Jęzornik ryjówkowaty

Jęzornik ryjówkowaty
	Glossophaga soricina
	(Pallas, 1766)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	mroczkokształtne
Nadrodzina	Noctilionoidea
Rodzina	liścionosowate
Podrodzina	jęzorniki
Plemię	jęzorniki
Rodzaj	jęzornik
Gatunek	jęzornik ryjówkowaty
Synonimy
	Vespertilio soricinus Pallas, 1766; Glossophaga amplexicaudata Spix, 1823; Phyllophora nigra J.E. Gray, 1844; Glossophaga villosa H. Allen, 1896; Glossophaga truei H. Allen, 1897; Glossophaga mutica Merriam, 1898; Glossophaga soricina microtis G.S. Miller, 1913;
	Vespertilio soricinus Pallas, 1766; Glossophaga amplexicaudata Spix, 1823; Phyllophora nigra J.E. Gray, 1844; Glossophaga villosa H. Allen, 1896; Glossophaga truei H. Allen, 1897; Glossophaga mutica Merriam, 1898; Glossophaga soricina microtis G.S. Miller, 1913;
Podgatunki
	G. s. soricina (Pallas, 1766); G. s. antillarum Rehn, 1902; G. s. handleyi Webster & J.K. Jones, 1980; G. s. mutica Merriam, 1898; G. s. valens G.S. Miller, 1913;
	G. s. soricina (Pallas, 1766); G. s. antillarum Rehn, 1902; G. s. handleyi Webster & J.K. Jones, 1980; G. s. mutica Merriam, 1898; G. s. valens G.S. Miller, 1913;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jęzornik ryjówkowaty^[13] (Glossophaga soricina) – gatunek ssaka z podrodziny jęzorników (Glossophaginae) w obrębie rodziny liścionosowatych (Phyllostomidae).

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego nazwał w 1766 roku niemiecki przyrodnik Peter Simon Pallas nadając mu nazwę Vespertilio soricinus^[2]. Holotyp pochodził z Surinamu^[14].

Niektórzy autorzy proponowali wyróżnienie podgatunku valens do rangi gatunku lecz nie zaproponowano oceny systematycznej^[15]^[16]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają pięć podgatunków^[16]. Podstawowe dane taksonomiczne podgatunków (oprócz nominatywnego) przedstawia poniższa tabelka:

Podgatunek	Oryginalna nazwa	Autor i rok opisu	Miejsce typowe
G. s. antillarum	Glossophaga soricina antillarum	Rehn, 1902	Port Antonio, Jamajka^[17].
G. s. handleyi	Glossophaga soricina handleyi	Webster & J.K. Jones, 1980	Tereny Colegio Peninsular, Mérida, Jukatan, Meksyk^[18].
G. s. mutica	Glossophaga mutica	Merriam, 1898	Wyspa María Madre, Islas Marías, Nayarit, Meksyk^[18].
G. s. valens	Glossophaga soricina valens	G.S. Miller, 1913	Balsas, Region Amazonas, Peru^[18].

Etymologia

Glossophaga: gr. γλωσσα glōssa „język”; -φαγος -phagos „-jedzący”, od φαγειν phagein „jeść”^[19].
soricina: łac. soricinus „ryjówkowaty”, od sorex, soricis „ryjówka”, od gr. |ὑραξ hurax, ὑρακος hurakos „ryjówka”^[20].
antillarum: nowołac. Antillarum lub Antillensis „z Antyli”^[21].
handleyi: Charles O. Handley Jr. (1924–2000), amerykański teriolog^[22]^[23].
mutica: łac. muticus „obcięty, skrócony”, od mutilus „okaleczony”, od mutilare „odciąć”^[24].
valens: łac. valens, valentis „potężny, silny”, od0 valere „być slinym”^[25].

Zasięg występowania

Jęzornik ryjówkowaty występuje w Ameryce zamieszkując w zależności od podgatunku^[16]:

G. soricina soricina – Ameryka Południowa na wschód od Andów na południe do Boliwii, Paragwaj, południowa Brazylia i północna Argentyna; także wyspy Margarita i Trynidad.
G. soricina antillarum – Jamajka.
G. soricina handleyi – niziny zachodniego i wschodniego Meksyku przez Amerykę Środkową do północno-zachodniej Ameryki Południowej (północno-zachodnia Kolumbia).
G. soricina mutica – Islas Marías u wybrzeży Oceanu Spokojnego w Meksyku.
G. soricina valens – Ameryka Południowa na zachód od Andów w zachodnim Ekwadorze i zachodnim Peru.

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 45–59 mm, długość ogona 5–12 mm, długość ucha 9–15 mm, długość tylnej stopy 7–11 mm, długość przedramienia 32–38 mm; masa ciała 7–12 g^[15].

Ekologia

Tryb życia

Jęzornik ryjówkowaty Występuje w suchych lasach. Może, podobnie jak kolibry, zawisnąć w powietrzu przez jakiś czas, by językiem wydobyć z kwiatu nektar i pyłek. Ziarenka pyłku przyczepiają się do włosków na jego ciele.

Rozmnażanie

W lecie samice tworzą specjalne kolonie rozrodcze. Na stałe powracają dopiero po urodzeniu młodych (zazwyczaj 1 lub 2).

Uwagi

↑ Młodszy homonim Glossophaga villosa Rengger, 1830 (nomen dubium).
↑ Nowa nazwa dla Glossophaga villosa H. Allen, 1896.

Przypisy

↑ Glossophaga soricina, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b P.S. Pallas: Miscellanea zoologica: quibus novae imprimis atque obscurae animalium species describuntur et observationibus iconibusque illustrantur. Hagae Comitum: Apud Petrum van Cleef, 1766, s. 48. (łac.).
↑ J.B. von Spix: Simiarum et Vespertilionum Brasiliensium species novae, ou histoire naturelle des espèces nouvelles de singes et de chauves-souris observées et recueillies pendant le voyage dans l’intérieur du Brésil exécuté par ordre de S. M. le roi de Bavière dans les années 1817, 1818, 1819, 1820. Monachii: typis F.S. Hübschmanni, 1823, s. 67, ryc. xxxvi, rys. 4. (łac.).
↑ J.E. Gray: Mammalia. W: R.B. Hinds (red.): The zoology of the voyage of H.M.S. Sulfur, under the command of Captain Sir Edward Belcher, R.N., C.B., F.R.G.S., etc. during the years 1836–42. Cz. 1. London: Smith, Elder and Co., 1844, s. 18. (ang.).
↑ H. Allen. Description of a new species of bat of the genus Glossophaga. „Proceedings of the United States National Museum”. 18 (1100), s. 779, 1896. (ang.).
↑ H. Allen. Glossophaga truei. „Science”. New series. 5 (108), s. 153, 1897. (ang.).
↑ C.H. Merriam. Mammals of Tres Marias Islands, off western Mexico. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 12, s. 18, 1898. (ang.).
↑ Miller 1913 ↓, s. 419.
↑ J.A. Rehn. A new bat of the genus Glossophaga. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 54 (1), s. 37, 1902. (ang.).
↑ Webster i Jones 1980 ↓, s. 5.
↑ Miller 1913 ↓, s. 420.
↑ R.R. Barquez R.R., S.S. Perez S.S., B. Miller & M.B.M.& M. Diaz B. Miller & M.B.M.& M., Glossophaga soricina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2021-3 [dostęp 2022-07-08] (ang.).
↑ Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 102. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Glossophaga soricina. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-07-08].
↑ ^a ^b S. Solari, R. Medellín, B. Rodríguez-Herrera, V. da Cunha Tavares, G. Garbino, M.A. Camacho, D.T. Saá, B. Lim, J. Arroyo-Cabrales, A. Rodríguez-Durán, E. Dumont, S. Burneo, L.F. A. Urioste, M. Tschapka & D. Espinosa: Family Phyllostomidae (New World Leaf-nosed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 511–513. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
↑ ^a ^b ^c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 166. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ J. Alvarez, M.R. Willig, J.K.Jones & W.D. Webster. Glossophaga soricina. „Mammalian Species”. 379, s. 1, 1991. DOI: 10.2307/3504146. (ang.).
↑ ^a ^b ^c T.A. Griffiths & A.L. Gardner: Subfamily Glossophaginae Bonaparte, 1845. W: A.L. Gardner (red.): Mammals of South America. Cz. 1: Marsupials, Xenarthrans, Shrews, and Bats. Chicago: University of Chicago Press, 2005, s. 240. ISBN 978-0-226-28240-4. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 297, 1904. (ang.).
↑ Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 216, OCLC 637083062 (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, antillarum [dostęp 2022-07-09] .
↑ Webster i Jones 1980 ↓, s. 6.
↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 176. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, mutica [dostęp 2022-07-09] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, valens [dostęp 2022-07-09] .

Bibliografia

G.S. Miller. Revision of the bats of the genus Glossophaga. „Proceedings of the United States National Museum”. 46 (2034), s. 413–429, 1913. (ang.).
W.D. Webster & J.K. Jones. Taxonomic and nomenclatorial notes on bats of the genus Glossophaga in North America, with description of a new species. „Occasional Papers, Museum of Texas Tech University”. 71, s. 1–12, 1980. (ang.).
The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[5] Młodszy homonim Glossophaga villosa Rengger, 1830 (nomen dubium).

[7] Nowa nazwa dla Glossophaga villosa H. Allen, 1896.

[itis-1] Glossophaga soricina, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[pspal-2] P.S. Pallas: Miscellanea zoologica: quibus novae imprimis atque obscurae animalium species describuntur et observationibus iconibusque illustrantur. Hagae Comitum: Apud Petrum van Cleef, 1766, s. 48. (łac.).

[spix-3] J.B. von Spix: Simiarum et Vespertilionum Brasiliensium species novae, ou histoire naturelle des espèces nouvelles de singes et de chauves-souris observées et recueillies pendant le voyage dans l’intérieur du Brésil exécuté par ordre de S. M. le roi de Bavière dans les années 1817, 1818, 1819, 1820. Monachii: typis F.S. Hübschmanni, 1823, s. 67, ryc. xxxvi, rys. 4. (łac.).

[gray-4] J.E. Gray: Mammalia. W: R.B. Hinds (red.): The zoology of the voyage of H.M.S. Sulfur, under the command of Captain Sir Edward Belcher, R.N., C.B., F.R.G.S., etc. during the years 1836–42. Cz. 1. London: Smith, Elder and Co., 1844, s. 18. (ang.).

[all1896-6] H. Allen. Description of a new species of bat of the genus Glossophaga. „Proceedings of the United States National Museum”. 18 (1100), s. 779, 1896. (ang.).

[all1897-8] H. Allen. Glossophaga truei. „Science”. New series. 5 (108), s. 153, 1897. (ang.).

[mer-9] C.H. Merriam. Mammals of Tres Marias Islands, off western Mexico. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 12, s. 18, 1898. (ang.).

[CITEREFMiller1913[https://www.biodiversitylibrary.org/page/7761848_419]-10] Miller 1913 ↓, s. 419.

[rehn-11] J.A. Rehn. A new bat of the genus Glossophaga. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 54 (1), s. 37, 1902. (ang.).

[CITEREFWebsterJones1980[https://www.biodiversitylibrary.org/page/55050845_5]-12] Webster i Jones 1980 ↓, s. 5.

[CITEREFMiller1913[https://www.biodiversitylibrary.org/page/7761849_420]-13] Miller 1913 ↓, s. 420.

[iucn-14] R.R. Barquez R.R., S.S. Perez S.S., B. Miller & M.B.M.& M. Diaz B. Miller & M.B.M.& M., Glossophaga soricina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2021-3 [dostęp 2022-07-08] (ang.).

[miiz-15] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 102. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[msw-16] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Glossophaga soricina. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-07-08].

[hmw-17] S. Solari, R. Medellín, B. Rodríguez-Herrera, V. da Cunha Tavares, G. Garbino, M.A. Camacho, D.T. Saá, B. Lim, J. Arroyo-Cabrales, A. Rodríguez-Durán, E. Dumont, S. Burneo, L.F. A. Urioste, M. Tschapka & D. Espinosa: Family Phyllostomidae (New World Leaf-nosed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 511–513. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

[icmw-18] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 166. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[ms-19] J. Alvarez, M.R. Willig, J.K.Jones & W.D. Webster. Glossophaga soricina. „Mammalian Species”. 379, s. 1, 1991. DOI: 10.2307/3504146. (ang.).

[gar-20] T.A. Griffiths & A.L. Gardner: Subfamily Glossophaginae Bonaparte, 1845. W: A.L. Gardner (red.): Mammals of South America. Cz. 1: Marsupials, Xenarthrans, Shrews, and Bats. Chicago: University of Chicago Press, 2005, s. 240. ISBN 978-0-226-28240-4. (ang.).

[tspal-21] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 297, 1904. (ang.).

[jae-22] Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 216, OCLC 637083062 (ang.).

[23] The Key to Scientific Names ↓, antillarum [dostęp 2022-07-09] .

[CITEREFWebsterJones1980[https://www.biodiversitylibrary.org/page/55050846_6]-24] Webster i Jones 1980 ↓, s. 6.

[edm-25] B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 176. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).

[26] The Key to Scientific Names ↓, mutica [dostęp 2022-07-09] .

[27] The Key to Scientific Names ↓, valens [dostęp 2022-07-09] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[a]

[5]

[b]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]