ნაპოლი (საფეხბურთო კლუბი)

ნაპოლი

სრული სახელი	Società Sportiva Calcio Napoli S.p.A
მეტსახელი	აძური (Azzurri), პართენოპეელები (Partenopei)
დაარსდა	25 აგვისტო, 1926 (1926-08-25)
სტადიონი	დიეგო არმანდო მარადონა ნეაპოლი, იტალია (ტევადობა: 54 726)
პრეზიდენტი	აურელიო დე ლაურენტისი
მწვრთნელი	ანტონიო კონტე
კაპიტანი	ჯოვანი დი ლორენცო
ლიგა	სერია A
2023–24	მე-10
საიტი	ოფიციალური საიტი
ძირითადი ფორმა რეზერვის ფორმა მესამე ფორმა

საფეხბურთო კლუბი ნაპოლი (იტალ. Società Sportiva Calcio Napoli) — იტალიური საფეხბურთო კლუბი ქალაქ ნეაპოლიდან. ჩამოყალიბდა 1926 წლის 25 აგვისტოს. ასპარეზობს იტალიის სერია A-ში. იტალიის სამგზის ჩემპიონი, იტალიის თასის ექვსგზის, იტალიის სუპერთასის ორგზის და უეფა-ს თასის მფლობელი. 2016 წლის იანვარში უეფა-მ „ნაპოლი“ დაასახელა ევროპის მე-7 და იტალიის მე-2 საუკეთესო კლუბად. კლუბის საშინაო სტადიონია „დიეგო არმანდო მარადონა“.

დაარსების დღიდან კლუბმა რამდენიმეჯერ შეიცვალა სახელწოდება. თავდაპირველად იწოდებოდა როგორც „Associazione Calcio Napoli“, 1964 წელს გადაერქვა სახელი და ეწოდა „Società Sportiva Calcio Napoli“. ამ სახელს ატარებდა კლუბის გაკოტრებამდე — 2004 წლამდე. ახალმა პრეზიდენტმა, აურელიო დე ლაურენტისმა აღადგინა კლუბი და უწოდა „Napoli Soccer“, ხოლო 2006 წელს მან კლუბს ძველი სახელი — Società Sportiva Calcio Napoli დაუბრუნა.

2017–18 სეზონზე, სერია A-ში, „ნაპოლიმ“ 90 ქულით შეძლო მეორე ადგილის დაკავება.

ისტორია

ფეხბურთის ისტორია ნეაპოლში 1904 წლიდან იღებს სათავეს, მას შემდეგ, რაც ინგლისელმა მეზღვაურმა უილიამ პოტსმა, მისმა კომპანიონმა ჰექტორ ბაიონმა და ნეაპოლელებმა — ამადეო სალსიმ, კატერინამ და კონფორდიმ ნეაპოლის საფეხბურთო და კრიკეტის კლუბი (Naples Foot-Ball & Cricket Club) დააარსეს. კლუბის პრეზიდენტი ამადეო სალსი გახდა. პირველი მატჩი ნეაპოლელებმა ინგლისური გემის „არაბიკის“ ეკიპაჟის წევრებთან გამართეს და ანგარიშით 3–2 მოიგეს. 1906 წელს სიტყვა „კრიკეტი“ კლუბის დასახელებიდან ამოვარდა და კლუბს ნეაპოლის საფეხბურთო კლუბი (Naples Foot-Ball Club) ეწოდა.

ვინაიდან იტალიის ჩემპიონატის ადრეულ გათამაშებაში ქვეყნის სამხრეთის კლუბები არ მონაწილეობდნენ, „ნეაპოლი“ თამაშს ნავსადგურში შესული გემების მეზღვაურებთან განაგრძობდა ან ლიპტონის თასის (La Coppa Lipton) გათამაშებაში მონაწილეობდა, რომლის მოსაპოვებლად ერთმანეთს ნეაპოლისა და პალერმოს კლუბები ეპაექრებოდნენ. 1909 და 1911 წლებში „ნეაპოლმა“ ამ თასის მოპოვება ორჯერ შეძლო. ამ დროისთვის ნეაპოლელთა საფეხბურთო ფორმის ფერებმა უკვე ამჟამად ყველასათვის ნაცნობი სახე შეიძინეს — ლურჯი მაისურები და თეთრი ტრუსები.

მიღწევები

სერია A

• 01  ჩემპიონი (3): 1986–87, 1989–90, 2022–23
• 02  ვიცე-ჩემპიონი (8): 1967–68, 1974–75, 1987–88, 1988–89, 2012–13, 2015–16, 2017–18, 2018–19
• 03  ბრინჯაოს პრიზიორი (11): 1932–33, 1933–34, 1965–66, 1970–71, 1973–74, 1980–81, 1985–86, 2010–11, 2013–14, 2016–17, 2021–22

იტალიის თასი

• თასის მფლობელი (6): 1961–62, 1975–76, 1986–87, 2011–12, 2013–14, 2019–20
• ფინალისტი (4): 1971–72, 1977–78, 1988–89, 1996–97

იტალიის სუპერთასი

• თასის მფლობელი (2): 1990, 2014
• ფინალისტი (2): 2012, 2020

უეფა-ს თასი

• თასის მფლობელი: 1989

უეფას საკლუბო კოეფიციენტების რეიტინგი

განახლდა: 23 ოქტომბერი, 2023

№	გუნდი	ქულა
14	ბორუსია დორტმუნდი	73.000
15	ატლეტიკო მადრიდი	72.000
16	ნაპოლი	71.000
17	ბენფიკა	69.000
18	ვილიარეალი	68.000

მიმდინარე შემადგენლობა

განახლდა: 30 აგვისტო, 2024

№	მოთამაშე	ქვეყანა	დაბადების თარიღი	ყოფილი კლუბი
მეკარეები
1	ალექს მერეტი		22 მარტი, 1997 (1997-03-22)	უდინეზე
14	ნიკიტა კონტინი		21 მაისი, 1996 (1996-05-21)	კლუბის აღზრდილი
25	ელია კაპრილე		25 აგვისტო, 2001 (2001-08-25)	ბარი
მცველები
4	ალესანდრო ბონჯორნო		6 ივნისი, 1999 (1999-06-06)	ტრაპანი
5	ჟუან ჟეზუსი		10 ივნისი, 1991 (1991-06-10)	რომა
13	ამირ რაჰმანი		24 თებერვალი, 1994 (1994-02-24)	ელას ვერონა
16	რაფა მარინი		19 მაისი, 2002 (2002-05-19)	ალავესი
17	მათიას ოლივერა		31 ოქტომბერი, 1997 (1997-10-31)	ხეტაფე
22	ჯოვანი დი ლორენცო		4 აგვისტო, 1993 (1993-08-04)	ემპოლი
30	პასკუალე მაძოკი		27 ივლისი, 1995 (1995-07-27)	სალერნიტანა
37	ლეონარდო სპინაცოლა		25 მარტი, 1993 (1993-03-25)	რომა
ნახევარმცველები
6	ბილი გილმორი		11 ივნისი, 2001 (2001-06-11)	ბრაიტონ ენდ ჰოუვ ალბიონი
8	სკოტ მაკტომინეი		8 დეკემბერი, 1996 (1996-12-08)	მანჩესტერ იუნაიტედი
68	სტანისლავ ლობოტკა		25 ნოემბერი, 1994 (1994-11-25)	სელტა
79	მატია პოპოვიჩი		8 იანვარი, 2006 (2006-01-08)	მონცა
90	მაიკლ ფოლორუნშო		7 თებერვალი, 1998 (1998-02-07)	ელას ვერონა
99	ანდრე ზამბო-ანგისა		16 ნოემბერი, 1995 (1995-11-16)	ვილიარეალი
თავდამსხმელები
7	დავიდ ნერესი		3 მარტი, 1997 (1997-03-03)	ბენფიკა
11	რომელუ ლუკაკუ		13 მაისი, 1993 (1993-05-13)	რომა
18	ჯოვანი სიმეონე		15 სექტემბერი, 1999 (1999-09-15)	ელას ვერონა
21	მატეო პოლიტანო		3 აგვისტო, 1993 (1993-08-03)	ინტერი მილანი
26	სირილ ნგონგე		26 მაისი, 2000 (2000-05-26)	ელას ვერონა
77	ხვიჩა კვარაცხელია		12 თებერვალი, 2001 (2001-02-12)	დინამო ბათუმი
81	ჯაკომო რასპადორი		18 თებერვალი, 2000 (2000-02-18)	სასუოლო
მთავარი მწვრთნელი
	ანტონიო კონტე		31 ივლისი, 1969 (1969-07-31)	ტოტენჰემ ჰოტსპური

პრეზიდენტები და მწვრთნელები

ქვემოთ მოცემულია „ნაპოლის“ პრეზიდენტების, მწვრთნელების და ტექნიკური დირექტორების სია კლუბის დაარსების დღიდან.

პრეზიდენტები

1926–1927 ჯორჯო ასკარელი 1927 ვაკანტური შემდეგ ნიკოლა სანსანელი 1927–1928 გუსტავო ძინძარო 1928–1929 ჯოვანი მარესკა 1929–1930 ჯორჯო ასკარელი 1930–1931 ჯოვანი მარესკა 1931–1932 ეუჯენიო კოპოლა 1932–1936 ვინჩენცო სავარეზე 1936–1940 აკილე ლაურო, შემდეგ გაეტანო დელ პეცო 1940–1941 ტომაზო ლეონეტი 1941–1942 ლუიჯი პიშიტელი 1942–1943 ანიბალე ფიენგა 1944 ვაკანტური 1945 ლუიჯი სკუოტო შემდეგ ვინჩენცო სავარეზე 1945–1948 პასკუალე რუსო 1948 ვაკანტური (უფლებამოსილების დელეგირება: ვინჩენცო სავარეზე) (სპეციალური კომისარი: ჯუზეპე მუსკარიელო) 1948–1951 ეჯიდიო მუსოლინო 1951–1952 ალფონსო კუომო 1952–1954 აკილე ლაურო 1954–1963 ალფონსო კუომო 1963–1964 ლუიჯი სკუოტო 1964–1967 რობერტო ფიორე 1967–1968 ჯოაკინო ლაურო 1968–1969 ანტონიო კორჩონე 1969–1971 კორადო ფერლაინო 1971–1972 ეტორე საკი 1972–1983 კორადო ფერლაინო 1983 მარინო ბრანკაჩო 1983–1993 კორადო ფერლაინო 1993–1995 ელენიო გალო 1995–1996 ვაკანტური (საპატიო პრეზიდენტი: ვინჩენცო შიანო დი კოლელა) 1997–1998 ვაკანტური (ადმინისტრატორი: ჯან მარკო ინოჩენტი) 1998–2000 ვაკანტური (ადმინისტრატორი: ფედერიკო სკალინჯი) 2000–2002 ჯორჯო კორბელი 2002–2004 სალვატორე ნალდი 2004 ვაკანტური (ადმინისტრატორი: პაოლო ბელამიო) (მმართველი: ნიკოლა რაშიო) 2004– აურელიო დე ლაურენტისი

მწვრთნელები და ტექნიკური დირექტორები

1926–1927 ანტონ კრეიცერი 1927 ბინო სკასა 1927–1928 ჟან შტაიგერი შემდეგ (ტექნიკური კომისია: მარიო არჯენტო, ფელიჩე სკანდონე და ჯოვანი ტერილე) შემდეგ ფერენც მოლნარი 1928-1929 კარლ ფიშერი 1929 ჯოვანი ტერილე 1929–1935 უილიამ გარბატი 1935–1936 კაროი ჩაპკაი 1936–1938 ანჯელო მატეა 1938–1939 ეუგენ პაიერი 1939 ვაკანტური (ტექნიკური კომისია: ამედეო დ'ალბორა, პაოლო იოდიჩე, ლუიჯი კასტელო, აკილე პიჩინი, ნერეო როკო) 1939–1940 ადოლფო ბალონჩერი 1940–1943 ანტონიო ვოიაკი 1943 პაულო ინოჩენტი 1945–1947 რაფაელე სანსონე 1947–1948 ჯოვანი ვეკინა 1948 არნალდო სენტიმენტი 1948–1949 ფელიჩე ბორელი 1949 ლუიჯი დე მანესი (მ.შ.) 1949 ვიტორიო მოზელე 1949–1956 ერალდო მონძელიო 1956–1959 ამედეო ამადეი 1959 ანიბალე ფროსი 1959–1961 ამედეო ამადეი 1961 ატილა სალუსტრო 1961–1962 ფიორავანტე ბალდი 1962 ბრუნო პესაოლა 1962–1963 ბრუნო პესაოლა და ერალდო მონძელიო (ტექ. დირექტორი) 1963–1964 რობერტო ლერიჩი 1964 ჯოვანი მოლინო 1964–1968 ბრუნო პესაოლა 1968–1969 ჯუზეპე კიაპელა და კარლო პაროლა 1969 ეჯიდიო დი კოსტანძო 1969–1973 ჯუზეპე კიაპელა 1973–1976 ლუის ვინისიო 1976 ალბერტო დელფრატი და როსარიო რიველინო 1976–1977 ბრუნო პესაოლა 1977–1978 ჯანი დი მარციო 1978–1980 ლუის ვინისიო 1980 ანჯელო სორმანი 1980–1982 რინო მარკეზი 1982 მასიმო ჯაკომინი 1982–1983 ჯენარო რამბონე და ბრუნო პესაოლა (ტექ. დირექტორი) 1983–1984 პიეტრო სანტინი 1984–1985 რინო მარკეზი 1985–1989 ოტავიო ბიანკი 1989–1991 ალბერტო ბიგონი 1991–1992 კლაუდიო რანიერი 1992–1993 ოტავიო ბიანკი 1993–1994 მარჩელო ლიპი 1994 ვინჩენცო გუერინი 1994–1996 ვუიადინ ბოშკოვი (ტექ. დირექტორი) 1996–1997 ლუიჯი სიმონი 1997 ვინჩენცო მონტეფუსკო 1997 ბორტოლო მუტი 1997 კარლო მაცონე 1997–1998 ჯოვანი გალეონე 1998 ვინჩენცო მონტეფუსკო 1998–1999 რენცო ულივიერი 1999 ვინჩენცო მონტეფუსკო 1999–2000 ვალტერ ნოველინო 2000 ზდენეკ ზემანი 2000–2001 ემილიანო მონდონიკო 2001–2002 ლუიჯი დე კანიო 2002 ფრანკო კოლომბა 2002–2003 ფრანკო სკოლიო 2003 ფრანკო კოლომბა 2003 ანდრეა აგოსტინელი 2003–2004 ლუიჯი სიმონი 2004–2005 ჯან პიერო ვენტურა 2005–2009 ედოარდო რეჯა 2009 რობერტო დონადონი 2009–2013 ვალტერ მაძარი 2013–2015 რაფაელ ბენიტესი 2015–2018 მაურიციო სარი 2018–2019 კარლო ანჩელოტი 2019–2021 ჯენარო გატუზო 2021–2023 ლუჩანო სპალეტი 2023 რუდი გარსია 2023–2024 ვალტერ მაძარი 2024 ფრანჩესკო კალცონა 2024– ანტონიო კონტე

სპონსორები და ეკიპირება

წლები	მწარმოებელი	სატიტულო სპონსორი
1978–1980	Puma	არა
1981–1982		Snaidero
1981–1981	NR
1982–1983		Cirio
1983–1984		Latte Berna
1984–1985	Linea Time	Cirio
1985–1988	NR	Buitoni
1985–1991		Mars
1991–1994	Umbro	Voiello
1994–1996	Lotto	Record Cucine
1996–1997		Centrale del Latte di Napoli
1997–1999	Nike	Polenghi
1999–2000	Nike	Peroni
2000–2003	Diadora	Peroni
2003–2004	Legea	Russo Cicciano
2004–2006	Kappa	Sky Captain / Christmas in Love / Manuale d’amore / Mandi
2005–2006		Lete
2006–2009	Diadora
2009–2011	Macron
2011–2014		Lete / MSC Cruise (მხოლოდ ჩემპიონთა ლიგა და ევროპა ლიგა)
2014		Lete-Pasta Garofalo (მხოლოდ ჩემპიონთა ლიგა და ევროპა ლიგა)
2015	Kappa

სტადიონები

„დიეგო არმანდო მარადონა“

კლუბის არსებობის მანძილზე „ნაპოლის“ საშინაო სტადიონი სულ 5 არენა იყო.

• „არენაჩია“ (Stadio Militare dell'Arenaccia): 1926 წლიდან 1929 წლამდე
• „არტურო კოლანა“ (Stadio Arturo Collana): 1929 წლიდან 1930 წლამდე; 1933 წლიდან 1934 წლამდე; 1942 წლიდან 1943 წლამდე; 1946 წლიდან 1949 წლამდე
• „ასკარელი“ (Stadio Ascarelli): 1929 წლიდან 1930 წლამდე; 1934 წლიდან 1942 წლამდე
• „დიეგო არმანდო მარადონა“ (სტადიონი „დიეგო არმანდო მარადონა“, 2020 წლამდე — „სან პაოლო“): 1959 წლიდან

„დიეგო არმანდო მარადონა“

„ნაპოლი“ „სან პაოლოს“ სტადიონზე 1959 წელს გადავიდა. არენა 54 726 მაყურებელს იტევს და ტევადობით მე-3 სტადიონია („სან სიროსა“ და „სტადიო ოლიმპიკოს“ შემდეგ) იტალიაში. ეს იყო ერთ-ერთი არენა, რომელიც 1990 წლის მსოფლიო ჩემპიონატს მასპინძლობდა, სწორედ მასზე გაიმართა ნახევარფინალური მატჩი არგენტინასა და იტალიას შორის, რამაც შემდგომში გარკვეული გავლენა მოახდინა ნეაპოლიტანური კლუბის ისტორიაზე.

2020 წლის 4 დეკემბერს სტადიონს „დიეგო არმანდო მარადონა“ ეწოდა.

რეკორდები

ჩატარებული მატჩების მიხედვით

„ნაპოლის“ მაისურით ჩატარებული მატჩების მიხედვით თანაკლუბელებს შორის პირველობას ინარჩუნებს სლოვაკი ნახევარმცველი მარეკ ჰამშიკი — 520 შეხვედრა ყველა ტურნირზე, ჰამშიკი ასევე ფლობს რეკორდს, როგორც ეროვნულ ლიგაში ჩატარებული მატჩების (408), ასევე უეფას შეჯიბრებებში ჩატარებული მატჩების (80) მიხედვითაც.

განახლდა: 22 მაისი, 2022''

მხოლოდ სატურნირო მატჩები, შეცვლების ჩათვლით.

№	მოთამაშე	წელი	ლიგა (სერია A)	თასი	უეფა	სხვა	ჯამში
1	ჰამშიკი, მარეკმარეკ ჰამშიკი	2007–2019	408 (408)	32	80	0	520
2	ბრუსკოლოტი, ჯუზეპეჯუზეპე ბრუსკოლოტი	1972–1988	387 (387)	96	26	2	511
3	ჯულიანო, ანტონიოანტონიო ჯულიანო	1962–1978	394 (355)	72	20	19	505
4	ინსინიე, ლორენცოლორენცო ინსინიე	2009–2022	337 (337)	23	73	1	434
5	მერტენსი, დრისდრის მერტენსი	2013–2022	295 (295)	23	79	0	397
6	ფერარიო, მორენომორენო ფერარიო	1977–1988	310 (310)	70	16	0	396
7	კალეხონი, ხოსეხოსე კალეხონი	2013–2020	255 (255)	25	69	0	349
8	ფერარა, ჩიროჩირო ფერარა	1984–1994	247 (247)	47	28	0	322
9	კულიბალი, კალიდუკალიდუ კულიბალი	2014–2022	236 (236)	17	64	0	317
10	მაჯო, კრისტიანიკრისტიანი მაჯო	2008–2018	223 (223)	21	47	0	307

გატანილი ბურთების მიხედვით

2020 წლის 13 ივნისს, იტალიის თასის მატჩში „ინტერნაციონალეს“ წინააღმდეგ, ბელგიელმა დრის მერტენსმა „ნაპოლიში“ თავისი 122-ე გოლი გაიტანა და გახდა კლუბის ყველა დროის რეკორდსმენი გატანილი ბურთების მიხედვით. სულ კი მის ანგარიშზეა 148 გატანილი ბურთი ყველა ტურნირის ჩათვლით.

განახლდა: 22 მაისი, 2022''

მხოლოდ სატურნირო მატჩები.

№	მოთამაშე	წელი	ლიგა (სერია A)	თასი	უეფა	სხვა	ჯამში	საშ.
1	მერტენსი, დრისდრის მერტენსი	2013–2022	113 (113)	7	28	0	148 (397)	0.373
2	ინსინიე, ლორენცოლორენცო ინსინიე	2009–2022	96 (96)	8	18	0	122 (434)	0.281
3	ჰამშიკი, მარეკმარეკ ჰამშიკი	2007–2019	100 (100)	5	16	0	121 (520)	0.233
4	მარადონა, დიეგოდიეგო მარადონა	1984–1991	81 (81)	29	5	0	115 (259)	0.444
5	სალუსტრო, ატილაატილა სალუსტრო	1926–1937	106 (78)	1	0	1	108 (266)	0.406
6	კავანი, ედინსონიედინსონი კავანი	2010–2013	78 (78)	7	19	0	104 (138)	0.754
7	ვოიაკი, ანტონიოანტონიო ვოიაკი	1929–1935	102 (102)	0	0	1	103 (194)	0.531
8	ალტაფინი, ჟოზეჟოზე ალტაფინი	1965–1972	71 (71)	11	0	15	97 (234)	0.415
9	კარეკა	1987–1993	73 (73)	15	8	0	96 (221)	0.434
10	იგუაინი, გონსალოგონსალო იგუაინი	2013–2016	71 (71)	3	15	2	91 (149)	0.611
11	კალეჰონი, ხოსეხოსე კალეჰონი	2013–2020	64 (64)	6	12	0	82 (349)	0.235
12	სავოლდი, ჯუზეპეჯუზეპე სავოლდი	1975–1979	55 (55)	19	3	0	77 (165)	0.467
13	ვინისიო, ლუისლუის ვინისიო	1955–1960	69 (69)	3	0	0	70 (155)	0.452
	კანე	1962–1975	56 (56)	4	0	10	70 (254)	0.276
15	იეპსონი, ჰანსჰანს იეპსონი	1952–1956	51 (51)	0	0	10	51 (112)	0.455

გალერეა

• 
• 
• 
• 
• 
• 

ბიბლიოგრაფია

• Gianni Nicolini, La storia del Napoli, Editrice Italiana Roma, 1967.
• Elio Tramontano, Da Sallustro a Maradona: 90 anni di storia del Napoli, Napoli, Edizioni Meridionali, 1984.
• Francesco Caremani, Napoli 2000 - l'album azzurro dalle origini a oggi, Genova, Sagep, 2000, ISBN 88-7058-799-1.
• Amalia Signorelli, Cultura popolare a Napoli e in Campania nel Novecento, Napoli, Guida Editori, 2002, ISBN 978-88-7188-643-5.
• Almanacco illustrato del Calcio 2003, Edizioni Panini, 2003.
• Giuseppe Pacileo, Pietro Gargano, 80 anni di passione - La storia del Napoli dal 1926 al 2006, Napoli, Il Mattino, 2006.
• Piergiorgio Renna, Il football a Napoli, Cassino, Idea Stampa, 2008, ISBN 978-88-902324-3-5.
• Enrico Varriale, Napoli 8½ - Il film degli 85 anni d'amore tra la città e la sua squadra, Bologna, Minerva Edizioni, 2011, ISBN 978-88-7381-381-1.
• Giampaolo Materazzo, Dario Sarnataro, 1001 storie e curiosità sul grande Napoli che dovresti conoscere, Roma, Newton Compton editori, 2013, ISBN 978-88-541-5973-0.
• Almanacco illustrato del Calcio 2014, Panini Edizioni, 2014.

რესურსები ინტერნეტში

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

ნაპოლი

• ოფიციალური საიტი
• ნაპოლი — სერია A
• ნაპოლი
• ნაპოლი

ვიდეო
TikTok · YouTube