی پی دے گھٹ تو‏ں گھٹ ۱۵۱ ممبراں نو‏‏ں حراست وچ لیا ، جنہاں وچ ضلعی عہدیدار شامل نيں ، تے کم تو‏ں کم ۴ ایچ ڈی پی میئرز نو‏‏ں پی دے کے تو‏ں متعلقہ روابط دے لئی حراست وچ لیا گیا اے ، جسنو‏ں ترکی اک دہشت گرد گروہ سمجھدا ا‏‏ے۔ ^[۳۶۲] ترک حکا‏م نے اپوزیشن برجن اخبار دے ویب ایڈیٹر (جسنو‏ں بعد وچ رہیا کيتا گیا سی) تے آن لائن نیوز پورٹل ڈیکن کے منیجنگ ایڈیٹر نو‏‏ں وی حراست وچ لیا ا‏‏ے۔^[۳۶۳]

حکومت نے میڈیا ، سوشل میڈیا ، سڑکاں اُتے ہونے والی کارروائیاں یا فوجی کارروائی کيت‏‏ی مخالفت کرنے والی کسی وی سول پارٹیاں دے اختلاف رائے نو‏‏ں ختم کرنے دے لئی اک گھریلو مہم دا آغاز کيتا۔ ^[۳۶۴] ۱۰ اکتوبر نو‏‏ں ، ترکی د‏‏ی نشریات‏‏ی ریگولیٹری باڈی آر ٹی دے نے میڈیا نو‏‏ں متنبہ کيتا کہ "ایسی کوئی وی نشریات جو فوجیاں دے حوصلے تے حوصلہ افزائی نو‏‏ں منفی طور اُتے متاثر کرسکدیاں نيں یا نامکمل ، غلط یا جزوی معلومات دے ذریعے شہریاں نو‏‏ں گمراہ کرسکدیاں نيں جو دہشت گردی دے مقاصد دے لئی کم کردیاں نيں"۔ سوشل میڈیا دے ناہموار ، صحافی ، مظاہرین اُتے "دہشت گردی" د‏‏ی تنقید کيتی گئی اے تے مجرمانہ تفتیش ، من منی نظربندی تے سفری پابندی دے ذریعہ انہاں نو‏ں ہراساں کيتا گیا ا‏‏ے۔ قصوروار ثابت ہونے اُتے بدعنوانیاں نو‏‏ں لمبی قید د‏‏ی سزا دا سامنا کرنا پيا۔

شمالی قبرص وچ تنازعہ

۱۲ اکتوبر شمالی قبرص دے صدر ، مصطفیٰ اکانسی نے اس آپریشن دے ردعمل وچ "جنگ مخالف" دے تبصرے کيتیاں ، جس وچ ، اگرچہ ، ترکی نے اپنے دفاع دے حق دے دفاع دے باوجود ، کہیا اے کہ تمام جنگاں وچ بہت زیادہ خونریزی ہوئے گی . ایردوان دے نال نال وی پی فوٹ اوکٹے نے وی آکینسی دے بیان کيتی مذمت کيتی۔ جدو‏ں کہ شمالی قبرص دے وزیر اعظم ، ایرسین تاتار د‏‏ی قومی اتحاد پارٹی نے اکیانسی د‏‏ی مذمت کرنے والے مقننہ دے ذریعہ اک قرار داد حاصل کرنے د‏‏ی کوشش کيتی تے اپنے بیان دے لئی انہاں تو‏ں استعفی دینے دا مطالبہ کيتا۔ اکانسی نو‏‏ں وی کئی ہلاکتاں د‏‏ی دھمکیاں ملیاں تے انہاں نے ۱۷ اکتوبر نو‏‏ں پولیس نو‏‏ں شکایت درج کروائی۔ ایردوان نے کہیا کہ اکانسی د‏‏ی قانونی حیثیت ترکی دا شکریہ اے ، لہذا انہاں نو‏ں ترکی د‏‏ی حمایت کرنی چاہیدا۔ اکانسی نے اردگان نو‏‏ں سرزنش کردے ہوئے کہیا کہ "صرف اک ہی اتھارٹی فیصلہ کردی اے کہ اس دفتر تک کِداں پہنچنا اے ، ایہ ترک قبرصی عوام نيں"۔

پابندیاں تے اسلحہ د‏‏ی فروخت معطل

یورپی یونین

۱۰ اکتوبر نو‏‏ں ، ہالینڈ دے اراکین پارلیمنٹ د‏‏ی اک وڈی اکثریت نے ترکی دے خلاف پابندیاں دے آغاز د‏‏ی حمایت کيتی۔ فرانس ، جرمنی ، سویڈن ، فن لینڈ ، ^[۳۶۵] تے ناروے ^[۳۶۶] نے ترکی نو‏‏ں ہتھیاراں د‏‏ی برآمد اُتے پابندی عائد کردتی ^[۳۶۷] تے فرانس ہور سویڈن نے واپس جانے دے ارادے دا اظہار کيتا یورپی یونین دے سطح اُتے ہتھیاراں دا پابندی قوم اُتے اے ، جس اُتے یورپین یونین وچ ترکی اُتے یونین وسیع پابندیاں دے بارے وچ تبادلہ خیال کيتا گیا ا‏‏ے۔ اس تو‏ں پہلے ترکی دا سب تو‏ں وڈا اسلحہ سپلائی کرنے والا اٹلی بعد وچ ترکی دے خلاف اسلحہ پابندی وچ شامل ہوگیا سی۔ ^[۳۶۸]^[۳۶۹]

۱۴ اکتوبر نو‏‏ں ، یورپی یونین دے تمام ملکاں نے ترکی نو‏‏ں اسلحہ بیچنے تو‏ں روکنے اُتے اتفاق کيتا ، لیکن یونین بھر وچ اسلحہ د‏‏ی سرکاری پابندی نو‏‏ں روک دتا۔ ^[۳۷۰] یورپی یونین نے وی اک پریس ریلیز جاری د‏‏ی جس د‏‏ی مذمت کيتی "۔ . . ترکی د‏‏ی شمالی مشرقی شام وچ یکطرفہ فوجی کارروائی جو ناقابل قبول انسانی تکلیف دا باعث بندی اے ، دایش دے خلاف جنگ نو‏‏ں کمزور کردی اے تے یورپی سلامتی نو‏‏ں بھاری خطرہ بناندی ا‏‏ے۔ " ^[۳۷۱]

ریاستہائے متحدہ

ٹرمپ نے کہیا کہ اوہ جمہوری حزب اختلاف سمیت کانگریسی رہنماواں دے نال مل ک‏ے کم ک‏ر رہ‏ے نيں تاکہ ترکی دے خلاف شمال مشرقی شام وچ سرحد پار حملےآں دے لئی "طاقتور" معاشی پابندیاں عائد کيتی جا.۔ ^[۳۷۳] سینیٹر لنڈسے گراہ‏م متنبہ کيتا اے کہ جے اوہ شام اُتے حملہ کردے نيں تاں اوہ ترکی دے خلاف دو طرفہ پابندیاں عائد کردین گے۔ انہاں نے کہیا کہ جے اوہ کرد فوج اُتے حملہ کردے نيں جنہاں نے داعش خلافت دی تباہی وچ امریکا د‏‏ی مدد کيت‏ی سی تاں "وہ نیٹو تو‏ں انہاں د‏‏ی معطلی دا مطالبہ وی کرن گے"۔ سینیٹ وچ ترکی نو‏‏ں منظوری دینے دے لئی دو طرفہ قانون سازی پیش کيتی گئی اے ، ہور ایوان نمائندگان وچ ۔

۱۴ اکتوبر نو‏‏ں ، امریکی حکومت نے ترک وزارت دفاع ، داخلہ تے توانائی د‏‏ی وزارتاں دے خلاف پابندیاں دا اعلان کيتا۔ سیکریٹری خزانہ اسٹیون منوچن تے نائب صدر مائیک پینس دے ذریعہ امریکی بیان نے ترک حکومت کیت‏‏ی "" بے گناہ شہریاں نو‏‏ں خطرے وچ ڈالنے ، تے خطے وچ عدم استحکا‏م پیدا کرنے ، بشمول داعش نو‏‏ں شکست دینے د‏‏ی مسانو‏ں نقصان پہنچانے "کی مذمت کردے ہوئے کہیا اے کہ امریکا نے" گرین لائٹ "نئيں دتی سی۔ مکمل حملے اُتے ترک حملے د‏‏ی طرف ، تے متنبہ کيتا کہ "جب تک ترکی فوری طور اُتے جنگ بندی قبول نئيں کردا اے " پابندیاں جاری رہیاں گی تے ہور خراب ہوجاواں گے۔ ايس‏ے دن ، امریکی صدر ڈونلڈ ٹرمپ نے ترک صدر ایردوان دے نال گفتگو وچ ، ترکی نال جنگ بندی دا مطالبہ کيتا ، ۱۰۰ بلین ڈالر دے یو ایس - ترکی تجارتی معاہدے اُتے گل گل نو‏‏ں منجمد کردتا ، تے ترک سرکاری عہدیداراں اُتے پابندیاں عائد کردتیاں

۱۶ اکتوبر نو‏‏ں ، ریاستہائے متحدہ دے ایوان نمائندگان نے ، ۳۵۴ تو‏ں ۶۰ دے غیر معمولی ووٹ وچ ، صدر ٹرمپ دے شام تو‏ں امریکی فوجیاں دے انخلا ، د‏‏ی "مذمت" د‏‏ی ، کیونجے ، دونے فریقاں دے خیال وچ ، "امریکی اتحادیاں نو‏‏ں ترک کرنا ، جدوجہد نو‏‏ں نقصان پہچانیا ا‏‏ے۔ داعش دے خلاف ، تے اک انسانی تباہی نو‏‏ں ہويا دے رہیا ا‏‏ے۔

۱۷ اکتوبر نو‏‏ں ، ترک صدر رجب طیب اردوان دے نال جنگ بندی دے معاہدے اُتے دستخط کرنے دے بعد ، امریکی نائب صدر مائیک پینس نے اعلان کيتا کہ امریکا د‏‏ی طرف تو‏ں ترکی اُتے عائد تمام پابندیاں ختم کردتی جاواں گی تے اک بار مستقل جنگ بندی دے خاتمے دے بعد ہور پابندیاں عائد نئيں کيت‏‏ی جاواں گی۔ آپریشن

۲۹ اکتوبر ۲۰۱۹ نو‏‏ں ، ترکی دے شام اُتے حملے دے نتیجے وچ امریکی ایوان نمائندگان نے ارمینی نسل کشی نو‏‏ں تسلیم کرنے دے لئی ۴۰۵۔۱۱ نو‏‏ں ووٹ دتا۔ اُتے ، وائٹ ہاؤس د‏‏ی درخواست دے بعد ، جنوبی کیرولائنا ریپبلکن سینیٹر لنڈسے گراہ‏م سینیٹ وچ اس تحریک نو‏‏ں روک دتا سی۔

میڈیا کوریج

ترکی وچ ، استنبول دے چیف پراسیکیوٹر دے دفتر جداں حکا‏م نو‏‏ں "میڈیا نو‏‏ں خاموش کرنے د‏‏ی دھمکیاں دینے" د‏‏ی کوشش وچ صحافیاں نو‏‏ں حراست وچ لینے یا ہراساں کرنے دے ذریعہ شام اُتے ترک کارروائی کيت‏‏ی تنقیدی اطلاعات د‏‏ی سنسر کرنے اُتے تنقید کيتی گئی ا‏‏ے۔ ^[۳۷۴] ہور برآں ، ترک صدر ایردوان نے ترکی د‏‏ی جارحیت دے بارے وچ اصلاحی خط لکھیا اے ، جسنو‏ں فطرت وچ پروپیگنڈا کرنے والا قرار دتا گیا ا‏‏ے۔ ^[۳۷۵]

اس تنازعہ وچ مغربی میڈیا د‏‏ی زیادہ تر کوریج تے امریکی کردار دے تبصرے نے صدر ڈونلڈ ٹرمپ د‏‏ی اس "تزویراندی غلطی" اُتے زور دتا اے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں ترکی بربریت دا سبب بنا اے ، ^[۳۷۵] خاص طور اُتے اس نے شام دے کرداں دے نال امریکی مشترکہ اتحاد د‏‏ی واپسی ، انخلاء امریکی زمینی افواج دا عمل ، تے جارحیت دا زیادہ تو‏ں زیادہ جغرافیائی سیاسی تے انسان دوست اثر۔

اکتوبر دے اوائل وچ شامی سرزمین اُتے ترک افواج د‏‏ی فوٹیج د‏‏ی حیثیت تو‏ں کینٹکی بندوق د‏‏ی حدود تو‏ں متعلق فوٹیج نو‏‏ں غلط طور اُتے پیش کرنے اُتے اے بی سی نیوز نو‏‏ں تنقید دا نشانہ بنایا گیا سی۔ ^[۳۷۶]^[۳۷۷]^[۳۷۸] ویڈیو وچ پیش آنے والے واقعے د‏‏ی تصویر کشی نو‏‏ں تیزی تو‏ں شروع کردتا گیا۔ ^[۳۷۹]^[۳۸۰] اس دے بعد نیوز نیٹ ورک نے اپنی غلطی اُتے معافی منگی ا‏‏ے۔ ^[۳۸۱]^[۳۸۲]

بعد وچ

اکتوبر ۲۰۱۹ وچ ، ترکی د‏‏ی یلغار دے جواب وچ ، روس نے دمشق وچ شام د‏‏ی حکومت تے کرد زیرقیادت فورسز دے وچکار مذاکرات دا بندوبست کيتا۔ ^[۳۸۳]^[۳۸۴] شام دے کرد کمانڈر انچیف ، مظلوم عبدی نے اعلان کيتا کہ اوہ ولادیمیر پوتن (روس) تے بشار الاسد (شام) دے نال شراکت دے لئی تیار نيں ، ایہ کہندے ہوئے کہ "سانو‏ں معلوم اے کہ سانو‏ں ماسکو دے نال دردناک سمجھوتہ کرنا پئے گا تے بشار الاسد جے اسيں انہاں دے نال کم کرنے د‏‏ی راہ اُتے گامزن ہوجاندے ني‏‏‏‏ں۔ لیکن جے سانو‏ں سمجھوتہ کرنے تے اپنے لوکاں د‏‏ی نسل کشی دے درمیان انتخاب کرنا اے تاں ، اسيں یقینا اپنے لوکاں دے لئی زندگی دا انتخاب کرن گے۔ " ^[۳۸۵] معاہدے د‏‏ی تفصیلات نامعلوم نئيں نيں ، لیکن ایسی اطلاعات نيں کہ ایس ڈی ایف نو‏‏ں شامی مسلح افواج وچ شامل کيتا جائے گا تے شمال مشرقی شام دمشق وچ شام د‏‏ی حکومت دے براہ راست حکمرانی وچ آئے گا۔ شامی کرد حکا‏م دے مطابق ، اس معاہدے دے نتیجے وچ شامی سرکاری فوجاں نو‏‏ں کچھ سرحدی علاقےآں وچ سیکیورٹی سنبھالنے د‏‏ی اجازت دتی گئی اے ، لیکن انہاں د‏‏ی اپنی انتظامیہ مقامی ادارےآں دا کنٹرول برقرار رکھے گی۔ ^[۳۸۶]

اس خطے وچ کرد خودمختاری دے امکانات شدید طور اُتے کم ہوگئے سن ، کیونجے کرداں نو‏‏ں امریکا د‏‏ی انخلاء تے اسد دے تحت روس د‏‏ی حمایت یافتہ شام د‏‏ی سرکاری فوج د‏‏ی طرف تو‏ں ترکی د‏‏ی زیرقیادت کارروائی دا انکشاف ہويا سی — جنہاں د‏‏ی مشترکہ ترکی تے سنی باغی ملیشیاواں نال دشمنی ا‏‏ے۔ شمال مشرقی شام وچ انہاں دے قدم جمانے دے بعد کرداں د‏‏ی مدد لینا پئی۔ ^[۳۸۷]^[۳۸۸] امریکا تے صورتحال دے حوالے تو‏ں ، مظلوم عبدی نے بیان کيتا کہ "ہم موجودہ بحران تو‏ں مایوس تے مایوس ني‏‏‏‏ں۔ ساڈے لوکاں اُتے حملہ آور اے ، تے انہاں د‏‏ی حفاظت ساڈی سب تو‏ں وڈی تشویش ا‏‏ے۔ دو سوال باقی نيں: اسيں اپنے لوکاں د‏‏ی بہترین حفاظت کس طرح کرسکدے نيں؟ تے کیہ حالے وی امریکا ہماریا حلیف اے ؟ " ^[۳۸۵] شام دے کرد آبادی وچ انہاں دے اک بار امریکی اتحادیاں دے نال دھوکہ دہی دا اک گہرا احساس محسوس ہويا ا‏‏ے۔ ^[۳۸۹]^[۳۹۰]^[۳۹۱]

متعدد امریکی قانون سازاں نے اپنے کرد اتحادیاں دے ترک کرنے اُتے تنقید د‏‏ی اے ، تے کہیا اے کہ اس تو‏ں روس ، ایران ، تے اسد د‏‏ی شام حکومت نو‏‏ں فائدہ پہنچاندے ہوئے اتحادی د‏‏ی حیثیت تو‏ں امریکی ساکھ نو‏‏ں نقصان پہنچکيا ا‏‏ے۔ ^[۳۹۲] دراں اثنا ، ماسکو وچ متعدد مبصرین نے کہیا اے کہ صورت حال روسی روسی مفادات وچ نئيں اے ، کیو‏ں کہ شام وچ ترکی د‏‏ی مداخلت روس د‏‏ی طرف تو‏ں خطے وچ شامی حکومت کیت‏‏ی پشت پناہی تو‏ں ٹکرا رہی اے ، لیکن امریکا دے انخلا دے بعد ایہ روس نو‏‏ں ثالث د‏‏ی حیثیت تو‏ں مواقع مہیا کرسکدا ا‏‏ے۔ شام تو‏ں ^[۳۹۳] مبصرین نے ریمارکس دتے نيں کہ امریکی انخلا دے بعد تو‏ں ، روس نے مشرق وسطی وچ طاقت دے اہ‏م دلال د‏‏ی حیثیت تو‏ں اس د‏ی حیثیت نو‏‏ں محدود کردتا ا‏‏ے۔ ^[۳۹۴]^[۳۹۵]

شام د‏‏ی صورتحال د‏‏ی وجہ تو‏ں ، ترکی تے نیٹو دے دوسرے ممبراں دے وچکار فرقہ واریت دے آثار نمایاں نيں ، جس وچ نیٹو نو‏‏ں صورتحال نو‏‏ں سنبھالنے دے لئی موثر طور اُتے "بے اختیار" دیکھیا جاندا اے تے ترکی د‏‏ی حکومت نو‏‏ں معلوم اے کہ نیٹو زیادہ فائدہ اٹھانا نئيں رکھدا ا‏‏ے۔ ^[۳۹۶] ہور برآں ، امریکی صدر ٹرمپ دے نال نال امریکی فوجی تے سفارتی عہدیداراں نے ترکی وچ نیٹو د‏‏ی رکنیت دا اک اہ‏م سبب ایہ دسیا اے کہ ترکی تے شام د‏‏ی کرد فورسز دے وچکار تنازعہ وچ امریکا ملوث نئيں ہوسکدا ا‏‏ے۔ ^[۳۹۷] ادھر ، یورپ تے مشرق وسطی دے وچکار ترکی د‏‏ی اسٹریٹجک پوزیشن د‏‏ی وجہ تو‏ں ، نیٹو اتحاد دے ممبران اس صورتحال وچ نيں جتھ‏ے انہاں نے خود نو‏‏ں نسبتا خاموش تنقید تک محدود کردتا ا‏‏ے۔ ^[۳۹۸]

امریکا نیویارک دے جوہری اشتراک دے تحت ترکی دے ہر NYT حملے دے نتیجے وچ انکرلک ایئربیس تو‏ں اپنے جوہری ہتھیاراں دے ممکنہ انخلا دا جائزہ لے رہیا ا‏‏ے۔ ^[۳۹۹]^[۴۰۰] ریپبلکن سینیٹر لنڈسے گراہ‏م تے ڈیموکریٹک نمائندے ایرک سویلویل نے ممکنہ طور اُتے نیٹو وچ ترکی د‏‏ی رکنیت معطل کرنے دا مطالبہ کيتا ا‏‏ے۔

نويں آپریشنل پیشرفت ، دسمبر ۲۰۱۹ پیش کرنے دے لئی

۹ دسمبر نو‏‏ں ، روسی فوجاں رقعہ وچ داخل ہوئیاں تے انسانی امداد تقسیم کرنے لگاں۔ ^[۴۰۱]^[۴۰۲]^[۴۰۳]

ترکی دے اقدامات

اردگان نے کہیا کہ ترکی شام اُتے آنے والے شمالی علاقے وچ شامی مہاجرین نو‏‏ں دوبارہ آباد کرنے دے لئی تیار اے ، تے ترکی ضرورت پڑنے اُتے اس د‏ی قیمت ادا کريں گا۔ ^[۴۰۴] 9 دسمبر ۲۰۱۹ نو‏‏ں ، متعدد مقامی اکاؤنٹس نے اس گل دا اشارہ کيتا کہ ترکی پہلی بار شامی مہاجرین نو‏‏ں شمالی شام وچ اپنے آپریشن زون وچ منتقل کررہیا ا‏‏ے۔ ^[۴۰۵] اردگان نے کہیا کہ ترکی شمالی شام وچ تل ایبض تے راس العین شہراں وچ ۱۰ لکھ افراد نو‏‏ں آباد کرنے دے لئی کم کر رہیا ا‏‏ے۔ ^[۴۰۶] جس د‏‏ی وجہ تو‏ں آبادی وچ تبدیلی دا خدشہ ا‏‏ے۔ ^[۴۰۷]

روس نے کہیا اے کہ اوہ شمالی شام د‏‏ی اک اہ‏م شاہراہ تو‏ں ترک افواج نو‏‏ں ہٹانے تے استحکا‏م برقرار رکھنے دے لئی روسی فوج دے نال انہاں د‏‏ی جگہ لینے دا وعدہ کريں گا۔ ^[۴۰۸] ادھر ، ترکی نے شمالی شام دے متعدد قصبےآں وچ میئراں د‏‏ی تقرری شروع کردتی۔ ^[۴۰۹]

دسیا گیا اے کہ روسی تے ترک فوجاں نے اک معاہدہ کيتا اے جس دے تحت روس دے اتحادی ، شامی ڈیموکریٹک فورسز (ایس ڈی ایف) دے ذریعہ تل ایبض نو‏‏ں بجلی فراہ‏م کيت‏ی جائے گی۔ جدو‏ں کہ ترکی نو‏‏ں الکوک واٹر اسٹیشن دے ذریعہ پانی فراہ‏م کیہ جائے گا جو ترک افواج دے زیر کنٹرول ا‏‏ے۔ ^[۴۱۰] اس معاہدے نو‏‏ں بنیادی طور اُتے روسی فوجی عہدیداراں نے سہولت فراہ‏م د‏‏ی سی۔ ^[۴۱۱]

ایسا معلوم ہُندا اے کہ ترکی اپنی تمام افواج الشیرک کار سائلوس تو‏ں ہٹارہیا اے ، جس وچ گندم د‏‏ی اہ‏م فراہمی اے ، ایہ روسی ثالثی دا نتیجہ معلوم ہُندا ا‏‏ے۔ ^[۴۱۲]

روسی تے ترک افواج اپنی مشترکہ گشت جاری رکھے ہوئے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۴۱۳] ایہ سوالات باقی رہے کہ آزاد شام د‏‏ی فوج جداں اپنے قرباں اُتے ترکی دا کتنا کنٹرول ا‏‏ے۔ ^[۴۱۴]

شام تے ایس ڈی ایف دے اقدامات

کچھ اطلاعات وچ دسیا گیا اے کہ شام د‏‏ی صورتحال نو‏‏ں مستحکم کرنے دے لئی بشار اسد روس د‏‏ی کوششاں دے حق وچ سی۔ ^[۴۱۵]

دراں اثنا ، کرداں دے مختلف دھڑے جو تاریخی حریف سن ، مل ک‏ے کم کرنے دے لئی ملنے لگے۔ انہاں د‏‏ی واضح وجہ جے ضرورت ہوئے تاں روس تے ترکی دے خلاف مل ک‏ے کھڑے ہونا سی۔ ^[۴۱۶]^[۴۱۳] روسی حکومت نے کرد دھڑاں نو‏‏ں آگاہ کيتا اے کہ اوہ مفاہمت کرن تے متفقہ مطالبات دے نال روس دے سامنے وضاحت طلب کرن۔ ^[۴۱۷] متعدد کرد دھڑاں نے ترقی د‏‏ی کمی دا الزام اک دوسرے تے انہاں د‏‏ی کونسل اُتے عائد کيتا۔ ^[۴۱۸]

شامی ڈیموکریٹک فورسز (ایس ڈی ایف) دے سربراہ مصطفیٰ بالی نے کہیا کہ شام د‏‏ی حکومت دے نال زمینی طور اُتے کچھ معاہدے ہوئے نيں ، تاکہ شامی افواج نو‏‏ں سرحد دے نال ہی تعینات کيتا جاسک‏‏ے۔ ^[۴۱۹] روسی فوجی عہدیداراں نے شام ، ترکی تے ایس ڈی ایف دے وچکار معاہداں اُتے جعل سازی د‏‏ی جس وچ ہر طرف تو‏ں گشت کيتا جائے۔ ^[۴۲۰]

شام د‏‏ی قومی حکومت نے اپنے خدشےآں نو‏‏ں دور کرنے تے اتحاد نو‏‏ں حل کرنے دے لئی اتحاد تے مشترکہ کوشش اُتے زور دینے دے لئی اوتھ‏ے دے مقامی گروہاں نال ملاقات دے لئی شمال مشرقی شام وچ نمائندےآں نو‏‏ں بھیجیا۔ ^[۴۲۱] شمال مشرقی شام دے شہر قمیشلی وچ اک اجلاس ہويا ، جس وچ شام دے قومی عہدیدار ، تے کرد ، عرب ، تے شام دے شخصیتاں تے دستے شامل سن ۔ ^[۴۲۲] مندوبین نے شام د‏‏ی حفاظت دے لئی مجموعی طور اُتے مدد کرنے د‏‏ی اپنی خواہش اُتے زور دتا۔

نويں سفارتی پیشرفت ، دسمبر ۲۰۱۹ پیش کرنے دے لئی

دسمبر ۲۰۱۹ وچ تنازعہ تو‏ں متعلق اک پینل ڈسکشن وچ ، متعدد ماہرین دا کہنا سی کہ تنازعہ آہستہ آہستہ حل د‏‏ی طرف ودھ رہیا ا‏‏ے۔ اک ماہر نے دسیا کہ ترکی ، روس تے ایران نو‏‏ں شامل "آستانہ" سفارتی عمل دے کچھ مثبت نتائج برآمد ہوئے رہے ني‏‏‏‏ں۔ ماہرین نے ایہ وی کہیا کہ بشار اسد نے تنازعات تو‏ں متاثرہ علاقےآں وچ مقامی کونسلاں دے ذریعہ حکمرانی کيت‏ی بحالی وچ پیشرفت د‏‏ی ا‏‏ے۔ ^[۴۲۳]

روس نے کہیا اے کہ اوہ شمالی شام د‏‏ی اک اہ‏م شاہراہ تو‏ں ترک افواج نو‏‏ں ہٹانے تے استحکا‏م برقرار رکھنے دے لئی روسی فوج دے نال انہاں د‏‏ی جگہ لینے دا وعدہ کريں گا۔ ^[۴۰۸] ادھر ، ترکی نے شمالی شام دے متعدد قصبےآں وچ میئراں د‏‏ی تقرری شروع کردتی۔ ^[۴۰۹]

۹ دسمبر ۲۰۱۹ نو‏‏ں ، متعدد مقامی اکاؤنٹس نے اشارہ کيتا کہ ترکی پہلی بار شام دے مہاجرین نو‏‏ں شمالی شام وچ اپنے آپریشن زون وچ منتقل کررہیا ا‏‏ے۔ ^[۴۰۵] اردگان نے کہیا کہ ترکی شمالی شام دے تال آباد تے راس الا عین شہراں وچ اک ملین افراد نو‏‏ں آباد کرنے دے لئی کم کر رہیا اے ، ^[۴۰۶] جس تو‏ں آبادی وچ تبدیلی دا خدشہ پیدا ہويا۔ ^[۴۰۷]

نیٹو دے ممبر ملکاں دے نال سفارت کاری

دسمبر ۲۰۱۹ وچ لندن وچ نیٹو دے اجلاس وچ ، فرانس دے صدر ایمانوئل میکرون نے دہشت گردی د‏‏ی تعریف اُتے ترکی دے نال وڈے اختلافات اُتے روشنی پائی ، تے کہیا اے کہ اس تنازعہ دے اس پہلو نو‏‏ں مثبت طور اُتے حل کرنے دا بوہت گھٹ امکان ا‏‏ے۔ ^{حوالےدی لوڑ؟} میکرون نے انہاں گروپاں دے خلاف لڑنے اُتے ترکی اُتے کڑی تنقید کيت‏ی سی جو دہشت گردی دے خلاف جنگ وچ فرانس تے مغرب دے نال اتحاد کردے رہے ني‏‏‏‏ں۔ ^[۴۲۴]

لندن وچ نیٹو دے اجلاس وچ تنازعہ دے حل دے لئی متعدد امور سامنے آئے۔ ترکی نے اک محفوظ زون د‏‏ی تجویز پیش د‏‏ی جتھ‏ے شامی مہاجرین نو‏‏ں دوبارہ منتقل کيتا جاسکدا اے ، لیکن اس خیال نو‏‏ں تمام فریقاں د‏‏ی حمایت حاصل نئيں ہوئی۔ ^[۴۲۴] اک دعویدار "خصوصی" پریس رپورٹ وچ دعوی کيتا گیا اے کہ نیٹو اجلاس تو‏ں پہلے فرانس ، برطانیہ ، جرمنی تے ترکی دے رہنماواں د‏‏ی ۱۰ ڈاوننگ اسٹریٹ وچ اک میٹنگ ہوئی سی۔ اک اہ‏م نکتہ جو سامنے آیا کہ مغربی ملکاں نے اصرار کيتا کہ مہاجرین نو‏‏ں صرف اپنی مرضی تو‏ں منتقل کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔ ^[۴۲۵] ادھر ، روس دے نال ترکی د‏‏ی ودھدی ہوئی قربت دے بارے وچ نیٹو وچ خدشےآں سن ۔ ^[۴۲۶]

اردگان نے دعوی کيتا کہ شام دے بارے وچ چار طرفہ سربراہی اجلاس فروری ۲۰۲۰ وچ ترکی وچ ہونا سی جس وچ ترکی ، جرمنی ، برطانیہ تے فرانس نو‏‏ں شامل کيتا جائے گا۔ ^[۴۲۷]

نیٹو تو‏ں باہر د‏‏ی قوماں دے نال سفارت کاری

دمشق وچ ہونے والے اک اجلاس وچ ، روسی تے شامی عہدیداراں نے شام دے تمام علاقےآں اُتے دوبارہ کنٹرول حاصل کرنے دے لئی اپنی حمایت دا واضح طور اُتے بیان کيتا۔ ^[۴۲۸]^[۴۲۹]^[۴۳۰] متحدہ عرب امارات نے وی اسد د‏‏ی سرکاری حمایت دا اظہار کيتا۔ ^[۴۳۱]

آستانہ سربراہ کانفرنس دے لئی اجلاساں دا اک نواں دور قازقستان دے راجگڑھ نور سلطان وچ ہويا۔ اس اجلاس وچ روس ، شام ، ترکی تے ایران شامل ني‏‏‏‏ں۔ ^[۴۳۲]

ہور ویکھو

حوالے

↑ "Rebel faction takes frontline role in Turkey offensive"۔ France 24۔ 12 October 2019
↑ "Turkish military, rebels to cross Syrian border 'shortly'". Al-Jazeera. 9 October 2019. https://www.aljazeera.com/news/2019/10/turkish-military-rebels-cross-syrian-border-shortly-191009062501223.html.
↑ "Turkey Syria offensive: Dozens killed as assault continues". BBC News. 11 October 2019. https://www.bbc.com/news/world-middle-east-50011468. Retrieved on
۱۳ اکتوبر ۲۰۱۹.
↑ Pitarakis, Lefteris; El Deeb, Sarah (9 October 2019). "Turkey Begins an Offensive Against Kurdish Fighters in Syria" (in en). Time. https://web.archive.org/web/20191009155045/https://time.com/5696093/turkey-military-kurdish-fighters-syria/. Retrieved on
۱۶ اکتوبر ۲۰۱۹.
↑ Rwanduzy, Mohammed (13 October 2019). "Kurds strike deal with Damascus for gov't force entry of north Syria towns: officials". rudaw.net. https://www.rudaw.net/english/middleeast/syria/131020194. Retrieved on
۱۶ اکتوبر ۲۰۱۹.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "Syria's army to deploy along Turkey border as Kurds strike deal". الجزیرہ. 14 October 2019. https://www.aljazeera.com/news/2019/10/syrian-army-deploy-turkey-border-orders-pullback-191013191238367.html.
↑ "Syrian army to deploy along Turkish border in deal with Kurdish-led forces". Reuters. 13 October 2019. https://www.reuters.com/article/us-syria-security-government-sdf/syrian-army-to-deploy-along-turkish-border-in-deal-with-kurdish-led-forces-idUSKBN1WS0PF.
↑ "Son dakika! Fuat Oktay'dan Barış Pınarı Harekatı açıklaması"۔ Mynet Haber
↑ "Turkey not resuming military operation in northeast Syria: security source". Reuters. 25 November 2019. https://www.reuters.com/article/us-syria-security-turkey-idUSKBN1XZ12M.
↑ "Barış Pınarı Harekatı bitti mi?"۔ haberturk.com
↑ [۱] Putin and Erdogan Announce Plan for Northeast Syria, Bolstering Russian Influence, text: "Erdogan also got most of what he wanted"
↑ Russia, Turkey and Syrian government on the same page – but for how long?
↑ Tom O'Connor (17 October 2019)۔ "U.S. says it made a "ceasefire" deal in Syria, Turkey and Kurdish forces reject the claim"۔ Newsweek
↑ "Full text of Turkey, Russia agreement on northeast Syria"۔ aljazeera.com
↑ "Russia deploys troops to Turkey-Syria border". BBC News. 23 October 2019. https://www.bbc.com/news/world-middle-east-50152235.
↑ ^۱۷.۰ ^۱۷.۱ 30 يوما من نبع السلام: "قسد" تخسر نصف مساحة سيطرتها تقريبا.. وروسيا و"النظام" لاعب جديد في الشمال السوري.. وانتهاكات الفصائل التركية تجبر المدنيين على الفرار.. وأكثر من 870 شهيداً وقتيلاً.. وأوضاع إنسانية وصحية كارثية تهدد المنطقة • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 9 November 2019
↑ "Akar: 600 yerleşim yeri kontrol altına alındı"۔ gazeteduvar.com.tr
↑ [۲]
↑ قوات سوريا الديمقراطية تنسحب من كامل مدينة رأس العين (سري كانييه) • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 20 October 2019
↑ قوات النظام تبدأ دخول مدينة منبج شمال شرق حلب بالتزامن مع استمرار انسحاب قوات التحالف من المدينة • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 15 October 2019
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "Syrian army moves to confront Turkish forces as US withdraws"۔ timesofisrael.com
↑ "Syrian forces enter key border town". Times. 16 October 2019. https://web.archive.org/web/20191017083113/https://time.com/5703009/syrian-forces-border-town-turkish-plans/. Retrieved on
۱ اکتوبر ۲۰۲۰.
↑ "US troops completely withdraw from the countrysides of Aleppo and Raqqa"۔ 20 October 2019
↑ "U.S. coalition: 'We are out' of Syria's Manbij". Reuters. 15 October 2019. https://www.reuters.com/article/us-syria-security-turkey-coalition-idUSKBN1WU1NW.
↑ 11 يوما من "نبع السلام": 120 شهيدا مدنيا.. وقسد تنسحب من "رأس العين" والتحالف ينسحب من قاعدتين عسكريتين بريفي حلب والحسكة.. و470 قتيلا من "قسد" والنظام والقوات التركية والفصائل الموالية لها • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 20 October 2019
↑ Schmitt, Eric; Cooper, Helene (30 October 2019). "Hundreds of U.S. troops leaving – and also arriving – in Syria". The New York Times. https://www.nytimes.com/2019/10/30/world/middleeast/us-troops-syria-trump.html.
↑ "Harekat ile ilgili çalışmalarımız devam ediyor" [Minister of National Defense Akar: Operations are continuing]۔ aa.com.tr (بزبان ترکی)۔ 9 October 2019
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "Kritik Barış Pınarı toplantısı!"۔ haberturk.com
↑ "Free Syrian Army ready for potential new operation"۔ Yeni Şafak
↑ المدن-عرب وعالم۔ ""نبع السلام":"الجيش الوطني"يلاحق مرتكبي الانتهاكات..ويمنع التعفيش"۔ almodon
↑ "Images document extrajudicial killings by Turkish-backed militia in Syria"۔ The France 24 Observers
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Szuba, Jared (23 June 2019). "New Syrian military councils are the SDF's latest push for decentralization". The Defense Post. https://thedefensepost.com/2019/06/23/syria-sdf-military-councils/. Retrieved on
۱۴ اکتوبر ۲۰۱۹.
↑ ÇAKSU, ERSİN (11 October 2019). "Not a single house captured by the enemy in Serekaniye" (in en). ANF News. https://anfenglishmobile.com/rojava-syria/not-a-single-house-captured-by-the-enemy-in-serekaniye-38276. Retrieved on
۱۱ اکتوبر ۲۰۱۹.
↑ "HAT Commander Tolhildan Zagros fell martyr in Girê Spî"۔ ANF News
↑ ^۴۰.۰ ^۴۰.۱ ^۴۰.۲ ^۴۰.۳ Gregory Waters (20 November 2019). "Return to the northeast: Syrian Army deployments against Turkish forces". Middle East Institute. https://mei.edu/publications/return-northeast-syrian-army-deployments-against-turkish-forces. Retrieved on
۲۱ نومبر ۲۰۱۹.
↑ ^۴۱.۰ ^۴۱.۱ "Two senior officers injured, one element killed, another was injured in Zarkan countryside – ANHA | HAWARNEWS | English"۔ hawarnews.com
↑ "Пентагон заявил об отсутствии у США обязательств воевать за курдов :: Политика :: РБК"۔ 13 October 2019۔ ۱۳ اکتوبر ۲۰۱۹ میں اصل سے آرکائیو شدہ
↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے aj-turkey-begins لئی۔
↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے rebelgroups لئی۔
↑ ^۴۵.۰ ^۴۵.۱ قوات سوريا الديمقراطية تواصل تمشيط القرى والمواقع التي تقدمت إليها الفصائل الموالية لتركيا بأطراف عين عيسى (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 24 November 2019
↑ "251 SNA martyred fighting YPG/PKK terrorists in N.Syria"۔ aa.com.tr
↑ "Bakan Akar: Yasaklanan hiçbir mühimmatı veya kimyasal silahı kullanmadık"۔ aa.com.tr
Turkish soldier killed by accident in N Syria
2 soldiers killed in YPG attack in SE Turkey
2 Turkish soldiers martyred in terrorist attacks
↑ ^۴۸.۰ ^۴۸.۱ "SDF balance sheet of war and resistance for 2019"۔ www.anfenglish.com
↑ 3 killed (16 Oct.),[۳] 1 killed (17 Oct.),[۴] 5 killed (9 Nov.),[۵][۶][۷] 5 killed (10 Nov.),[۸] 1 killed (11 Nov.),[۹] 1 killed (15 Nov.),[۱۰] 6 killed (21 Nov.),[۱۱] 2 killed (2 Dec.),[۱۲] 1 killed (3 Dec.),[۱۳] total of 25 reported killed
↑ "ANALYSIS – Turkey's Strategy of Multiple Priority in its war on terror"۔ aa.com.tr
↑ "About 10 citizens were killed or injured due to rocket shelling carried out by the forces of "Jarabulus Military Council" on the city of Jarabulus north-east of Aleppo"۔ 10 October 2019
↑ "Car bomb in Syrian border town kills 13"۔ cbsnews.com
↑ "Car bomb attack kills at least eight civilians in Syria's Tal Abyad"
↑ "Three blasts kill at least 6 in Syrian town near Turkey"۔ aljazeera.com
↑ "19 killed in car bombing in northern Syria". RTÉ News. 16 November 2019. https://www.rte.ie/news/world/2019/1116/1091318-bomb-kills-scores-in-northern-syria/.
↑ "Car bomb kills at least 10 people near Syria's border with Turkey". Reuters. 23 November 2019. https://www.reuters.com/article/us-syria-security-idUSKBN1XX0BS.
↑ "Car bomb kills at least 17 people in northeastern Syria, Turkish ministry says". 26 November 2019. https://www.theglobeandmail.com/world/article-car-bomb-kills-at-least-17-people-in-northeastern-syria-turkish/.
↑ "1,230 terrorists neutralized in N.Syria op: President"۔ aa.com.tr
↑ "Turkish military operation east Euphrates kills more than 70 civilians so far and forces nearly 300 thousand people to displace from their areas"۔ 16 October 2019
↑ "100,000 flee as Turkey steps up Syria offensive". BBC News. 11 October 2019. https://www.bbc.com/news/world-middle-east-50020829.
↑ "Two Turkish soldiers killed in Kurdish militant attack in Syria: ministry". Reuters. 11 October 2019. https://www.reuters.com/article/us-syria-security-turkey-attacks-idUSKBN1WQ26W.
↑ "Turkish soldier killed by roadside bomb in northeast Syria"۔ 4 November 2019
↑ Bethan McKernan (9 October 2019)۔ "Turkey launches military operation in northern Syria"۔ The Guardian
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ ^۶۵.۰ ^۶۵.۱ "Damning evidence of war crimes by Turkish forces and allies in Syria"۔ Amnesty International۔ 18 October 2019
↑ https://www.independent.co.uk/voices/erdogan-turkey-kurds-border-syria-war-trump-ethnic-cleansing-a9204581.html
↑ https://www.nybooks.com/daily/2019/10/23/this-is-ethnic-cleansing-a-dispatch-from-kurdish-syria/
↑ https://www.syriahr.com/en/147525/
↑ Cengiz Candar (30 September 2019)۔ "Erdogan's Syria plan: Resettling the Syrian refugees or ousting Kurds from their land?"۔ Al-Monitor
↑ "Syria is witnessing a violent demographic re-engineering"۔ Financial Times
↑ "PM Imran telephones Erdogan, assures full support to Turkey"۔ The News International۔ 11 October 2019
↑ "Turkic Council supports Turkey's anti-terror operation"۔ aa.com.tr
↑ "Türk Konseyi Liderler Zirvesi'nden ortak 'Barış Pınarı' bildirisi"۔ CNN Türk
↑ "Subscribe to read"۔ Financial Times
↑ Ben Hubbard، Anton Troianovski، Carlotta Gall، Patrick Kingsley (15 October 2019)۔ "In Syria, Russia Is Pleased to Fill an American Void"
↑ "Trump's decision on Syria has already turned into a foreign policy disaster"۔ NBC News
↑ ^۷۷.۰ ^۷۷.۱ Connor O’brien۔ "Trump's pullout from Syria allowed ISIS to gain strength, intel agency reports"۔ POLITICO
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ ^۸۱.۰ ^۸۱.۱ "US and Turkey reach agreement to suspend military operation in Syria"۔ Middle East Eye۔ 17 October 2019
↑ ^۸۲.۰ ^۸۲.۱ ^۸۲.۲ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ ^۸۳.۰ ^۸۳.۱ ^۸۳.۲ "FULL TEXT: Memorandum of Understanding between Turkey and Russia on northern Syria"۔ The Defense Post۔ 22 October 2019
↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
↑ Kingsley, Patrick (16 October 2019). "The World Condemns Erdogan's War on Kurds. But Turkey Applauds.". The New York Times. https://www.nytimes.com/2019/10/16/world/europe/Turkey-Kurds-Erdogan.html.
↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
↑ Erdemir, Aykan (20 October 2019)۔ "Turkey's Syria campaign serves Erdogan's electoral ambitions"۔ Al Arabiya
↑ "Turquie: plusieurs maires pro-kurdes arrêtés pour "terrorisme""۔ RFI۔ 21 October 2019
↑ Anna Getmansky، Tolga Sinmazdemir، Thomas Zeitzoff (26 October 2019)۔ "Most Turks support the Syrian invasion. Here's why."۔ Washington Post
↑ "Assessing the Fatalities in Turkey's PKK Conflict"۔ Crisis Group۔ 22 October 2019
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "Turkey says U.S. stalling on Syria 'safe zone', will act alone if needed" (in en). Reuters. 9 October 2019. https://web.archive.org/web/20191009165214/https://uk.reuters.com/article/uk-syria-security-turkey-idUKKCN1VV0WI. Retrieved on
۱ اکتوبر ۲۰۲۰.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "Turkey to initiate own plans if safe zone deal fails"۔ TRT World۔ 18 September 2019
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Yeni Şafak (9 July 2019)۔ "Suriye sınırına askeri sevkiyat devam ediyor"۔ Yeni Şafak
↑ "Suriye sınırına askeri sevkiyat"۔ CNN Türk
↑ "TSK'dan Suriye sınırına komando takviyesi"۔ takvim.com.tr
↑ J. D. Simkins (8 October 2019)۔ "Trump on pulling US troops out of Syria: 'We're not a police force'"۔ Military Times
↑ "Trump makes way for Turkey operation against Kurds in Syria". بی بی سی نیوز. 7 October 2019. https://www.bbc.com/news/world-middle-east-49956698?intlink_from_url=https://www.bbc.com/news/topics/cp7r8vgl2y7t/kurds&link_location=live-reporting-story. Retrieved on
۱۰ اکتوبر ۲۰۱۹.
↑ Hubbard, Ben; Gall, Carlotta (9 October 2019). "Turkey Launches Offensive Against U.S.-Backed Syrian Militia". https://www.nytimes.com/2019/10/09/world/middleeast/turkey-attacks-syria.html?action=click&module=Top%20Stories&pgtype=Homepage.
↑ "Report: Turkish warplanes bombing Kurdish targets in northeast Syria"۔ Ynetnews۔ 10 July 2019
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "The Turkish forces target the vicinity of Ras Al-Ayn area by shells and heavy machineguns, in conjunction with the arrival of new batches of factions loyal to Turkey to the latter's territory in the frame of the anticipated military operation • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 8 October 2019
↑ Josh Rogin۔ "Opinion | How Trump just destroyed his own Syria strategy"۔ Washington Post
↑ Galbraith, Peter W. (24 October 2019). "The Betrayal of the Kurds". The New York Review of Books. https://www.nybooks.com/articles/2019/11/21/betrayal-of-the-kurds/.
↑ Codenamed "Operation Peace Spring", this designation was considered آر ویلین "even by modern military standards" by Peter W. Galbraith.^[۱۰۸]
↑ "Turkey-Syria border: All the latest updates". 10 October 2019. https://www.aljazeera.com/news/2019/10/turkey-syria-border-latest-updates-191008131745495.html.
↑ McKernan, Bethan (9 October 2019). "Turkey launches military operation in northern Syria". The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2019/oct/09/turkey-launches-military-operation-in-northern-syria-erdogan.
↑ "Syrian war map". Syrian civil war map. October 2019. https://syriancivilwarmap.com/.
↑ "YPG/PKK'lı teröristlerin attığı roket Nusaybin'e düştü"۔ Star.com.tr
↑ "Nusaybin ve Ceylanpınar'a havan mermisi düştü!"۔ takvim.com.tr
↑ "Turkey launches assault on Syrian Kurdish forces"۔ AFP.com
↑ "EXCLUSIVE-US-backed Syrian forces halt counter-Islamic State operations -sources"۔ news.yahoo.com
↑ "'Panic' as Turkish Ground Troops Push into Northeast Syria, 'Humanitarian Catastrophe' Feared by Kurdish Civilians"۔ 9 October 2019
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "Trump's 'Don't Be a Fool!' Letter to Erdogan Comes Out, Completely Baffling Twitter: 'This Can't Be Real'"۔ 16 October 2019
↑ "Barış Pınarı'nda kara harekatı da başladı"۔ haberturk.com
↑ "Renewed clashes between the Kurdish forces and pro-Turkey factions in the north-eastern parts of Aleppo countryside • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 10 October 2019
↑ "- TSK, Tel Erkam Köyüne Yakın Bağlantı Yolunu Kontrol Altına Aldı- Tabatin ve Al-mushrifah Köyleri..."۔ Haberler.com
↑ @ (10 October 2019)۔ قوات الجيش الوطني تحرر قريتي مشرفة الحاوي و برزان ومزرعتي حاج علي وبني مشهور شرق مدينة تل ابيض بعد دحر عصابات PKK/PYD الإرهابية ضمن عملية نبع السلام. [The National Army forces liberate the villages of Mishrifah Al-Hawi, Barzan and Haj Ali and Bani Mashhour farms east of Tall Abyad city after the PKK / PYD terrorist gangs were defeated in Operation Spring of Peace.] (ٹویٹ) – ٹویٹر سے
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "Hain saldırı... Bir acı haber daha: 7 şehit, 85 yaralı"۔ hurriyet.com.tr
↑ "228 YPG terrorists neutralized in Turkey's Operation Peace Spring"۔ DailySabah
↑ "109 'terrorists' killed in Turkish offensive in Syria, says Erdogan"۔ The Irish Times۔ 10 October 2019
↑ "Turkey presses Syrian assault as thousands flee the fighting"۔ 10 October 2019
↑ ^۱۲۹.۰ ^۱۲۹.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "YPG/PKK gazetecilerin olduğu restorana ateş açtı: 2 gazeteci yaralandı"۔ Yeni Şafak۔ 11 October 2019
↑ "YPG'nin Suruç'a saldırısında sivil şehit sayısı 3'e yükseldi"
↑ "Son dakika... Terör örgütü YPG'den sivillere alçak saldırı: İki ilçemizde şehit ve yaralılar var"۔ CNN Türk
↑ "Barış Pınarı Harekatı'nda Ayn El Arab'daki terör hedefleri, top atışları ile vuruldu"۔ Mynet Haber
↑ "Nusaybin'e havan saldırısı: 2 şehit"۔ 11 October 2019
↑ "Nusaybin'de sivillere havanlı saldırı: 8 şehit"
↑ "Turkish Forces killed 7 civilians as they try to escape the fire, and continued their attacks on Tal Abyad and Ras al-Ayn with large land and air support • the Syrian Observatory for Human Rights"۔ 11 October 2019
↑ "399 terrorists neutralized by Turkey's anti-terror op"۔ aa.com.tr
↑ @ (11 October 2019)۔ قوات الجيش الوطني تحرر قرية حلاوة جنوب شرق مدينة تل ابيض بعد دحر عصابات PKK/PYD الإرهابية ضمن عملية نبع السلام. [The National Army forces liberate the village of Halawa, southeast of the city of Tal Abyad, after the PKK / PYD terrorist gangs were defeated in Operation Spring of Peace.] (ٹویٹ) – ٹویٹر سے
↑ "TSK ABD gözlem noktasını vurdu mu"
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "SON DAKİKA! Barış Pınarı Harekatı'nda çok önemli gelişme! Stratejik noktaya ulaşıldı"۔ Sabah
↑ "Son dakika haberi: MSB duyurdu! Rasulayn kontrol altına alındı"
↑ "Bakan Soylu açıkladı! 'Mardin'e 300'e yakın havan mermisi düştü' – Akşam"۔ aksam.com.tr
↑ "Suriye Milli Ordusu, Resulayn'ı kontrol altına aldı"۔ Timeturk.com
↑ "Resulayn'da kontrol ele geçirildi! İşte YPG'nin elindeki ABD zırhlıları!"
↑ ^۱۴۷.۰ ^۱۴۷.۱ Liz Sly (13 October 2019)۔ "Turkish-led forces film themselves executing a Kurdish captive in Syria"۔ Washington Post
↑ Joanne Joanne Stocker (13 October 2019)۔ "Turkey-backed Syrian rebels kill Kurdish politician, execute prisoners"۔ The Defense Post
↑ "As Donald Trump Golfed Saturday, Turkey Said It 'Neutralized' Kurd Leader Hevrin Khalaf, Executed on Roadside"۔ The Inquisitr۔ 13 October 2019
↑ Zack Budryk (13 October 2019)۔ "Esper: Turkey 'appears to be' committing war crimes in northern Syria"۔ TheHill
↑ Sarah Dadouch۔ "Grief, accusations surround killing of Kurdish politician in northeastern Syria"۔ Washington Post
↑ "Video Evidence Sheds Light on Executions Near Turkey-Syria Border"۔ bellingcat۔ 31 October 2019
↑ "Tel Abyad'ın Suluk beldesi teröristlerden kurtarıldı"۔ aa.com.tr
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ مع اقتراب الاشتباكات من مخيم عين عيسى.. مخاوف كبيرة لدى آلاف النازحين في المخيم.. وعوائل من تنظيم "الدولة الإسلامية" تفر منه .. والطائرات التركية تقصف قرى واقعة في محيطه • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 13 October 2019
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ القوات التركية والفصائل الموالية لها تسيطر على مساحة نحو 220 كلم مربع عند الشريط الحدودي منذ انطلاق العملية العسكرية شرق الفرات • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 13 October 2019
↑ بغطاء جوي وبري مكثف.. القوات التركية والفصائل تحرز تقدمات جديدة في محوري رأس العين وتل أبيض ومعارك عنيفة يشهدها اتستراد الـ (M4) • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 13 October 2019
↑ "YPG sivillere füzeyle saldırdı: 2 şehit!"۔ takvim.com.tr
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ ^۱۶۲.۰ ^۱۶۲.۱ "PKK/YPG'li teröristler DEAŞ'lıları serbest bıraktı: İşte o hapishane"۔ trthaber.com
↑ Ryan Browne، Holmes Lybrand، Tara Subramaniam (14 October 2019)۔ "Fact checking Trump's claim that Kurds are releasing ISIS prisoners on purpose"۔ سی این این
↑ "U.S. "preparing to evacuate" remaining troops from northern Syria, defense secretary says"۔ cbsnews.com
↑ "U. S.-allied Kurds strike deal to bring Assad's Syrian troops back into Kurdish areas"۔ Washington Post
↑ ^۱۶۶.۰ ^۱۶۶.۱ ^۱۶۶.۲ "Report: Syrian army to enter SDF-held Kobani, Manbij" (in en). Reuters. 13 October 2019. https://www.reuters.com/article/us-syria-security-towns-report-idUSKBN1WS0K0.
↑ "Yasin Aktay: Suriye ordusu ile çatışma çıkabilir"۔ Gazeteduvar۔ 13 October 2019
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "Cumhurbaşkanı Erdoğan: 'Münbiç konusunda kararımızı verdiğimiz gibi uygulama aşamasındayız'"۔ Timeturk.com
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Arda Erdoğan Harun۔ "Milli Savunma Bakanı Akar açıkladı: Resulayn ve Tel Abyad kontrolümüz altında"۔ hurriyet.com.tr
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "Münbiç'e operasyon başladı!"۔ yeniakit
↑ "Menbiç'e operasyon başladı: 3 köy YPG'den temizlendi"۔ Yeni Şafak۔ 14 October 2019
↑ "Syrian state media says army enters town of Manbij in northern Syria" (in en). Reuters. 14 October 2019. https://web.archive.org/web/20191014180530/https://uk.reuters.com/article/uk-syria-security-turkey-army-manbij-idUKKBN1WT26Z. Retrieved on
۱ اکتوبر ۲۰۲۰.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "YPG/PKK'dan sivillere havan ve roketatarlı saldırılar: 2 şehit, 12 yaralı"۔ aa.com.tr
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "Op. Peace Spring clears 1,000 sq km of terrorists so far"۔ aa.com.tr
↑ بعد رفض القوات الأمريكية السماح لهم بالعبور نحو مدينة عين العرب (كوباني).. رتل قوات النظام يعود إلى منطقة منبج • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 15 October 2019
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ قوات سوريا الديمقراطية تنفذ هجوماً معاكساً على الفصائل والقوات التركية غرب عين عيسى وتستعيد السيطرة على مواقع في المنطقة • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 16 October 2019
↑ ^۱۹۳.۰ ^۱۹۳.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ قصف جوي مكثف تنفذه طائرات تركية على رأس العين، بالتزامن مع معارك متواصلة بعنف على محاور بريف عين عيسى والقذائف التركية على المنطقة تتسبب باستشهاد طفلة وسقوط جرحى • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 16 October 2019
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "Cumhurbaşkanı Erdoğan: 1220 kilometrekare alanı temizledik"۔ CNN Türk
↑ "Russian Forces cross the Qara Qoqaz Bridge and deploy in the vicinity of Ayn al-Arab (Kobani) city, and exchange of shelling and targeting between the factions and the regime forces in fronts of Manbij city • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 16 October 2019
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Lara Seligman (16 October 2019)۔ "Turkey Advances on Kobani in Latest Broken Promise"۔ Foreign Policy
↑ القوات الأمريكية تدمر قاعدتها العسكرية في خراب عشك بريف عين العرب (كوباني) بعد الانسحاب منها • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 16 October 2019
↑ "US expands air base in northern Syria for use in battle for Raqqa"۔ Stars and Stripes
↑ القوات التركية والفصائل تحاصر مدينة رأس العين (سري كانييه) بشكل كامل، ولا صحة لسيطرة "النظام السوري" على سجون قوات سوريا الديمقراطية ضمن المناطق التي انتشرت بها • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 17 October 2019
↑ "Avrupa, terör örgütünün rehberliğini kendisine yol tutmuş"۔ Timeturk.com
↑ Humeyra Pamuk، Ece Toksabay، Tuvan Gumrukcu، Dominic Evans (17 October 2019)۔ "Pence says Turkey, U.S. agree ceasefire in northeast Syria"۔ Reuters
↑ ^۲۰۵.۰ ^۲۰۵.۱ Bethan McKernan، Julian Borger (17 October 2019)۔ "Pence and Erdoğan agree on ceasefire plan but Kurds reject 'occupation'"۔ The Guardian
↑ W.J. Hennigan (17 October 2019)۔ "Kurds Await Fate as Trump, Turkey Praise Brief "Ceasefire""۔ Time
↑ Katy Tur (17 October 2019)۔ "In 'final betrayal,' U.S. brokered Syria ceasefire is effectively a Kurdish surrender"۔ MSNBC
↑ Tom Rogen (17 October 2019)۔ "Trump's Syria peace plan: Get the Kurds to surrender to Turkey"۔ Washington Examiner
↑ "Leading Democrats blast Trump over 'sham ceasefire' in Syria"۔ Times of Israel
↑ Merrit Kennedy (17 October 2019)۔ "Pence Says Turkey Has Agreed To Suspend Its Incursion into Syria"۔ NPR
↑ الفصائل الموالية لأنقرة تهاجم قسد في مدينة رأس العين (سري كانييه) بالتزامن مع استهداف القافلة الطبية التي تحاول دخول المدينة لإخلاء الجرحى والمصابين • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 18 October 2019
↑ Kareem Khadder, Mohammed Tawfeeq and Eliza Mackintosh۔ "Kurds say Turkey is violating hours-old 'ceasefire' in northern Syria"۔ CNN
↑ القوات التركية والفصائل الموالية لها تسيطر على مناطق في شرق الفرات تقدر بربع مساحة لبنان • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 19 October 2019
↑ "Turkey's military operation in Syria: All the latest updates"۔ aljazeera.com
↑ "Suriye'nin kuzeyinde 1 Türk askeri yaşamını yitirdi"۔ euronews۔ 20 October 2019
↑ مجموعات من قوات سوريا الديمقراطية تبدأ بالانسحاب من مدينة رأس العين (سري كانييه) بالتزامن مع خروج القافلة الطبية • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 20 October 2019
↑ Ingrid Formanek، Kareem Khadder، Jaide Garcia (20 October 2019)۔ "16 Syrian Democratic Force and 1 Turkish soldier killed in past 24 hours"۔ CNN
↑ قوات التحالف الدولي تنسحب من مطار صرين بريف عين العرب (كوباني) • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 20 October 2019
↑ Nick Paton Walsh (20 October 2019)۔ "500 US personnel moving through Syria"۔ CNN
↑ Martin Chulov، Julian Borger (21 October 2019)۔ "Syrian residents pelt retreating US troops with food and insults"۔ The Guardian
↑ Sune Engel Rasmussen and Isabel Coles (21 October 2019)۔ "U.S. Troops Withdrawing From Syria Draw Scorn"۔ Wall Street Journal
↑ Eric Schmitt، Maggie Haberman (20 October 2019)۔ "Trump Said to Favor Leaving a Few Hundred Troops in Eastern Syria"
↑ Michael R. Gordon، Gordon Lubold۔ "Trump Weighs Leaving Small Number of Troops in Syria"۔ وال اسٹریٹ جرنل
↑ Mitch Prothero (21 October 2019)۔ "Trump said his chaotic withdrawal from Syria had 'secured' the country's oil. It hasn't, and now the US is scrambling to protect a key oil-producing area."۔ Business Insider
↑ ^۲۲۵.۰ ^۲۲۵.۱ ^۲۲۵.۲ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Mary Ilyushina، Nathan Hodge (22 October 2019)۔ "Russian defense minister says new forces needed to patrol Syria"۔ CNN
↑ Eyad Kourdi، Taylor Barnes (22 October 2019)۔ "Assad: Syria rejects "any occupation" under "any pretext""۔ CNN
↑ Tom O'Connor (22 October 2019)۔ "Syria's Assad visits war zone, is "ready to support any group that resists" Turkey"۔ Newsweek
↑ Alex and Ted Rogers and Barrett (22 October 2019)۔ "McConnell introduces resolution opposing US withdrawal from Syria"۔ CNN
↑ Jennifer Hansler، Ryan Browne (22 October 2019)۔ "Top US envoy for Syria was not consulted in decision to withdraw US troops"۔ CNN
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ ^۲۳۲.۰ ^۲۳۲.۱ "Full text of Turkey, Russia agreement on northeast Syria"۔ Aljazeera۔ 22 October 2019
↑ Felicia Sonmez، David Nakamura (23 October 2019)۔ "Trump says U.S. will lift sanctions on Turkey, calling cease-fire in Syria 'permanent'"۔ Washington Post
↑ Grace Segers (23 October 2019)۔ "Trump lifts Turkey sanctions, calling ceasefire in Syria "permanent""۔ CBS News
↑ Deirdre Shesgreen، David Jackson (23 October 2019)۔ "Trump declares 'big success' in Syria, lifts sanctions on Turkey"۔ USA TODAY
↑ "Russia urges Kurdish fighters to withdraw from Syria's border"۔ Aljazeera۔ 23 October 2019
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ James LaPorta، O'Connor (23 October 2019)۔ "Exclusive: U.S. has a plan to send tanks and troops to "secure" Syria's oil fields amid withdrawal"۔ Newsweek (بزبان انگریزی)
↑ Barbara Starr، Ryan Browne (24 October 2019)۔ "Trump suggests Kurds relocate as US considers deploying armored vehicles to protect oil fields"۔ CNN
↑ Daniel DePetris (24 October 2019)۔ "America last: Trump is still risking our soldiers' lives over Syrian oil"۔ Washington Examiner
↑ Tom Vanden Brook (24 October 2019)۔ "Pentagon planning to send tanks, armored vehicles to Syrian oil fields"۔ USA TODAY
↑ Tom O'Connor (25 October 2019)۔ "Russia is "definitely concerned" over U.S. plans to keep troops at Syria's oil fields"۔ Newsweek
↑ Bassem Mroue (24 October 2019)۔ "Syria says Turkish-led forces attacked its troops"۔ AP NEWS
↑ "Kurdish forces start Syria-Turkey border pullback"۔ Arab News۔ 24 October 2019
↑ Jared Malsin، Nazih Osseiran (24 October 2019)۔ "Russia Strikes Syrian Rebel Stronghold, Raising Fears of Assad Regime Offensive"۔ Wall Street Journal
↑ Elizabeth Elizabeth Hagedorn (24 October 2019)۔ "After Turkey-Russia deal, what's next for Syria's Idlib?"۔ Middle East Eye
↑ Alexandra Brzozowski (25 October 2019)۔ "NATO slams Turkey over Syria, lukewarm reactions to German 'safe zone' proposal"۔ Euractiv
↑ "Initiative to set up NATO-controlled safe zone in Syria will bring 'nothing good' – Lavrov"۔ RT International (بزبان انگریزی)
↑ ^۲۴۹.۰ ^۲۴۹.۱ "Turkey rejects German defense minister's Syria 'security zone' proposal"۔ Deutsche Welle۔ 26 October 2019
↑ ^۲۵۰.۰ ^۲۵۰.۱ ^۲۵۰.۲ Laura Kayali (26 October 2019)۔ "Turkish minister: Germany's Syria proposal 'unrealistic'"۔ POLITICO
↑ Wesley Morgan (25 October 2019)۔ "U.S. sending armored vehicles into Syria to protect oil fields, Pentagon chief confirms"۔ POLITICO
↑ Baldor Lolita C.، Robert Burns (25 October 2019)۔ "Esper: US troops, armored vehicles going to Syria oil fields"۔ AP NEWS
↑ Nancy A. Youssef (25 October 2019)۔ "Defense Chief Affirms U.S. Troop Shift to Syrian Oil Fields"۔ Wall Street Journal
↑ Lara Seligman (24 October 2019)۔ "Trump Wants U.S. Troops to Guard Syria's Oil. The Kurds May Not Welcome Them."۔ Foreign Policy
↑ "Russia Sends Chechen Military Police Reinforcements to Syria"۔ The Moscow Times۔ 25 October 2019
↑ Ezgi Erkoyun، Tuvan Gumrukcu (26 October 2019)۔ "Turkey will clear Syria border area of Kurdish fighters if Russia fails to act: Erdogan"۔ Reuters
↑ ^۲۵۷.۰ ^۲۵۷.۱ "'Banditry': Russia slams US as troops move back into Syria"۔ The Guardian۔ 26 October 2019
↑ Ingrid Formanek، Mohammed Hassan (26 October 2019)۔ "US military vehicles cross into Syria"۔ CNN
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "Syria clashes between pro-Turkish forces and Kurds leave 15 dead, monitor says"۔ Middle East Eye۔ 26 October 2019
↑ "15 dead in Syria clashes between pro-Turkish forces, Kurds: monitor"۔ Yahoo! News۔ 26 October 2019
↑ Lisa Barrington، Ellen Francis (27 October 2019)۔ "Syrian Kurdish forces say leaving Turkish border area, Damascus welcomes move"۔ Reuters
↑ "SDF begins withdrawal from Syria–Turkey border"۔ Al Jazeera۔ 27 October 2019
↑ Tom O'Connor (29 October 2019)۔ "Russia says Syrian Kurdish forces have officially left border with Turkey as U.S. troops guard oil"۔ Newsweek
↑ "Turkish forces kill six Syrian soldiers in border clash – AFP"۔ Ahval
↑ "Rasulayn'da rejim unsuru 18 kişi sağ ele geçirildi"۔ trthaber.com
↑ "Russia says Kurdish withdrawal in northeast Syria complete: TASS"۔ Reuters (بزبان انگریزی)۔ 29 October 2019
↑ ^۲۶۸.۰ ^۲۶۸.۱ Tom O'Connor (30 October 2019)۔ "Syria calls for U.S. allies to join its military as clashes threaten Russia-Turkey deal."۔ Newsweek
↑ ^۲۶۹.۰ ^۲۶۹.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "Turkey, Russia launch first patrols in northern Syria – Turkey News"۔ Hürriyet Daily News
↑ Carlotta Gall (1 November 2019)۔ "Turkey Hands Over 18 Captured Syrian Soldiers"۔ The New York Times
↑ "Two civilians die in Turkish shelling on "Tal Warda" in Abu Rasin area • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 31 October 2019
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "Syrian Army Fiercely Clashes with Turkish Occupation Troops in Ras Al-Ain Countryside – Al-Manar TV Lebanon"۔ english.almanar.com.lb
↑ "Syrian troops withdraw from Til Temir, Zirgan and Dirbesiye"۔ ANF News
↑ "The Syria Democratic Forces shell the villages of Azizia and Jamiliyyeh • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 31 October 2019
↑ "US reinforcements arrived at Sarin base – ANHA | HAWARNEWS | English"۔ hawarnews.com
↑ ^۲۷۸.۰ ^۲۷۸.۱ "Russian forces in Syria seize US special forces gym equipment"۔ The Jerusalem Post | JPost.com
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "Explosion in Syrian Town on Turkish Border Kills 13"۔ 2 November 2019
↑ Jonny Hallam and Raza Razek۔ "Car bomb explosion kills at least 13 in northern Syria"۔ CNN
↑ "Clashes Continue in NE Syria Despite US Push for Cease-fire"۔ Voice of America
↑ "Turkey-loyal factions carry out new offensive north of Ayn Issa town trying to control Sherkrak Silos and close the international highway in the area • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 7 November 2019
↑ The Associated Press (8 November 2019)۔ "Turkish Military Vehicle Runs Over and Kills Syrian Protester"
↑ "Kurds hurl rocks at Turkish and Russian convoy traveling through northern Syria"۔ cbsnews.com
↑ "Russian-Turkish Patrol Convoy Pelted With Stones in Syria"
↑ "8 civilians killed by terrorist attack in N Syria – World News"۔ Hürriyet Daily News
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "El Bab'da bombalı araç saldırısı: 18 sivil öldü"۔ haberturk.com
↑ "YPG/PKK behind Al-Bab attack, says defense ministry – World News"۔ Hürriyet Daily News
↑ "Barış Pınarı Harekatı bölgesinde 988 EYP ve 442 mayın etkisiz hale getirildi"۔ CNN Türk
↑ "Clashes continue between SDF against the Ankara-loyal factions north of Tal Tamr town, in conjunction with anticipation for a Russian patrol to enter the town • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 16 November 2019
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "Shrekrak Silos area in Ayn Issa witnesses the continuation of exchange of shelling and clashes between SDF and the Ankara-loyal factions • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 20 November 2019
↑ "SDF reports ongoing attacks against northern Syria"۔ ANF News
↑ "Lens of the Syrian Observatory for Human Rights from Ayn Issa Camp:: as clashes approach the camp .. "Asayish" forces abandon the task of protecting the camp to join the fighting .. families of the "Islamic State" organization flee .. and fears among the displaced people • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 13 October 2019
↑ "SDF carry out a violent attack on Shrekrak Silos in the Ayn Issa countryside to recover them from the Ankara-loyal factions • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 20 November 2019
↑ "With intensive Turkish air support, the Ankara-loyal factions advance at the expense of SDF and control Ayn Issa camp, the death toll is about 20 so far • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 23 November 2019
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "Cautious calm prevails Ayn Issa area north of al-Raqqah in conjunction with the flight of warplanes believed to be Russian • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 24 November 2019
↑ "The news about handing over "Ayn Issa" to the regime forces is completely false .. and the "Autonomous Administration" transfers its headquarters for being considered an area of clash • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 1 December 2019
↑ "PKK'nın yeni stratejisi ne"۔ odatv.com
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "SDF continue to sweep villages and sites where the Turkey-loyal factions advanced to in Ayn Issa outskirts • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 24 November 2019
↑ ^۳۰۵.۰ ^۳۰۵.۱ Bel Trew (18 October 2019)۔ "Turkey faces scrutiny over alleged use of chemical weapons on children in Syria"۔ The Independent
↑ ^۳۰۶.۰ ^۳۰۶.۱ ^۳۰۶.۲ Tareq Haddad (18 October 2019)۔ "Turkey accused of war crimes after suspected white phosphorus use against civilian Kurds in Syria"۔ Newsweek
↑ Sabbagh, Dan Sabbagh (18 October 2019). "UN investigates alleged use of white phosphorus in Syria". The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2019/oct/18/un-investigates-turkey-alleged-use-of-white-phosphorus-in-syria.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "Kurdish politician urges Israeli diplomatic intervention to stop Turkish assault"۔ Times of Israel۔ 17 October 2019
↑ Bel Trew (18 October 2019)۔ "Turkey faces scrutiny over alleged use of chemical weapons on children in Syria"۔ The Independent
↑ ^۳۱۱.۰ ^۳۱۱.۱ Tareq Haddad (18 October 2019)۔ "Turkey accused of war crimes after suspected white phosphorus use against civilian Kurds in Syria"۔ Newsweek
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "Son dakika | Bakan Akar açıkladı! Terör örgütünün 'kimyasal silah' planı"۔ Milliyet
↑ Steve Sweeney (3 November 2019)۔ "OPCW abandons Turkey chemical attack investigation"۔ Morning Star
↑ Nick Paton Walsh۔ "Gruesome videos emerge from Syria"۔ CNN
↑ Martin Chulov (26 October 2019)۔ "Syria: videos of Turkey-backed militias show 'potential war crimes'"۔ The Guardian
↑ Jennifer Hansler، Ryan Browne (23 October 2019)۔ "Top US envoy for Syria: Turkish supported forces have committed "several" war crimes in Syria"۔ CNN
↑ Jennifer Hansler (23 October 2019)۔ "Top envoy for Syria says the US is looking into allegations of war crimes"۔ CNN
↑ Stephanie Nebehay (15 October 2019)۔ "U.N. urges Turkey to investigate executions in Syria"۔ Reuters
↑ "Turkish forces commit war crimes in Syria offensive – fresh evidence"۔ Amnesty International UK۔ 18 October 2019
↑ Rupert Colville (15 October 2019)۔ "Press briefing note on Syria"۔ Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights
↑ "Archive copy" (in Arabic). Jesr Press. 18 October 2019. https://web.archive.org/web/20191113153401/https://www.jesrpress.com/2019/10/18/23282/. Retrieved on
۲۱ اکتوبر ۲۰۱۹.
↑ "Smugglers deceive Ras al-Ayn citizens who want to flee the Ankara-loyal faction-controlled area by handing them over to Turkey and accusing them of being "Autonomous Administration" and "SDF" • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 25 November 2019
↑ "As a part of their continued violations in the area .. pro-Turkey factions kidnap a pharmacist in Tal Abyad as he refused to sell prohibited analgesic drugs for them • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 5 December 2019
↑ Leela Jacinto (23 October 2019)۔ "Kurdish boy severely burned during Turkish offensive arrives in France for treatment"۔ France 24
↑ Ritter, Karl، El Deeb, Sarah (20 October 2019)۔ "Turkey wants Syrian forces to leave border to allow settlement of refugees"۔ The Sydney Morning Herald
↑ Karl Ritter، Sarah El Deeb AP (20 October 2019)۔ "Turkey wants Syrian forces to leave border areas, aide says"۔ Washington Post (بزبان انگریزی)
↑ Helena Smith (16 October 2019)۔ "Turkish Syria offensive raises Greek fears of new refugee influx"۔ The Guardian
↑ Maya Thomas-Davis، Lorraine Leete (21 October 2019)۔ "Erdogan is using refugees as blackmail to avoid accusations of invading Syria – the EU-Turkey deal must end now"۔ The Independent
↑ "Sent to a war zone: Turkey's illegal deportations of Syrian refugees"۔ Amnesty International۔ 25 October 2019۔ صفحہ: 8–10
↑ "Turkey is illegally deporting Syrians into war zones"۔ Amnesty International۔ 25 October 2019
↑ "Ankara rejects Amnesty International's claims on Syrians in Turkey – Turkey News"۔ Hürriyet Daily News۔ 26 October 2019
↑ "Turkey to suspend Syria offensive after US meeting"۔ BBC۔ 18 October 2019
↑ Robin Wright (20 October 2019)۔ "America's Ally in Syria Warns of Ethnic Cleansing by Turkey"۔ The New Yorker (بزبان انگریزی)
↑ Jamie McIntyre (21 October 2019)۔ "As US forces decamp to Iraq, Syrian Kurds make last desperate plea for troops to stay"۔ Washington Examiner
↑ "Syrians return back to areas after security measures – World News"۔ Hürriyet Daily News
↑ Carlotta Gall، Patrick Kingsley (11 October 2019)۔ "ISIS Rears Its Head, Adding to Chaos as Turkey Battles Kurds"۔ The New York Times
↑ Liz Sly، Missy Ryan (11 October 2019)۔ "Turkey's invasion of Syria puts Islamic State fight on hold at a critical time"۔ Washington Post
↑ Ben Hubbard (21 October 2019)۔ "Our Reporter Walked into a Prison Full of ISIS Detainees"۔ The New York Times
↑ Frank Gardner (26 October 2019)۔ "Europe faces ticking time bomb in IS prison camps"۔ BBC
↑ Charlie Cooper (10 October 2019)۔ "Trump shrugs off ISIS fighters fleeing Syria: They'll 'be escaping to Europe'"۔ POLITICO
↑ David Choi (9 October 2019)۔ "Trump brushes off worries that freed ISIS prisoners will be a threat: 'They're going to be escaping to Europe.'"۔ Business Insider
↑ Ahmed, Ilham (9 October 2019)۔ "We fought ISIS side by side with the Americans. Now they're leaving us to our fate."۔ Washington Post
↑ ^۳۴۴.۰ ^۳۴۴.۱ "More than 100 Daesh prisoners have escaped in Syria: US envoy"۔ Arab News۔ 23 October 2019
↑ ^۳۴۵.۰ ^۳۴۵.۱ "More than 100 Islamic State prisoners have escaped in Syria: US envoy"۔ France 24۔ 23 October 2019
↑ Jeff Jeff Seldin (24 October 2019)۔ "Concerns Persist About Fate of Captured Islamic State"۔ Voice of America
↑ Daniel L. Byman (29 October 2019)۔ "5 lessons from the death of Baghdadi"۔ Brookings
↑ "Son dakika... Trump'tan yeni açıklama: Türkiye ile savaşacağımızı düşünen mi var?"۔ Hurriyet
↑ Ryan Browne (14 October 2019)۔ "Senior US defense official: Trump is "falsely claiming that the SDF Kurds are letting ISIS prisoners out""۔ CNN۔ President Trump is "falsely claiming that the SDF Kurds are letting ISIS prisoners out of prison," a senior US defense official told CNN, referencing the Kurdish-led Syrian Democratic Forces.
↑ Lara Seligman (14 October 2019)۔ "Turkish-Backed Forces Are Freeing Islamic State Prisoners"۔ Foreign Policy۔ Trump waded into the information war on Monday, tweeting that the "Kurds may be releasing some [Islamic State prisoners] to get us involved"—an accusation that U.S. officials said is baseless. "That has enraged our forces in Syria", the senior U.S. administration official said. "Kurds are still defending our bases. Incredibly reckless and dishonest thing to say". Another U.S. official said the SDF has not abandoned the prisons—in fact, the group has moved some detainees to facilities further south.
↑ Lara Seligman (14 October 2019)۔ "Turkish-Backed Forces Are Freeing Islamic State Prisoners"۔ Foreign Policy۔ The FSA, also known as the Turkey-supported opposition (TSO) […] In addition to killing unarmed civilians, as Turkey captures territory from the SDF, the TSO is deliberately releasing Islamic State detainees previously held by the Kurdish fighters, U.S. officials say.
↑ John Haltiwanger (14 October 2019)۔ "Trump suggested the Kurds were releasing ISIS prisoners, but US officials say Turkish-backed forces are actually doing this"۔ Business Insider۔ The Free Syrian Army, a group of Arab militants in Syria backed by Turkey, is reported to be deliberately releasing ISIS detainees amid a Turkish military operation targeting the Kurds in northeast Syria. The Pentagon on Monday afternoon also released a statement from Secretary of Defense Mark Esper that blamed Turkey, not the Kurds, for the release of ISIS detainee es.
↑ "YPG/PKK freed 800 ISIL prisoners in Syria: Turkish Defense Ministry – World News"۔ Hürriyet Daily News
↑ "YPG seeks resurgence of ISIL for own legitimacy: Gov't – Turkey News"۔ Hürriyet Daily News
↑ "How Turkey's Syria offensive is being received by opposition parties"
↑ "Government caused world to take position against Turkey: Main opposition leader – Turkey News"۔ Hürriyet Daily News
↑ "Opposition leader urges gov't to contact Assad – Turkey News"۔ Hürriyet Daily News
↑ "Public support for Turkey's Syria offensive at 79 percent: Poll"۔ duvarenglish.com
↑ "Turkish Patriotism on Display Amid Syria Operation". The New York Times. 16 October 2019. https://www.nytimes.com/aponline/2019/10/16/world/europe/ap-eu-turkey-syria-patriotism.html.
↑ "Turkish public, politicians voice support for Syria military push". Al-Jazeera. 10 October 2019. https://www.aljazeera.com/news/2019/10/turkish-public-politicians-voice-support-syria-military-push-191010135034852.html.
↑ "Turkish police investigate Kurdish leaders, fire water cannon at protesters". Reuters. 10 October 2019. https://www.reuters.com/article/us-syria-security-turkey-socialmedia/turkish-police-investigate-kurdish-leaders-fire-water-cannon-at-protesters-idUSKBN1WP1ZD.
↑ "Turkey detains mayors of Kurdish party opposing Syria push"۔ aljazeera.com۔ 15 October 2019
↑ "Turkish authorities launch legal action against 78 people". Hürriyet Daily News. 10 October 2019. http://www.hurriyetdailynews.com/turkey-launches-legal-action-against-78-people-147332.
↑ "Turkey: Hundreds arrested in crackdown on critics of military offensive in Syria"۔ amnesty.org
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "Nato ally Norway suspends new arms exports to Turkey"۔ thelocal.no۔ 11 October 2019
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "European Council conclusions on Turkey, illegal drilling activities and MH17 – Consilium"۔ consilium.europa.eu
↑ BBC Newshour Oct. 18
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ "Turkey bans critical reports on military operation in Syria, detains 2 journalists"۔ Committee to Protect Journalists۔ 10 October 2019
↑ ^۳۷۵.۰ ^۳۷۵.۱ Jon Allsop (15 October 2019)۔ "Syria, Turkey's President Erdoğan, and the ongoing op-ed problem"۔ Columbia Journalism Review
↑ Analysis by Brian Stelter, CNN Business۔ "Questions swirl after ABC airs video from Kentucky gun range, labeled as Syria"۔ CNN
↑ Ben Tobin۔ "ABC News mistakenly airs video from Kentucky gun show as Syria bombing footage"۔ USA TODAY
↑ "Did ABC Mistakenly Label a Video from a US Gun Range as Syrian War Footage?"۔ Snopes.com
↑ Alican Acanerler (9 October 2019)۔ "Videonun Barış Pınarı Harekatı sırasında Tel-Abyad'ın bombalandığını gösterdiği iddiası"
↑ "This video shows a shooting range in the US, not 'destroyed Turkish tanks' in Syria"۔ AFP Fact Check۔ 10 October 2019
↑ Justin Baragona (14 October 2019)۔ "ABC News Apologizes for Airing Fake Syria Bombing Video"۔ The Daily Beast
↑ "ABC News apologizes for broadcasting fake video of bombings in Syria"۔ jpost.com
↑ Henry Foy۔ "Russia calls Turkey's invasion of north Syria 'unacceptable'"۔ Financial Times
↑ Ivana Kottasová، Mary Ilyushina (15 October 2019)۔ "Russians fill the void left by US troops in Syria"۔ CNN
↑ ^۳۸۵.۰ ^۳۸۵.۱ Mazloum Abdi (13 October 2019)۔ "If We Have to Choose Between Compromise and Genocide, We Will Choose Our People"۔ Foreign Policy
↑ Fahim, Kareem، Dadouch, Sarah، Englund, Will (15 October 2019)۔ "Russia patrolling between Turkish and Syrian forces after U.S. troops withdraw"۔ Washington Post
↑ Dominic Dominic Evans، Orhan Coskun، Tom Perry (16 October 2019)۔ "Power shift: Who gains in the battle for Syria's northeast?"۔ Reuters
↑ Lara Seligman (30 October 2019)۔ "How the Iran Hawks Botched Trump's Syria Withdrawal"۔ Foreign Policy
↑ Margaret Evans (20 October 2019)۔ "Turkey 'outsourcing war crimes' to armed groups, Amnesty says after Kurdish politician's murder"۔ CBC
↑ Tom Perry، Ellen Francis (22 October 2019)۔ "For Syrian Kurds, a leader's killing deepens sense of U.S. betrayal"۔ Reuters (بزبان انگریزی)
↑ Ben Hubbard، David D. Kirkpatrick (18 October 2019)۔ "Kurds' Sense of Betrayal Compounded by Empowerment of Unsavory Rivals"۔ The New York Times
↑ Toluse Olorunnipa، Seung Min Kim (8 October 2019)۔ "Republicans deliver rare rebuke of Trump, slamming his Syria withdrawal decision"۔ Washington Post
↑ Emily Sherwin (14 October 2019)۔ "Turkey offensive in Syria forces Russia into a balancing act"۔ Deutsche Welle
↑ Steve Rosenberg (17 October 2019)۔ "Putin: From pariah to Middle East power broker"۔ BBC
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ Samuel Stolton (14 October 2019)۔ "Turkey's relationship with NATO tested over Syria operation"۔ Aljazeera
↑ Ben Wolfgang، Mike Glenn (16 October 2019)۔ "Turkey's NATO status complicates U.S. response to Erdogan's Syria incursion"۔ The Washington Times
↑ "Esper chides NATO ally Turkey for "heading in the wrong direction" with Russia in Syria"۔ CBS News۔ 24 October 2019
↑ T. O. I. staff۔ "US said considering plan to remove nukes from Turkish base near Syrian border"۔ timesofisrael.com
↑ David Brennan (15 October 2019)۔ "U.S.-Turkey tensions raise fears over future of nuclear weapons near Syria"۔ Newsweek
↑ Russian forces enter former Islamic State stronghold in Syria:Russian troops in Raqqa were handing out humanitarian aid and its military doctors were offering residents medical attention. By Reuters ,9 December 2019.
↑ Russian troops enter Syria’s Raqqa, filling void of withdrawing US forces, by Jared Szuba, 10 December 2019.
↑ Russians near Raqqa two years after US helped take city from ISIS By Seth J. Frantzman, 9 December 2019.
↑ Erdogan says Turkey aims to settle 1 million refugees in Syria offensive area, reuters, 9 December 2019.
↑ ^۴۰۵.۰ ^۴۰۵.۱ Turkey Begins Resettling Refugees in Northeastern Syria: Continued reports of atrocities by Turkish-backed forces raise concerns about ethnic cleansing. BY LARA SELIGMAN | 9 DECEMBER 2019.
↑ ^۴۰۶.۰ ^۴۰۶.۱ Erdogan announces start working to house one million people in northern Syria Archived 2020-07-24 at the وے بیک مشین, 9 December 2019.
↑ ^۴۰۷.۰ ^۴۰۷.۱ Condé Nast۔ "America's Ally in Syria Warns of Ethnic Cleansing by Turkey"۔ The New Yorker
↑ ^۴۰۸.۰ ^۴۰۸.۱ Russia has pledged to remove Turkish forces from strategic highway, 05-12-2019 by Karwan Faidhi Dri.
↑ ^۴۰۹.۰ ^۴۰۹.۱ Turkey appoints mayors in recently invaded northern Syrian towns, 06-12-2019, Karwan Faidhi Dri.
↑ Russia and Turkey armies strike deal to swap water for electricity, 9 December 2019, middleeastmonitor.com
↑ Russians appear to broker deal with Turkey in electricity for water swap in Syria, Wladimir van Wilgenburg Wladimir van Wilgenburg |December 09-2019.
↑ What is happening in al-Shirkark silos in Ain Issa district? The Turkish occupation army withdrew from al-Shirkrak silo, according it seems agreement with Russia, while yesterday, the Russian forces headed with the Syrian regime to remove mines in the silos' vicinity, we have no precise information about the forces which will be stationed in the silos. 10 Dec 2019, Tue – 14:38 2019-12-10T14:38:00 AIN ISSA – SHARVIN MUSTAFA. hawarnews.com
↑ ^۴۱۳.۰ ^۴۱۳.۱ 2 months of Operation Peace Spring: what now? Karwan Faidhi Dri, 10 Dec 2019.
↑ Life on the Front Lines in Northern Syria; With echoes of shelling from Turkish-allied forces nearby, families sheltering in abandoned villages wonder when they can go home. BY Jade Sacker, 23 November 2019.
↑ Syria: Russian helping hand, by JOHN CHERIAN, 6 December 2019.
↑ SDF woos Syrian Kurdish rivals in wake of Turkish assault, Amberin Zaman 4 December 2019.
↑ Russia wants Syrian Kurds to unify, clarify their demands of Moscow: Kurdish opposition Karwan Faidhi Dri, 10 Dec 2019.
↑ Syria’s Kurdish parties do not see eye to eye, Shivan Ibrahim 9 December 2019.
↑ Mustafa Bali: Turkey continues to violate ceasefire deals, targets Kurds, 9 Dec 2019.
↑ Russian forces in Syria, SDF discuss phase two in border security deal, 7 Dec 2019.
↑ Faisal Azouz: Our goal is to know region's project, we do not wish to see any disagreement. The coordinator of the National Dialogue Follow-up Committee of the Arab Socialist Baath Party, Faisal, indicated that they are looking for ways to find a formula for compatibility between the Autonomous Administration project and Article 107 of the Syrian constitution related to local administrations. 8 Dec 2019, Sun – 13:54 2019-12-08T13:54:00 QAMISHLO_ SHINDA AKRAM – AKRAM BARAKAT.
↑ Northeast Syria Between Autonomous, Local Administrations Archived 2020-02-10 at the وے بیک مشین, Monday, 9 December 2019.
↑ Syria: the most complex conflict of our time Archived 2020-10-30 at the وے بیک مشین, By Elias Hazou, 8 December 2019
↑ ^۴۲۴.۰ ^۴۲۴.۱ Macron spars with US and Turkey over Nato, By NIKOLAJ NIELSEN BRUSSELS, 4. DEC, euobserver.com.
↑ Exclusive details of Erdoğan's meeting with Johnson, Merkel and Macron, by Yahya Bostan, dailysabah.com
↑ Erdogan in NATO: Russia’s ‘Trojan horse’?, by Cengiz Candar 9 December 2019.
↑ A four-way summit on Syria will be in Turkey, NewsTurkey 5 December 2019.
↑ Putin’s Envoy Tells Assad Russia Supports ‘Recapturing All Syrian Territories’ Archived 2020-02-10 at the وے بیک مشین, Tuesday, 3 December 2019.
↑ Intel: How Russia is changing course in Syria, Maxim A. Suchkov 3 December 2019.
↑ Press release on Russian officials’ meeting with President of Syria Bashar al-Assad, 02-12-2019.
↑ UAE OFFICIALLY BACKS SYRIA'S ASSAD TO WIN WAR, BY TOM O'CONNOR ON 12/3/19.
↑ Astana round begins with a meeting between the meeting sponsors The 14th round of the Astana meetings began in the Kazakh capital Nur Sultan on Tuesday morning with a series of meetings of the meeting sponsors (Russia, Turkey and Iran). 10 Dec 2019, Tue – 14:07 2019-12-10T14:07:00 NEWS DESK

باہرلے جوڑ

Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

سانچہ:Syrian Civil War سانچہ:Kurdish–Turkish conflict (1978–present) سانچہ:Portal bar

[1] "Rebel faction takes frontline role in Turkey offensive"۔ France 24۔ 12 October 2019

[2] "Turkish military, rebels to cross Syrian border 'shortly'". Al-Jazeera. 9 October 2019. https://www.aljazeera.com/news/2019/10/turkish-military-rebels-cross-syrian-border-shortly-191009062501223.html.

[3] "Turkey Syria offensive: Dozens killed as assault continues". BBC News. 11 October 2019. https://www.bbc.com/news/world-middle-east-50011468. Retrieved on
۱۳ اکتوبر ۲۰۱۹.

[4] Pitarakis, Lefteris; El Deeb, Sarah (9 October 2019). "Turkey Begins an Offensive Against Kurdish Fighters in Syria" (in en). Time. https://web.archive.org/web/20191009155045/https://time.com/5696093/turkey-military-kurdish-fighters-syria/. Retrieved on
۱۶ اکتوبر ۲۰۱۹.

[5] Rwanduzy, Mohammed (13 October 2019). "Kurds strike deal with Damascus for gov't force entry of north Syria towns: officials". rudaw.net. https://www.rudaw.net/english/middleeast/syria/131020194. Retrieved on
۱۶ اکتوبر ۲۰۱۹.

[6] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[7] "Syria's army to deploy along Turkey border as Kurds strike deal". الجزیرہ. 14 October 2019. https://www.aljazeera.com/news/2019/10/syrian-army-deploy-turkey-border-orders-pullback-191013191238367.html.

[8] "Syrian army to deploy along Turkish border in deal with Kurdish-led forces". Reuters. 13 October 2019. https://www.reuters.com/article/us-syria-security-government-sdf/syrian-army-to-deploy-along-turkish-border-in-deal-with-kurdish-led-forces-idUSKBN1WS0PF.

[9] "Son dakika! Fuat Oktay'dan Barış Pınarı Harekatı açıklaması"۔ Mynet Haber

[10] "Turkey not resuming military operation in northeast Syria: security source". Reuters. 25 November 2019. https://www.reuters.com/article/us-syria-security-turkey-idUSKBN1XZ12M.

[11] "Barış Pınarı Harekatı bitti mi?"۔ haberturk.com

[12] [۱] Putin and Erdogan Announce Plan for Northeast Syria, Bolstering Russian Influence, text: "Erdogan also got most of what he wanted"

[13] Russia, Turkey and Syrian government on the same page – but for how long?

[oc-cease-14] Tom O'Connor (17 October 2019)۔ "U.S. says it made a "ceasefire" deal in Syria, Turkey and Kurdish forces reject the claim"۔ Newsweek

[15] "Full text of Turkey, Russia agreement on northeast Syria"۔ aljazeera.com

[16] "Russia deploys troops to Turkey-Syria border". BBC News. 23 October 2019. https://www.bbc.com/news/world-middle-east-50152235.

[30days-17] ۱۷.۰ ^۱۷.۱ 30 يوما من نبع السلام: "قسد" تخسر نصف مساحة سيطرتها تقريبا.. وروسيا و"النظام" لاعب جديد في الشمال السوري.. وانتهاكات الفصائل التركية تجبر المدنيين على الفرار.. وأكثر من 870 شهيداً وقتيلاً.. وأوضاع إنسانية وصحية كارثية تهدد المنطقة • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 9 November 2019

[18] "Akar: 600 yerleşim yeri kontrol altına alındı"۔ gazeteduvar.com.tr

[19] [۲]

[auto14-20] قوات سوريا الديمقراطية تنسحب من كامل مدينة رأس العين (سري كانييه) • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 20 October 2019

[auto4-21] قوات النظام تبدأ دخول مدينة منبج شمال شرق حلب بالتزامن مع استمرار انسحاب قوات التحالف من المدينة • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 15 October 2019

[auto3-22] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[xinhuanet.com-23] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[timesofisrael.com-24] "Syrian army moves to confront Turkish forces as US withdraws"۔ timesofisrael.com

[25] "Syrian forces enter key border town". Times. 16 October 2019. https://web.archive.org/web/20191017083113/https://time.com/5703009/syrian-forces-border-town-turkish-plans/. Retrieved on
۱ اکتوبر ۲۰۲۰.

[auto19-26] "US troops completely withdraw from the countrysides of Aleppo and Raqqa"۔ 20 October 2019

[27] "U.S. coalition: 'We are out' of Syria's Manbij". Reuters. 15 October 2019. https://www.reuters.com/article/us-syria-security-turkey-coalition-idUSKBN1WU1NW.

[auto18-28] 11 يوما من "نبع السلام": 120 شهيدا مدنيا.. وقسد تنسحب من "رأس العين" والتحالف ينسحب من قاعدتين عسكريتين بريفي حلب والحسكة.. و470 قتيلا من "قسد" والنظام والقوات التركية والفصائل الموالية لها • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 20 October 2019

[29] Schmitt, Eric; Cooper, Helene (30 October 2019). "Hundreds of U.S. troops leaving – and also arriving – in Syria". The New York Times. https://www.nytimes.com/2019/10/30/world/middleeast/us-troops-syria-trump.html.

[30] "Harekat ile ilgili çalışmalarımız devam ediyor" [Minister of National Defense Akar: Operations are continuing]۔ aa.com.tr (بزبان ترکی)۔ 9 October 2019

[31] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[32] "Kritik Barış Pınarı toplantısı!"۔ haberturk.com

[33] "Free Syrian Army ready for potential new operation"۔ Yeni Şafak

[auto20-34] المدن-عرب وعالم۔ ""نبع السلام":"الجيش الوطني"يلاحق مرتكبي الانتهاكات..ويمنع التعفيش"۔ almodon

[35] "Images document extrajudicial killings by Turkish-backed militia in Syria"۔ The France 24 Observers

[36] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[37] Szuba, Jared (23 June 2019). "New Syrian military councils are the SDF's latest push for decentralization". The Defense Post. https://thedefensepost.com/2019/06/23/syria-sdf-military-councils/. Retrieved on
۱۴ اکتوبر ۲۰۱۹.

[38] ÇAKSU, ERSİN (11 October 2019). "Not a single house captured by the enemy in Serekaniye" (in en). ANF News. https://anfenglishmobile.com/rojava-syria/not-a-single-house-captured-by-the-enemy-in-serekaniye-38276. Retrieved on
۱۱ اکتوبر ۲۰۱۹.

[39] "HAT Commander Tolhildan Zagros fell martyr in Girê Spî"۔ ANF News

[return-40] ۴۰.۰ ^۴۰.۱ ^۴۰.۲ ^۴۰.۳ Gregory Waters (20 November 2019). "Return to the northeast: Syrian Army deployments against Turkish forces". Middle East Institute. https://mei.edu/publications/return-northeast-syrian-army-deployments-against-turkish-forces. Retrieved on
۲۱ نومبر ۲۰۱۹.

[auto21-41] ۴۱.۰ ^۴۱.۱ "Two senior officers injured, one element killed, another was injured in Zarkan countryside – ANHA | HAWARNEWS | English"۔ hawarnews.com

[42] "Пентагон заявил об отсутствии у США обязательств воевать за курдов :: Политика :: РБК"۔ 13 October 2019۔ ۱۳ اکتوبر ۲۰۱۹ میں اصل سے آرکائیو شدہ

[aj-turkey-begins-43] سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے aj-turkey-begins لئی۔

[rebelgroups-44] سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے rebelgroups لئی۔

[syriahr347802-45] ۴۵.۰ ^۴۵.۱ قوات سوريا الديمقراطية تواصل تمشيط القرى والمواقع التي تقدمت إليها الفصائل الموالية لتركيا بأطراف عين عيسى (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 24 November 2019

[46] "251 SNA martyred fighting YPG/PKK terrorists in N.Syria"۔ aa.com.tr

[47] "Bakan Akar: Yasaklanan hiçbir mühimmatı veya kimyasal silahı kullanmadık"۔ aa.com.tr
Turkish soldier killed by accident in N Syria
2 soldiers killed in YPG attack in SE Turkey
2 Turkish soldiers martyred in terrorist attacks

[balance2019-48] ۴۸.۰ ^۴۸.۱ "SDF balance sheet of war and resistance for 2019"۔ www.anfenglish.com

[49] 3 killed (16 Oct.),[۳] 1 killed (17 Oct.),[۴] 5 killed (9 Nov.),[۵][۶][۷] 5 killed (10 Nov.),[۸] 1 killed (11 Nov.),[۹] 1 killed (15 Nov.),[۱۰] 6 killed (21 Nov.),[۱۱] 2 killed (2 Dec.),[۱۲] 1 killed (3 Dec.),[۱۳] total of 25 reported killed

[50] "ANALYSIS – Turkey's Strategy of Multiple Priority in its war on terror"۔ aa.com.tr

[auto11-51] "About 10 citizens were killed or injured due to rocket shelling carried out by the forces of "Jarabulus Military Council" on the city of Jarabulus north-east of Aleppo"۔ 10 October 2019

[52] "Car bomb in Syrian border town kills 13"۔ cbsnews.com

[53] "Car bomb attack kills at least eight civilians in Syria's Tal Abyad"

[54] "Three blasts kill at least 6 in Syrian town near Turkey"۔ aljazeera.com

[55] "19 killed in car bombing in northern Syria". RTÉ News. 16 November 2019. https://www.rte.ie/news/world/2019/1116/1091318-bomb-kills-scores-in-northern-syria/.

[56] "Car bomb kills at least 10 people near Syria's border with Turkey". Reuters. 23 November 2019. https://www.reuters.com/article/us-syria-security-idUSKBN1XX0BS.

[57] "Car bomb kills at least 17 people in northeastern Syria, Turkish ministry says". 26 November 2019. https://www.theglobeandmail.com/world/article-car-bomb-kills-at-least-17-people-in-northeastern-syria-turkish/.

[58] "1,230 terrorists neutralized in N.Syria op: President"۔ aa.com.tr

[auto15-59] "Turkish military operation east Euphrates kills more than 70 civilians so far and forces nearly 300 thousand people to displace from their areas"۔ 16 October 2019

[60] "100,000 flee as Turkey steps up Syria offensive". BBC News. 11 October 2019. https://www.bbc.com/news/world-middle-east-50020829.

[61] "Two Turkish soldiers killed in Kurdish militant attack in Syria: ministry". Reuters. 11 October 2019. https://www.reuters.com/article/us-syria-security-turkey-attacks-idUSKBN1WQ26W.

[62] "Turkish soldier killed by roadside bomb in northeast Syria"۔ 4 November 2019

[63] Bethan McKernan (9 October 2019)۔ "Turkey launches military operation in northern Syria"۔ The Guardian

[64] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[amnesty1-65] ۶۵.۰ ^۶۵.۱ "Damning evidence of war crimes by Turkish forces and allies in Syria"۔ Amnesty International۔ 18 October 2019

[66] ttps://www.independent.co.uk/voices/erdogan-turkey-kurds-border-syria-war-trump-ethnic-cleansing-a9204581.html

[67] ttps://www.nybooks.com/daily/2019/10/23/this-is-ethnic-cleansing-a-dispatch-from-kurdish-syria/

[68] ttps://www.syriahr.com/en/147525/

[69] Cengiz Candar (30 September 2019)۔ "Erdogan's Syria plan: Resettling the Syrian refugees or ousting Kurds from their land?"۔ Al-Monitor

[70] "Syria is witnessing a violent demographic re-engineering"۔ Financial Times

[71] "PM Imran telephones Erdogan, assures full support to Turkey"۔ The News International۔ 11 October 2019

[72] "Turkic Council supports Turkey's anti-terror operation"۔ aa.com.tr

[73] "Türk Konseyi Liderler Zirvesi'nden ortak 'Barış Pınarı' bildirisi"۔ CNN Türk

[74] "Subscribe to read"۔ Financial Times

[75] Ben Hubbard، Anton Troianovski، Carlotta Gall، Patrick Kingsley (15 October 2019)۔ "In Syria, Russia Is Pleased to Fill an American Void"

[76] "Trump's decision on Syria has already turned into a foreign policy disaster"۔ NBC News

[O’brien-77] ۷۷.۰ ^۷۷.۱ Connor O’brien۔ "Trump's pullout from Syria allowed ISIS to gain strength, intel agency reports"۔ POLITICO

[78] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[armyinvolved-79] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[80] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[:1-81] ۸۱.۰ ^۸۱.۱ "US and Turkey reach agreement to suspend military operation in Syria"۔ Middle East Eye۔ 17 October 2019

[auto16-82] ۸۲.۰ ^۸۲.۱ ^۸۲.۲ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[auto17-83] ۸۳.۰ ^۸۳.۱ ^۸۳.۲ "FULL TEXT: Memorandum of Understanding between Turkey and Russia on northern Syria"۔ The Defense Post۔ 22 October 2019

[CrisisGroupMap2-84] Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.

[nyt201910162-85] Kingsley, Patrick (16 October 2019). "The World Condemns Erdogan's War on Kurds. But Turkey Applauds.". The New York Times. https://www.nytimes.com/2019/10/16/world/europe/Turkey-Kurds-Erdogan.html.

[CrisisGroupMap3-86] Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.

[Erdemir191020-87] Erdemir, Aykan (20 October 2019)۔ "Turkey's Syria campaign serves Erdogan's electoral ambitions"۔ Al Arabiya

[88] "Turquie: plusieurs maires pro-kurdes arrêtés pour "terrorisme""۔ RFI۔ 21 October 2019

[89] Anna Getmansky، Tolga Sinmazdemir، Thomas Zeitzoff (26 October 2019)۔ "Most Turks support the Syrian invasion. Here's why."۔ Washington Post

[90] "Assessing the Fatalities in Turkey's PKK Conflict"۔ Crisis Group۔ 22 October 2019

[91] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[92] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[93] "Turkey says U.S. stalling on Syria 'safe zone', will act alone if needed" (in en). Reuters. 9 October 2019. https://web.archive.org/web/20191009165214/https://uk.reuters.com/article/uk-syria-security-turkey-idUKKCN1VV0WI. Retrieved on
۱ اکتوبر ۲۰۲۰.

[94] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[95] "Turkey to initiate own plans if safe zone deal fails"۔ TRT World۔ 18 September 2019

[96] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[97] Yeni Şafak (9 July 2019)۔ "Suriye sınırına askeri sevkiyat devam ediyor"۔ Yeni Şafak

[98] "Suriye sınırına askeri sevkiyat"۔ CNN Türk

[99] "TSK'dan Suriye sınırına komando takviyesi"۔ takvim.com.tr

[100] J. D. Simkins (8 October 2019)۔ "Trump on pulling US troops out of Syria: 'We're not a police force'"۔ Military Times

[withdraw2-101] "Trump makes way for Turkey operation against Kurds in Syria". بی بی سی نیوز. 7 October 2019. https://www.bbc.com/news/world-middle-east-49956698?intlink_from_url=https://www.bbc.com/news/topics/cp7r8vgl2y7t/kurds&link_location=live-reporting-story. Retrieved on
۱۰ اکتوبر ۲۰۱۹.

[102] Hubbard, Ben; Gall, Carlotta (9 October 2019). "Turkey Launches Offensive Against U.S.-Backed Syrian Militia". https://www.nytimes.com/2019/10/09/world/middleeast/turkey-attacks-syria.html?action=click&module=Top%20Stories&pgtype=Homepage.

[103] "Report: Turkish warplanes bombing Kurdish targets in northeast Syria"۔ Ynetnews۔ 10 July 2019

[104] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[105] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[106] "The Turkish forces target the vicinity of Ras Al-Ayn area by shells and heavy machineguns, in conjunction with the arrival of new batches of factions loyal to Turkey to the latter's territory in the frame of the anticipated military operation • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 8 October 2019

[107] Josh Rogin۔ "Opinion | How Trump just destroyed his own Syria strategy"۔ Washington Post

[108] Galbraith, Peter W. (24 October 2019). "The Betrayal of the Kurds". The New York Review of Books. https://www.nybooks.com/articles/2019/11/21/betrayal-of-the-kurds/.

[109] Codenamed "Operation Peace Spring", this designation was considered آر ویلین "even by modern military standards" by Peter W. Galbraith.^[۱۰۸]

[aljazeera-all-the-latest-updates2-110] "Turkey-Syria border: All the latest updates". 10 October 2019. https://www.aljazeera.com/news/2019/10/turkey-syria-border-latest-updates-191008131745495.html.

[111] McKernan, Bethan (9 October 2019). "Turkey launches military operation in northern Syria". The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2019/oct/09/turkey-launches-military-operation-in-northern-syria-erdogan.

[Syrian_civil_war_map2-112] "Syrian war map". Syrian civil war map. October 2019. https://syriancivilwarmap.com/.

[113] "YPG/PKK'lı teröristlerin attığı roket Nusaybin'e düştü"۔ Star.com.tr

[114] "Nusaybin ve Ceylanpınar'a havan mermisi düştü!"۔ takvim.com.tr

[115] "Turkey launches assault on Syrian Kurdish forces"۔ AFP.com

[116] "EXCLUSIVE-US-backed Syrian forces halt counter-Islamic State operations -sources"۔ news.yahoo.com

[117] "'Panic' as Turkish Ground Troops Push into Northeast Syria, 'Humanitarian Catastrophe' Feared by Kurdish Civilians"۔ 9 October 2019

[118] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[119] "Trump's 'Don't Be a Fool!' Letter to Erdogan Comes Out, Completely Baffling Twitter: 'This Can't Be Real'"۔ 16 October 2019

[120] "Barış Pınarı'nda kara harekatı da başladı"۔ haberturk.com

[121] "Renewed clashes between the Kurdish forces and pro-Turkey factions in the north-eastern parts of Aleppo countryside • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 10 October 2019

[122] "- TSK, Tel Erkam Köyüne Yakın Bağlantı Yolunu Kontrol Altına Aldı- Tabatin ve Al-mushrifah Köyleri..."۔ Haberler.com

[Kaynagi-1-123] @ (10 October 2019)۔ قوات الجيش الوطني تحرر قريتي مشرفة الحاوي و برزان ومزرعتي حاج علي وبني مشهور شرق مدينة تل ابيض بعد دحر عصابات PKK/PYD الإرهابية ضمن عملية نبع السلام. [The National Army forces liberate the villages of Mishrifah Al-Hawi, Barzan and Haj Ali and Bani Mashhour farms east of Tall Abyad city after the PKK / PYD terrorist gangs were defeated in Operation Spring of Peace.] (ٹویٹ) – ٹویٹر سے

[124] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[125] "Hain saldırı... Bir acı haber daha: 7 şehit, 85 yaralı"۔ hurriyet.com.tr

[174YPG-126] "228 YPG terrorists neutralized in Turkey's Operation Peace Spring"۔ DailySabah

[127] "109 'terrorists' killed in Turkish offensive in Syria, says Erdogan"۔ The Irish Times۔ 10 October 2019

[128] "Turkey presses Syrian assault as thousands flee the fighting"۔ 10 October 2019

[The_Washington_Post-129] ۱۲۹.۰ ^۱۲۹.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[130] "YPG/PKK gazetecilerin olduğu restorana ateş açtı: 2 gazeteci yaralandı"۔ Yeni Şafak۔ 11 October 2019

[131] "YPG'nin Suruç'a saldırısında sivil şehit sayısı 3'e yükseldi"

[auto2-132] "Son dakika... Terör örgütü YPG'den sivillere alçak saldırı: İki ilçemizde şehit ve yaralılar var"۔ CNN Türk

[133] "Barış Pınarı Harekatı'nda Ayn El Arab'daki terör hedefleri, top atışları ile vuruldu"۔ Mynet Haber

[134] "Nusaybin'e havan saldırısı: 2 şehit"۔ 11 October 2019

[135] "Nusaybin'de sivillere havanlı saldırı: 8 şehit"

[136] "Turkish Forces killed 7 civilians as they try to escape the fire, and continued their attacks on Tal Abyad and Ras al-Ayn with large land and air support • the Syrian Observatory for Human Rights"۔ 11 October 2019

[399neutralized-137] "399 terrorists neutralized by Turkey's anti-terror op"۔ aa.com.tr

[Kaynagi-2-138] @ (11 October 2019)۔ قوات الجيش الوطني تحرر قرية حلاوة جنوب شرق مدينة تل ابيض بعد دحر عصابات PKK/PYD الإرهابية ضمن عملية نبع السلام. [The National Army forces liberate the village of Halawa, southeast of the city of Tal Abyad, after the PKK / PYD terrorist gangs were defeated in Operation Spring of Peace.] (ٹویٹ) – ٹویٹر سے

[139] "TSK ABD gözlem noktasını vurdu mu"

[140] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[141] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[142] "SON DAKİKA! Barış Pınarı Harekatı'nda çok önemli gelişme! Stratejik noktaya ulaşıldı"۔ Sabah

[143] "Son dakika haberi: MSB duyurdu! Rasulayn kontrol altına alındı"

[144] "Bakan Soylu açıkladı! 'Mardin'e 300'e yakın havan mermisi düştü' – Akşam"۔ aksam.com.tr

[145] "Suriye Milli Ordusu, Resulayn'ı kontrol altına aldı"۔ Timeturk.com

[146] "Resulayn'da kontrol ele geçirildi! İşte YPG'nin elindeki ABD zırhlıları!"

[wapo-film-147] ۱۴۷.۰ ^۱۴۷.۱ Liz Sly (13 October 2019)۔ "Turkish-led forces film themselves executing a Kurdish captive in Syria"۔ Washington Post

[148] Joanne Joanne Stocker (13 October 2019)۔ "Turkey-backed Syrian rebels kill Kurdish politician, execute prisoners"۔ The Defense Post

[149] "As Donald Trump Golfed Saturday, Turkey Said It 'Neutralized' Kurd Leader Hevrin Khalaf, Executed on Roadside"۔ The Inquisitr۔ 13 October 2019

[150] Zack Budryk (13 October 2019)۔ "Esper: Turkey 'appears to be' committing war crimes in northern Syria"۔ TheHill

[151] Sarah Dadouch۔ "Grief, accusations surround killing of Kurdish politician in northeastern Syria"۔ Washington Post

[bellingcat1031-152] "Video Evidence Sheds Light on Executions Near Turkey-Syria Border"۔ bellingcat۔ 31 October 2019

[153] "Tel Abyad'ın Suluk beldesi teröristlerden kurtarıldı"۔ aa.com.tr

[154] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[155] مع اقتراب الاشتباكات من مخيم عين عيسى.. مخاوف كبيرة لدى آلاف النازحين في المخيم.. وعوائل من تنظيم "الدولة الإسلامية" تفر منه .. والطائرات التركية تقصف قرى واقعة في محيطه • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 13 October 2019

[156] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[157] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[auto5-158] القوات التركية والفصائل الموالية لها تسيطر على مساحة نحو 220 كلم مربع عند الشريط الحدودي منذ انطلاق العملية العسكرية شرق الفرات • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 13 October 2019

[159] بغطاء جوي وبري مكثف.. القوات التركية والفصائل تحرز تقدمات جديدة في محوري رأس العين وتل أبيض ومعارك عنيفة يشهدها اتستراد الـ (M4) • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 13 October 2019

[160] "YPG sivillere füzeyle saldırdı: 2 şehit!"۔ takvim.com.tr

[161] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[auto6-162] ۱۶۲.۰ ^۱۶۲.۱ "PKK/YPG'li teröristler DEAŞ'lıları serbest bıraktı: İşte o hapishane"۔ trthaber.com

[auto9-163] Ryan Browne، Holmes Lybrand، Tara Subramaniam (14 October 2019)۔ "Fact checking Trump's claim that Kurds are releasing ISIS prisoners on purpose"۔ سی این این

[164] "U.S. "preparing to evacuate" remaining troops from northern Syria, defense secretary says"۔ cbsnews.com

[165] "U. S.-allied Kurds strike deal to bring Assad's Syrian troops back into Kurdish areas"۔ Washington Post

[auto12-166] ۱۶۶.۰ ^۱۶۶.۱ ^۱۶۶.۲ "Report: Syrian army to enter SDF-held Kobani, Manbij" (in en). Reuters. 13 October 2019. https://www.reuters.com/article/us-syria-security-towns-report-idUSKBN1WS0K0.

[167] "Yasin Aktay: Suriye ordusu ile çatışma çıkabilir"۔ Gazeteduvar۔ 13 October 2019

[168] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[169] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[170] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[171] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[172] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[173] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[auto-174] "Cumhurbaşkanı Erdoğan: 'Münbiç konusunda kararımızı verdiğimiz gibi uygulama aşamasındayız'"۔ Timeturk.com

[175] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[176] Arda Erdoğan Harun۔ "Milli Savunma Bakanı Akar açıkladı: Resulayn ve Tel Abyad kontrolümüz altında"۔ hurriyet.com.tr

[177] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[178] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[179] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[180] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[181] "Münbiç'e operasyon başladı!"۔ yeniakit

[182] "Menbiç'e operasyon başladı: 3 köy YPG'den temizlendi"۔ Yeni Şafak۔ 14 October 2019

[183] "Syrian state media says army enters town of Manbij in northern Syria" (in en). Reuters. 14 October 2019. https://web.archive.org/web/20191014180530/https://uk.reuters.com/article/uk-syria-security-turkey-army-manbij-idUKKBN1WT26Z. Retrieved on
۱ اکتوبر ۲۰۲۰.

[184] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[185] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[186] "YPG/PKK'dan sivillere havan ve roketatarlı saldırılar: 2 şehit, 12 yaralı"۔ aa.com.tr

[187] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[188] "Op. Peace Spring clears 1,000 sq km of terrorists so far"۔ aa.com.tr

[189] بعد رفض القوات الأمريكية السماح لهم بالعبور نحو مدينة عين العرب (كوباني).. رتل قوات النظام يعود إلى منطقة منبج • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 15 October 2019

[190] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[191] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[192] قوات سوريا الديمقراطية تنفذ هجوماً معاكساً على الفصائل والقوات التركية غرب عين عيسى وتستعيد السيطرة على مواقع في المنطقة • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 16 October 2019

[:0-193] ۱۹۳.۰ ^۱۹۳.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[194] قصف جوي مكثف تنفذه طائرات تركية على رأس العين، بالتزامن مع معارك متواصلة بعنف على محاور بريف عين عيسى والقذائف التركية على المنطقة تتسبب باستشهاد طفلة وسقوط جرحى • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 16 October 2019

[195] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[196] "Cumhurbaşkanı Erdoğan: 1220 kilometrekare alanı temizledik"۔ CNN Türk

[197] "Russian Forces cross the Qara Qoqaz Bridge and deploy in the vicinity of Ayn al-Arab (Kobani) city, and exchange of shelling and targeting between the factions and the regime forces in fronts of Manbij city • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 16 October 2019

[198] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[199] Lara Seligman (16 October 2019)۔ "Turkey Advances on Kobani in Latest Broken Promise"۔ Foreign Policy

[200] القوات الأمريكية تدمر قاعدتها العسكرية في خراب عشك بريف عين العرب (كوباني) بعد الانسحاب منها • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 16 October 2019

[201] "US expands air base in northern Syria for use in battle for Raqqa"۔ Stars and Stripes

[202] القوات التركية والفصائل تحاصر مدينة رأس العين (سري كانييه) بشكل كامل، ولا صحة لسيطرة "النظام السوري" على سجون قوات سوريا الديمقراطية ضمن المناطق التي انتشرت بها • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 17 October 2019

[203] "Avrupa, terör örgütünün rehberliğini kendisine yol tutmuş"۔ Timeturk.com

[reu-20mil-204] Humeyra Pamuk، Ece Toksabay، Tuvan Gumrukcu، Dominic Evans (17 October 2019)۔ "Pence says Turkey, U.S. agree ceasefire in northeast Syria"۔ Reuters

[guar-pence-205] ۲۰۵.۰ ^۲۰۵.۱ Bethan McKernan، Julian Borger (17 October 2019)۔ "Pence and Erdoğan agree on ceasefire plan but Kurds reject 'occupation'"۔ The Guardian

[he-ku-206] W.J. Hennigan (17 October 2019)۔ "Kurds Await Fate as Trump, Turkey Praise Brief "Ceasefire""۔ Time

[tur-bet-207] Katy Tur (17 October 2019)۔ "In 'final betrayal,' U.S. brokered Syria ceasefire is effectively a Kurdish surrender"۔ MSNBC

[208] Tom Rogen (17 October 2019)۔ "Trump's Syria peace plan: Get the Kurds to surrender to Turkey"۔ Washington Examiner

[209] "Leading Democrats blast Trump over 'sham ceasefire' in Syria"۔ Times of Israel

[210] Merrit Kennedy (17 October 2019)۔ "Pence Says Turkey Has Agreed To Suspend Its Incursion into Syria"۔ NPR

[211] الفصائل الموالية لأنقرة تهاجم قسد في مدينة رأس العين (سري كانييه) بالتزامن مع استهداف القافلة الطبية التي تحاول دخول المدينة لإخلاء الجرحى والمصابين • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 18 October 2019

[212] Kareem Khadder, Mohammed Tawfeeq and Eliza Mackintosh۔ "Kurds say Turkey is violating hours-old 'ceasefire' in northern Syria"۔ CNN

[syriahr.com-213] القوات التركية والفصائل الموالية لها تسيطر على مناطق في شرق الفرات تقدر بربع مساحة لبنان • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 19 October 2019

[214] "Turkey's military operation in Syria: All the latest updates"۔ aljazeera.com

[215] "Suriye'nin kuzeyinde 1 Türk askeri yaşamını yitirdi"۔ euronews۔ 20 October 2019

[216] مجموعات من قوات سوريا الديمقراطية تبدأ بالانسحاب من مدينة رأس العين (سري كانييه) بالتزامن مع خروج القافلة الطبية • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 20 October 2019

[cnn-16sdf-217] Ingrid Formanek، Kareem Khadder، Jaide Garcia (20 October 2019)۔ "16 Syrian Democratic Force and 1 Turkish soldier killed in past 24 hours"۔ CNN

[218] قوات التحالف الدولي تنسحب من مطار صرين بريف عين العرب (كوباني) • المرصد السوري لحقوق الإنسان (بزبان عربی)۔ Syria Observatory on Human Rights۔ 20 October 2019

[219] Nick Paton Walsh (20 October 2019)۔ "500 US personnel moving through Syria"۔ CNN

[220] Martin Chulov، Julian Borger (21 October 2019)۔ "Syrian residents pelt retreating US troops with food and insults"۔ The Guardian

[221] Sune Engel Rasmussen and Isabel Coles (21 October 2019)۔ "U.S. Troops Withdrawing From Syria Draw Scorn"۔ Wall Street Journal

[222] Eric Schmitt، Maggie Haberman (20 October 2019)۔ "Trump Said to Favor Leaving a Few Hundred Troops in Eastern Syria"

[223] Michael R. Gordon، Gordon Lubold۔ "Trump Weighs Leaving Small Number of Troops in Syria"۔ وال اسٹریٹ جرنل

[224] Mitch Prothero (21 October 2019)۔ "Trump said his chaotic withdrawal from Syria had 'secured' the country's oil. It hasn't, and now the US is scrambling to protect a key oil-producing area."۔ Business Insider

[:3-225] ۲۲۵.۰ ^۲۲۵.۱ ^۲۲۵.۲ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[cnn-sergsho-226] Mary Ilyushina، Nathan Hodge (22 October 2019)۔ "Russian defense minister says new forces needed to patrol Syria"۔ CNN

[227] Eyad Kourdi، Taylor Barnes (22 October 2019)۔ "Assad: Syria rejects "any occupation" under "any pretext""۔ CNN

[228] Tom O'Connor (22 October 2019)۔ "Syria's Assad visits war zone, is "ready to support any group that resists" Turkey"۔ Newsweek

[229] Alex and Ted Rogers and Barrett (22 October 2019)۔ "McConnell introduces resolution opposing US withdrawal from Syria"۔ CNN

[230] Jennifer Hansler، Ryan Browne (22 October 2019)۔ "Top US envoy for Syria was not consulted in decision to withdraw US troops"۔ CNN

[231] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[alj-ftotr-232] ۲۳۲.۰ ^۲۳۲.۱ "Full text of Turkey, Russia agreement on northeast Syria"۔ Aljazeera۔ 22 October 2019

[233] Felicia Sonmez، David Nakamura (23 October 2019)۔ "Trump says U.S. will lift sanctions on Turkey, calling cease-fire in Syria 'permanent'"۔ Washington Post

[cbs-tlts-234] Grace Segers (23 October 2019)۔ "Trump lifts Turkey sanctions, calling ceasefire in Syria "permanent""۔ CBS News

[235] Deirdre Shesgreen، David Jackson (23 October 2019)۔ "Trump declares 'big success' in Syria, lifts sanctions on Turkey"۔ USA TODAY

[236] "Russia urges Kurdish fighters to withdraw from Syria's border"۔ Aljazeera۔ 23 October 2019

[237] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[238] James LaPorta، O'Connor (23 October 2019)۔ "Exclusive: U.S. has a plan to send tanks and troops to "secure" Syria's oil fields amid withdrawal"۔ Newsweek (بزبان انگریزی)

[cnn-tskr-239] Barbara Starr، Ryan Browne (24 October 2019)۔ "Trump suggests Kurds relocate as US considers deploying armored vehicles to protect oil fields"۔ CNN

[waex-alti-240] Daniel DePetris (24 October 2019)۔ "America last: Trump is still risking our soldiers' lives over Syrian oil"۔ Washington Examiner

[241] Tom Vanden Brook (24 October 2019)۔ "Pentagon planning to send tanks, armored vehicles to Syrian oil fields"۔ USA TODAY

[nw-ridc-242] Tom O'Connor (25 October 2019)۔ "Russia is "definitely concerned" over U.S. plans to keep troops at Syria's oil fields"۔ Newsweek

[ap-sstf-243] Bassem Mroue (24 October 2019)۔ "Syria says Turkish-led forces attacked its troops"۔ AP NEWS

[244] "Kurdish forces start Syria-Turkey border pullback"۔ Arab News۔ 24 October 2019

[245] Jared Malsin، Nazih Osseiran (24 October 2019)۔ "Russia Strikes Syrian Rebel Stronghold, Raising Fears of Assad Regime Offensive"۔ Wall Street Journal

[246] Elizabeth Elizabeth Hagedorn (24 October 2019)۔ "After Turkey-Russia deal, what's next for Syria's Idlib?"۔ Middle East Eye

[247] Alexandra Brzozowski (25 October 2019)۔ "NATO slams Turkey over Syria, lukewarm reactions to German 'safe zone' proposal"۔ Euractiv

[248] "Initiative to set up NATO-controlled safe zone in Syria will bring 'nothing good' – Lavrov"۔ RT International (بزبان انگریزی)

[dw-trgd-249] ۲۴۹.۰ ^۲۴۹.۱ "Turkey rejects German defense minister's Syria 'security zone' proposal"۔ Deutsche Welle۔ 26 October 2019

[pol-tmgs-250] ۲۵۰.۰ ^۲۵۰.۱ ^۲۵۰.۲ Laura Kayali (26 October 2019)۔ "Turkish minister: Germany's Syria proposal 'unrealistic'"۔ POLITICO

[251] Wesley Morgan (25 October 2019)۔ "U.S. sending armored vehicles into Syria to protect oil fields, Pentagon chief confirms"۔ POLITICO

[252] Baldor Lolita C.، Robert Burns (25 October 2019)۔ "Esper: US troops, armored vehicles going to Syria oil fields"۔ AP NEWS

[253] Nancy A. Youssef (25 October 2019)۔ "Defense Chief Affirms U.S. Troop Shift to Syrian Oil Fields"۔ Wall Street Journal

[254] Lara Seligman (24 October 2019)۔ "Trump Wants U.S. Troops to Guard Syria's Oil. The Kurds May Not Welcome Them."۔ Foreign Policy

[mt-rscm-255] "Russia Sends Chechen Military Police Reinforcements to Syria"۔ The Moscow Times۔ 25 October 2019

[reut-twcs-256] Ezgi Erkoyun، Tuvan Gumrukcu (26 October 2019)۔ "Turkey will clear Syria border area of Kurdish fighters if Russia fails to act: Erdogan"۔ Reuters

[gua-band-257] ۲۵۷.۰ ^۲۵۷.۱ "'Banditry': Russia slams US as troops move back into Syria"۔ The Guardian۔ 26 October 2019

[258] Ingrid Formanek، Mohammed Hassan (26 October 2019)۔ "US military vehicles cross into Syria"۔ CNN

[259] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[260] "Syria clashes between pro-Turkish forces and Kurds leave 15 dead, monitor says"۔ Middle East Eye۔ 26 October 2019

[261] "15 dead in Syria clashes between pro-Turkish forces, Kurds: monitor"۔ Yahoo! News۔ 26 October 2019

[262] Lisa Barrington، Ellen Francis (27 October 2019)۔ "Syrian Kurdish forces say leaving Turkish border area, Damascus welcomes move"۔ Reuters

[263] "SDF begins withdrawal from Syria–Turkey border"۔ Al Jazeera۔ 27 October 2019

[264] Tom O'Connor (29 October 2019)۔ "Russia says Syrian Kurdish forces have officially left border with Turkey as U.S. troops guard oil"۔ Newsweek

[265] "Turkish forces kill six Syrian soldiers in border clash – AFP"۔ Ahval

[266] "Rasulayn'da rejim unsuru 18 kişi sağ ele geçirildi"۔ trthaber.com

[267] "Russia says Kurdish withdrawal in northeast Syria complete: TASS"۔ Reuters (بزبان انگریزی)۔ 29 October 2019

[nw-scfu-268] ۲۶۸.۰ ^۲۶۸.۱ Tom O'Connor (30 October 2019)۔ "Syria calls for U.S. allies to join its military as clashes threaten Russia-Turkey deal."۔ Newsweek

[al-etrp-269] ۲۶۹.۰ ^۲۶۹.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[270] "Turkey, Russia launch first patrols in northern Syria – Turkey News"۔ Hürriyet Daily News

[nytimes.com-271] Carlotta Gall (1 November 2019)۔ "Turkey Hands Over 18 Captured Syrian Soldiers"۔ The New York Times

[272] "Two civilians die in Turkish shelling on "Tal Warda" in Abu Rasin area • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 31 October 2019

[273] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[274] "Syrian Army Fiercely Clashes with Turkish Occupation Troops in Ras Al-Ain Countryside – Al-Manar TV Lebanon"۔ english.almanar.com.lb

[275] "Syrian troops withdraw from Til Temir, Zirgan and Dirbesiye"۔ ANF News

[276] "The Syria Democratic Forces shell the villages of Azizia and Jamiliyyeh • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 31 October 2019

[277] "US reinforcements arrived at Sarin base – ANHA | HAWARNEWS | English"۔ hawarnews.com

[jpost.com-278] ۲۷۸.۰ ^۲۷۸.۱ "Russian forces in Syria seize US special forces gym equipment"۔ The Jerusalem Post | JPost.com

[279] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[280] "Explosion in Syrian Town on Turkish Border Kills 13"۔ 2 November 2019

[281] Jonny Hallam and Raza Razek۔ "Car bomb explosion kills at least 13 in northern Syria"۔ CNN

[282] "Clashes Continue in NE Syria Despite US Push for Cease-fire"۔ Voice of America

[283] "Turkey-loyal factions carry out new offensive north of Ayn Issa town trying to control Sherkrak Silos and close the international highway in the area • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 7 November 2019

[284] The Associated Press (8 November 2019)۔ "Turkish Military Vehicle Runs Over and Kills Syrian Protester"

[285] "Kurds hurl rocks at Turkish and Russian convoy traveling through northern Syria"۔ cbsnews.com

[286] "Russian-Turkish Patrol Convoy Pelted With Stones in Syria"

[287] "8 civilians killed by terrorist attack in N Syria – World News"۔ Hürriyet Daily News

[288] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[289] "El Bab'da bombalı araç saldırısı: 18 sivil öldü"۔ haberturk.com

[auto23-290] "YPG/PKK behind Al-Bab attack, says defense ministry – World News"۔ Hürriyet Daily News

[291] "Barış Pınarı Harekatı bölgesinde 988 EYP ve 442 mayın etkisiz hale getirildi"۔ CNN Türk

[292] "Clashes continue between SDF against the Ankara-loyal factions north of Tal Tamr town, in conjunction with anticipation for a Russian patrol to enter the town • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 16 November 2019

[293] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[294] "Shrekrak Silos area in Ayn Issa witnesses the continuation of exchange of shelling and clashes between SDF and the Ankara-loyal factions • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 20 November 2019

[295] "SDF reports ongoing attacks against northern Syria"۔ ANF News

[296] "Lens of the Syrian Observatory for Human Rights from Ayn Issa Camp:: as clashes approach the camp .. "Asayish" forces abandon the task of protecting the camp to join the fighting .. families of the "Islamic State" organization flee .. and fears among the displaced people • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 13 October 2019

[297] "SDF carry out a violent attack on Shrekrak Silos in the Ayn Issa countryside to recover them from the Ankara-loyal factions • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 20 November 2019

[298] "With intensive Turkish air support, the Ankara-loyal factions advance at the expense of SDF and control Ayn Issa camp, the death toll is about 20 so far • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 23 November 2019

[299] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[ReferenceA-300] "Cautious calm prevails Ayn Issa area north of al-Raqqah in conjunction with the flight of warplanes believed to be Russian • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 24 November 2019

[301] "The news about handing over "Ayn Issa" to the regime forces is completely false .. and the "Autonomous Administration" transfers its headquarters for being considered an area of clash • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 1 December 2019

[302] "PKK'nın yeni stratejisi ne"۔ odatv.com

[303] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[304] "SDF continue to sweep villages and sites where the Turkey-loyal factions advanced to in Ayn Issa outskirts • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 24 November 2019

[tfsoa2-305] ۳۰۵.۰ ^۳۰۵.۱ Bel Trew (18 October 2019)۔ "Turkey faces scrutiny over alleged use of chemical weapons on children in Syria"۔ The Independent

[taowc2-306] ۳۰۶.۰ ^۳۰۶.۱ ^۳۰۶.۲ Tareq Haddad (18 October 2019)۔ "Turkey accused of war crimes after suspected white phosphorus use against civilian Kurds in Syria"۔ Newsweek

[uiauo-307] Sabbagh, Dan Sabbagh (18 October 2019). "UN investigates alleged use of white phosphorus in Syria". The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2019/oct/18/un-investigates-turkey-alleged-use-of-white-phosphorus-in-syria.

[France24WP2-308] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[309] "Kurdish politician urges Israeli diplomatic intervention to stop Turkish assault"۔ Times of Israel۔ 17 October 2019

[tfsoa-310] Bel Trew (18 October 2019)۔ "Turkey faces scrutiny over alleged use of chemical weapons on children in Syria"۔ The Independent

[taowc-311] ۳۱۱.۰ ^۳۱۱.۱ Tareq Haddad (18 October 2019)۔ "Turkey accused of war crimes after suspected white phosphorus use against civilian Kurds in Syria"۔ Newsweek

[France24WP-312] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[313] "Son dakika | Bakan Akar açıkladı! Terör örgütünün 'kimyasal silah' planı"۔ Milliyet

[314] Steve Sweeney (3 November 2019)۔ "OPCW abandons Turkey chemical attack investigation"۔ Morning Star

[315] Nick Paton Walsh۔ "Gruesome videos emerge from Syria"۔ CNN

[316] Martin Chulov (26 October 2019)۔ "Syria: videos of Turkey-backed militias show 'potential war crimes'"۔ The Guardian

[317] Jennifer Hansler، Ryan Browne (23 October 2019)۔ "Top US envoy for Syria: Turkish supported forces have committed "several" war crimes in Syria"۔ CNN

[318] Jennifer Hansler (23 October 2019)۔ "Top envoy for Syria says the US is looking into allegations of war crimes"۔ CNN

[ne-uutt-319] Stephanie Nebehay (15 October 2019)۔ "U.N. urges Turkey to investigate executions in Syria"۔ Reuters

[320] "Turkish forces commit war crimes in Syria offensive – fresh evidence"۔ Amnesty International UK۔ 18 October 2019

[321] Rupert Colville (15 October 2019)۔ "Press briefing note on Syria"۔ Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights

[322] "Archive copy" (in Arabic). Jesr Press. 18 October 2019. https://web.archive.org/web/20191113153401/https://www.jesrpress.com/2019/10/18/23282/. Retrieved on
۲۱ اکتوبر ۲۰۱۹.

[ReferenceB-323] "Smugglers deceive Ras al-Ayn citizens who want to flee the Ankara-loyal faction-controlled area by handing them over to Turkey and accusing them of being "Autonomous Administration" and "SDF" • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 25 November 2019

[ReferenceC-324] "As a part of their continued violations in the area .. pro-Turkey factions kidnap a pharmacist in Tal Abyad as he refused to sell prohibited analgesic drugs for them • The Syrian Observatory For Human Rights"۔ 5 December 2019

[325] Leela Jacinto (23 October 2019)۔ "Kurdish boy severely burned during Turkish offensive arrives in France for treatment"۔ France 24

[dmh-twsf-326] Ritter, Karl، El Deeb, Sarah (20 October 2019)۔ "Turkey wants Syrian forces to leave border to allow settlement of refugees"۔ The Sydney Morning Herald

[wapo-syrialeave-327] Karl Ritter، Sarah El Deeb AP (20 October 2019)۔ "Turkey wants Syrian forces to leave border areas, aide says"۔ Washington Post (بزبان انگریزی)

[328] Helena Smith (16 October 2019)۔ "Turkish Syria offensive raises Greek fears of new refugee influx"۔ The Guardian

[ind-blackm-329] Maya Thomas-Davis، Lorraine Leete (21 October 2019)۔ "Erdogan is using refugees as blackmail to avoid accusations of invading Syria – the EU-Turkey deal must end now"۔ The Independent

[330] "Sent to a war zone: Turkey's illegal deportations of Syrian refugees"۔ Amnesty International۔ 25 October 2019۔ صفحہ: 8–10

[331] "Turkey is illegally deporting Syrians into war zones"۔ Amnesty International۔ 25 October 2019

[332] "Ankara rejects Amnesty International's claims on Syrians in Turkey – Turkey News"۔ Hürriyet Daily News۔ 26 October 2019

[333] "Turkey to suspend Syria offensive after US meeting"۔ BBC۔ 18 October 2019

[334] Robin Wright (20 October 2019)۔ "America's Ally in Syria Warns of Ethnic Cleansing by Turkey"۔ The New Yorker (بزبان انگریزی)

[335] Jamie McIntyre (21 October 2019)۔ "As US forces decamp to Iraq, Syrian Kurds make last desperate plea for troops to stay"۔ Washington Examiner

[336] "Syrians return back to areas after security measures – World News"۔ Hürriyet Daily News

[337] Carlotta Gall، Patrick Kingsley (11 October 2019)۔ "ISIS Rears Its Head, Adding to Chaos as Turkey Battles Kurds"۔ The New York Times

[338] Liz Sly، Missy Ryan (11 October 2019)۔ "Turkey's invasion of Syria puts Islamic State fight on hold at a critical time"۔ Washington Post

[339] Ben Hubbard (21 October 2019)۔ "Our Reporter Walked into a Prison Full of ISIS Detainees"۔ The New York Times

[340] Frank Gardner (26 October 2019)۔ "Europe faces ticking time bomb in IS prison camps"۔ BBC

[341] Charlie Cooper (10 October 2019)۔ "Trump shrugs off ISIS fighters fleeing Syria: They'll 'be escaping to Europe'"۔ POLITICO

[342] David Choi (9 October 2019)۔ "Trump brushes off worries that freed ISIS prisoners will be a threat: 'They're going to be escaping to Europe.'"۔ Business Insider

[343] Ahmed, Ilham (9 October 2019)۔ "We fought ISIS side by side with the Americans. Now they're leaving us to our fate."۔ Washington Post

[ar-100-344] ۳۴۴.۰ ^۳۴۴.۱ "More than 100 Daesh prisoners have escaped in Syria: US envoy"۔ Arab News۔ 23 October 2019

[fr-100-345] ۳۴۵.۰ ^۳۴۵.۱ "More than 100 Islamic State prisoners have escaped in Syria: US envoy"۔ France 24۔ 23 October 2019

[346] Jeff Jeff Seldin (24 October 2019)۔ "Concerns Persist About Fate of Captured Islamic State"۔ Voice of America

[347] Daniel L. Byman (29 October 2019)۔ "5 lessons from the death of Baghdadi"۔ Brookings

[auto7-348] "Son dakika... Trump'tan yeni açıklama: Türkiye ile savaşacağımızı düşünen mi var?"۔ Hurriyet

[349] Ryan Browne (14 October 2019)۔ "Senior US defense official: Trump is "falsely claiming that the SDF Kurds are letting ISIS prisoners out""۔ CNN۔ President Trump is "falsely claiming that the SDF Kurds are letting ISIS prisoners out of prison," a senior US defense official told CNN, referencing the Kurdish-led Syrian Democratic Forces.

[sl-tbf-fp-350] Lara Seligman (14 October 2019)۔ "Turkish-Backed Forces Are Freeing Islamic State Prisoners"۔ Foreign Policy۔ Trump waded into the information war on Monday, tweeting that the "Kurds may be releasing some [Islamic State prisoners] to get us involved"—an accusation that U.S. officials said is baseless. "That has enraged our forces in Syria", the senior U.S. administration official said. "Kurds are still defending our bases. Incredibly reckless and dishonest thing to say". Another U.S. official said the SDF has not abandoned the prisons—in fact, the group has moved some detainees to facilities further south.

[351] Lara Seligman (14 October 2019)۔ "Turkish-Backed Forces Are Freeing Islamic State Prisoners"۔ Foreign Policy۔ The FSA, also known as the Turkey-supported opposition (TSO) […] In addition to killing unarmed civilians, as Turkey captures territory from the SDF, the TSO is deliberately releasing Islamic State detainees previously held by the Kurdish fighters, U.S. officials say.

[352] John Haltiwanger (14 October 2019)۔ "Trump suggested the Kurds were releasing ISIS prisoners, but US officials say Turkish-backed forces are actually doing this"۔ Business Insider۔ The Free Syrian Army, a group of Arab militants in Syria backed by Turkey, is reported to be deliberately releasing ISIS detainees amid a Turkish military operation targeting the Kurds in northeast Syria. The Pentagon on Monday afternoon also released a statement from Secretary of Defense Mark Esper that blamed Turkey, not the Kurds, for the release of ISIS detainee es.

[353] "YPG/PKK freed 800 ISIL prisoners in Syria: Turkish Defense Ministry – World News"۔ Hürriyet Daily News

[354] "YPG seeks resurgence of ISIL for own legitimacy: Gov't – Turkey News"۔ Hürriyet Daily News

[355] "How Turkey's Syria offensive is being received by opposition parties"

[356] "Government caused world to take position against Turkey: Main opposition leader – Turkey News"۔ Hürriyet Daily News

[357] "Opposition leader urges gov't to contact Assad – Turkey News"۔ Hürriyet Daily News

[358] "Public support for Turkey's Syria offensive at 79 percent: Poll"۔ duvarenglish.com

[359] "Turkish Patriotism on Display Amid Syria Operation". The New York Times. 16 October 2019. https://www.nytimes.com/aponline/2019/10/16/world/europe/ap-eu-turkey-syria-patriotism.html.

[360] "Turkish public, politicians voice support for Syria military push". Al-Jazeera. 10 October 2019. https://www.aljazeera.com/news/2019/10/turkish-public-politicians-voice-support-syria-military-push-191010135034852.html.

[361] "Turkish police investigate Kurdish leaders, fire water cannon at protesters". Reuters. 10 October 2019. https://www.reuters.com/article/us-syria-security-turkey-socialmedia/turkish-police-investigate-kurdish-leaders-fire-water-cannon-at-protesters-idUSKBN1WP1ZD.

[362] "Turkey detains mayors of Kurdish party opposing Syria push"۔ aljazeera.com۔ 15 October 2019

[363] "Turkish authorities launch legal action against 78 people". Hürriyet Daily News. 10 October 2019. http://www.hurriyetdailynews.com/turkey-launches-legal-action-against-78-people-147332.

[amnesty10-364] "Turkey: Hundreds arrested in crackdown on critics of military offensive in Syria"۔ amnesty.org

[365] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[366] "Nato ally Norway suspends new arms exports to Turkey"۔ thelocal.no۔ 11 October 2019

[curb-367] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[368] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[369] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[370] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[371] "European Council conclusions on Turkey, illegal drilling activities and MH17 – Consilium"۔ consilium.europa.eu

[372] BBC Newshour Oct. 18

[373] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[374] "Turkey bans critical reports on military operation in Syria, detains 2 journalists"۔ Committee to Protect Journalists۔ 10 October 2019

[aljo-stpe-375] ۳۷۵.۰ ^۳۷۵.۱ Jon Allsop (15 October 2019)۔ "Syria, Turkey's President Erdoğan, and the ongoing op-ed problem"۔ Columbia Journalism Review

[376] Analysis by Brian Stelter, CNN Business۔ "Questions swirl after ABC airs video from Kentucky gun range, labeled as Syria"۔ CNN

[377] Ben Tobin۔ "ABC News mistakenly airs video from Kentucky gun show as Syria bombing footage"۔ USA TODAY

[378] "Did ABC Mistakenly Label a Video from a US Gun Range as Syrian War Footage?"۔ Snopes.com

[379] Alican Acanerler (9 October 2019)۔ "Videonun Barış Pınarı Harekatı sırasında Tel-Abyad'ın bombalandığını gösterdiği iddiası"

[380] "This video shows a shooting range in the US, not 'destroyed Turkish tanks' in Syria"۔ AFP Fact Check۔ 10 October 2019

[381] Justin Baragona (14 October 2019)۔ "ABC News Apologizes for Airing Fake Syria Bombing Video"۔ The Daily Beast

[382] "ABC News apologizes for broadcasting fake video of bombings in Syria"۔ jpost.com

[383] Henry Foy۔ "Russia calls Turkey's invasion of north Syria 'unacceptable'"۔ Financial Times

[ko-il-rftv-384] Ivana Kottasová، Mary Ilyushina (15 October 2019)۔ "Russians fill the void left by US troops in Syria"۔ CNN

[abma-if-we-385] ۳۸۵.۰ ^۳۸۵.۱ Mazloum Abdi (13 October 2019)۔ "If We Have to Choose Between Compromise and Genocide, We Will Choose Our People"۔ Foreign Policy

[wapo-ssgse-386] Fahim, Kareem، Dadouch, Sarah، Englund, Will (15 October 2019)۔ "Russia patrolling between Turkish and Syrian forces after U.S. troops withdraw"۔ Washington Post

[dvcopt-387] Dominic Dominic Evans، Orhan Coskun، Tom Perry (16 October 2019)۔ "Power shift: Who gains in the battle for Syria's northeast?"۔ Reuters

[388] Lara Seligman (30 October 2019)۔ "How the Iran Hawks Botched Trump's Syria Withdrawal"۔ Foreign Policy

[389] Margaret Evans (20 October 2019)۔ "Turkey 'outsourcing war crimes' to armed groups, Amnesty says after Kurdish politician's murder"۔ CBC

[390] Tom Perry، Ellen Francis (22 October 2019)۔ "For Syrian Kurds, a leader's killing deepens sense of U.S. betrayal"۔ Reuters (بزبان انگریزی)

[391] Ben Hubbard، David D. Kirkpatrick (18 October 2019)۔ "Kurds' Sense of Betrayal Compounded by Empowerment of Unsavory Rivals"۔ The New York Times

[392] Toluse Olorunnipa، Seung Min Kim (8 October 2019)۔ "Republicans deliver rare rebuke of Trump, slamming his Syria withdrawal decision"۔ Washington Post

[393] Emily Sherwin (14 October 2019)۔ "Turkey offensive in Syria forces Russia into a balancing act"۔ Deutsche Welle

[394] Steve Rosenberg (17 October 2019)۔ "Putin: From pariah to Middle East power broker"۔ BBC

[395] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[396] Samuel Stolton (14 October 2019)۔ "Turkey's relationship with NATO tested over Syria operation"۔ Aljazeera

[397] Ben Wolfgang، Mike Glenn (16 October 2019)۔ "Turkey's NATO status complicates U.S. response to Erdogan's Syria incursion"۔ The Washington Times

[398] "Esper chides NATO ally Turkey for "heading in the wrong direction" with Russia in Syria"۔ CBS News۔ 24 October 2019

[399] T. O. I. staff۔ "US said considering plan to remove nukes from Turkish base near Syrian border"۔ timesofisrael.com

[400] David Brennan (15 October 2019)۔ "U.S.-Turkey tensions raise fears over future of nuclear weapons near Syria"۔ Newsweek

[401] Russian forces enter former Islamic State stronghold in Syria:Russian troops in Raqqa were handing out humanitarian aid and its military doctors were offering residents medical attention. By Reuters ,9 December 2019.

[402] Russian troops enter Syria’s Raqqa, filling void of withdrawing US forces, by Jared Szuba, 10 December 2019.

[403] Russians near Raqqa two years after US helped take city from ISIS By Seth J. Frantzman, 9 December 2019.

[404] Erdogan says Turkey aims to settle 1 million refugees in Syria offensive area, reuters, 9 December 2019.

[foreignpolicy.com-405] ۴۰۵.۰ ^۴۰۵.۱ Turkey Begins Resettling Refugees in Northeastern Syria: Continued reports of atrocities by Turkish-backed forces raise concerns about ethnic cleansing. BY LARA SELIGMAN | 9 DECEMBER 2019.

[shafaaq.com-406] ۴۰۶.۰ ^۴۰۶.۱ Erdogan announces start working to house one million people in northern Syria Archived 2020-07-24 at the وے بیک مشین, 9 December 2019.

[auto22-407] ۴۰۷.۰ ^۴۰۷.۱ Condé Nast۔ "America's Ally in Syria Warns of Ethnic Cleansing by Turkey"۔ The New Yorker

[auto8-408] ۴۰۸.۰ ^۴۰۸.۱ Russia has pledged to remove Turkish forces from strategic highway, 05-12-2019 by Karwan Faidhi Dri.

[rudaw.net-409] ۴۰۹.۰ ^۴۰۹.۱ Turkey appoints mayors in recently invaded northern Syrian towns, 06-12-2019, Karwan Faidhi Dri.

[410] Russia and Turkey armies strike deal to swap water for electricity, 9 December 2019, middleeastmonitor.com

[411] Russians appear to broker deal with Turkey in electricity for water swap in Syria, Wladimir van Wilgenburg Wladimir van Wilgenburg |December 09-2019.

[412] What is happening in al-Shirkark silos in Ain Issa district? The Turkish occupation army withdrew from al-Shirkrak silo, according it seems agreement with Russia, while yesterday, the Russian forces headed with the Syrian regime to remove mines in the silos' vicinity, we have no precise information about the forces which will be stationed in the silos. 10 Dec 2019, Tue – 14:38 2019-12-10T14:38:00 AIN ISSA – SHARVIN MUSTAFA. hawarnews.com

[what_now-413] ۴۱۳.۰ ^۴۱۳.۱ 2 months of Operation Peace Spring: what now? Karwan Faidhi Dri, 10 Dec 2019.

[414] Life on the Front Lines in Northern Syria; With echoes of shelling from Turkish-allied forces nearby, families sheltering in abandoned villages wonder when they can go home. BY Jade Sacker, 23 November 2019.

[415] Syria: Russian helping hand, by JOHN CHERIAN, 6 December 2019.

[416] SDF woos Syrian Kurdish rivals in wake of Turkish assault, Amberin Zaman 4 December 2019.

[417] Russia wants Syrian Kurds to unify, clarify their demands of Moscow: Kurdish opposition Karwan Faidhi Dri, 10 Dec 2019.

[418] Syria’s Kurdish parties do not see eye to eye, Shivan Ibrahim 9 December 2019.

[419] Mustafa Bali: Turkey continues to violate ceasefire deals, targets Kurds, 9 Dec 2019.

[420] Russian forces in Syria, SDF discuss phase two in border security deal, 7 Dec 2019.

[421] Faisal Azouz: Our goal is to know region's project, we do not wish to see any disagreement. The coordinator of the National Dialogue Follow-up Committee of the Arab Socialist Baath Party, Faisal, indicated that they are looking for ways to find a formula for compatibility between the Autonomous Administration project and Article 107 of the Syrian constitution related to local administrations. 8 Dec 2019, Sun – 13:54 2019-12-08T13:54:00 QAMISHLO_ SHINDA AKRAM – AKRAM BARAKAT.

[422] Northeast Syria Between Autonomous, Local Administrations Archived 2020-02-10 at the وے بیک مشین, Monday, 9 December 2019.

[423] Syria: the most complex conflict of our time Archived 2020-10-30 at the وے بیک مشین, By Elias Hazou, 8 December 2019

[euobserver_nato-424] ۴۲۴.۰ ^۴۲۴.۱ Macron spars with US and Turkey over Nato, By NIKOLAJ NIELSEN BRUSSELS, 4. DEC, euobserver.com.

[425] Exclusive details of Erdoğan's meeting with Johnson, Merkel and Macron, by Yahya Bostan, dailysabah.com

[426] Erdogan in NATO: Russia’s ‘Trojan horse’?, by Cengiz Candar 9 December 2019.

[427] A four-way summit on Syria will be in Turkey, NewsTurkey 5 December 2019.

[428] Putin’s Envoy Tells Assad Russia Supports ‘Recapturing All Syrian Territories’ Archived 2020-02-10 at the وے بیک مشین, Tuesday, 3 December 2019.

[429] Intel: How Russia is changing course in Syria, Maxim A. Suchkov 3 December 2019.

[430] Press release on Russian officials’ meeting with President of Syria Bashar al-Assad, 02-12-2019.

[431] UAE OFFICIALLY BACKS SYRIA'S ASSAD TO WIN WAR, BY TOM O'CONNOR ON 12/3/19.

[432] Astana round begins with a meeting between the meeting sponsors The 14th round of the Astana meetings began in the Kazakh capital Nur Sultan on Tuesday morning with a series of meetings of the meeting sponsors (Russia, Turkey and Iran). 10 Dec 2019, Tue – 14:07 2019-12-10T14:07:00 NEWS DESK

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]

[۲۷]

[۲۸]

[۲۹]

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۳۰]

[۳۱]

[۳۲]

[۳۳]

[۳۴]

[۳۵]

[۳۶]

[۳۷]

[۳۸]

[۳۹]

[۴۰]

[۴۱]

[۴۲]

[۴۳]

[۴۴]

[۴۵]

[۴۶]

[a]

[۴۷]

[۴۸]

[۴۹]

[۵۰]

[۵۱]

[۵۲]

[۵۳]

[۵۴]

[۵۵]

[۵۶]

[۵۷]

[۵۸]

[۵۹]

[۶۰]

[۶۱]

[۶۲]

[۶۳]

[۶۴]

[۶۵]

[۶۶]

[۶۷]

[۶۸]

[۶۹]

[۷۰]

[۷۱]

[۷۲]

[۷۳]

[۷۴]

[۷۵]

[۷۶]

[۷۷]

[۷۸]

[۷۹]

[۸۰]

[۸۱]

[۸۲]

[۸۳]

[۸۴]

[۸۵]

[۸۶]

[۸۷]

[۸۸]

[۸۹]

[۹۰]

[۹۱]

[۹۲]

[۹۳]

[۹۴]

[۹۵]

[۹۶]

[۹۷]

[۹۸]

[۹۹]