Olafur Eliasson
Data i miejsce urodzenia |
5 lutego 1967 |
---|---|
Narodowość |
islandzko-duńska |
Dziedzina sztuki | |
Ważne dzieła | |
The weather project | |
Odznaczenia | |
Nagrody | |
Pierwsze miejsce Nagrody Joan Miró | |
Strona internetowa |
Olafur Eliasson (isl. Ólafur Elíasson; ur 5 lutego 1967 w Kopenhadze[1]) – duńsko-islandzki artysta tworzący rzeźby oraz instalacje wykorzystując nietypowe dla rzeźby „materiały” takie jak światło, woda oraz temperatura powietrza. Absolwent Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Kopenhadze. Eliasson reprezentował Danię na 50. Biennale Sztuki w Wenecji w 2003, a rok później wystawił projekt „The Weather project” w Hali Turbin w Tate Modern w Londynie. Pracuje i mieszka w Kopenhadze i Berlinie.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Olafur Eliasson urodził się w 1967 w Kopenhadze w rodzinie islandzkiej. W latach 1989–1995 studiował na Królewskiej Duńskiej Akademii Sztuk w Kopenhadze. W 2004 Eliasson powiedział w jednym z wywiadów dla czasopisma 032c[2], że swój „break-dance” wykonany w połowie lat 80. uważa za swoje pierwsze dzieło. Kiedy otrzymał stypendium od Królewskiej Akademii, Eliasson udał się do Nowego Jorku, gdzie rozpoczął pracę jako asystent w studio. W 1993 przeprowadził się do Kolonii, a następnie do Berlina, gdzie założył Studio Olafur Eliasson – laboratorium do badań przestrzennych, tworzone przez zespół architektów, inżynierów, rzemieślników, którzy wspólnie pracują nad instalacjami, rzeźbami oraz monumentalnymi projektami Eliassona[3].
Jako profesor na Universität der Künste w Berlinie, Olafur Eliasson założył Institute for Spatial Experiments (Institut für Raumexperimente, IfREX) – edukacyjny projekt badawczy, w którego skład wchodzi cykl wykładów, warsztatów i eksperymentów[4].
W 2016 został odznaczony krzyżem oficerskim francuskiego Orderu Sztuki i Literatury[5]. Zasiadał w jury konkursu głównego na 67. MFF w Berlinie w 2017[6].
Prace i projekty
[edytuj | edytuj kod]Prace artysty trudno zakwalifikować do danego nurtu w sztuce, ponieważ w jego dorobku znajdziemy zarówno przykłady land artu, op-artu, konceptualizmu, fotografii, rzeźby, instalacji, a nawet sztuki użytkowej w postaci lamp, czy elementów ceramicznych. Część z prac wymyka się jednoznacznym klasyfikacjom.
Już w swoich wczesnych pracach Olafur Eliasson koncentruje się na problemie percepcji – zwłaszcza percepcji koloru. Szczególnie interesują go zależności, jakie zachodzą pomiędzy światłem a kolorem. Często jego projekty angażują widza, by uświadomić mu jego własną rolę w doznawaniu otaczającej rzeczywistości, a przede wszystkim to, że percepcja nie jest doświadczeniem obiektywnym. Korzystając z teorii optyki odkrywa przed widzem mechanizmy percepcji[7].
Do najczęściej powracających motywów w twórczości Eliassona należą cztery żywioły: woda, ziemia, powietrze i ogień interpretowany jako światło, a także świat zmysłów: dotyk, węch, wzrok, smak i słuch. W obrębie wymienionych pojęć, artysta często eksperymentuje z formami zapisu i utrwalania danych zjawisk, np. dźwięków (w pracy „3-5 dimensional endles sound study” z 2005 r.), ruchu i wibracji („Pedestrian vibes studies” z 2004 r., „Time vibes studies” z 2004 r., „LED model studies” z 2005 r.) oraz fal radiowych, dźwiękowych, ale też naturalnych – wodnych, np. morskich.
The weather project
[edytuj | edytuj kod]Jednym z najbardziej znanych projektów Eliassona był „The weather project” zrealizowany w londyńskim Tate Modern w Hali Turbin (2003) – było to gigantyczne słońce stworzone z systemu kilkuset żółtych lamp oraz luster. W ten sposób Eliasson przekształcił olbrzymią, ogólnodostępną przestrzeń holu galerii w jedno z najbardziej popularnych miejsc spotkań w Londynie, a także w miejsce, gdzie następowały spontaniczne reakcje gości. Była to przestrzeń zabawy, rekreacji, wypoczynku czy tymczasowych akcji.
Your black horizon
[edytuj | edytuj kod]Ta świetlna instalacja powstała we współpracy z brytyjskim architektem Davidem Adjaye’m na 51. Biennale Sztuki w Wenecji przez Thyssen-Bornemisza Art Contemporary. Pokazywana była od 1 sierpnia do 31 października 2005 roku na wyspie San Lazzaro degli Armeni niedaleko Wenecji. W zupełnie ciemnym pomieszczeniu cztery ściany były przecięte białą, wąską linią świetlną, która tworzyła linię sztucznego horyzontu.
Green river series
[edytuj | edytuj kod]Projekt „Green river series” (Seria Zielona Rzeka) z 1998 roku polegał na rozpuszczeniu w rzece Fjakkabaksleid nedri w południowej Islandii jaskrawego, fluorescencyjnego zielonego barwnika, który zmieniał zupełnie wygląd wody, nie wpływając jednak negatywnie na naturalny biosystem. Eksperyment powtórzono później w Bremie, Sztokholmie, Los Angeles i Tokio.
New York City Waterfalls
[edytuj | edytuj kod]„New York City Waterfalls” to projekt publicznej sztuki wykonany we współpracy z Public Art Fund, Projekt składał się z czterech sztucznych wodospadów zlokalizowanych w Nowym Jorku wzdłuż East River. Był to najdroższy publiczny projekt w tym mieście od czasów instalacji Christo i Jeanne-Claude’a w Central Parku, bowiem kosztował on 15,5 mln dolarów. Cały projekt trwał od 26 czerwca 2008 roku do 13 października tego samego roku.
Harpa
[edytuj | edytuj kod]W maju 2011 roku w Reykjaviku została otwarta sala koncertowa i centrum konferencyjne – Harpa. Autorem projektu jej fasady był Olafur Eliasson, który stworzył ją razem w ścisłej współpracy z Henning Larsen Architects.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Olafur Eliasson. whoswho.de. [dostęp 2023-09-12]. (niem.).
- ↑ Joachim Bessing, „Experiencing Space,” 032c numer 8 (Zima 2004/05).
- ↑ Studio Olafur Eliasson [online], olafureliasson.net [dostęp 2023-09-14] (ang.).
- ↑ „Institute for Spatial Experiments,”.
- ↑ Fransk hæder til kunstneren Ólafur Elíasson. omsd.dk (Ordenshistorisk Selskab), 2016-03-06. [dostęp 2016-11-27].
- ↑ BERLINALE 2017: Maggie Gyllenhaal i Diego Luna wybiorą laureata Złotego Niedźwiedzia. Filmweb, 2017-02-01. [dostęp 2017-05-31]. (pol.).
- ↑ The Truth of Non-Digital Colours. Art Stations Foundation by Grażyna Kulczyk. [dostęp 2017-02-16].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona Olafura Eliassona
- Olafur Eliasson – Tanya Bonakdar Gallery
- New York City Waterfalls
- Institut für Raumexperimente
- ISNI: 000000011027533X
- VIAF: 59058637
- ULAN: 500116131
- LCCN: nr99021413
- GND: 119453959
- LIBRIS: tr579xmc13vnvxm
- BnF: 14426018b
- SUDOC: 071507493
- NKC: js20100917003
- BNE: XX1626318
- NTA: 216433029
- CiNii: DA13695437
- Open Library: OL2934820A
- PLWABN: 9810680807705606
- NUKAT: n2005008130
- J9U: 987007509738505171
- CANTIC: a11598505
- LNB: 000156238
- CONOR: 35773283
- Absolwenci Królewskiej Duńskiej Akademii Sztuk
- Artyści współcześni
- Artyści związani z Berlinem
- Artyści związani z Kopenhagą
- Duńscy artyści
- Islandzcy artyści
- Laureaci Nagrody Wolfa w dziedzinie sztuki
- Odznaczeni Orderem Sztuki i Literatury
- Oficerowie Orderu Sztuki i Literatury
- Urodzeni w 1967
- Ludzie urodzeni w Kopenhadze