ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧ (2001–14)
| ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧ (2001–14) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| ਅੱਤਵਾਦ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਯੁੱਧ ਦਾ ਹਿੱਸਾ | |||||
 | |||||
| |||||
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਯੁੱਧ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨੀ ਚਰਮਪੰਥੀ ਗੁਟ ਤਾਲਿਬਾਨ, ਅਲ ਕਾਇਦਾ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਸੰਗਠਨ ਅਤੇ ਨਾਟੋ ਦੀ ਫੌਜ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸੰਨ 2001 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਲੜਾਈ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1][2][3][4] ਇਸ ਲੜਾਈ ਦਾ ਮਕਸਦ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਿੱਟ ਕੇ ਉਥੋਂ ਦੇ ਇਸਲਾਮੀ ਚਰਮਪੰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਣਾ ਸੀ। ਇਸ ਲੜਾਈ ਦੀ ਸ਼ੁਰੁਆਤ 2001 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਕੇਂਦਰ ਉੱਤੇ ਹੋਏ ਆਤੰਕੀ ਹਮਲੇ ਦੇ ਬਾਅਦ ਹੋਈ ਸੀ। ਹਮਲੇ ਦੇ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜਾਰਜ ਵਿਲਿਅਮ ਬੁਸ਼ ਨੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਤੋਂ ਅਲ ਕਾਇਦਾ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਓਸਾਮਾ ਬਿਨ ਲਾਦੇਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜਿਸਨੂੰ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਇਹ ਕਹਿਕੇ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਲਾਦੇਨ ਦੇ ਇਸ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣ ਪੇਸ਼ ਕਰੇ ਜਿਸਨੂੰ ਬੁਸ਼ ਨੇ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਕੱਟਰਪੰਥੀ ਗੁਟਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਕਾਂਗਰਸ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਬੁਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਲੜਾਈ ਤੱਦ ਤੱਕ ਖ਼ਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚੋਂ ਚਰਮਪੰਥ ਖ਼ਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਨਾਲ ਅੱਜ ਵੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਇਸ ਗੁਟਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਜੰਗ ਲੜ ਰਹੀ ਹੈ।
ਖ਼ਾਨਾਜੰਗੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ
[ਸੋਧੋ]ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਲੜਾਈ ਦੀ ਸ਼ੁਰੁਆਤ ਸੰਨ 1978 ਵਿੱਚ ਸੋਵਿਅਤ ਸੰਘ ਦੁਆਰਾ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਹਮਲੇ ਦੇ ਬਾਅਦ ਹੋਈ। ਸੋਵਿਅਤ ਫੌਜ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਬਰਦਸਤ ਫੌਜੀ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਦਮ ਉੱਤੇ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਈ ਇਲਾਕੀਆਂ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਸੋਵਿਅਤ ਸੰਘ ਦੀ ਇਸ ਵੱਡੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਨੂੰ ਕੁਚਲਨ ਲਈ ਇਸਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਦੁਸ਼ਮਨ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲਿਆ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਸੋਵਿਅਤ ਫੌਜ ਨੂੰ ਖਦੇੜਨ ਲਈ ਸਿੱਧੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੋਵਿਅਤ ਫੌਜ ਨਾਲ ਟੱਕਰ ਨਹੀਂ ਲੈਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਦੇ ਕਈ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਆਰਥਕ ਰੂਪ ਤੋਂ ਕਮਜੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜੇਹਾਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਕੇ ਭਰਤੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸੋਵਿਅਤ ਫੌਜ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਏਜੰਸੀ ਸੀਆਈਏ ਦੁਆਰਾ ਹਥਿਆਰ ਅਤੇ ਪੈਸੇ ਉਪਲੱਬਧ ਕਰਵਾਏ ਗਏ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਮਦਦ ਨੂੰ ਅਰਬ ਦੇ ਕਈ ਅਮੀਰ ਦੇਸ਼ ਜਿਵੇਂ ਸਊਦੀ ਅਰਬ, ਇਰਾਕ, ਆਦਿ ਨੇ ਪ੍ਰਤੱਖ ਅਤੇ ਅਪ੍ਰਤਿਅਕਸ਼ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਅਤੇ ਮੁਜਾਹਿਦੀਨ ਉਪਲੱਬਧ ਕਰਵਾਏ. ਸੋਵਿਅਤ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਉੱਤੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਇਸਲਾਮ ਉੱਤੇ ਹਮਲੇ ਵਰਗਾ ਮਾਹੌਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਕਈ ਮੁਸਲਮਾਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਸੋਵਿਅਤ ਸੇਨਾਓ ਨਾਲ ਲੋਹਾ ਲੈਣ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੁਆਰਾ ਉਪਲੱਬਧ ਕਰਾਏ ਗਏ ਆਧੁਨਿਕ ਹਥਿਆਰ ਜਿਵੇਂ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਮਾਰ ਕੇ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਉੱਡਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਰਾਕੇਟ ਲਾਂਚਰ, ਹੈਂਡ ਗਰੈਨੇਡ ਅਤੇ ਏਕੇ 47 ਆਦਿ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੋਵਿਅਤ ਫੌਜ ਨੂੰ ਕੜਾ ਝੱਟਕਾ ਲੱਗਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਆਰਥਕ ਸਤਿਥੀ ਦੇ ਵਿਗੜਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੋਵਿਅਤ ਫੌਜ ਨੇ ਵਾਪਸ ਪਰਤਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਸੋਵਿਅਤ ਫੌਜ ਦੀ ਇਸ ਤਗੜੀ ਹਾਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਅਤੇ ਅਲ ਕਾਇਦੇ ਦੇ ਮੁਜਾਹਿਦੀਨਾਂ ਦਾ ਗਰਮ ਜੋਸ਼ੀ ਨਾਲ ਸਵਾਗਤ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤਾਲਿਬਾਨ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੁੱਲਾਹ ਓਮਰ ਅਤੇ ਅਲ ਕਾਇਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ੇਖ ਓਸਾਮਾ ਬਿਨ ਲਾਦੇਨ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਓਸਾਮਾ ਸਊਦੀ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਬਿਲਡਰ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬੇਹਿਸਾਬ ਦੌਲਤ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਲੜਾਈ ਦੇ ਚਲਦੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਡਿੱਗ ਗਈ ਸੀ ਜਿਸਦੇ ਕਾਰਨ ਦੁਬਾਰਾ ਚੋਣ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਸਨ ਪਰ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੱਤਾ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਸਲਾਮੀ ਧਾਰਮਿਕ ਕਾਨੂੰਨ ਸ਼ਰੀਅਤ ਲਾਗੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸਨੂੰ ਸਊਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵੀ ਸਮਰਥਨ ਦਿੱਤਾ।
ਯੁੱਧ ਦੇ ਕਾਰਨ
[ਸੋਧੋ]ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਉੱਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਹਮਲੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਦਮਨ ਕਰਨਾ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਬਣਾਉਣਾ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਚਰਮਪੰਥ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਕਰਨਾ, ਆਦਿ ਸਨ ਪਰ ਇਸਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ 2001 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਵਰਲਡ ਟ੍ਰੇਡ ਸੈਂਟਰ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਆਰੋਪੀ ਓਸਾਮਾ ਬਿਨ ਲਾਦੇਨ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸੰਗਠਨ ਅਲ ਕਾਇਦਾ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨਾ ਸੀ।
ਯੁੱਧ ਦੀਆਂ ਖਾਸ ਲੜਾਈਆਂ
[ਸੋਧੋ]ਯੁੱਧ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦੇ ਕੁੱਝ ਹੀ ਸਮਾਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਹੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਭਿਆਨਕ ਅਤੇ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਲੜਾਈਆਂ ਹੋਈਆਂ। ਇਹ ਲੜਾਈਆਂ ਤਾਲਿਬਾਨ ਅਤੇ ਨੋਰਥਰਨ ਅਲਾਇੰਸ ਦੇ ਵਿੱਚ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਅਤੇ ਨਾਟੋ ਸੇਨਾ ਦੇ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਅਲ ਕਾਇਦਾ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਜੁਡ਼ੇ ਸੰਗਠਨ ਅਤੇ ਨਾਟੋ ਫੌਜ ਅਤੇ ਨੋਰਥਰਨ ਅਲਾਇੰਸ ਦੀ ਸਾਂਝੀ ਟੁਕੜੀਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੋਈ। ਇਹਨਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਲੜਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਓਸਾਮਾ ਜਾਂ ਮੁੱਲਾਹ ਓਮਰ ਨੇ ਕਦੇ ਪ੍ਰਤੱਖ ਰੂਪ ਨਾਲ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਲਿਆ।
ਕਿਲਾ-ਏ-ਜੰਗੀ ਦੀ ਲੜਾਈ
[ਸੋਧੋ]ਕਿਲਾ-ਏ-ਜੰਗੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਲੜੀ ਗਈ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕਿ ਸਭਤੋਂ ਵੱਡੀ ਲੜਾਈਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਨਾਟੋ ਫੌਜ ਦੀ ਸਾਥੀ ਨੋਰਥਰਨ ਅਲਾਇੰਸ ਨੇ ਕਈ ਤਾਲਿਬਾਨ ਲੜਾਕਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਲਾ-ਏ-ਜੰਗੀ ਨਾਮਕ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਆਤਮਸਮਰਪਣ ਦੇ ਲਈ ਬੁਲਾਇਆ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਕਿਲੇ ਵਿੱਚ ਆਕੇ ਆਪਣੇ ਕੁੱਝ ਹਥਿਆਰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਲੁਕਾ ਲਿਆ। ਨੋਰਥਰਨ ਅਲਾਇੰਸ ਦੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਸਾਰੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਲੜਾਕਿਅਨ ਛੱਡਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬੰਦ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਕਰ ਲਿਆ। ਕਈ ਘੰਟੀਆਂ ਤੱਕ ਕੈਦ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਹਨਾਂ ਸਾਰੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਲੜਾਕਿਆਂ ਦਾ ਮਨੋਬਲ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਛਿਪਾਏ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਕਿਲੇ ਵਿੱਚ ਨਾਰਥਰਨ ਅਲਾਇੰਸ ਦੇ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਅਮਰੀਕੀ ਏਜੰਸੀ ਸੀਆਈਏ ਦੇ ਏਜੰਟ ਜਾਨੀ ਮਿਚੇਲ ਸਪੇਨ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਲੋਕ ਕੁੱਝ ਸਮਝ ਪਾਂਦੇ ਤੱਦ ਤੱਕ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਕਈ ਸਿਪਾਹੀ ਕਿਲੇ ਦੇ ਦੂੱਜੇ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਅਮਰੀਕੀ ਸੰਪਾਦਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਨ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਧਮਾਕਿਆਂ ਅਤੇ ਗੋਲਿਆਂ ਦੀ ਅਵਾਜ ਨੇ ਚੌਂਕਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਗੋਲੀ ਬਾਰੀ ਵਿੱਚ ਸੀਆਈਏ ਦੇ ਏਜੰਟ ਜਾਨੀ ਮਿਚੇਲ ਸਪੇਨ ਨੂੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਜਾਣੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਪਹਿਲੇ ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਹਮਲਾ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਵੀਭਤਸ ਹੋ ਗਿਆ ਤੱਦ ਅਮਰੀਕੀ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਗਈ ਅਤੇ ਥਲ ਫੌਜ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਲੜਾਈ 7 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਚੱਲੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ 96 ਤਾਲਿਬਾਨ ਲੜਾਕੇ ਬਚੇ ਅਤੇ 50 ਨੋਰਥਰਨ ਅਲਾਇੰਸ ਦੇ ਸਿਪਾਹੀ ਮਾਰੇ ਗਏ।
ਟੋਰਾ ਬੋਰਾ ਦੀ ਲੜਾਈ
[ਸੋਧੋ]12 ਦਸੰਬਰ 2001 ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜੀ ਟੁਕੜੀਆਂ ਨੇ ਟੋਰਾ ਬੋਰਾ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਉੱਤੇ ਹਵਾ ਫੌਜ ਦੇ ਨਾਲ ਹਮਲੇ ਕੀਤਾ। ਅਮਰੀਕੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਟੋਰਾ ਬੋਰਾ ਵਿੱਚ ਓਸਾਮਾ ਦੇ ਛਿਪੇ ਹੋਣ ਦੀ ਖਬਰ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਇਸ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ ਟੋਰਾ ਬੋਰਾ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਉੱਤੇ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਥਾਨ ਫੌਜ ਦੀਆਂ ਟੁਕੜੀਆਂ ਨੇ ਟੋਰਾ ਬੋਰਾ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਉੱਤੇ ਚੜਾਈ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਇਹ ਲੜਾਈ 17 ਦਿਸੰਬਰ ਤੱਕ ਚੱਲੀ। ਓਸਾਮਾ ਦੇ ਟੋਰੇ ਬੋਰਾ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਘੁਮਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਜਾਰੀ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜੋ ਓਸਾਮਾ ਦੇ ਉਹਨਾਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਛਿਪੇ ਹੋਣ ਦਾ ਸਭਤੋਂ ਬਵੱਡਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਸੀ। ਪਰ ਇਹ ਹਮਲਾ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ ਕਿਉਂਕਿ ਓਸਾਮਾ ਇਸ ਹਮਲੇ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੀਮਾ ਪਾਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਭੱਜ ਨਿਕਲਿਆ ਸੀ। ਲੇਕਿਨ ਇਸ ਹਮਲੇ ਕੇਬਾਦ ਟੋਰਾ ਬੋਰਾ ਦੀ ਪਹਾੜੀਆਂ ਉੱਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।
ਯੁੱਧ ਦੀ ਵਰਤਮਾਨ ਸਤਿਥੀ
[ਸੋਧੋ]ਲੜਾਈ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ 10 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਵੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਈ ਇਲਾਕੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਤੰਕੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਨਾਟੋ ਸੇਨਾ ਦੇ ਅਫਗਾਨ ਉੱਤੇ ਹਮਲੇ ਦੇ ਬਾਅਦ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੂੰ ਸੱਤਾ ਨਾਲੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਫਿਰ ਵਲੋਂ ਲੋਕਤਾਂਤਰਿਕ ਰੂਪ ਨਾਲ ਚੋਣ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੋਕਤਾਂਤਰਿਕ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੁਆਤ ਹੋਈ। ਪਰ ਅੱਜ ਵੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਈ ਇਲਾਕੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਅਤੇ ਅਲ ਕਾਇਦਾ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ੇ ਸੰਗਠਨ ਸਰਗਰਮ ਹਨ ਅਤੇ ਸਮਾਂ ਸਮੇਂਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਈ ਇਲਾਕੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਤੰਕੀ ਹਮਲੇ ਕਰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ਾਂਤਿ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਬਨਾਏ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਨਾ ਹੀ ਕੇਵਲ ਨਾਟੋ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਸੇਨਾ ਨੇ ਸਗੋਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇੱਕ ਆਜਾਦ ਗੁਟ ਜਿਨੂੰ ਨੋਰਥਰਨ ਅਲਾਇੰਸ ਦੇ ਨਾਮ ਵਲੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਨੇ ਵੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਸਾਥ ਦਿੱਤਾ।
ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਦੀ ਵਾਪਸੀ
[ਸੋਧੋ]2 ਮਈ 2011 ਵਿੱਚ ਅਲ ਕਾਇਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਓਸਾਮਾ ਬਿਨ ਲਾਦੇਨ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਦੇ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨਾਲੋਂ ਹਟਣ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅਫਗਾਨ ਫੌਜ ਦਾ ਵੀ ਗਠਨ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ। 22 ਜੂਨ 2011 ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਰਾਕ ਓਬਾਮਾ ਨੇ ਵਾਇਟ ਹਾਉਸ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਬਰਾਕ ਓਬਾਮਾ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ਉੱਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਸ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਕਿ ਜਗ੍ਹਾ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਓਬਾਮਾ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਸੰਨ 2011 ਤੱਕ 10,000 ਫੌਜੀ ਟੁਕੜੀਆਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਸੱਦ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ 2012 ਦੀਆਂ ਗਰਮੀਆਂ ਤੱਕ 23,000 ਟੁਕੜੀਆਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਸੱਦ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਸੰਨ 2014 ਤੱਕ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਅਫਗਾਨ ਫੌਜ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹੁਣੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਲੜਾਈ ਖ਼ਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ * "U.S. War in Afghanistan: 1999–Present". cfr.org. Council on Foreign Relations. 2014. Archived from the original on 2 ਮਾਰਚ 2015. Retrieved 21 February 2015.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help)- "U.S. War in Afghanistan". NBCNews.com. NBC News Digital. 2015. Retrieved 21 February 2015.
- Lamothe, Dan (6 January 2015). "This new graphic shows the state of the U.S. war in Afghanistan". Washington post. Retrieved 21 February 2015.
- Matt Doeden; Blake Hoena (1 January 2014). War in Afghanistan: An Interactive Modern History Adventure. Capstone. p. 2. ISBN 978-1-4765-5221-7.
- Michael Cox; Doug Stokes (9 February 2012). US Foreign Policy. Oxford University Press. p. 140. ISBN 978-0-19-958581-6.
- Robert M. Cassidy (PhD) (2004). Peacekeeping in the Abyss: British and American Peacekeeping Doctrine and Practice After the Cold War. Greenwood Publishing Group. p. 243. ISBN 978-0-275-97696-5.
- ↑ David P. Auerswald; Stephen M. Saideman (5 January 2014). NATO in Afghanistan: Fighting Together, Fighting Alone. Princeton University Press. pp. 87–88. ISBN 978-1-4008-4867-6.
- ↑ Peter Dahl Thruelsen, From Soldier to Civilian: DISARMAMENT DEMOBILISATION REINTEGRATION IN AFGHANISTAN, DIIS REPORT 2006:7, 12, supported by Uppsala Conflict Database Project, Uppsala University.
- ↑ Darlene Superville and Steven R. Hurst. "Updated: Obama speech balances Afghanistan troop buildup with exit pledge". cleveland.com. Associated Press. and Arkedis, Jim (23 October 2009). "Why Al Qaeda Wants a Safe Haven". Foreign Policy. Archived from the original on 14 ਜੁਲਾਈ 2014. Retrieved 13 June 2014.
{{cite news}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help)