Colluricincla

	Colluricincla
	Vigors & Horsfield, 1827
	; Przedstawiciel rodzaju – fletnik szary (C. harmonica)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	fletówki
Rodzaj	Colluricincla
	Typ nomenklatoryczny
	Colluricincla cinerea Vigors & Horsfield, 1827 (= Turdus harmonicus Latham, 1801)
Synonimy
	Collurisoma Swainson, 1832; Colurisoma Swainson, 1832; Colluriocincla G.R. Gray, 1840; Myiolestes Bonaparte, 1850; Colluricisoma Bonaparte, 1850; Pnigocichla Cabanis, 1851; Myiophila Fitzinger, 1862; Collyriocincla Sharpe, 1877; Collyriocichla Sharpe, 1903; Bowyeria Mathews, 1912; Caleya Mathews, 1913; Conigravea Mathews, 1913; Alphacincla Mathews, 1914; Umbrixos Iredale, 1956;
Gatunki
	11 gatunków – zobacz opis w tekście
	11 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Colluricincla – rodzaj ptaków z rodziny fletówek (Pachycephalidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Australii, na Nowej Gwinei i sąsiednich wyspach^[16].

Morfologia

Długość ciała 16–26 cm; masa ciała 33–74 g^[17].

Systematyka

Rodzaj zdefiniowali w 1827 roku brytyjscy zoolodzy (Irlandczyk Nicholas Aylward Vigors i Anglik Thomas Horsfield) w artykule poświęconym australijskim ptakom ze zbiorów Towarzystwa Linneuszowskiego opublikowanym w czasopiśmie Transactions of the Linnean Society of London^[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) fletnik szary (C. harmonica).

Etymologia

Colluricincla (Colluriocincla, Collyriocincla, Collyriocichla): rodzaj Collurio Rafinesque, 1815 (dzierzba); łac. cinclus ‘drozd’, od gr. κιγκλος kinklos ‘niezidentyfikowany, brzegowy ptak’^[18].
Collurisoma (Colurisoma): gr. κολλυριων kolluriōn ‘ptak wielkości drozda’ wspomniany przez Arystotelesa i Hezychiusza, dalej nie zidentyfikowany, ale w naukach ornitologicznych uważany za dzierzbę; σωμα sōma, σωματος sōmatos ‘ciało’^[19].
Myiolestes: gr. μυια muia, μυιας muias ‘mucha’; λη̣στης lēistēs ‘złodziej, rabuś’, od λῃστευω lēisteuō ‘kraść’^[20]. Gatunek typowy: Bonaparte wymienił kilka gatunków – Muscicapa megarhyncha Quoy & Gaimard, 1830, Myiolestes (Napothera) pyrrhonota Bonaparte, 1850 (= Trichixos pyrropyga Lesson, 1839) i Myiolestes pulverulentus Bonaparte, 1850 – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Muscicapa megarhyncha Quoy & Gaimard, 1830^[21].
Pnigocichla: gr. πνιγος pnigos ‘dławienie się’, od πνιγω pnigō ‘dusić’ (tj. dzierzba); κιχκη kikhlē ‘drozd’^[22].
Myiophila: gr. μυια muia, μυιας muias ‘mucha’; φιλος philos ‘miłośnik’^[23]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Muscicapa megarhyncha Quoy & Gaimard, 1830.
Bowyeria: kpt. Thomas Henry Bowyer-Bower (1862–1886), angielski ornitolog, kolekcjoner australijskiej fauny^[24]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Collyriocincla boweri E.P. Ramsay, 1885.
Caleya: George Caley (1770–1829), angielski botanik, wczesny badacz Australii w latach 1800–1810^[25]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Colluricincla rufogaster^[g] Gould, 1845.
Conigravea: Charles Price Conigrave (1882–1961), australijski zoolog^[26]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Colluricincla parvula conigravi Mathews, 1912 (= Muscicapa megarhyncha Quoy & Gaimard, 1830).
Alphacincla: gr. αλφα alpha ‘pierwszy’; rodzaj Colluricincla Vigors & Horsfield, 1827^[27]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Colluricincla woodwardi E. Hartert, 1905.
Umbrixos: łac. umbra ‘cień, widmo’; rodzaj Ixos Temminck, 1825 (szczeciak)^[28]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Pachycephala tenebrosa Rothschild, 1911.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[29]:

Colluricincla boweri E.P. Ramsay, 1885 – fletnik rdzawobrzuchy
Colluricincla woodwardi E.P. Ramsay, 1885 – fletnik skalny
Colluricincla harmonica (Latham, 1801) – fletnik szary
Colluricincla tenebrosa (Rothschild, 1911) – fletnik siwy
Colluricincla fortis (Gadow, 1883) – fletnik szarogłowy
Colluricincla affinis (G.R. Gray, 1862) – fletnik oliwkowy
Colluricincla obscura (A.B. Meyer, 1874) – fletnik zatokowy
Colluricincla tappenbecki Reichenow, 1899 – fletnik szarogardły
Colluricincla megarhyncha (Quoy & Gaimard, 1830) – fletnik zmienny
Colluricincla discolor De Vis, 1890 – fletnik brązowogłowy
Colluricincla rufogaster Gould, 1845 – fletnik australijski

Uwagi

↑ Alternatywna nazwa lub błąd w pisowni Colluricincla Vigors & Horsfield, 1827.
↑ ^a ^b Wariant pisowni Collurisoma Swainson, 1831.
↑ ^a ^b Wariant pisowni Colluricincla Vigors & Horsfield, 1827.
↑ Nowa nazwa dla Colluricincla Vigors & Horsfield, 1827 ze względu na puryzm.
↑ Młodszy homonim Myiophila Reichenbach, 1850 (Tyrannidae).
↑ Wariant pisowni Colluricincla Vigors & Horsfield, 1827 (nowołac. cichla „drozd”, od gr. κιχλη kikhlē „drozd”^[10]).
↑ Podgatunek C. megarhyncha.

Przypisy

↑ ^a ^b N.A. Vigors & T. Horsfield. A Description of the Australian Birds in the Collection of the Linnean Society; with an Attempt at arranging them according to their natural Affinities. „Transactions of the Linnean Society of London”. 15, s. 213, 1827. (ang.).
↑ Swainson 1831 ↓, s. 110.
↑ Swainson 1831 ↓, s. 171.
↑ G.R. Gray: A list of the genera of birds: with their synonyma an indication of the typical species of each genus. London: R. and J.E. Taylor, 1840, s. 36. (ang.).
↑ Bonaparte 1850 ↓, s. 358.
↑ Bonaparte 1850 ↓, s. 366.
↑ J. Cabanis: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. T. 1: Singvögel. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1850–1851, s. 66. (niem.).
↑ L.J.F.J. Fitzinger. Über das System und die Charakteristik der natürlichen Familien der Vögel. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 46, s. 215, 1862. (niem.).
↑ R.B. Sharpe: Catalogue of the Passeriformes, or perching Birds, in the collection of the British Museum. Cz. 3: Coliomorphæ, containing the families Corvidæ, Paradiseidæ, Oriolidæ, Dicruridæ, and Prionopidæ. London: Printed by order of the Trustees, 1877, s. 289, seria: Catalogue of the Birds in the British Museum. (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Collyriocichla [dostęp 2023-06-11] .
↑ R.B. Sharpe: A hand-list of the genera and species of birds: nomenclator avium tum fossilium tum viventium. Cz. 4. London: Trustees of the British Museum, 1903, s. 134. (ang.).
↑ G.M. Mathews. New Generic Names for Australian Birds. „Austral Avian Record”. 1 (5), s. 114, 1912–13. (ang.).
↑ ^a ^b G.M. Mathews. New Generic Names. „Austral Avian Record”. 2 (2 & 3), s. 59, 1913–15. (ang.).
↑ G.M. Mathews. New Genera. „Austral Avian Record”. 2 (5), s. 110, 1913–15. (ang.).
↑ T. Iredale: Birds of New Guinea. Melbourne: Georgian House, 1956, s. xv (część 1); 107 (część 2). (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy), Whiteheads, sittellas, Ploughbill, Australo-Papuan bellbirds, Shriketit, whistlers [online], IOC World Bird List (v13.1) [dostęp 2023-06-11] (ang.).
↑ D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Whistlers and Allies (Pachycephalidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2021, [1], DOI: 10.2173/bow.pachyc2.01 [dostęp 2023-06-11] (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Colluricincla [dostęp 2017-10-13] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Collurisoma [dostęp 2023-06-11] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Myiolestes [dostęp 2017-10-13] .
↑ T. Salvadori: Ornitologia della Papuasia e delle Molucche. Cz. 2. Torino: Stamperia reale G.B. Paravia e co. di I. Vigliardi, 1881, s. 208. (wł.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Pnigocichla [dostęp 2024-02-20] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Myiophila [dostęp 2023-06-11] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Bowyeria [dostęp 2017-10-13] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Caleya [dostęp 2017-10-13] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Conigravea [dostęp 2017-10-13] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Alphacincla [dostęp 2017-10-13] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Umbrixos [dostęp 2023-06-11] .
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M.P.M.& M. Kuziemko P. Mielczarek & M.P.M.& M., Rodzina: Pachycephalidae Swainson, 1831 – fletówki - Whistlers (wersja: 2024-01-02), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2024-02-20] .

Bibliografia

W. Swainson: Northern Zoology. W: J. Richardson & W. Swainson: Fauna boreali-americana, or, The zoology of the northern parts of British America: containing descriptions of the objects of natural history collected on the late northern land expeditions under command of Captain Sir John Franklin, R.N.. Cz. 2: The Birds. London: John Murray, 1831, s. 1–480. (ang.).
Ch.-L. Bonaparte: Conspectus generum avium. T. 1. Lugduni Batavorum: Apud E.J. Brill, 1850, s. 1–543. (łac.).
The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[2] Alternatywna nazwa lub błąd w pisowni Colluricincla Vigors & Horsfield, 1827.

[col-4] Wariant pisowni Collurisoma Swainson, 1831.

[wp-6] Wariant pisowni Colluricincla Vigors & Horsfield, 1827.

[10] Nowa nazwa dla Colluricincla Vigors & Horsfield, 1827 ze względu na puryzm.

[12] Młodszy homonim Myiophila Reichenbach, 1850 (Tyrannidae).

[16] Wariant pisowni Colluricincla Vigors & Horsfield, 1827 (nowołac. cichla „drozd”, od gr. κιχλη kikhlē „drozd”^[10]).

[32] Podgatunek C. megarhyncha.

[Vigors&Horsfield-1] N.A. Vigors & T. Horsfield. A Description of the Australian Birds in the Collection of the Linnean Society; with an Attempt at arranging them according to their natural Affinities. „Transactions of the Linnean Society of London”. 15, s. 213, 1827. (ang.).

[CITEREFSwainson1831[https://www.biodiversitylibrary.org/page/41549473_110]-3] Swainson 1831 ↓, s. 110.

[CITEREFSwainson1831[https://www.biodiversitylibrary.org/page/41549544_171]-5] Swainson 1831 ↓, s. 171.

[gray-7] G.R. Gray: A list of the genera of birds: with their synonyma an indication of the typical species of each genus. London: R. and J.E. Taylor, 1840, s. 36. (ang.).

[CITEREFBonaparte1850[https://www.biodiversitylibrary.org/page/43560541_358]-8] Bonaparte 1850 ↓, s. 358.

[CITEREFBonaparte1850[https://www.biodiversitylibrary.org/page/43560553_366]-9] Bonaparte 1850 ↓, s. 366.

[cab-11] J. Cabanis: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. T. 1: Singvögel. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1850–1851, s. 66. (niem.).

[fit-13] L.J.F.J. Fitzinger. Über das System und die Charakteristik der natürlichen Familien der Vögel. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 46, s. 215, 1862. (niem.).

[sha77-14] R.B. Sharpe: Catalogue of the Passeriformes, or perching Birds, in the collection of the British Museum. Cz. 3: Coliomorphæ, containing the families Corvidæ, Paradiseidæ, Oriolidæ, Dicruridæ, and Prionopidæ. London: Printed by order of the Trustees, 1877, s. 289, seria: Catalogue of the Birds in the British Museum. (ang.).

[15] The Key to Scientific Names ↓, Collyriocichla [dostęp 2023-06-11] .

[sha03-17] R.B. Sharpe: A hand-list of the genera and species of birds: nomenclator avium tum fossilium tum viventium. Cz. 4. London: Trustees of the British Museum, 1903, s. 134. (ang.).

[Mathews1-18] G.M. Mathews. New Generic Names for Australian Birds. „Austral Avian Record”. 1 (5), s. 114, 1912–13. (ang.).

[Mathews2-19] G.M. Mathews. New Generic Names. „Austral Avian Record”. 2 (2 & 3), s. 59, 1913–15. (ang.).

[Mathews3-20] G.M. Mathews. New Genera. „Austral Avian Record”. 2 (5), s. 110, 1913–15. (ang.).

[ire-21] T. Iredale: Birds of New Guinea. Melbourne: Georgian House, 1956, s. xv (część 1); 107 (część 2). (ang.).

[ioc-22] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy), Whiteheads, sittellas, Ploughbill, Australo-Papuan bellbirds, Shriketit, whistlers [online], IOC World Bird List (v13.1) [dostęp 2023-06-11] (ang.).

[botw-23] D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Whistlers and Allies (Pachycephalidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2021, [1], DOI: 10.2173/bow.pachyc2.01 [dostęp 2023-06-11] (ang.).

[24] The Key to Scientific Names ↓, Colluricincla [dostęp 2017-10-13] .

[25] The Key to Scientific Names ↓, Collurisoma [dostęp 2023-06-11] .

[26] The Key to Scientific Names ↓, Myiolestes [dostęp 2017-10-13] .

[sal-27] T. Salvadori: Ornitologia della Papuasia e delle Molucche. Cz. 2. Torino: Stamperia reale G.B. Paravia e co. di I. Vigliardi, 1881, s. 208. (wł.).

[28] The Key to Scientific Names ↓, Pnigocichla [dostęp 2024-02-20] .

[29] The Key to Scientific Names ↓, Myiophila [dostęp 2023-06-11] .

[30] The Key to Scientific Names ↓, Bowyeria [dostęp 2017-10-13] .

[31] The Key to Scientific Names ↓, Caleya [dostęp 2017-10-13] .

[33] The Key to Scientific Names ↓, Conigravea [dostęp 2017-10-13] .

[34] The Key to Scientific Names ↓, Alphacincla [dostęp 2017-10-13] .

[35] The Key to Scientific Names ↓, Umbrixos [dostęp 2023-06-11] .

[mk-36] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M.P.M.& M. Kuziemko P. Mielczarek & M.P.M.& M., Rodzina: Pachycephalidae Swainson, 1831 – fletówki - Whistlers (wersja: 2024-01-02), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2024-02-20] .

[1]

[a]

[2]

[b]

[3]

[c]

[4]

[5]

[6]

[d]

[7]

[e]

[8]

[9]

[f]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[g]

[26]

[27]

[28]

[29]

[10]