Wikipedysta:Klaudia.sliwa/brudnopis
 Pernilla August (21 stycznia 2013) | |
| Imię i nazwisko |
Mia Pernilla Hertzman-Ericson |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Zawód | |
| Współmałżonek |
Klas Östergren (1982 - 1989, rozwód); Bille August (1991 - 1997, rozwód) |
| Lata aktywności |
1975 - obecnie |
Pernilla August (właściwie Mia Pernilla Hertzman-Ericson; ur. 13 lutego 1958[1]) w Sztokholmie - szwedzka aktorka filmowa i teatralna, reżyserka i scenarzystka; będąca jedną z wiodących aktorek w Szwecji i długoletnią współpracowniczką reżysera Ingmara Bergmana. Zdobyła Złotą Palmę dla najlepszej aktorki w 1992 roku na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes za rolę w filmie Dobre chęci wyreżyserowanym przez Bille Augusta na podstawie scenariusza Ingmara Bergmana. Najbardziej znana z ról Shmi Skywalker (matka Anakina Skywalkera) w Gwiezdne wojny: część I – Mroczne widmo i Gwiezdne wojny: część II – Atak klonów.
Kariera
[edytuj | edytuj kod]Aktorka
[edytuj | edytuj kod]Pernilla August urodziła się 13 lutego 1958 w Sztokholmie, w Szwecji, jako córka Lo Hertzman-Ericsona i Henrietty Palmius-Wallgren. Rozpoczęła swoją przygodę ze sztuką jako dziecko, występując w sztukach w Vår Teater i w szkole. Jej profesjonalna kariera aktorska rozpoczęła się w 1975 roku, kiedy reżyser Roy Andersson obsadził ją w niewielkiej roli w filmie Giliap. Po ukończeniu szkoły pracowała przez pewien czas z upośledzonymi umysłowo dziećmi. Następnie od 1979 roku grała w filmach innych reżyserów m.in. Vilgot Sjöman (wśród nich film o Alfreddzie Nobel, 1983) i Lasse Hallström. Studiowała aktorstwo w Swedish National Academy of Mime and Acting w Sztokholmie (NAMA) w latach 1979 - 1982. Przed ukończeniem studiów przyciągnęła uwagę Ingmara Bergmana, który obsadził ją w swoim filmie Fanny i Aleksander (1982). Zapoczątkowało to dwie dekady współpracy z reżyserem, w tym również w serialu telewizyjnym Dobre chęci (1992), gdzie zagrała matkę Bergmana Karin Bergman i poznała swojego drugiego męża, reżysera Billego Augusta oraz w telewizyjnych produkcjach Intymne zwierzenia (1996) w reżyserii Liv Ullmann i Bergmana.
Zagrała także w dramacie Bo Widerberga - Droga Węża (1986), jak i jego telewizyjnej produkcji Dzika kaczka (1989) na podstawie sztuki norweskiego dramaturga Henrika Ibsena. Wśród wielu skandynawskich i międzynarodowych filmów są również Jerozolima (1996) Billego Augusta, Księga Diny (2002) w reżyserii Ole Bornedal, Świt (2003) Björna Runge [za który otrzymała Srebrnego Niedźwiedzia na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie w 2004 roku] oraz szwedzko - tajwańska produkcja Miss Kicki (2009).
Począwszy od 1981 roku, występowała w kilku sztukach reżyserii Ingmara Bergmana w Królewskim Teatrze Dramatycznym w Sztokholmie (Dramaten). Wcieliła się w rolę Ofelii w Hamlecie (1986) Williama Shakespeare'a za co otrzymała nagrodę British Drama Magazine za najlepszą kobiecą rolę drugoplanową. Wystąpiła również w A Dream Play (1986) dramaturga Augusta Strindberga, jako Nora w Dom lalki (1989) Henryka Ibsena oraz Hermiona w specjalnej wersji Zimowej opowieści (1994). Zagrała rolę tytułową w spektaklu Mary Stuart (2000) Friedricha Schillera i Helene Alving w Ghosts (2002), sztuce norweskiego dramaturga Henryka Ibsena. Pracowała także z rosyjskim reżyserem |Jurijem Ljubimov przy sztuce Uczta w czasach zarazy (1996) Aleksandra Puszkina. W latach 1983-84 pracowała w Folkteatern í Gävleborg (Teatr Ludowy w Gävleborg) z reżyserem Peterem Oskarsonem. W 2008 roku zagrała w produkcji scenicznej Stalowe Magnolie w Vasateatern w Sztokholmie wraz z Suzanne Reuter, Melinda Kinnaman, Gunilla Nyroos, Linda Ulvaeus i Cecilia Nilsson.
W wielu krajach anglojęzycznych kojarzona jest najbardziej z rolą Shmi Skywalker, matki Anakina Skywalkera, z produkcji Gwiezdne wojny: część I - Mroczne widmo (1999) i jej kontynuacji Gwiezdne wojny: część II - Atak klonów (2002). Wystąpiła także w amerykańskim serialu przygodowy emitowany w latach 1992-1996; Kroniki młodego Indiany Jonesa. Wcieliła się także w rolę Maryi Panny w filmie fabularnym Maria, matka Jezusa (1999).
W 2011 roku, po raz kolejny zagrała rolę Shmi Skywalker w trzecim sezonie Gwiezdne Wojny: Wojny Klonów. W odcinku "Overlords", który wyemitowany został w dniu 28 stycznia. W 2012 wcieliła się w postać Sary Landhag w szwedzkim filmie W interesie narodu (tyt. oryg. Hamilton: I nationens intresse).
Była członkinią jury na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Sebastian w 2007 roku.
Ubiegała się o rolę Francesci Johnson w filmie Co się wydarzyło w Madison County. Ostatecznie w postać tę wcieliła się Meryl Streep.
Reżyser
[edytuj | edytuj kod]Po jej reżyserskim debiucie w 2005 z krótkometrażowy filmem Time Bomb (Blindgångare) zadebiutowała jako reżyser filmowy i scenarzysta w 2010 roku w dramacie Wykluczeni z udziałem Noomi Rapace i Ola Rapace. Za film Wykluczeni otrzymała Nagrodę Tygodnia Krytyki i Specjalną Nagrodę Fundacji im. Christophera D. Smithersa na Międzynarodowym Festiwalu Filmowy w Wenecji oraz Złotego Żuka jako najlepszy reżyser. W październiku 2011, reżyserka przyjęła propozycję kierowania nową duńską produkcją Arvingerne. Serial miał premierę 1 stycznia 2014 roku.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Pernilla August urodziła się w Sztokholmie w 1958 roku. Aktorka jest wnuczką pisarza Gurli Hertzman-Ericsona, a jej oryginalne nazwisko to Hertzman-Ericson. Była aktywna zawodowo również pod nazwiskami Wallgren i Östergren. Wyszła za mąż dwukrotnie i za każdym razem zmieniała nazwisko. Jej pierwszym mężem w 1982 został Klas Östergren, z którym ma córkę scenograf Agnes Östergren (ur. 1985); małżeństwo zakończyło się rozwodem w 1989. Drugie małżeństwo odbyło się w 1991 roku z Billem August, z którym ma dwie córki Astę August i aktorkę Albe August. To małżeństwo również zakończyło się rozwodem w 1997 roku.
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]Filmy
[edytuj | edytuj kod]Aktor
[edytuj | edytuj kod]- 1975 Giliap jako dziewczyna
- 1979 Linus, czyli tajemnica Ceglanego Domu (tyt. oryg. Linus eller Tegelhusets hemlighet) jako Abigail
- 1981 Kogut (tyt. oryg. Tuppen) jako Asa
- 1982 Fanny i Aleksander (tyt. oryg. Fanny och Alexander) jako Maj
- 1983 Przybycie pana Sleemana (tyt. oryg. Herr Sleeman kommer)
- 1983 Alfred Nobel - Mr. Dynamite jako Sofie Hess
- 1985 Den Tragiska historien om Hamlet - Prins av Danmark jako Ofelia
- 1986 Droga węża (tyt. oryg. Ormens väg på hälleberget) jako Eva
- 1987 Agget
- 1989 Den Döende dandyn jako Thora Dardel
- 1989 Dzika kaczka (tyt. oryg. Vildanden) jako Gina
- 1992 Dobre chęci (tyt. oryg. Den goda viljan) jako Anna Bergman
- 1995 Lumiere i spółka (tyt. oryg. Lumière et compagnie) jako Anna (niewymieniona w czołówce)
- 1996 Intymne zwierzenia (tyt. oryg. Enskilda samtal) jako Anna
- 1996 Jerozolima (tyt. oryg. Jerusalem) jako Karin
- 1997 W obecności klowna (tyt. oryg. Larmar och gör sig till) jako Karin Bergman
- 1997 Den Sista yankeen jako Patricia Hamilton
- 1998 Ostatni kontrakt (tyt. oryg. Sista kontraktet) jako Nina Nyman
- 1998 Kök
- 1998 Dzieci szklarza (tyt. oryg. Glasblåsarns barn) jako Sofia
- 1999 Gwiezdne wojny: część I – Mroczne widmo (tyt. oryg. Star Wars: Episode I - The Phantom Menace) jako Shmi Skywalker
- 1999 Maria, Matka Jezusa (tyt. oryg. Mary, Mother of Jesus) jako Maria (Maryja) z Nazaretu
- 1999 Młody Indiana Jones: Wiek niewinności (tyt. oryg. The Adventures of Young Indiana Jones: Tales of Innocence) jako Mamma
- 1999 Där regnbågen slutar jako Tove
- 2000 Anna jako Anna Terlow
- 2000 Gossip jako Molly Fischer
- 2001 Burzyciel (tyt. oryg. Sprängaren) jako Beata Ekesjö
- 2001 Hr. Boe & Co.'s Anxiety
- 2002 Gwiezdne wojny: część II – Atak klonów (tyt. oryg. Star Wars: Episode II - Attack of the Clones) jako Shmi Skywalker
- 2002 Księga Diny (tyt. oryg. I Am Dina) jako Hjertrud
- 2002 En Kärleksaffär jako Anna
- 2003 Drobiazgi (tyt. oryg. Detaljer)
- 2003 Świt (tyt. oryg. Om jag vänder mig om) jako Agnes
- 2004 Pokonać własny cień (tyt. oryg. Rancid) jako Bergquist
- 2004 Dzień i noc (tyt. oryg. Dag och natt) jako Siostra Tomasa
- 2004 Wieża Eiffla (tyt. oryg. Eiffeltornet) jako Lena
- 2005 Wierny ogrodnik (tyt. oryg. The Constant Gardener) jako Laura
- 2005 Drabet jako Nina
- 2005 Doxa jako Kristina
- 2005 Mun mot mun jako Leyla
- 2006 Sök
- 2006 Den som viskar jako Anna Gustavsson
- 2009 Miss Kicki jako Kicki
- 2009 Kenny Begins jako Dyrektorka
- 2009 Rozsądne wyjście (tyt. oryg. Det enda rationella) jako Karin Byström
- 2012 Sąd o umarłym (tyt. oryg. Dom över död man) jako Maja Forssman
- 2012 W interesie narodu (tyt. oryg. Hamilton: I nationens intresse) jako Sara Landhag
- 2012 Call Girl jako Dagmar Glans
- 2014 Gentlemen jako Greta
- 2015 Det Vita Folket jako Viktoria
Reżyser
[edytuj | edytuj kod]We własnej osobie
[edytuj | edytuj kod]- 1997 Liv Ullmann scener fra et liv
- 2000 Ljuset haller mig sallskap
- 2001 The Beginning: Making 'Episode I'
- 2006 Løven Henrik Ibsen
- 2012 Kalla ingenting försent
- 2013 Więcej niż Bergman (tyt. oryg. Trespassing Bergman)
Głosy
[edytuj | edytuj kod]- 2002 Karlsson z dachu (tyt. oryg. Karlsson pa taket) jako Mama
- 2002 Alla älskar Alice jako Skolkulator
- 2005 Dear Mr. Barroso jako ona sama
Scenarzysta
[edytuj | edytuj kod]- 2010 Wykluczeni (tyt. oryg. Svinalängorna)
Seriale
[edytuj | edytuj kod]Aktor
[edytuj | edytuj kod]- 1984 Hur ska det gå för Pettersson? jako Ingrid
- 1991 Den Goda viljan jako Anna & Aring Bergman
- 1995 En Nämndemans död jako Vanja Holm
- 1999 Offer och gärningsmän jako Pia
- 2007 Forestillinger jako Eva
Gościnnie
[edytuj | edytuj kod]- 1992 Kroniki młodego Indiany Jonesa (tyt. oryg. The Young Indiana Jones Chronicles) (serial TV 1992 - 1996) jako Mamma
- 1997 Persons parfymeri jako Bodil, KNIP
- 2004 Närbild jako ona sama
Reżyser
[edytuj | edytuj kod]- 2014 Arvingerne
Teatr
[edytuj | edytuj kod]Nagrody
[edytuj | edytuj kod].jpg)
W 2002 roku została uhonorowana medalem Litteris et Artibus za jej twórczość.
Wygrane
[edytuj | edytuj kod]- 1992 Cannes - Złota Palma - Najlepsza aktorka za film Dobre chęci (1992)[2]
- 1993 Złoty Żuk - Najlepsza aktorka pierwszoplanowa za film Dobre chęci (1992)
- 1997 Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Valladolid - Nagroda Indywidualna - Najlepsza aktorka za film Intymne zwierzenia (1996)
- 1997 Chicago International Film Festival - Najlepsza aktorka za film Intymne zwierzenia (1996)
- 2000 Złoty Żuk - Najlepsza aktorka drugoplanowa za film Där regnbågen slutar (1999)
- 2004 Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie - Srebrny Niedźwiedź - Najlepszy zespół aktorski za film Świt (2003)
- 2010 Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji - Nagroda Specjalna - Nagroda Tygodnia Krytyki oraz Specjalna nagroda Fundacji im. Christophera D. Smithersa za film Wykluczeni (2010)
- 2011 Złoty Żuk - Najlepszy reżyser za film Wykluczeni (2010)
- 2015 Robert - Najlepszy serial za serial Arvingerne (2014)
Nominacje
[edytuj | edytuj kod]- 2000 Saturn - Najlepsza aktorka drugoplanowa za film Gwiezdne wojny: część I - Mroczne widmo (1999)
- 2004 Złoty Żuk - Najlepsza aktorka pierwszoplanowa za film Drobiazgi (2003) oraz Najlepsza aktorka drugoplanowa za film Świt (2003)
- 2005 Robert - Najlepsza aktorka drugoplanowa za film Dzień i noc (2004)
- 2006 Robert - Najlepsza aktorka drugoplanowa za film Drabet (2005)
- 2010 Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Valladolid - Konkurs "Meeting Point" - Udział w konkursie za film Wykluczeni (2010)
- 2011 Złoty Żuk - Najlepsza aktorka pierwszoplanowa za film Miss Kicki (2009) oraz Najlepszy scenariusz za film Wykluczeni (2010)
- 2013 Złoty Żuk - Najlepsza aktorka pierwszoplanowa za film Call Girl (2012)
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]Pernilla August w bazie filmweb.pl
Pernilla August w bazie Internet Movie Database (IMDb) (ang.)
Pernilla August w bazie TCM Movie Database (ang.)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Kategoria:Szwedzkie aktorki filmowe Kategoria:Urodzeni w 1958