Марионетска држава

Марионетска држава, марионетски режим или марионетска влада^[1] ― држава која де јуре е независна, но де факто целосно е контролирана од друга држава и се покорува на нејзините наредби.^[2]

Одлики

Марионетската држава ги има сите одлики на независна држава (како име, знаме, химна, устав, законски кодекс, мото и влада), но во суштина таа е орган на друга држава кој ја основа,^[3] спонзорира или на друг начин ја контролира владата на марионетската држава („марионетска влада“). Меѓународното право не го признава легитимитетот на окупираните марионетски држави.^[4]

Марионетските држави можат да престанат да бидат такви преку:

воен пораз на државата „господар“ (како во Европа и Азија во 1945),
приклучување во главната држава (како во раниот Советски Сојуз),
револуција, особено како резултат на повлекување на странските окупаторски сили (како во Авганистан во 1992 година), или
постигнување независност преку методи на градење држава (особено преку деколонизација).

Терминологија

Терминот е метафора во која државата или владата се споредува со марионета контролирана од куклар кој ги влече конците.^[5] Терминот „марионетска влада“ прв пат бил употребен во 1884 година, и се однесувал на Египетскиот кедиват.^[6]

Примери

19-ти век

Батависката Република е основана во Холандија под француска револуционерна заштита. Во Источна Европа, Франција основала полска држава-клиент - Војводството Варшава.

Во текот на 1836 година, граѓаните од САД на кои им било дозволено да живеат во мексиканската држава Тексас, се побуниле против мексиканската влада и ја формирале Република Тексас, поддржана од САД. Државата постоела помалку од 10 години (од 14 мај 1836 до 29 декември 1845 година) и подоцна била припоена кон Соединетите Американски Држави.

Во 1810 година, граѓаните на САД кои живееле на шпанска територија ја прогласиле областа од реката Мисисипи до денешната држава Флорида за независна држава. Била позната како Република Западна Флорида, и траела само 10 недели по што била анексирана од САД.

Во 1896 година Британија основала држава во Занзибар .

Прва светска војна

Кралство Полска (1916–1918) - Централните сили ја окупирале руската Конгресна Полска во 1915 година, а во 1916 година Германското Царство и Австроунгарија ја создале Полската монархија за полесно да ги искористат окупираните територии и да ги мобилизираат Полјаците против Русите.
Кралство Литванија (1918) – по поразот на Русија и територијалните отстапки од Договорот од Брест-Литовск, Германците го основале Кралството Литванија. Меѓутоа, по поразот на Германија, таа станала независна република.
Војводството Курланд и Семигалија (1918) - во 1915 година, царските германски сили ја окупираа руската гувернација Курланд и Брест-Литовскискиот договор стави крај на војната на исток, а локалните балтички Германци од тој дел го основале Војводството под германската круна. од тој дел на Обер Ост , со заедничко враќање на цивилната администрација во корист на војската. Оваа земја многу брзо се спои со Балтичкото војводство и териториите окупирани од Германија на Руската империја во Ливонија и Естонија, во мултиетничко Обединето Балтичко Војводство
Привремената национална влада на Југозападен Кавказ и Привремената влада на Западна Тракија биле привремени републики основани од турските малцинства во Тракија и Кавказ, откако Отоманската империја ги загубила своите земји во овие региони.^[7]

Силите на оската во Втората светска војна

Царска Јапонија

За време на јапонскиот царски период, а особено за време на Тихоокеанската војна (чии делови се сметаат за тихоокеанско боиште од Втората светска војна ), јапонскиот режим основал многу зависни држави.

Манџукуо (1932–1945), формиран во Манџурија под водство на последниот кинески цар, Пу Ји.
Автономната влада од Северен Шанкси (1937-1939), била формирана на 15 октомври 1937 година во северниот дел од Шанкси со главен град Датонг.
Автономната влада на Јужна Чахар (1937-1939), беше формирана во Јужен Чахар со главен град Калган (денешен Жанџијаку ) на 4 септември 1937 година. создаде Менџијанг.
Монголска воена влада (1936-1937) како и Монголската обединета автономна влада (1937-1939) во Внатрешна Монголија.
Менгѓанг, формирана во Внатрешна Монголија на 12 мај 1936 година, како Монголска воена влада (蒙古軍政府) во октомври 1937 година била преименувана во Монголска обединета автономна влада (蒙古聯盟自治政府).
Автономен совет на Источен Хебеј - држава во североисточна Кина помеѓу 1935 и 1938 година.
Влада на Големиот пат (Дадао) (Шангај 1937–1940) – краткотраен режим со седиште во Шангај.
Реформирана влада на Република Кина - Првиот режим воспоставен во Нанџинг по битката кај Нанџинг. Подоцна се споила со привремената влада на Кина.
Привремена влада на Кина (14 декември 1937 година - 30 март 1940 година)
Реорганизирана националистичка влада на Република Кина (30 март 1940 – 1945) – Основана во Нанџинг под раководство на Ванг Џингвеј.
Држава Бурма (Бурма , 1942–1945) – Шеф на државата: Ба Мав.
Втора Филипинска Република (1943–1945) – влада предводена од Хосе Лорел како претседател.
Привремена влада на слободна Индија (1943–1945) - формирана во Сингапур во октомври 1943 година од Субас Чандра Босе.
Царство Виетнам (виетнамски: Đế quốc Việt Nam, Hán tự: 帝國越南) (март–август 1945)
Кралство Камбоџа (Камбоџа, март-август 1945) - режим на кралот Нородом Сиханоук со синот Нгок Тан како премиер по прогласувањето независност од Франција.
Кралство Лаос - режим на кралот Сисаванг Вонг по прогласувањето независност од Франција.

Нацистичка Германија и фашистичка Италија

Неколку европски влади под доминација на Германија и Италија за време на Втората светска војна се опишани како „марионетски режими“.

Постојни држави во сојуз со Германија и Италија

Влада на национално единство (1944–1945) – Унгарски пронацистички режим на премиерот Ференц Шаласи

Постојни држави под германска или италијанска власт

Албанија под нацистичка Германија (1943–1944) - Германците ја окупирале Албанија откако Италија се повлекла од војната во 1943 година и Ибрахим Беј Бичаку станал премиер за време на нацистите.
Вишиевска Франција (1940–1942/4) – Француски режим чело со Филип Петен со ограничена автономија од 1940 до 1942 година, и во голема мера зависен од Германија.
Монако (1942–1944) – Во 1943 година, италијанската армија го нападнала и го окупирала Монако, формирајќи фашистичка администрација. По падот на Мусолини во Италија, германската војска го окупирала Монако и започнала со депортација на еврејското население.

Нови држави формирани за да ги одразат националните аспирации

Словачка Република под раководство на Словачката народна партија (1939–1945) - Словачката народна партија била клерофашистичко националистичко движење поврзано со Римокатоличката црква. Монсињор Јозеф Тисо станал претседател на номинално независната Словачка.
Независна Држава Хрватска (1941–1945) – Независната Држава Хрватска (НДХ) била германски и италијански марионетски режим. На хартија, НДХ била кралство под кралот Томислав II од Савојската династија. Формирана по инвазијата на Југославија, Независната Држава Хрватска била предводена од хрватскиот фашистички водач Анте Павелиќ. Ја контролирала цела или поголем дел од Хрватска, Босна и Херцеговина, делови од Србија и делови од Словенија. Владата се потпираше на германската поддршка во поголемиот дел од своето постоење.

Држави и влади под контрола на Германија и Италија

Грчка држава (1941–1944) – Грчката државна администрација на чело со Георгиос Цолакоглу, Константинос Логотетопулос и Јоанис Ралис.
Влада за национален спас (1941–1944) – Владата на генералот Милан Недиќ била германски марионетски режим која дејствувала на територијата на Србија за време на окупацијата на Србија од Оската.
Република Локот, Русија (1941–1943) - Локотската Самоуправа била полуавтономна област во Русија окупирана од нацистите кои воспоставиле колаборационистичка администрација на чело со Константин Воскобоиник и Бронислав Камински.
Белоруска Централна Рада (1943–1944) - Белорускиот Централен Совет (Biełaruskaja Centralnaja Rada) била влада на Белорусија од 1943 до 1944 година .
Норвешката Национална Влада на чело со Квислинг (1942–1945) – Норвешкиот прогермански фашист Видкун Квислинг се обидел да изврши државен удар против норвешката влада за време на германската инвазија на 9 април 1940 година, но за премиер бил назначен на 1 февруари 1942 година.
Република Зуев (1941–1944) бил автономен регион во Белорусија окупиран од нацистите.

Поврзано

Наводи

↑ Morgan Shuster. „The Strangling of Persia: A Story of European Diplomacy and Oriental Intrigue“. стр. 221.
↑ Compare: Marek, Krystyna (1954). Identity and Continuity of States in Public International Law. Library Droz. стр. 178. ISBN 9782600040440. [...] an allegedly independent, but 'actually' dependent, i.e. puppet State [...].
↑ Raič, David (2002). Statehood and the Law of Self-Determination. Kluwer Law International. стр. 81. ISBN 90-411-1890-X. Посетено на 13 September 2017. In most cases, puppet States are created by the occupant during occupation of a State, for the purpose of circumventing the former's international responsibility regarding the violation of the rights of the occupied State.
↑ Lemkin, Raphaël (2008) [1944]. Axis Rule in Occupied Europe: Laws of Occupation, Analysis of Government, Proposals for Redress. The Lawbook Exchange, Ltd. стр. 11. ISBN 978-1-58477-901-8. Посетено на 30 June 2019. The creation of puppet states or of puppet governments does not give them any special status under international law in the occupied territory. Therefore the puppet governments and puppet states have no greater rights in the occupied territory than the occupant himself. Their actions should be considered as actions of the occupant and hence subject to the limitations of the Hague Regulations.
↑ Shapiro, Stephen (2003). Ultra Hush-hush. Annick Press. стр. 38. ISBN 1-55037-778-7. Puppet state: a country whose government is being controlled by the government of another country, much as a puppeteer controls the strings on a marionette
↑ Harper, Douglas. „puppet (n.)“. Online Etymology Dictionary. Посетено на 1 June 2014.
↑ Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)

[Shuster-1] Morgan Shuster. „The Strangling of Persia: A Story of European Diplomacy and Oriental Intrigue“. стр. 221.

[Marek-2] Compare: Marek, Krystyna (1954). Identity and Continuity of States in Public International Law. Library Droz. стр. 178. ISBN 9782600040440. [...] an allegedly independent, but 'actually' dependent, i.e. puppet State [...].

[Raic2002-3] Raič, David (2002). Statehood and the Law of Self-Determination. Kluwer Law International. стр. 81. ISBN 90-411-1890-X. Посетено на 13 September 2017. In most cases, puppet States are created by the occupant during occupation of a State, for the purpose of circumventing the former's international responsibility regarding the violation of the rights of the occupied State.

[Lemkin2008-4] Lemkin, Raphaël (2008) [1944]. Axis Rule in Occupied Europe: Laws of Occupation, Analysis of Government, Proposals for Redress. The Lawbook Exchange, Ltd. стр. 11. ISBN 978-1-58477-901-8. Посетено на 30 June 2019. The creation of puppet states or of puppet governments does not give them any special status under international law in the occupied territory. Therefore the puppet governments and puppet states have no greater rights in the occupied territory than the occupant himself. Their actions should be considered as actions of the occupant and hence subject to the limitations of the Hague Regulations.

[5] Shapiro, Stephen (2003). Ultra Hush-hush. Annick Press. стр. 38. ISBN 1-55037-778-7. Puppet state: a country whose government is being controlled by the government of another country, much as a puppeteer controls the strings on a marionette

[etymoline-6] Harper, Douglas. „puppet (n.)“. Online Etymology Dictionary. Посетено на 1 June 2014.

[Sirin-7] Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]