Грчка војна за независност

Грчка војна за независност
	Дел од Војни за независност
Датум	21 февруари 1821 – 12 септември 1829 ; (8 години, 6 месеци и 3 недели)
Место	Балкански Полуостров (главно во Грција) и егејско Море.
Исход	Грчка победа: Независност на Грција; Создавање на Првата Грчка Република (1822–1832); Почеток на Руско-турската војна (1828-1829); Лондонски протокол; Договор од Цариград; Создавање на Кралството Грција (1832); Почеток на Првата Египетско-османлиска војна; Автономија на Кнежевството Самос (1834); Османлиската империја ја признава Грција;
Завојувани страни
Грчки револуционери; (Само во Битката кај Наварино) Обединетото Кралство; Франција; Руско Царство;	Османлиско Царство; ; (Само во поморски битки) Вилает Тунис;
Команданти и водачи
Александар Ипсилантис; Теодорос Колокотронис; Димитрис Плапутас; георгиос Караискакис †; Константин Канарис; Андреас Вокос Миаулис; Јанис Макријанис; Александар Маврокоедатос; Марко Бочвар †; Филхелени: ; Лорд Бајрон	Султан Махмуд II; Омар Вриони; Махмуд Драмали Паша †; Решид Мехмед Паша; Ибрахим Паша

Грчката војна за независност, исто така позната како грчка револуција (грчки: Ελληνική Επανάσταση, elliniki Epanastasi; отомански: يونان عصياني Yunan İsyanı) претставува успешна војна за независност предводена од страна на грчките револуционери помеѓу 1821 и 1830 година, со помош на неколку европски земји, против Османлиското Царство, кои пак биле помагани од страна на нивните вазалства Египет и Тунис.

Заднина

По распаѓањето на Византија и заземањето на Цариград од страна на Отоманското Царство, голем број на Грци се нашле под османлиска власт. Во тоа време, избувнале неколку револти од страна на Грците чија цел била добивањето на независност. Тајната грчка националистичка организација наречена "Пријателско општество" била основана во Одеса во 1814 година. Членовите на организацијата планирале кревање на востание со поддршка на богатите грчки егзилски заедници во Велика Британија и САД. Тие, исто така, добиле поддршка во Западна Европа, како и од Русија. Организацијата ја поддржувал и Јоанис Каподистријас, кој бил руски министер за надворешни работи. Тој станал водач на востанието. На 25 март (сега Ден на Независноста на Грција) 1821 година, православниот епископ Германос од Патра го означил почетокот на востанието.^[2]^[3]

Почеток и тек на востанието

Востанието било застапено во цела Грција, вклучително и делови во Македонија, Крит и Кипар. Некои од првите грчки активности биле преземени против невооружените отомански населени места. Околу 40% од турските и албанските муслимански жители на Пелопонез непосредно биле убиени, а останатите биле депортирани.^[4]

Османлиите наскоро, како одмазда, го масакрирале грчкото население на Хиос и други градови. Овие настани предизвикале дополнителни симпатии на Западна Европа кон грчкото ослободително движење, иако некои се сомневале во руската позадина на востанието. Грчките востаници немале можност да создадат привремена влада на веќе ослободените делови на земјата. Војните продолжиле во 1825 година, кога османлискиот султан испратил огромна војска од Египет.

Странска интервенција против Османлиите

*Поморската Битка кај Наварино* од Амбруаз Луи Гарнере (1827).

По смртта на поетот Лорд Бајрон во 1824 година, западните сили увидиле дека е крајно време за нивна интервенција. Во октомври 1827 година, британските, француските и руските флоти, по иницијатива на локалните команданти, ја поразиле отоманската флота во Битката кај Наварино. Ова било одлучувачки момент во војна за независност на Грција. Во октомври 1828, француските војници пристигнале на Пелопонез во знак на поддршка. Под нивна заштита, Грците успеале да ја создадат владата.

Така, на 11 мај 1832 година, Грција конечно била признаена како суверена држава. Јоанис Каподистријас, кој бил шеф на непризнаена Грција од 1828 година, бил убиен во октомври 1831 година. За да се спречи натамошното експерименти во републиканската влада, западните сили инсистирале земјата да стане монархија. Така, Отон I Грчки бил избран за првиот монарх на земјата.

Наводи

↑ Белешка: Грција официјално го прифатила Грегоријанскиот календар на 16 февруари 1923 (кој станал 1 март). Сите датуми пред тоа, освен ако не се посебно назначени се по стар стил.
↑ „Greek Independence Day“. www.britannica.com. Посетено на 2009-09-09. The Greek revolt was precipitated on 25 март 1821, when Bishop Germanos of Patras raised the flag of revolution over the Monastery of Agia Lavra in the Peloponnese. The cry “Freedom or Death” became the motto of the revolution. The Greeks experienced early successes on the battlefield, including the capture of Athens in June 1822, but infighting ensued.
↑ McManners, John (2001). The Oxford illustrated history of Christianity. Oxford University Press. стр. 521-524. ISBN 0192854399. The Greek uprising and the church. Bishop Germanos of old Patras blesses the Greek banner at the outset of the national revolt against the Turks on 25 март 1821. The solemnity of the scene was enhanced two decades later in this painting by T. Vryzakis….The fact that one of the Greek bishops, Germanos of Old Patras, had enthusiastically blessed the Greek uprising at the onset (25 март 1821) and had thereby helped to unleash a holy war, was not to gain the church a satisfactory, let alone a dominant, role in the new order of things.
↑ Jelavich, p. 217.

[1] Белешка: Грција официјално го прифатила Грегоријанскиот календар на 16 февруари 1923 (кој станал 1 март). Сите датуми пред тоа, освен ако не се посебно назначени се по стар стил.

[2] „Greek Independence Day“. www.britannica.com. Посетено на 2009-09-09. The Greek revolt was precipitated on 25 март 1821, when Bishop Germanos of Patras raised the flag of revolution over the Monastery of Agia Lavra in the Peloponnese. The cry “Freedom or Death” became the motto of the revolution. The Greeks experienced early successes on the battlefield, including the capture of Athens in June 1822, but infighting ensued.

[3] McManners, John (2001). The Oxford illustrated history of Christianity. Oxford University Press. стр. 521-524. ISBN 0192854399. The Greek uprising and the church. Bishop Germanos of old Patras blesses the Greek banner at the outset of the national revolt against the Turks on 25 март 1821. The solemnity of the scene was enhanced two decades later in this painting by T. Vryzakis….The fact that one of the Greek bishops, Germanos of Old Patras, had enthusiastically blessed the Greek uprising at the onset (25 март 1821) and had thereby helped to unleash a holy war, was not to gain the church a satisfactory, let alone a dominant, role in the new order of things.

[4] Jelavich, p. 217.

[1]

[2]

[3]

[4]