Zawonia (województwo dolnośląskie)
51°18′59″N 17°11′50″E/51,316389 17,197222
| wieś | |
_ID_597982.jpg) Kościół poewangelicki | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
1174[2] |
| Strefa numeracyjna |
71 |
| Kod pocztowy |
55-106[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DTR |
| SIMC |
0883880 |
Położenie na mapie gminy Zawonia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu trzebnickiego  | |
| 51°18′59″N 17°11′50″E/51,316389 17,197222[1]
| |
Zawonia (niem. Schawoine) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, w gminie Zawonia[4][5]. Siedziba gminy wiejskiej Zawonia. Dawniej miasto; uzyskała lokację miejską w 1252 roku, zdegradowana przed 1293 roku[6]. W latach 1975–1998 wieś należała administracyjnie do województwa wrocławskiego.
Z racji swojej niewielkiej odległości od Wrocławia i stosunkowo spokojnej okolicy Zawonia jest często odwiedzana przez mieszkańców Wrocławia w celach wypoczynkowych. Znajduje się tutaj basen (czynny tylko w okresie wakacyjnym), sala widowiskowa, siłownia i wiele innych obiektów tworzących wypoczynkowy charakter miejscowości.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 1174 mieszkańców[2]. Jest największą miejscowością gminy Zawonia.
Toponimia
[edytuj | edytuj kod]W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizownej formie Zawon[7][8].
W spisanym około 1300 roku średniowiecznym łacińskim utworze opisującym żywot świętej Jadwigi Śląskiej Vita Sanctae Hedwigis wieś wymieniana jest w zlatynizowanej formie Sauon w notce dotyczącej Bogusława z Sawony – Boguslaus de Sauon[9].
W okresie hitlerowskiego reżimu, w latach 1936–1945 nazwę miejscowości zmieniono na całkowicie niemiecką Blüchertal[10].
Historia
[edytuj | edytuj kod]27 lutego 1874 utworzono Amtsbezirks Schawoine dystrykt-powiat Zawonia przemianowany 11 lutego 1936 na Amtsbezirk Blüchertal obejmujący wsie: Zawonia, Tarnowiec, Cielętniki, Niedary, Grochowa, Pfaffenmühle i majątek ziemski Tarnowiec. Administratorem nowo utworzonego okręgu urzędowego został właściciel ziemski Hempe[11]. W 1976 roku odsłonięto obelisk upamiętniający fakt stacjonowania tu na przełomie marca i kwietnia 1945 roku 2 Dywizji Artylerii[12].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[13]:
- kościół rzymskokatolicki parafialny pw. św. Jadwigi, z 1689 r., w początku XX w., jednonawowy, murowany; należący do dekanatu Trzebnica. Zbudowany został u schyłku XVII w. zastępując świątynię z XVI w. Zbudowany w stylu barokowym. Aktualny wystrój świątyni pochodzi w większości z XVIII w.
- kościół ewangelicki, dawniej magazyn, z 1800 r., wieża dobudowana w 1936 r[14].
-
Kościół ewangelicki -
Kościół św. Jadwigi
_ID_597982.jpg)
_ID_597981.jpg)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 160142
- ↑ a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1598 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 86–87.
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
- ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis, Breslau 1889.
- ↑ Monumenta Poloniae Historica, Tom IV, Akademia Umiejętności w Krakowie, Lwów 1884, "Vita Sanctae Hedwigis", s. 537.
- ↑ Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Trebnitz. [dostęp 2016-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)].
- ↑ Amtsbezirk Blüchertal [online], territorial.de [dostęp 2017-11-27].
- ↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939–1945, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 803.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 179. [dostęp 2012-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas, Dolny Śląsk - przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 459.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Czesław Cetwiński, Zabytki architektury w województwie wrocławskim, Wyd. Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu, 1987.
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
