Wikipedysta:Dawgra/brudnopis
Panzerwaffe (z jęz. niem. siły pancerne) – niemieckie określenie na wojska pancerne stosowane od czasów I wojny światowej.
Historia Panzerwaffe
edytujI wojna światowa
edytujW związku z pojawieniem się czołgów na polu walki (1916, bitwa nad Sommą) niemieckie naczelne dowództwo postanowiło wprowadzić na uzbrojenie armii cesarskiej własny typ czołgu. W tym celu w listopadzie 1916 roku powołano specjalną komisję -Algemeine Kriegsdepartment 7 Abteilung Verkehrwesen (7 Departament Wojny Urząd Uzbrojenia) pod kierownictwem J. Vollmera. Pod koniec października 1917 gotowy był pierwszy czołg o nazwie A7V. Czołgi te wzięły udział w ofensywie niemieckie na zachodzie w 1918 roku.
Okres międzywojenny
edytujNa mocy traktatu wersalskigo Niemcy nie mogli posiadać własnych sił pancernych. Jednakże omijali ten zakaz.
II wojna światowa
edytujOkres powojenny
edytujOrganizacja Panzerwaffe (1918-1945)
edytujOrdre de bataille jednostek Panzrwaffe oraz ich etat w 1918 r.
edytujW czasie I wojny światowej Niemcy wystawili nastęujące jednostki pancerne:
- 1 Sturmpanzer Abteilung
- 2 Sturmpanzer Abteilung
- 3 Sturmpanzer Abteilung
- 4 Sturmpanzer Abteilung
- 5 Sturmpanzer Abteilung
- 6 Sturmpanzer Abteilung
- 7 Sturmpanzer Abteilung
- 8 Sturmpanzer Abteilung
Każdy Abteilung (batalion) powinien składać się z :
- 5 czołgów,
- 10 samochodów ciężarowych,
- 2 samochodów osobowych,
- motocykla,
- kuchni polowej.
Razem dawało to 140 żołnierzy (w tym 5 oficerów). Tylko 3 pierwsze jednostki wyposażono w czołgi rodzimej produkcji ( tzn. A7V ). Pozostałe uzbrojono w zdobyczne brytyjskie Mark IV i Mark A Whippet.
Ordre de bataille jednostek Panzerwaffe w II wojnie światowej
edytujBataliony czołgów ciężkich
edytuj- 501 batalion czołgów ciężkich
- 502 batalion czołgów ciężkich
- 503 batalion czołgów ciężkich
- 504 batalion czołgów ciężkich
- 505 batalion czołgów ciężkich
- 506 batalion czołgów ciężkich
- 507 batalion czołgów ciężkich
- 509 batalion czołgów ciężkich
- 510 batalion czołgów ciężkich
- 511 batalion czołgów ciężkich
- 101 batalion czołgów ciężkich SS
- 102 batalion czołgów ciężkich SS
- 502 batalion czołgów ciężkich SS
- 503 batalion czołgów ciężkich SS
Brygady zmotoryzowane i grenadierów pancernych SS
edytuj- 1 Brygada Zmotoryzowana SS
- 2 Brygada Zmotoryzowana SS
- 49 Brygada Grenadierów Pancernych SS
- 51 Brygada Grenadierów Pancernych SS
Brygady pancerne
edytuj- Brygada Pancerna Norwegen
- 10 Brygada Pancerna (III Rzesza)
- 18 Brygada Pancerna (III Rzesza)
- 21 Brygada Pancerna (III Rzesza)
- 92 Brygada Pancerna
- 100 Brygada Pancerna (III Rzesza)
- 101 Brygada Pancerna (III Rzesza)
- 102 Brygada Pancerna (III Rzesza)
- 103 Brygada Pancerna (III Rzesza)
- 104 Brygada Pancerna (III Rzesza)
- 105 Brygada Pancerna (III Rzesza)
- 106 Brygada Pancerna (III Rzesza)
- 107 Brygada Pancerna (III Rzesza)
- 108 Brygada Pancerna (III Rzesza)
- 109 Brygada Pancerna (III Rzesza)
- 110 Brygada Pancerna (III Rzesza)
- 111 Brygada Pancerna (III Rzesza)
- 112 Brygada Pancerna (III Rzesza)
- 113 Brygada Pancerna (III Rzesza)
- 114 Brygada Pancerna (III Rzesza)
- 115 Brygada Pancerna (III Rzesza)
- 150 Brygada Pancerna (III Rzesza)
Dywizje pancerne
edytuj- Dywizja Pancerna Kempf
- 1 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 2 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 3 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 4 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 5 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 6 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 7 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 8 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 9 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 10 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 11 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 12 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 13 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 14 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 15 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 16 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 17 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 18 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 19 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 20 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 21 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 22 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 23 Dywizja Pancerna
- 24 Dywizja Pancerna
- 25 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 26 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 27 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 116 Dywizja Pancerna
- 233 Rezerwowa Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- 262 Dywizja Pancerna (III Rzesza)
- Dywizja Panzer Lehr
- Dywizja Pancerna Feldherrnhalle (III Rzesza)
- Dywizja Pancerna Feldherrnhalle 2
- Rezerwowa Dywizja Pancerna Munchenberg
- Dywizja Pancerna Strachwitz
- Rezerwowa Dywizja Pancerna Holstein
- Dywizja Pancerna Clausewitz
- Dywizja Pancerna Franken
- Dywizja Pancerna Kampritz
- Dywizja Pancerna Ostee
- Dywizja Pancerna Thueringe
- Dywizja Pancerna Westfalen
Lekkie dywizje pancerne
edytujDywizje grenadierów pancernych
edytuj- Dywizja Grenadierów Pancernych Grossdeutschland
- Dywizja Grenadierów Pancernych Brandenburg
- Dywizja Grenadierów Pancernych Kurmark
- Dywizja Grenadierów Pancernych Führera
- Dywizja Grenadierów Pancernych Führer-Begleit
- 3 Dywizja Grenadierów Pancernych
- 10 Dywizja Grenadierów Pancernych
- 15 Dywizja Grenadierów Pancernych
- 16 Dywizja Grenadierów Pancernych
- 18 Dywizja Grenadierów Pancernych
- 20 Dywizja Grenadierów Pancernych
- 25 Dywizja Grenadierów Pancernych
- 29 Dywizja Grenadierów Pancernych
- 90 Dywizja Grenadierów Pancernych(pierwotnie 90 Dywizja Lekka)
- 233 Dywizja Grenadierów Pancernych
Dywizje pancerne SS
edytuj- SS-Verfüngungstruppe-Division
- 1 Dywizja Pancerna SS Leibstandarte SS Adolf Hitler
- 2 Dywizja Pancerna SS Das Reich
- 3 Dywizja Pancerna SS Totenkopf
- 5 Dywizja Pancerna SS Wiking
- 9 Dywizja Pancerna SS Hohenstaufen
- 10 Dywizja Pancerna SS Frundsberg
- 12 Dywizja Pancerna SS Hitlerjugend
- 26 Dywizja Pancerna SS
- 27 Dywizja Pancerna SS
- 28 Dywizja Pancerna SS
Dywizje grenadierów pancernych SS
edytuj- 4 Dywizja Grenadierów Pancernych SS "Polizei"
- 11 Ochotnicza Dywizja Grenadierów Pancernych SS "Nordland"
- 16 Dywizja Grenadierów Pancernych SS "Reichsführer SS"
- 17 Dywizja Grenadierów Pancernych SS "Götz von Berlichingen"
- 18 Ochotnicza Dywizja Grenadierów Pancernych SS "Horst Wessel"
- 23 Dywizja Grenadierów Pancernych SS "Nederland"
- 27 Ochotnicza Dywizja Grenadierów Pancernych SS (1 flamandzka) "Langemarck"
- 28 Ochotnicza Dywizja Grenadierów Pancernych SS (1 walońska) "Wallonien"
Uwaga: dywizje pancerne SS pierwotnie były jednostkami zmotoryzowanymi/grenadierów pancernych. Przekształcanie tych jednostek w dywizje pancerne rozpoczęto w 1943/44 r.
Etaty w jednostkach Panzerwaffe w latach 1935-1945
edytujNiemiecka dywizja pancerna 1935-1940:
- Brygada pancerna- 2 pułki czołgów po dwa bataliony
- Brygada piechoty zmotoryzowanej- batalion motocyklistów, pułk strzelców, pułk artylerii, bataliony: rozpocznawczy, artylerii przeciwlotniczej i saperów; służby ( saperzy itp.)
Niemiecka dywizja pancerna po 1941:
- pułk czołgów (2 bataliony po 3 kompanie)
- brygada piechoty:
- 2 pułki strzelców,
- pułk artylerii,
- bataliony: motocyklowy, artylerii przeciwlotniczej, rozpownaczy, niszczycieli czołgów, saperów,
- służby dywizyjne.
Niemiecka dywizja lekka, 1939:
- batalion czołgów,
- pułk lub dywizjon rozpoznawczy,
- pułku artylerii,
- batalion przeciwpancerny,
- batalion saperów,
- kompania łączności,
- służby.
Razem: 332 oficerów, 10335 szeregowych i 333 urzędników.
Niemiecka dywizja grenadierów pancernych, 1943:
- 2 pułki grenadierów pancernych,
- batalion czołgów/dział szturmowych,
- batalion artylerii zmotoryzowanej,
- batalion niszczycieli czołgów,
- batalion artylerii przeciwlotniczej,
- batalion saperów,
- służby dywizyjne.
Dywizja pancerna Waffen SS, 1944:
- pułk pancerny,
- 2 pułki grenadierów pancernych,
- kompania transporterów opancerzonych,
- batalion rozpoznawczy,
- batalion niszczycieli czołgów,
- pancerny batalion saperów,
- pułk artylerii,
- służby.
Razem: 18548 ludzi, 152 czołgi, 49 dział samobieżnych.
Niemiecka brygada pancerna, 1943:
- sztab,
- batalion czołgów (3 kompanie),
- 2 pułki grenadierów pancernych,
- pułk artylerii,
- służby.
Niemiecka brygada dział szturmowych, 1944:
- dowództwo,
- 3 baterie dział szturmowych,
- kompania grenadierów,
- pluton saperów,
- służby.
Niemiecki batalion czołgów ciężkich, 1944:
- sztab,
- kompania sztabowa,
- kompania zaopatrzenia,
- kompania warsztatowa,
- 3 kompanie czołgów.
Razem: 39 oficerów, 230 podoficerów, 496 szeregowych.
Galerie
edytujGaleria dowódców
edytuj-
Georg-Hans Reinhardt (drugi od lewej)
Wozy bojowe Panzerwaffe (1917-2010)
edytujCzołgi
edytujDziała samobieżne, pancerne, rakietowe
edytujSamobieżne działa przeciwlotnicze
edytujTransportery opancerzone i bojowe wozy piechoty
edytujSamochody pancerne i pojazdy rozpoznawcze
edytujPrototypy pojazdów pancernych
edytujZobacz też
edytujBibliografia
edytuj- P. Masson Armia Hitlera 1939-1945 , Przedwsięwzięcie Galicja, Kraków-Międzyzdroje 2008
- Dariusz Jędrzejewski, Zbigniew Lalak – Niemiecka broń pancerna 1939-1945; Wydawnictwo Lampart, Warszawa, 1994, ISBN 83-902554-4-8
- Marcin Bryja – Panzerwaffe – Niemieckie wojska szybkie 1939-45; Wydawnictwo Militaria, Warszawa, 1996, ISBN 83-86209-67-4
- Janusz Ledwoch, Niemieckie wozy bojowe 1933-1945, Warszawa 1997 (wyd. Militaria), ISBN 83-86209-57-7.
- W. Schneider German tanks i world war I. The A7V and early tank development, Freiberg, 1990
- M. Reynolds:
- Synowie Rzeszy. II Korpus Pancerny SS w Normandii, Ardenach i na froncie wschodnim , Instytut wyd. Erica, Warszawa 2008
- Ludzie ze stali. I Korpus Pancrny SS w Ardenach i na froncie wscodnim , Inst. wyd. Erica, Warszawa 2008
- Stalowe piekło. I Korpus Pancerny SS w Normandii, Inst. wyd. Erica, Warszawa 2008
- B. Perrett Rycerze czarnego krzyża , Rebis, Warszawa 2008
- Kolekcja Wozy bojowe , DeAgostini Atlas, Warszawa 2000. ISBN 83-7316-295-X