Moderne vijfkamp op de Olympische Zomerspelen
De moderne vijfkamp is een van de sporten die op de Olympische Zomerspelen worden beoefend.
De moderne vijfkamp (schermen, zwemmen, paardrijden, hardlopen en schieten) is uitgevonden door Pierre de Coubertin, vader van de moderne Olympische Spelen. Op de veertiende vergadering van het Internationaal Olympisch Comité (IOC), in 1911 in Boedapest, verklaarde de Coubertin "de Heilige Geest van de sport heeft mijn collega's verlicht en ze hebben een competitie aanvaard waaraan ik groot belang hecht." De geschiedenis van de vijfkamp is dus nauw verweven met die van de Spelen; tot aan de oprichting van de Union internationale de pentathlon moderne (UIPM) in 1948 werd de sport zelfs rechtstreeks beheerd door het IOC.[1]
De sport stond voor het eerst op het programma van de Olympische Spelen van 1912 met het onderdeel mannen individueel en deze stond vanaf toen op elke editie op het programma. Op de elf edities van 1952-1992 stond het onderdeel mannen team als tweede onderdeel op het programma. Vanaf 2000 werd het onderdeel vrouwen individueel het tweede onderdeel op het programma.
De latere generaal George Patton werd vijfde in 1912; ironisch genoeg was het schieten zijn zwakste onderdeel. De moderne vijfkamp heeft altijd een bijzondere aantrekkingskracht uitgeoefend op militaire atleten, en het was pas in 1952 dat een niet-militair (Lars Hall) goud won.[1]
De moderne vijfkamp staat als Olympische sport ter discussie omdat het door velen als esoterisch wordt ervaren, en omdat het moeilijk weer te geven is op televisie.[1]
Onderdelen
[bewerken | brontekst bewerken]Onderdeel | 12 | 20 | 24 | 28 | 32 | 36 | 48 | 52 | 56 | 60 | 64 | 68 | 72 | 76 | 80 | 84 | 88 | 92 | 96 | 00 | 04 | 08 | 12 | 16 | 20 | 24 | Totaal |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Mannen individueel | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 26 |
Vrouwen individueel | • | • | • | • | • | • | • | 7 | |||||||||||||||||||
Afgevoerd onderdeel | |||||||||||||||||||||||||||
Mannen team | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | 11 | |||||||||||||||
Totaal | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 44 |
Medailles
[bewerken | brontekst bewerken]De Hongaar András Balczó is de 'succesvolste medaillewinnaar' in de moderne vijfkamp, hij won drie gouden en twee zilveren medailles. De Sovjetrus Pavel Lednjov behaalde met zeven medailles (2-2-3) de meeste olympische medailles. Bij de vrouwen is er bij de vijf deelnames nog geen meervoudige medaillewinnares.
Over alle onderdelen
[bewerken | brontekst bewerken]Onderstaande tabel geeft de top van meervoudige medaillewinnaars over alle onderdelen bij de moderne vijfkamp weer.
NOC | Olympiër | Jaren | Totaal | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | HUN | András Balczó | 1960-1972 | 3 | 2 | 0 | 5 | individueel, team |
2 | URS | Pavel Lednjov | 1968-1980 | 2 | 2 | 3 | 7 | individueel, team |
3 | URS | Igor Novikov | 1956-1964 | 2 | 2 | 0 | 4 | individueel, team |
4 | SWE | Lars Hall | 1952-1956 | 2 | 1 | 0 | 3 | individueel, team |
ITA | Daniele Masala | 1984-1988 | 2 | 1 | 0 | 3 | individueel, team | |
URS | Anatoli Starostin | 1980-1992 | 2 | 1 | 0 | 3 | individueel, team | |
7 | HUN | Ferenc Török | 1964-1968 | 2 | 0 | 1 | 3 | individueel, team |
TCH CZE |
János Martinek | 1988-1996 | 2 | 0 | 1 | 3 | individueel, team | |
9 | HUN | Ferenc Németh | 1960 | 2 | 0 | 0 | 2 | individueel, team |
POL | Arkadiusz Skrzypaszek | 1992 | 2 | 0 | 0 | 2 | individueel, team | |
RUS | Andrei Moiseev | 2004-2008 | 2 | 0 | 0 | 2 | individueel | |
12 | ITA | Carlo Massullo | 1984-1992 | 1 | 2 | 2 | 5 | individueel, team |
13 | SWE | Bo Lindman | 1924-1932 | 1 | 2 | 0 | 3 | individueel |
URS | Boris Onischtschenko | 1968-1972 | 1 | 2 | 0 | 3 | individueel, team | |
15 | HUN | Imre Nagy | 1960-1964 | 1 | 1 | 1 | 3 | individueel, team |
Op één onderdeel
[bewerken | brontekst bewerken]Vier mannen wonnen drie of meer medailles op één onderdeel. Van de mannen die twee keer een medaille wonnen zijn Lars Hall en Andrei Moiseev de enigen die twee gouden medailles wonnen.
3 of meer medailles | ||||
---|---|---|---|---|
NOC | Olympiër | Jaren | Medailles | Onderdeel |
SWE | Bo Lindman | 1924, 1928, 1932 | individueel | |
URS | Igor Novikov | 1956, 1960, 1964 | team | |
HUN | András Balczó | 1960, 1968, 1972 | team | |
URS | Pavel Lednjov | 1968, 1972, 1976, 1980 1968, 1972, 1980 |
|
individueel team |
2x goud | ||||
SWE | Lars Hall | 1952, 1956 | individueel | |
RUS | Andrei Moiseev | 2004, 2008 | individueel |
Medaillespiegel
[bewerken | brontekst bewerken]N.B. Medaillespiegel is bijgewerkt tot en met de Olympische Spelen van 2024.
Plaats | Land | NOC | Goud | Zilver | Brons | Totaal |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Hongarije | HUN | 10 | 8 | 6 | 24 |
2 | Zweden | SWE | 9 | 7 | 5 | 21 |
3 | Sovjet-Unie | URS | 5 | 5 | 5 | 15 |
4 | Groot-Brittannië | GBR | 4 | 2 | 3 | 9 |
5 | Rusland | RUS | 4 | 1 | 0 | 5 |
6 | Polen | POL | 3 | 0 | 1 | 4 |
6 | Italië | ITA | 2 | 2 | 4 | 8 |
8 | Duitsland | GER | 2 | 0 | 1 | 3 |
9 | Litouwen | LTU | 1 | 3 | 1 | 5 |
10 | Egypte | EGY | 1 | 1 | 0 | 2 |
11 | Tsjechië | CZE | 1 | 0 | 1 | 2 |
12 | Australië | AUS | 1 | 0 | 0 | 1 |
Kazachstan | KAZ | 1 | 0 | 0 | 1 | |
14 | Verenigde Staten | USA | 0 | 6 | 3 | 9 |
15 | Finland | FIN | 0 | 1 | 4 | 5 |
16 | Frankrijk | FRA | 0 | 1 | 2 | 3 |
17 | Gezamenlijk team | EUN | 0 | 1 | 1 | 2 |
Tsjecho-Slowakije | TCH | 0 | 1 | 1 | 2 | |
19 | China | CHN | 0 | 1 | 0 | 1 |
Letland | LAT | 0 | 1 | 0 | 1 | |
Japan | JPN | 0 | 1 | 0 | 1 | |
Oekraïne | UKR | 0 | 1 | 0 | 1 | |
23 | Wit-Rusland | BLR | 0 | 0 | 2 | 2 |
Zuid-Korea | KOR | 0 | 0 | 2 | 2 | |
25 | Brazilië | BRA | 0 | 0 | 1 | 1 |
Mexico | MEX | 0 | 0 | 1 | 1 | |
Totaal | 44 | 44 | 44 | 132 |