Radeon
Ռադեոն (Radeon), գրաֆիկական պրոցեսորների և օպերատիվ հիշողության ապրանքանիշ, արտադրվող Advanced Micro Devices ընկերության կողմից։ Ապրանքանիշը ստեղծվել է 2000 թվականին ATI Technologies ընկերության կողմից (հետագայում ձեռք բերված AMD ընկերության կողմից)։ Այս շարքի գրաֆիկական լուծումները եկել են փոխարինելու Rage շարքին։ Այս բրենդում գոյություն ունեն սարքերի չորս մեծ խմբեր, որոնք կարող են դասակարգվել առաջին հերթին DirectX-ի աջակցություն տարբերակը։ Կարելի է շարունակել բաժանում փոքր դասակակարգային միավորների, օրինակ՝ ըստ HyperZ փոխակրիչների պիկսելների քանակի, ինչպես նաև պրոցեսորի աշխատանքի և հիշողության հաճախականությամ։
Մակնիշներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]AMD-ն երբեք չի աշխատել և չի աշխատում անմիջապես սպառողական շուկայի հետ։ Ընդհակառակը, Radeon գրաֆիկական պրոցեսորները վաճառում անկախ հավաքողներին, որոնք այնուհետև տարբեր OEM-ների կամ ուղղակիորեն մանրածախ ցանցի համար արտադրում են պատրաստի օգտագործման վիդեոքարտեր հիմնված Radeon պրոցեսորների վրա։ Radeon ապրանքների Հիմնական սպառողներն են ՝ Sapphire Technology (միակ մատակարար է, որը զբաղվում է միայն Radeon վիդեոքարտեր), XFX, Asus, Gigabyte, MSI, Gainward, PowerColor և այլն։
Սերունդները
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]| առևտրային աանվանումը | սերիա | տեխպրոցես (նմ) | API-ի աջակցվող տարբերակները | Ծանոթագրություն | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| DirectX | OpenGL | Mantle | ||||
| R7000-R7200 | R100 | 180 | DirectX 7.0 | OpenGL 1.3 | չկա | Առաջին գրաֆիկական պրոցեսորն է, որն ամբողջությամբ աջակցում է DirectX 7 գործառույթները. Ներկայացվել է 2000 թվականին։ R100-ը ուներ մեծ թողունակությում և լրացման արագություն դրանում նոր HyperZ տեխնոլոգիաների կիրառման շնորհիվ։ Առաջին մոդելներն են՝ Radeon SDR, DDR, LE(DDR) և 7000/VE. |
| R7500 | RV200 | 150 | չկա | R100-ի բյուրեղի չափերի նվազումը, միջուկի աշխատանքի տրամաբանության որոշ փոփոխությունների և փոփոխված աշխատանքային հաճախականության հետ միասին։ Թողարկվել է 2001 թվականին։ Միակ քարտերի թողարկված սպառողական շարքն է Radeon 7500-ը:. | ||
| R8500,R9000-R9250 | R200 | DirectX 8.1 | OpenGL 1.4 | չկա | Երկրորդ սերնդի Radeon. ծրագրավորվող պիկսելային շեյդեռների ճարտարապետության Առաջին կիրառումը։ Աջակցվում է պիկսելային շեյդեռների նորագույն 1.4. տարբերակը։ Այս շարքի մեջ են մտնում Radeon 8500, 9000, 9200 և 9250. | |
| R9500-R9800, X300-X600, X1050 | R300 | DirectX 9.0 | OpenGL 2.0 | չկա | DirectX 9.0 և ներկառուցված պիկսելային շեյդերների աջակցություն։ Թողարկվել է 2002 թվականին. Այս շարքի մեջ են մտնում Radeon 9500-9800, Х300-Х600 և X1050 վիդեոքարտերը:. | |
| X700-850 | R420 | 130 | DirectX 9.0b | չկա | Մեծապես հիմնվելով նախորդ սերնդի առանձնահատկություններին այս շարքը աջակցում է պիկսելային շեյդերների 2b տարբերակը. Դա նոր տարբերակ է, բնութագրել է ATI և Microsoft-ը, ապահովում է ավելի մեծ ճկունություն ծրագրավորման ժամանակ". Այս շարքի մեջ են մտնում Radeon X700-X850. | |
| X1300-1950 | R520 | 90/80 | DirectX 9.0c | չկա | Տեսաքարտերի շարք, որոնք ունեն DirectX 9.0 c և պիքսելային շեյդերների 3 տարբերակի աջակցություն. Թողարկվել է 2005 թվականի հոկտեմբերին։ Վիդեոքարտի այս շարքերն ունեն այն տեխնոլոգիաների լիակատար աջակցությունը, որոնք պահանջվում են High Dynamic Range Rendering էֆեկտների ժամանակ հարթելցման ապահովման համար։ Շարք է մտնում Radeon X1300-X1950. Դա եղել է վերջին վիդեոքարտը որը ունի "X" նշանակումը, ավելի նոր տեսաքարտերում օգտագործվում են տառեր "HD", երբեմն նաև "R"։ | |
| HD2000-HD3000 | R600 | 65/55 nm | DirectX 10.0/ DirectX 10.1 (RV670) |
OpenGL 3.3 | չկա | Radeon գրաֆիկական պրոցեսորների առաջին շարքը, որը ապահովում է DirectX 10 տեխնոլոգիաների լիակատար աջակցությունը և երկրորդ փորձը ներդնելու ունիֆիկացված շեյդեռային մոդել. Այս շարքի Հիմնական արտադրանքն է՝ HD 2400, HD 2600 և HD 2900. Նաև կա մի մոդել HD 3000 հետ բյուրեղի փոքրացված չափով, որը լիովին աջակցում է DirectX 10.1-ը։. |
| HD4000 | R700 | 55 | DirectX 10.1 | չկա | Հիմնվում է R600 միջուկին. Ընդհանուր առմամբ, անցումային մոդել է հոսքային պրոցեսորների մեծացված թվով, էներգիայի սպառման փոքրացմամբ, վիդեոհիշողության աջակցությամբ։ | |
| HD5000 | Evergreen | 40 | DirectX 11 | OpenGL 4.5 | չկա | Շարքը հասանելի 2009 թվականի սեպտեմբերից,. Ներկայացնում է 40-նմ տեխպրոցես հոսքային պրոցեսորների մեծացված թվով և լիակատար աջակցություն DirectX 11 նոր տարբերակի գրաֆիկական API որը թողարկվել է 2009 թվականի հոկտեմբերին Microsoft Windows 7 ի հետ միաժամանակ։ Սկսած այս ընտանիքից կօդային անվան մեջ դադարել է օգտագործվել ավանդական Rxxx/RVxxx դիզայնը։ Այս ընտանիքի առաջին տեսաքարտերն էին 5870 և 5850-ը։ Թողարկվել են դրայվերներ OpenGL 4.0 լիակատար աջակցությամբ այս ընտանիքի մեջ մտնող բոլոր տեսաքարտերի համար[1]։. |
Անվանումը և դիրքավորումը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ներկայումս Radeon մակնշմամբ դրված են տեղեկություններ սերնդի, շուկայական հատվածի և հարաբերական կատարողականություն մասին։ Առաջին թիվը և նշանները՝օրինակ, 5ххх ցույց է տալիս, վիդեոքարտի սերունդը և հղվում է նրանում օգտագործվող գրաֆիկական պրոցեսորին։ Երկրորդ թիվը ցույց է տալիս շուկայական սեգմենտը, որին ուղղված է տվյալ տեսաքարտը՝ Օրինակ х9хх նշանակումը ցույց է տալիս, որ տեսաքարտը դասվում է բարձրագույն հատվածին, մինչդեռ х5хх նշումը վկայում է տվյալ վիդեոքարտի բյուջետային դասակարգման մասին։ Երրորդ թիվը նշաններ է և ցույց տալիս հարաբերական արագագործությունը հատվածի շրջանակներում, այսինքն хх7х ավելի հզոր տեսաքարտ է, քան хх5х. Ընդ որում, որպես կանոն, համարվում է, որ վիդեոքարտի ավելի բարձր շուկայական սեգմենտը ընդհանուր առմամբ արդյունավետ է (х85х ավելի հզոր է, քան х77х). Նախապես արագագործությունը որոշելու համար վիդեոքարտերի անուններում օգտագործվել են վերջավորություններ. Ստորև բերված աղյուսակներում ներառված են բոլոր մանրամասները դասակարգման քարտերի, ինչպես նաև պատմությանը այն փոփոխությունների մասին։
Հարկ է առանձնապես նշել, որ, սկսած DirectX 9 քարտերի դասից , Radeon նշումների համակարգը փոխվել է։ Ի սկզբանե կիրառվել է հետևյալ համակարգը։
| մթերքի կատեգորիան | նշանակումը | տիպիկ վերջավորություն | գնային հատվածը (դոլար ԱՄՆ) |
հիշողություն | ելքերը | օրինակ | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Тип | արտահոսքայնություն (բիթ) | ծավալ (Մբ) | ||||||
| առաջադեմ/ բարձրագույն |
*9** *8** |
XTX, XT, XT PE, XL, Pro, GTO, GT, | >$200 | GDDR3, GDDR4, GDDR5 |
256 կամ 384 |
1024, 2048, 3072 | Dual DVI և HDMI (HD 2000 dongle) |
9800, X800, X1950, HD 2900 |
| հիմնական | *7** *6** *5** |
XT, XL, Pro, SE, GTO, GT, HD | $70–200 | DDR2, GDDR3, GDDR4 |
128 | 128, 256, 512 կամ 1024 | D-sub,DVI/ Dual DVI և HDMI (HD 2000 dongle) |
7500, X700, X1600, HD 2600 |
| Բյուդջետային/ Էժան |
*4** *3** *2** *1** *0** |
SE, HM | <$70 | DDR2, GDDR3 |
64 | 64 или 128 (HM: 768 կամ 1024) |
D-sub, DVI и HDMI (HD 2000 dongle) |
X300, X1050, X1400, HD 2400 |
Մակնշման սկզբունքների փոփոխությունը տեղի է ունեցել 2001 թվականին։ Այն ժամանակ առաջարկվել է 7ххх մատնանշում DirectX 7 վիդեոքարտի աջակցությամբ, 8ххх — DirectX 8 ի աջակցությամբ և այլն։ Սակայն արդեն 2002 թվականին դուրս են եկել Radeon 9000/9200 վիդեոքարտերը, որոնք ունեին միայն DirectX 8 ամբողջական ապարատային աջակցությունը։ATI-ն նրանց գովազդել է ինչպես "համատեղելի է DirectX 9.0-ին", այն դեպքում, մինչդեռ Radeon 9700-ը, իսկապես ապարատային աջակցում է DirectX 9, գովազդվել է ինչպես "համատեղելի է DirectX 9.0"
Radeon HD 3000-ի թողարկումով ընկերությունը հրաժարվել է ապրանքների նշանակման PRO, XT, GT և XTX վերջավորությունների օգտագործումից, իսկ ապրանքների դասակարգումը սկսել է կատարվել վերջին երկու նշանակման թվերի միջոցով (տե ՛ս վերը)[2]։ Նման փոփոխություն տեղի է ունեցել նաև ներդրված գրաֆիկական պրոցեսորների շրջանում։ Ստորև ներկայացված է քարտերի նիշքերի կառուցման սխեման բոլոր այդ փոփոխություններից հետո։
| կատեգորիա | Նշանակման տարածքը | մթերքի գինը (դոլար ԱՄՆ) |
հիշողություն | ելքեր | օրինակ(ներ) | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| տեսակ | արտահոսքայնություն (բիթ) |
ծավալ (Մբ) | |||||
| առաջավոր/ բարձրագույն |
800-990 | >$300 | GDDR3, GDDR4, GDDR5 |
256 | 256, 512 կամ 1024 | 2 DVI, HDMI, DP (dongle) |
HD 3850/3870 HD 4830/4850/4870/4890 HD 5830/5850/5870/5970 |
| հիմնական | 600—790 | $150–250 | DDR2, GDDR3, GDDR4 |
rowspan=2 | 128, 256, 512 կամ 1024 | D-sub, DVI | HD 3650 HD 4650/4670 HD 5670/5750/5770 | |
| DVI, 2 DP, HDMI (dongle) | |||||||
| Բյուդջետային/ էժան |
330-590 | <$150 | DDR2, GDDR3 |
64 | 64 կամ 128 (HM: 768 կամ 1024) |
D-sub, DVI, HDMI, DP (dongle) |
HD 3450/3470 HD 5450/5550/5570 |
| ներդրված գրաֆիկական պրոցեսորներ | 000-300 | անհասանելի | UMA, память side-port (GDDR2/GDDR3) |
UMA, 16 (side-port) | 64, UMA (կախված է ОС-ից) |
D-sub, DVI, HDMI, DP, (YCbCr) մասնիկային |
X1270/X1250/X1200 HD 3200/HD 3100/2100 |
AMD Fusion-ի՝AMD-ի բյուրեղյա համակարգ սկզբունքի իրականացման դուրս գալուց հետո , քարտերի նշանակման սկզբունքը կրկին փոխվել է։ Հետևյալ աղյուսակը ցույց է տալիս վերջին շրջանում ստեղծված համակարգը։
| կատեգորիա | Նշանակման տարածքը 1 | մթերքի գինը (դոլար ԱՄՆ) |
հիշողություն | ելքեր | օրինակ(ներ) | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| տիպ | արտահոսքայնություն (բիթ) |
ծավալ (Մբ) | |||||
| առաջադեմ/ բարձրագույն |
900-990 | >$300 | GDDR5 | 256 կամ 384 | 2048 2×2048 |
2 DVI, HDMI, mini-DP | HD 6950/6970 HD 6990/HD 7970 HD 7950/HD 7990 |
| արտատրողական/ միջին |
700-890 | $150–299 | GDDR5 | 128 256 |
1024 կամ 2048 | 2 DVI, HDMI, 2 mini-DP | HD 6750/6770 HD 6790/6850/6870 HD 7750/7770 HD 7850/7870 |
| հիմնական/էժան | 500-690 | <$150 | DDR3, GDDR3, GDDR5 |
128 | 512 կամ 1024 | D-sub, DVI, HDMI, mini-DP | HD 6570/6670 |
| Fusion հիմնական տարբերակը | 400-690 | անհասանելի | UMA, память side-port (DDR3)? |
UMA, side-port? | 128, UMA (կախված է ՕՀ-ից) |
D-sub, DVI, HDMI, mini-DP | HD 6450 ներդրվող գրաֆիկական պրոցեսոր Llano: HD 6550D/6530D |
| Fusion շարքը ավելի էներգաեֆեկտիվ | 000-390 | անհասանելի | UMA | UMA | 64, UMA (կախված է ՕՀ-ից) |
D-sub, DVI, HDMI, mini-DP | ներդրվող գրաֆիկական պրոցեսոր Ontario/Zacate: HD 6320D/6310D/6290D/6250D |
- ^1 Վերջին երկու թվերը որոշում են կոնկրետ մոդելը, նման են ATI տեսաքարտերի վերջավորություններին, այսինքն, թվերը՝ "70" իմաստով համապատասխանում նշագրին՝ "XT", իսկ թվերը՝ "50" նշագրին՝ "Pro".[3]
Դրայվերները
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Microsoft Windows
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]ATI Catalyst իրենից ներկայացնում է Radeon ընտանիքի տեսաքարտերի դրայվերների փաթեթ Microsoft Windows համակարգի համար։
Կան նաև ոչ պաշտոնական սիրողական փաթեթներ՝ օրինակ, Omega[4] դրայվերները և DNA դրայվերները. Այդ փաթեթները սովորաբար պարունակում են դրայվերների տարբեր տարբերակների ընտրություն և Windows ռեեստրի հատուկ բանալիները, որոնք նպատակաուղղված են արտադրողականության և որակի ավելացմանը. Բնականաբար, այնպիսի փաթեթների պաշտոնական աջակցություն չի իրականացվում, և կարգավորված աշխատանքը չի երաշխավորվում։ Նաև հանդիպում են դրայվերներ, որոնք պարունակում են փոփոխված համակարգային ֆայլեր, և որոնք նախատեսված են վիդեոքարտի առաջադեմ օգտվողների օգտագործման համար պաշտոնական բնութագրերից դուրս։
Macintosh
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Նախկինում ATI-ը զբաղվել է Կեկստերի աջակցությամբ իրենց քարտերի եւ չիպսեթների, Apple համակարգիչների համար մայրական սալիկների, թողարկումով։ Սակայն ATI ընկերությանը AMD-իգնելուց հետո, վերջինս դադարեցրեց իր աջակցությունը ոչ միայն դասական Mac OS դրայվերների տարբերակների համար, այն նաև OS X. Այնուամենայնիվ OS X -ի համար քարտերի կառավարումը հասանելի է Apple-իհաճախորդների աջակցության կայքի միջոցով, սակայն կեկստերը Mac OS նախորդ տարբերակներըհամար, կարելի է գտնել բացառապես արխիվային կայքերում, որոնք պահպանում են հին դրայվերները։ Վիդեոքարտերի կառավարման և հնարավորությունների ընդլայնման համար օգտագործվում է ATI Displays ինտերֆեյսը որը աշխատել է ոչ միայն շուկայական տեսաքարտերի հետ, այլ նաև նրանց OEM տարբերակների։
Linux
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գոյություն ունեն դրայվերների երկու փաթեթներ օգտագործվող Linux-ի համար։ Բաց կոդով "Radeon" դրայվերներ, ստեղծված օգտագործողների հանրության կողմից AMD-ի աջակցությամբ և AMD-ի հրապարակած բնութագրերի հիման վրա, նաև փակ դրայվերներ թողարկվող հենց AMD-ի կողմից։ Ներկա պահին բաց դրայվերները զիջում են փակ դրայվերներին հնարավորություններով և արագությամբ, սակայն այս տարբերությունը շատ արագ կրճատվում է և արդեն վերջում 2014 թվականին դառնում անզգալի[5]. Ընդ որում, շնորհիվ բաց մոդելի Radeon դրայվերների մշակման, նրանք ունեն ավելի լավ ինտեգրում Linux միջուկին (դա պայմանավորված է նրանով, որ դրանց մշակմանը մասնակցել են նաև Linux միջուկի մշակողները), նրանց համար հասանելի է օգտվողների աջակցություն Linux-ի հեղինակների կողմից։
Ի սկզբանե ATI-ը չի թողարկել սեփական դրայվերներ Linux-ի համար. Փոխարենը, տրամադրվում էր ամբողջական տեխնիկական հնարավորություններ ենթակառուցվածքների ուղղակի մատուցման մշակողների համար (Direct Rendering Infrastructure) չտարածման մասին տարբեր համաձայնագրերի շրջանակներում. Սակայն 2004 թվականին ATI-ը տեղադրել է հայտարարություն ընդունման անձնակազմի Linux-ի համար (XFree86 եւ X.Org Server) fglrx խմբի դրայվերների (FireGL and Radeon X) աջակցության ստեղծման համար. Դուրս եկած փակ դրայվերները Catalyst դրայվերների պարզ նավահանգիստ չէր Windows-ի համար. Փոխարենը Linux-ի դրայվերները հիմնվել էն FireGL դրայվերների կոդավորմամբ (FireGL դրայվերները նախկինում ևս աշխատել են Radeon-ի հետ, թեև պաշտոնապես նման հնարավորություն չի տրամադրվել), այսինքն վիդեոքարտեր, որոնք նախատեսված են մասնագետների համար, այլ ոչ թե խաղերի. Այսպիսով Linux-ի համար դրայվերները ստեղծված են ընդհանուր առմամբ նույն կոդով, ինչ որ ATI Catalyst-ը Windows-ի համար, սկսած 4.x տարբերակներից թողարկված 2004 թվականին։ Проприетарные վարորդների համար Linux-ի համար փակ դրայվերները չեն աջակցում վիդեոքարտերը ստեղծված R200 չիփսեթի հիման վրա (Radeon 8500-9200, 9250): հնարավոր խնդիրներից Խուսափելու համար խորհուրդ է տրվում տեղադրել դրայվերների միայն պաշտոնական տարբերակները՝ իրենց արտադրողի կողմից։
Դրայվերների թարմացման հաճախականությունը ի սկզբանե եղել է ոչ բավարար, սակայն զգալիորեն ավելացել է 2004 թվականի վերջին, երբ նոր տարբերակները սկսել են է դուրս գալ յուրաքանչյուր երկու ամիսը մեկ, ինչը երկու անգամ պակաս է, քան ATI Catalyst-ի թարմացումները. Սկսած 2005 թվականից դրայվերները թողարկվում են ամիսը մեկ անգամ, Windows-ի դրայվերների հետ միաժամանակ։
2008 թվականին AMD-ն փոխել է դրայվերների համարակալումը։ Այժմ դրայվերները ստանում են համարներ <տարի>.<ամիս>, օրինակներով թեև իրենք ֆայլերը նորից ունեն ներքին համարակալում՝ հին սխեմայով։ Սկսած 8.43 տարբերակից Linux ի Windows համար դրայվերները հիմնված են ընդհանուր առմամբ նույն կոդավորմամբ. 2009-ից դրայվերներից բացառվել են R500 և ավելի հին չիփսետների աջակցությունը։ Վերջին տարբերակը նրանց աջակցությունով՝ 9.3:
FreeBSD
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Համակարգերում, որոնք աշխատում են FreeBSD-ով հնարավոր է օգտագործել նույն բաց դրայվերները, ինչ որ Linux-ի համար. Ընդ որում, ապահովվում է 2D և 3D արագացման աջակցությունը մինչև R300 չիպսեթների համար ներառյալ։ Սակայն R300-ում աջակցությունը մեծապես կրում է փորձնական բնույթ, նկատի ունենալով այն, որ դրա ամբողջական իրականացման համար պահանջվում է անցկացնել AMD-ի գույքային դրայվերների հետադարձ մշակումը։ Սակայն պաշտոնական բնութագրերի հրապարակմամբ (տեղի է ունեցել ATI-ը գնելուց հետո ) ազատ և բաց դրայվերների (FOSS) միջոցով դրայվերներում ներառվել են 2D եղանակների աջակցություն՝ ընդհուպ մինչեւ R700 չիփսեթը։ Նաեւ ավելացվել է հիմնական գործառույթների աջակցությունը (այսինքն API OpenGL 1.5 իրականացումը) նաև 3D արագացում մինչև R500 չիպսեթների համար։ Նկատվում է 3D արագացման փաստաթղթերի պակաս R600/R700 չիփսետների վրա և կրում է նվազագույն, փորձարարական բնույթ։ և Evergreen չիփսեթի աջակցության ապահովման աշխատանքները գտնվում են սկզբնական փուլում։ Ոչ ATI-ը ավելի վաղ, ոչ AMD-ն հիմա չի աջակցում FreeBSD համար նախատեսված fglrx դրայվերները, սակայն հայտնի է անցքի գոյության մասին կատարված երրորդ կողմի կողմից 2007 հունվարին.
Մարկետինգային հատկությունները
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մինչև 2010 թվականի օգոստոսը ապրանքանիշը հայտնի էր ATI Radeon, որից հետո AMD որոշել են այն վերանվանել իր հիմնական ապրանքանիշի ավելի լայն տարածման համար[6]. Մինչև HD 5000 (ներառյալ) արտադրանք շարքի մակնանշվել է ինչպես ATI, այն դեպքում, երբ HD 6000 շարքը և ավելի նոր շարքերը անվանվել է ինչպես AMD[7]։
Հիշողության մոդուլներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]2011-ի օգոստոսին AMD ընդլայնել Radeon մակնիշի օգտագործումը նաև նրա թողարկած օպերատիվ հիշողությունները. Այս նշանի սկազբանական մթերքների ցանկը պարունակում է DDR3 SDRAM 2 Գբ ծավալով երեք տեսակի հիշողության մոդուլներ։ Entertainment (1333 Mhz, CL9 9-9), UltraPro Gaming (1600 Mhz, CL11 11-11) եւ Enterprise (բնութագիրը չի բացահայտվել)[8]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Ready, Willing and Able – AMD Supports OpenGL 3.3 and OpenGL 4.0 | AMD Developer Central». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 20-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ RV670 is Radeon HD 3800 Series by VR-Zone.com. Проверено 17 января 2013. Архивировано 21 января 2013 года.
- ↑ (Իսպաներեն) MadboxPC thread Արխիվացված 2008-04-23 Wayback Machine. Retrieved November 10, 2007.
- ↑ Неофициальные сборки DNA и Omega перестали поддерживаться после 2012 года.
- ↑ AMD's Open-Source Radeon Linux Driver: 2014 Was Incredible. Phoronix (27 декабря 2014
- ↑ ATI to be re-branded as AMD - ATI Radeon, ati, AMD, branding - ARN. Проверено 17 января 2013. Архивировано 21 января 2013 года.
- ↑ AMD Officially Drops ATI Brand from FirePro and Radeon Marking - X-bit labs. Проверено 17 января 2013. Архивировано 21 января 2013 года
- ↑ AMD Quietly Releases Radeon-Branded Memory Modules - X-bit labs. Проверено 17 января 2013. Архивировано 21 января 2013 года