Przejdź do zawartości

Wikipedysta:Niegolewski/Bunt Grupy Wagnera

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Bunt Grupy Wagnera - konflikt polityczny w Federacji Rosyjskiej, dokonany przez Grupę Wagnera rozpoczęty 23 czerwca 2023 r.

Wagner Group mutility
Bunt Grupy Wagnera
Konflikt

Wojna rosyjska na Ukrainie

Czas konfliktu

23 czerwca 2023 - obecnie (1 dzień)

Miejsce konfliktu

Rosja

Terytorium

Rosja

Strony konfliktu
Grupa Wagnera Rząd Federacji Rosyjskiej
Podmiot interweniujący
Grupa Wagnera


Geneza

[edytuj | edytuj kod]

23 czerwca 2023 r. lider Grupy Wagnera Jewgienij Prigożyn oskarżył rosyjskie Ministerstwo Obrony o przypuszczenie ataku na jego siły i zabicie „ogromnej” liczby jego sił. [1] Prigożyn obiecał zemścić się na kierownictwie Ministerstwa Obrony. [2] Prigożyn powiedział, że „zło” w dowództwie wojskowym musi zostać powstrzymane i poprzysiągł „marsz po sprawiedliwość”. [3] Oskarżył także ministra obrony Siergieja Szojgu o fałszywe usprawiedliwianie rosyjskiej inwazji na Ukrainę, w tym o plany Ukrainy i NATO dotyczące ataku na Rosję [4], a także oskarżył go o niepowodzenia i śmierć rosyjskich żołnierzy na polu bitwy, stwierdzając, że wojna Rosji na Ukrainie miała służyć elitom. [5] [6] W rezultacie Federalna Służba Bezpieczeństwa (FSB) wszczęła postępowanie karne przeciwko Prigożynowi za „podżeganie do zbrojnego buntu”. [1] [7] [8] Prigożyn wycofał swoją 25-tysięczną milicję z Ukrainy do rosyjskiego Rostowa nad Donem w obwodzie rostowskim i poprzysiągł: „Jeśli ktoś wejdzie nam w drogę, zniszczymy wszystko!”. [9] [10] [11] Prigożyn powiedział, że jego siły nie napotkały żadnego oporu, kiedy wkroczyły do Rostowa nad Donem. [10] Putin odpowiedział na postępy PKW Wagnera, opisując jego działania jako „zdradę” i „dźgnięcie w plecy” w czasie wojny rosyjsko-ukraińskiej, grożąc podjęciem „surowych kroków” w celu stłumienia buntu. [12] Ministerstwo obrony zaprzeczyło twierdzeniom Prigożyna o ataku na jego siły, a rosyjski generał Siergiej Surowikin w wideo opublikowanym w Internecie wezwał siły Wagnera do złożenia broni. [1]

Grupa Wagnera i Jewgienij Prigożyn

[edytuj | edytuj kod]
Jewgienij Prigożyn, lider Grupy Wagnera

Jewgienij Prigożyn jest powiernikiem prezydenta Rosji Władimira Putina . W 2014 roku założył Grupę Wagnera, rosyjską prywatną firmę wojskową . [13] Na tle rosyjskiej inwazji na Ukrainę w 2022 roku nastąpił gwałtowny wzrost wpływów Jewgienija Prigożyna i Grupy Wagnera. Według zachodniego wywiadu szacunkowa liczba wagnerowców wzrosła z „kilku tysięcy” bojowników w latach 2017–2018 do 50 000 bojowników do stycznia 2023 r. [14]

Działania w rosyjskiej inwazji na Ukrainę

[edytuj | edytuj kod]

Według serwisu informacyjnego Meduza, w przededniu rosyjskiej inwazji na Ukrainę, stosunki Prigożyna z rosyjskimi przywódcami stały się napięte, wchodząc w konflikt zarówno z rosyjskim Ministerstwem Obrony, jak i Administracją Prezydenta Rosji . Prigożyn skrytykował Siergieja Szojgu za działania armii rosyjskiej w Syrii, mówiąc, że rosyjskie wojsko działa tam „przestarzałymi metodami”. Z kolei Szojgu nie podobało się dostarczanie żywności dla armii rosyjskiej przez firmy Prigożyna. [15]

Wzrost wpływów Grupy Wagnera wynikał z niepowodzenia początkowych planów rosyjskiego kierownictwa szybkiego pokonania Ukrainy. W pierwszych miesiącach rosyjskiej inwazji na Ukrainę armia rosyjska poniosła znaczne straty, ale Putin długo zwlekał z ogłoszeniem mobilizacji . W takich warunkach władze rosyjskie zaczęły aktywnie rekrutować najemników do udziału w działaniach wojennych na Ukrainie. Prigożyn otrzymał znaczne środki, w tym własne lotnictwo, oraz prawo rekrutacji rosyjskich jeńców do PKW Wagnera. PKW Wagner był postrzegany jako zamieniający się w prywatną armię Prigożyna, działającą poza rosyjskim ustawodawstwem i poza hierarchią wojskową Federacji Rosyjskiej. Rosyjskie Ministerstwo Obrony i rosyjski Sztab Generalny były niezadowolone z tej sytuacji i zaczęły próbować ograniczać rosnące wpływy Prigożyna. [14] Prigożyn zaczął publicznie krytykować Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej. [16] 5 czerwca, w miarę eskalacji napięć, Prigożyn opublikował wideo na swoich kanałach społecznościowych, w którym miał pokazać schwytanego rosyjskiego żołnierza, podpułkownika Romana Venevitina z 72. Brygady Rosji, który przyznał się, że rozkazał swoim żołnierzom strzelać do żołnierzy Wagnera, rzekomo po pijanemu . [17] [18] [19] [20]

Krytyka Prigożyna wobec rosyjskiej elity

[edytuj | edytuj kod]

Prigożyn często krytykował rosyjskie kierownictwo wojskowe za to, że nie robi wszystkiego, co w ich mocy, aby chronić interesy Rosji. Skrytykował dzieci Shoiga za „wydawanie pieniędzy bez celu”, podczas gdy „dzieci zwykłych ludzi wracają w cynkowych [trumnach], rozerwane na kawałki” z powodu wojny. Ostrzegł, że ten „rozłam w społeczeństwie” między elitą a zwykłymi ludźmi może doprowadzić do wydarzeń podobnych do rewolucji rosyjskiej z 1917 r., z powstaniem „żołnierzy i ich bliskich”. [21] Progiżyn powiedział, że rosyjska elita powinna wysłać swoje dzieci na wojnę, aby ludzie uważali, że jest sprawiedliwie. [22]

Prigożyn opisał jako zdrajców „ludzi, którzy latają odrzutowcami biznesowymi do tak zwanych krajów neutralnych, aby uniknąć udziału w dzisiejszych problemach”. [23] Krytykował rosyjską elitę za cieszenie się „publicznym, luksusowym, beztroskim życiem” w czasie wojny. W przeciwieństwie do tego, aby „przetrwać jako naród”, Prigożyn twierdził, że Rosja powinna przygotować się do „trudnej wojny”: wprowadzić stan wojenny, ogłosić nowe fale mobilizacji, a także „zdobyć każdego, kogo się da, do produkcji amunicji” i „zamknąć granice jak Korei Północnej ”. Jednak zdaniem Prigożyna część rosyjskich elit nie dba o swoją ojczyznę i dlatego nie poświęciłaby swojego wygodnego życia dla kraju. [21]

Prigożyn zaatakował rosyjskich oligarchów, których oskarżył o zniszczenie Związku Radzieckiego i przejęcie kontroli nad bogactwem Rosji, nie dbając jednocześnie o walkę o interesy Rosji. Według Prigożyna w czasie wojny „oligarchowie próbują ukraść wszystko, co należy do ludzi”. [24]

Oś czasu

[edytuj | edytuj kod]

23 czerwca

[edytuj | edytuj kod]

W dniu 23 czerwca 2023 r. W kanałach Telegram związanych z PMC Wagner krążyło wideo, które według Prigożyna zostało nagrane w obozie najemników Grupy Wagnera, który został zaatakowany pociskiem. [25] Dziennikarz Bellingcat, Arik Toler, zauważył, że miejsce rzekomego strajku pokrywa się z wcześniej nakręconymi filmami korespondenta wojennego Aleksandra Simonowa, który odwiedził obóz. [26] Tego wieczoru Prigożyn ogłosił początek konfliktu zbrojnego z Ministerstwem Obrony. Wiadomość pojawiła się na kanale Telegram jego służby prasowej. Prigożyn namawiał każdego, kto chciał przyłączyć się do konfliktu przeciwko Ministerstwu Obrony, aby to zrobił; oskarżył Shoigu o użycie artylerii i helikopterów do zniszczenia PMC Wagner i zarzucił, że Shoigu „tchórzliwie uciekł z Rostowa nad Donem o dziewiątej wieczorem”. [27]

Rosyjskie Ministerstwo Obrony zaprzeczyło oskarżeniom o atak na tylne obozy PKW Wagnera. [28] Następnie Prokuratura Generalna Federacji Rosyjskiej poinformowała, że przeciwko Prigożynowi wszczęto postępowanie z art. 279 Kodeksu karnego Federacji Rosyjskiej (bunt zbrojny). [29] Generałowie Siergiej Surowikin i Władimir Aleksiejew zaapelowali do bojowników Wagner PMC, wzywając ich do „stop”. [30]

Rosyjski państwowy Pierwszy Kanał ogłosił „wiadomości alarmowe”, w których prowadząca Ekaterina Andreeva stwierdziła, że oświadczenia Prigożyna dotyczące rzekomych ataków sił Ministerstwa Obrony na pozycje PKW Wagnera są fałszywe i że Putin został poinformowany o tocząca się sytuacja. [31]

W odpowiedzi na oświadczenia Prigożyna rosyjskie wojsko i gwardia narodowa rozmieściły pojazdy opancerzone zarówno w Moskwie, jak iw Rostowie nad Donem; Rostów nad Donem znajduje się w pobliżu linii frontu na Ukrainie, gdzie działały oddziały PKW Wagnera, a także tam, gdzie Prigożyn twierdził, że kierowały się oddziały PKW Wagnera. [32]

W nocy z 23 na 24 czerwca opublikowano nagranie audio w imieniu Prigożyna, który twierdził, że PKW Wagner wkracza do Rostowa nad Donem i wzywał siły MON, by nie stawiały oporu jego armii. [33]

Prigożyn stwierdził w innym nagraniu audio z 23 czerwca, że szef Sztabu Generalnego rosyjskich sił zbrojnych nakazał siłom powietrznym tego kraju otwarcie ognia do kolumn PKW Wagnera poruszających się wśród pojazdów cywilnych, zarzucając Sztabowi Generalnemu lekceważenie życia niewinnych ludzi, „po prostu ponieważ od półtora roku zabijają własną populację zamiast walczyć z wrogiem”. Twierdził również, że niektórzy piloci odmówili wykonania rozkazów Sztabu Generalnego i podziękował im. [34]

Sekretarz prasowy Putina Dmitrij Pieskow opisał trwającą sytuację jako „próbę buntu” i stwierdził, że rosyjskie agencje wojskowe dzień i noc donoszą mu na rozkaz Putina o ostatnich wydarzeniach. [35]

W imieniu Prigożyna wydano kolejne nagranie audio, w którym oskarża się Walerego Gierasimowa i Siergieja Szojgu o „ataki na bloki mieszkalne” i „unicestwienie setek tysięcy rosyjskich żołnierzy” podczas wojny rosyjsko-ukraińskiej. Kilka kanałów Telegramu opublikowało filmy przedstawiające kolumny poruszające się po ulicach, rzekomo należące do PMC Wagner.

Wśród oświadczeń Prigożyna Rosja zablokowała Google News . [36]

24 czerwca

[edytuj | edytuj kod]

W nowej wiadomości audio wydanej w imieniu Prigożyna twierdził, że myśliwce Wagner PMC zestrzeliły wojskowy helikopter, który otworzył ogień do konwoju. [34]

Niepotwierdzone nagrania rzekomo pokazywały starcia w Rostowie nad Donem między Wagnerem a rosyjskimi siłami zbrojnymi. [37]

24 czerwca 2023 r. Jewgienij Prigożyn został oskarżony przez rosyjski rząd o zorganizowanie zbrojnego powstania po tym, jak zagroził atakiem na siły rosyjskie w odpowiedzi na nalot na jego żołnierzy paramilitarnych. Rosyjskie siły bezpieczeństwa oskarżyły go o próbę zamachu stanu, gdy zapowiedział „marsz sprawiedliwości” przeciwko armii rosyjskiej. Prigożyn opublikował notatkę głosową, w której twierdził, że Wagner opuścił Ukrainę i zbliżał się do rosyjskiego miasta Rostów. Starsi rosyjscy generałowie wezwali bojowników Wagnera do wycofania się. Tymczasem rosyjska służba bezpieczeństwa narodowego, FSB, poinformowała, że wniosła oskarżenie przeciwko Prigożynowi i przystąpiła do jego aresztowania. [38]

Według doniesień rosyjskich mediów państwowych i niektórych zachodnich mediów siły Grupy Wagnera przejęły kontrolę nad budynkiem Południowego Okręgu Wojskowego w Rostowie. [39] [40]

Jewgienij Prigożyn opublikował wideo pokazujące go w sztabie wojskowym w Rostowie nad Donem, twierdząc, że wszystkie obiekty wojskowe w mieście są pod kontrolą PKW Wagnera. Prigożyn motywował przejęcie kontroli nad lotniskiem, uniemożliwiając Ministerstwu Obrony strzelanie do PKW Wagnera i Ukrainy.

Burmistrz Moskwy Siergiej Sobianin poinformował, że w federalnym mieście Moskwie wdrażane są działania antyterrorystyczne. [41]

Prezydent Rosji Władimir Putin podczas przemówienia do narodu o buncie Grupy Wagnera

Rostów nad Donem jest bezpośrednio połączony z Moskwą autostradą M-4, na której odnotowano doniesienia o przemieszczaniu się personelu Wagnera w kierunku stolicy. Władze obwodu lipieckiego i woroneskiego wezwały wszystkich cywilów do pozostania w domach po doniesieniach o kolumnach wojskowych i starciach wzdłuż autostrady. [42] [43] [44]

Posty w mediach społecznościowych pokazały materiał filmowy z walk między oddziałami Wagnera PMC a rosyjskim wojskiem w Woroneżu, a Reuters powołuje się na rosyjskie raporty wojskowe. [40] [45] [46] [47] Woroneż leży w połowie drogi między Rostowem a Moskwą. [40] [45]

Według doniesień medialnych PKW Wagner przejął kontrolę nad wszystkimi obiektami wojskowymi w Woroneżu . [48] [49]

Prezydent Rosji Władimir Putin zwrócił się do narodu po raz pierwszy od początku buntu w przemówieniu telewizyjnym, nazywając działania PKW Wagnera „zdradą” i obiecując podjęcie „surowych kroków” w celu stłumienia buntu. Putin twierdził, że sytuacja zagraża istnieniu samej Rosji i scharakteryzował bunt jako „cios w plecy” w toczącej się wojnie rosyjsko-ukraińskiej, nawiązując do rewolucji rosyjskiej 1917 r. I ostrzegając przed utratą terytoriów. Chociaż Putin nie wymienił dosłownie Prigożyna ani PMC Wagnera. Twierdzenie Putina było obaleniem wcześniejszych twierdzeń Prigożyna, że Rosja traci terytoria w wojnie ukraińskiej z powodu złego zarządzania MON i że działania PKW Wagnera przeciwko MON miały jedynie na celu poprawę sytuacji Rosji. [12]

Reakcje międzynarodowe

[edytuj | edytuj kod]
  • Rosyjska opozycja
    • 23 czerwca lider Rosyjskiego Korpusu Ochotniczego Denis Kapustin pochwalił Prigożyna, stwierdzając: „Chociaż stoimy po przeciwnych stronach barykady i mamy inny punkt widzenia na przyszłość Federacji Rosyjskiej, mogę go śmiało nazwać patriotą Rosji, bez sarkazmu i ironii”. [50]
  • Stany Zjednoczone Stany Zjednoczone
    • 23 czerwca (24 czerwca w Moskwie) rzecznik Rady Bezpieczeństwa Narodowego Stanów Zjednoczonych Adam Hodge stwierdził, że Stany Zjednoczone śledzą wydarzenia w Rosji i „konsultują się z sojusznikami i partnerami w tej sprawie”..
    • Senator Stanów Zjednoczonych z Florydy i były kandydat na prezydenta Marco Rubio oświadczył na Twitterze, że bunt „będzie miał znaczący i potencjalnie historyczny wpływ”, a także zauważył, że ktokolwiek kontroluje Rostów nad Donem, kontroluje większość dostaw dla sił rosyjskich w Ukrainie[51][52]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Prigozhin Charged With 'Inciting Armed Revolt' After Vowing to Stop 'Evil' Military Leadership. The Moscow Times, 24 June 2023. [dostęp 2023-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-23)].
  2. Wagner Chief Claims His Forces Downed Russian Military Helicopter. [dostęp 2023-06-24]. (ang.).
  3. Prigozhin Charged With 'Inciting Armed Revolt' After Vowing to Stop 'Evil' Military Leadership. [dostęp 2023-06-24]. (ang.).
  4. Yevgeny Prigozhin: Wagner chief blames war on defence minister. BBC News, 2023-06-23. [dostęp 2023-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-23)].
  5. Wagner chief vows to topple Russian military leaders. [dostęp 2023-06-24]. (ang.).
  6. Yevgeny Prigozhin: Wagner chief blames war on defence minister. [dostęp 2023-06-24]. (ang.).
  7. Wagner chief says Russia’s war in Ukraine intended to benefit elites, accuses Moscow of lying. [dostęp 2023-06-24]. (ang.).
  8. Wagner chief rejects Putin's accusations of treason. [dostęp 2023-06-24]. (ang.).
  9. Gabriel Gavin: Putin in crisis: Wagner chief Prigozhin declares war on Russian military leadership, says 'we will destroy everything'. POLITICO, 2023-06-23. [dostęp 2023-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (23 June 2023)]. (ang.).
  10. a b Leader of Wagner mercenaries says forces entered Russian city of Rostov facing no resistance. PBS NewsHour, 2023-06-23. [dostęp 2023-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-24)]. (ang.).
  11. Putin in crisis: Wagner chief Prigozhin declares war on Russian military leadership. [dostęp 2023-06-24]. (ang.).
  12. a b Путин назвал мятеж Пригожина «предательством» и «изменой». Meduza. [dostęp 2023-06-24]. (ros.). Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik <ref>; nazwę „PutinSpeech” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartością
  13. Charles Maynes: Yevgeny Prigozhin, 'Putin's Chef,' has emerged from the shadows with his Wagner Group. 2023-03-06. [dostęp 2023-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-24)].
  14. a b Блеф или военный мятеж? Что означает ультиматум Евгения Пригожина. belsat.eu. [dostęp 2023-06-24]. Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik <ref>; nazwę „:2” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartością
  15. A mercenaries' war How Russia's invasion of Ukraine led to a 'secret mobilization' that allowed oligarch Evgeny Prigozhin to win back Putin's favor. Meduza. [dostęp 2023-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (13 January 2023)]. (ang.).
  16. Блеф или военный мятеж? Что означает ультиматум Евгения Пригожина. [dostęp 2023-06-24]. (ros.).
  17. Pjotr Sauer: Wagner captures Russian commander as Prigozhin feud with army escalates. The Guardian, 2023-06-05. [dostęp 2023-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 June 2023)].
  18. Wagner captures Russian commander as Prigozhin feud with army escalates. [dostęp 2023-06-24]. (ang.).
  19. Snejana Farberov: Russian officer captured, accused of firing on mercenaries. New York Post, 2023-06-05. [dostęp 2023-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (11 June 2023)]. (ang.).
  20. Wagner Captures Russian Soldier Accused of Firing on Its Positions. The Moscow Times, 2023-06-05. [dostęp 2023-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (13 June 2023)]. (ang.).
  21. a b Prigozhin suggests that Russia follow North Korea's example so the country isn't "screwed up". Ukrainska Pravda, 2023-06-05. [dostęp 2023-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 June 2023)]. Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik <ref>; nazwę „Korea” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartością
  22. 'We need to take a page from North Korea's book' Evgeny Prigozhin speaks even more frankly than usual in new 77-minute interview. Meduza, 2023-05-24. [dostęp 2023-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-22)]. (ros.).
  23. Część zdrajców siedzi w biurach”: Jewgienij Prigożyn wymienił kategorię osób, które uważa za zdrajców Rosji". Nevnov.ru, 2022-11-14. [dostęp 2023-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-14)]. (ros.).
  24. Oligarchowie próbują ukraść wszystko, co należy do ludu”: Prigożyn oskarżył biznes o grabież Rosji. Kapital-rus.ru, 2022-11-19. [dostęp 2023-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-03)]. (ros.).
  25. Prigozhin zayavil, chto Minoborony RF udarilo po pozitsiyam CHVK Vagnera. «Eta tvar' budet ostanovlena», — skazal Prigozhin o Shoygu. Meduza. [dostęp 2023-06-23]. (ros.).
  26. Site of Alleged Wagner Camp Attack Recently Visited by War Blogger. [dostęp 2023-06-24]. (ang.).
  27. Vystupleniye Prigozhina zvuchit kak ob"yavleniye o nachale voyennogo perevorota (khotya, kazhetsya, perevoroty nachinayutsya ne s etogo) Vot chto on skazal. Polnaya rasshifrovka. Meduza. [dostęp 2023-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-23)]. (ros.).
  28. ФСБ возбудила против Евгения Пригожина дело о призывах к мятежу. [dostęp 2023-06-24]. (ros.).
  29. FSB vozbudila ugolovnoye delo o prizyvakh k vooruzhennomu myatezhu posle zayavleniy Prigozhina o yego «marshe spravedlivosti» v Rossii. Meduza. [dostęp 2023-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-23)]. (ros.).
  30. "Poka ne pozdno, nuzhno ostanovit' kolonny i podchinit'sya vole prezidenta». General Surovikin prizval boytsov CHVK Vagnera «reshit' voprosy mirnym putem". Meduza. [dostęp 2023-06-23]. (ros.).
  31. On Channel One there was an emergency newscast about Prigozhin and Wagner PMC. West Observer, 2023-06-23. [dostęp 2023-06-23]. (ang.).
  32. Anton Troianovski, Ivan Nechepurenko, Russia-Ukraine War: Russian Generals Accuse Mercenary Leader of Trying to Mount a Coup, The New York Times, 23 czerwca 2023, ISSN 0362-4331 [dostęp 2023-06-24] (ang.).
  33. Prigozhin zayavil, chto «my vkhodim v Rostov». Etomu net dokazatel'stv. Meduza. [dostęp 2023-06-24]. (ros.).
  34. a b Wagner Chief Claims His Forces Downed Russian Military Helicopter. Barrons.com, 24 June 2023. Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik <ref>; nazwę „shot” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartością
  35. Peskov rasskazal, kak Putin sledit za myatezhom Prigozhina. URA News. [dostęp 2023-06-24]. (ros.).
  36. Google News Blocked in Russia as Feud With Mercenary Leader Intensifies. [dostęp 2023-06-24]. (ang.).
  37. Tweet @WarMonitor. Twitter. [dostęp 2023-06-24]. (ang.).
  38. Max Seddon, Russia charges Wagner leader with organising an armed uprising [online], Financial Times, 2023.Seddon, Max (23 June 2023)
  39. Military coup in Russia? Wagner mercenary group takes control of military building in Rostov, Moscow on high alert. Business Today, 24 June 2023.
  40. a b c Aila Slisco: Did Wagner Group take over military headquarters? What we know. Newsweek, 2023-06-23. [dostęp 2023-06-24]. (ros.). Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik <ref>; nazwę „:3” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartością
  41. Lili Bivings: Moscow mayor says 'anti-terrorist measures' being taken in city. The Kyiv Independent, 2023-06-24. [dostęp 2023-06-24].
  42. LIVE: Moscow accuses Wagner head of mutiny, after he vows to oust military leadership. France 24, 2023-06-24. [dostęp 2023-06-24].
  43. Russia-Ukraine war live: Wagner forces 'control' Rostov army HQ. Al Jazeera. [dostęp 2023-06-24].
  44. Shubham Soni: Has Wagner Group reached Voronezh, reports of fighting in Oblast halfway between Moscow and Rostov | Watch Video. opoyi, 2023-06-24. [dostęp 2023-06-24].
  45. a b Shubham Soni: Has Wagner Group reached Voronezh, reports of fighting in Oblast halfway between Moscow and Rostov | Watch Video. Opoyi, 2023-06-24. [dostęp 2023-06-24].
  46. Livemint: Wagner army takes control of millitary units in Voronezh. Russia-Ukraine LIVE. mint, 2023-06-24. [dostęp 2023-06-24]. (ang.).
  47. Wagner controls military facilities in Voronezh, 500 km south of Moscow. Deccan Herald, 2023-06-24. [dostęp 2023-06-24]. (ang.).
  48. Reuters: ЧВК Вагнера захватила военные объекты в Воронеже. Meduza, 2023-06-24. [dostęp 2023-06-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (24 June 2023)]. (ros.).
  49. Reuters: PMC Wagner zajął obiekty wojskowe w Woroneżu.
  50. Denis Kapustin: Kapustin, Denis. Telegram, 2023-06-23. (ros.).
  51. Fahad Shabbir: UPDATE - Biden Briefed On Developments In Russia Concerning Wagner PMC's Prigozhin - White House. UrduPoint. [dostęp 2023-06-23].
  52. Marco Rubio: Tweet Marco Rubio. Twitter. [dostęp 2023-06-24]. (ang.).Rubio, Marco [@marcorubio] (24 June 2023)

[[:Kategoria:Powstania w Rosji]] [[:Kategoria:2023 w Rosji]] [[:Kategoria:Strony z nieprzejrzanymi tłumaczeniami]]