Առաջին Տիկին
 |
Ուիքիփետիայի՝ ազատ հանրագիտարանի կողմէն Ուշադրութի՛ւն, այս յօդուածը աղբիւրներու կարիք ունի։ |
Առաջին տիկին, երկրի նախագահի կինը։
Սկզբնապէս «First Lady» եզրը վերաբերած է ԱՄՆ-ի նախագահի տիկնոջը, բայց յետոյ եզրը տարածուածէ նաեւ այլ լեզուներ եւ հիմա կը վերաբերի ցանկացած որեւէ նախագահի տիկնոջը։ Որոշ երկիրներու մէջ եզրը նաեւ կը թարգմանուի, օրինակ՝ Սպանիոյ մէջ «Primera Dama», Ռուսաստանի մէջ «Первая Леди», Ֆրանսայի մէջ «Première Dame»։
Պատմութիւն
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը].jpg)
ԱՄՆ-ի մէջ եզրը առաջին անգամ օգտագործուած է 1849-ին, երբ որ նախագահ Զաքարի Թեյլորը կոչեց «First Lady» 4-րդ նախագահի Ճէյմս Մետիսոնի կնոջը՝ Տոլլի Մետիսոնին, անոր պաշտօնական թաղման: Սակայն առաջին կինը, որուն սկսան կոչել «Առաջին տիկին» Հերրիէթ Լէյնն է՝ ԱՄՆ-ի 15-րդ նախագահի՝ Ճէյմս Պիւքէնէնի, զարմուհին էր (Պիւքէնը եղած է միակ ամուրի ԱՄՆ-ի նախագահ եւ Սպիտակ Տան տիրուհիի դերը կը կատարէր անոր զարմուհին)։ Բայց միջազգայնօրէն ճանչցուած այս եզրոյթը կիրարկուած է 1877-ին։ Այն ժամանակ Մերի Էյմսը իրեն թերթի լրահաղորդման մէջ Ռութերֆորտ Խեյզի պաշտօնակալութեան մասին օգտագործեց «առաջին տիկին» եզրոյթը իր կնոջ Լիւսի Ուէպպ Հեյզին, ծայր աստիճան հանրամատչելի ամբողջ ԱՄՆ-ի մէջ։
Առաջին տիկինները դիւանագիտական յարաբերութիւններ կը պահպանեն այլ երկիրներու նախագահներու տիկիններու հետ։ Պաշտօնական այցերու ժամանակ նախագահները կը կազմակերպեն այսպէս կոչուած «կանացի ծրագրեր», ուր առաջին տիկիններուն կ'իյնայ այսպիսի յարաբերութիւններ վարելը։ Երբեմն առաջին տիկիններ եռանդուն կերպով կը խառնուին երկրի դիւանագիտական գործերուն, ամէնայայտնի օրինակները - Էլէոնորա Ռուզվէլթը եւ Էվա Փատտէրսոնն են։ Հիլլարի Քլինթոնը առաջադրած է իր թեկնածութիւնը 2008-ի ԱՄՆ-ի նախագահի ընտրութիւններու ժամանակ, սակայն յետոյ հանած է այն։ Արժանթինի երկու առաջին տիկինները - Իզապէլ Մարթինէս տէ Փերոնը եւ Քրիստինա Ֆերնանտէս տէ Քիրշները փոխարինած են իրենց ամուսիններուն անոնց նախագահի դիրքին մէջ (Խուան Փերոնին եւ Նեստոր Քիրշներին)։ Կարելի է նշել, որ Իզապէլ Փերոնը դարձած է աշխարհի առաջին կին-նախագահը։