Przejdź do zawartości

Podział administracyjny Niemiec

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Struktura podziału administracyjnego Niemiec

Niemcy charakteryzują się czteroszczeblową strukturą administracyjną, na którą składają się: federacja, kraje związkowe, powiaty i miasta wyłączone z powiatów oraz lokalne jednostki administracyjne (gminy i związki gmin)[1].

Kraje związkowe

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Kraje związkowe Niemiec.

Kraje związkowe Niemiec (landy) mają charakter państw o ograniczonej suwerenności.

Niemieckie kraje związkowe zostały wprowadzone republikańską konstytucją z 1919 r., w miejsce monarchii wchodzących w skład Cesarstwa Niemieckiego[2].

Niemcy składają się obecnie z 16 krajów związkowych (niem. Länder), z których trzy stanowią wydzielone miasta.

Powiaty

[edytuj | edytuj kod]
 Osobne artykuły: Powiaty w Niemczech i Miasta na prawach powiatu w Niemczech.

Gminy i związki gmin

[edytuj | edytuj kod]
 Osobne artykuły: Gminy w Niemczech i Wspólnoty administracyjne i związki gmin w Niemczech.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Po II wojnie światowej Niemcy zostały podzielone na 4 strefy okupacyjne: amerykańską, brytyjską, francuską (nazywane Trizonią) i radziecką. Z Trizonii utworzono w 1949 r. Republikę Federalną Niemiec (Bundesrepublik Deutschland, BRD, RFN), a z radzieckiej strefy Niemiecką Republikę Demokratyczną (Deutsche Demokratische Republik, DDR, NRD).

Stan ten utrzymywał się do 3 października 1990 r., czyli do zjednoczenia Niemiec.

 Zobacz też: Okręg Rzeszy i Prowincje pruskie.

Podział administracyjny Niemiec Zachodnich

[edytuj | edytuj kod]

Republika Federalna Niemiec ze stolicą w Bonn była początkowo podzielona na:

W 1952 r. kraje: Badenia (stolica Fryburg Bryzgowijski), Wirtembergia-Badenia (stolica Stuttgart) i Wirtembergia-Hohenzollern (stolica: Tybinga) połączyły się w jeden: Badenia-Wirtembergia. W 1957 r. do Republiki Federalnej Niemiec przyłączono będący wcześniej pod francuską kontrolą kraj: Saarę (niem. Saarland; stolica Saarbrücken).

Podział administracyjny NRD

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Podział administracyjny Niemieckiej Republiki Demokratycznej.

Niemiecka Republika Demokratyczna była podzielona na:

Podział NRD od 1952 r. – 15 okręgów (niem. Bezirke):

oraz stolica NRD: Berlin (część wschodnia).

Berlin

[edytuj | edytuj kod]
Flaga Berlina Zachodniego
 Osobne artykuły: Berlin Zachodni i Berlin (wschodni).

Stolica Niemiec miała w latach 1945–1990 specjalny status. Miasto było również, podobnie jak cały kraj, podzielone na 4 sektory okupacyjne: amerykański, brytyjski i francuski sektor zwano Berlinem Zachodnim Westberlin (pisownia w NRD), Berlin (West) (pisownia w RFN), który był oddzielony w latach 1961–1989 r. Murem Berlińskim od wschodniej części miasta i od radzieckiej strefy. Berlin (wschodni) (Berlin w NRD, Berlin (Ost) w RFN) od 1949 pełnił funkcję stolicy NRD (Niemieckiej Republiki Demokratycznej).

Podział administracyjny Republiki Weimarskiej

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1920–1929 państwo składało się z 18 krajów związkowych, których korzenie wywodzą się z czasów Cesarstwa Niemieckiego. Jedynie kraj związkowy Turyngia został utworzony w 1920 r. W 1934 r., za rządów Adolfa Hitlera, z krajów związkowych Mecklenburg-Schwerin(inne języki) i Mecklenburg-Strelitz(inne języki) utworzono jeden kraj związkowy Meklemburgia. W 1937 r. Lubeka stała się częścią Prus.

Podział administracyjny Republiki Weimarskiej
Podział administracyjny w 1925 r.[3]
Kraj Powierzchnia
[km²] 		Liczba
mieszk. 		Gęstość
zalud­nienia		 Stolica
Anhalt 2 313,58 351 045 143 Dessau
Badenia 15 069,87 2 312 500 153 Karlsruhe
Bawaria 75 996,47 7 379 600 97 Monachium
Brunszwik(inne języki) 3 672,05 501 875 137 Brunszwik
Brema 257,32 338 846 1322 Brema
Hamburg 415,26 1 132 523 2775 Hamburg
Ludowa Republika Hesji 7 691,93 1 347 279 167 Darmstadt
Lippe(inne języki) 1 215,16 16 648 135 Detmold
Lubeka 297,71 127 971 430 Lubeka
Meklemburgia-Schwerin 13 126,92 674 045 51 Schwerin
Meklemburgia-Strelitz 2 929,50 110 269 38 Neustrelitz
Oldenburg 6 423,98 545 172 85 Oldenburg
Prusy 292 695,36 38 175 986 130 Berlin
Saksonia 14 986,31 4 992 320 333 Drezno
Schaumburg-Lippe 340,30 48 046 141 Bückeburg
Turyngia 11 176,78 1 607 329 137 Weimar
Waldeck ? ? ? Waldeck
Wirtembergia 19 507,63 2 580 235 132 Stuttgart
Terytorium Saary 1 910,49 768 000 402 Saarbrücken
Rzesza Niemiecka 470 026,62 63 156 689 134 Berlin

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Radosław Kamiński: Ustrojowy model niemieckiej gminy i jego lokalne zróżnicowanie organizacyjne, HOMO POLITICUS vol. 7–8/2012–2013, s. 50.
  2. ↑ Chris Cook, John Stevenson: Leksykon historii Europy XX wieku. 1900-2004, wyd. polskie 2004, s. 402.
  3. ↑ Otto Beckmann: Beckmanns Welt-Lexikon und Welt-Atlas. A–Z. Verlagsanstalt Beckmann, Leipzig 1931.
Podział administracyjny Niemiec
Kraje związkowe
(Bundesland)

Niemcy

Podziały administracyjne państw Europy
Terytoria zależne i państwa nieuznawane

Europa zaznaczona na mapie Ziemi

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Podział_administracyjny_Niemiec&oldid=73473694”