پرش به محتوا

ناسا

ویرایش پیوندها
مختصات: ۳۸°۵۲′۵۹″ شمالی ۷۷°۰′۵۹″ غربی / ۳۸٫۸۸۳۰۶°شمالی ۷۷٫۰۱۶۳۹°غربی / 38.88306; -77.01639
این یک مقالهٔ خوب است. برای اطلاعات بیشتر اینجا را کلیک کنید.
بررسی‌شده
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

ناسا
NASA
مهر ناسا
نشان ناسا

مرکز فرماندهی ناسا در واشینگتن، دی.سی.
دید کلی سازمان
بنیان‌گذاری۲۹ ژوئیه ۱۹۵۸ (۱۹۵۸-07-۲۹)[۱]
سازمان پیشین
حوزهٔ قدرتنظام فدرالی ایالات متحده آمریکا
ستادواشینگتن، دی. سی.
شعاربرای منفعت همگانی[۳]
کارکنان۱۷٬۳۷۳ (۲۰۲۰)[۴]
بودجه سالانهافزایش ۲۲٫۶۲۹ میلیارد دلار آمریکا (۲۰۲۰)[۵]
سازمان‌های اجرایی
وبگاه

ادارهٔ کل ملی هوانوردی و فضا (به انگلیسی: National Aeronautics and Space Administration) به اختصار ناسا (به انگلیسی: NASA) سازمانی مستقل در قوهٔ مجریهٔ حکومت فدرال ایالات متحدهٔ آمریکا است که مسئولیت برنامه‌ریزی در حوزه‌های برنامهٔ فضایی کشوری و تحقیقات مکانیک پرواز و هوافضا را بر عهده دارد. در زمان جنگ سرد و پس از پرتاب ماهوارهٔ اسپوتنیک-۱ توسط اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی به فضا، آمریکا به فکر ایجاد سازمان فضایی ملی خود افتاد و ناسا در ۲۹ ژوئیهٔ ۱۹۵۸ با امضای رئیس‌جمهور وقت دوایت آیزنهاور جای کمیتهٔ رایزنی ملی هوانوردی آمریکا (ناکا) را گرفت و بنیادگذاری شد. توماس کیت گلنان به عنوان نخستین مدیر ناسا و هیو لاتیمر درایدن به عنوان معاون او برگزیده شدند و فعالیت رسمی ناسا از ۱ اکتبر ۱۹۵۸ آغاز شد.

ناسا کار خود را با نورث امریکن ایکس-۱۵ آغاز کرد و هشت خلبان در این پروژه توانستند خود را به زیر مدار زمین برسانند. نخستین ماهوارهٔ فضایی ناسا نیز اکسپلورر ۱ بود که در سال ۱۹۵۸ میلادی به فضا پرتاب شد. در ۱۲ آوریل ۱۹۶۱، یوری گاگارین اهل شوروی با فضاپیمای وستوک-۱ به فضا پرتاب شد و تبدیل به نخستین انسان فضانورد جهان شد. حدود یک ماه بعد در ۵ مه، آلن شپارد با مرکوری-رادستون ۳ از پروژهٔ مرکوری به فضا پرتاب شد و تبدیل به نخستین فضانورد آمریکایی شد. در ۲۰ فوریهٔ ۱۹۶۲، جان گلن با مرکوری-اطلس ۶ به فضا پرتاب شد و در کمتر از ۵ ساعت، ۳ بار پیرامون کرهٔ زمین گردید و تبدیل به نخستین آمریکایی شد که پیرامون زمین می‌گردد. پروژهٔ جمینای نیز دستاوردهایی مانند نخستین مانور مداری، اتصال و پهلوگیری فضاپیما و نخستین راهپیمایی فضایی آمریکا به همراه داشت.

پس از پروژهٔ جمینای، ناسا پروژهٔ آپولو را راه‌اندازی کرد که این پروژه یکی از شناخته‌شده‌ترین پروژه‌های علمی تاریخ آمریکا و جهان بوده است. در ۲۱ ژوئیهٔ ۱۹۶۹، نیل آرمسترانگ و باز آلدرین در طول مأموریت آپولو ۱۱ بر کرهٔ ماه گام نهادند و تبدیل به نخستین انسان‌هایی شدند که بر ماه گام برمی‌دارند. طی پروژهٔ آپولو، ۱۲ فضانورد مرد بر ماه گام نهادند. پس از مأموریت آپولو ۱۷ که بازپسین سفر بشر به ماه بود، دیگر پای هیچ انسانی به ماه نرسید. اسکای‌لب نخستین ایستگاه فضایی آمریکا بود و ایستگاهی ملی بود. در سال ۱۹۷۵ ناسا و سازمان فضایی فدرال روسیه (روسکوسموس) پروژه‌ای مشترک به نام پروژهٔ آزمایشی آپولو–سایوز انجام‌دادند که این پروژه نخستین مأموریت فضایی بین‌المللی بود. از سال ۱۹۸۱ تا ۲۰۱۱، ناسا پروژه‌ای به نام برنامهٔ شاتل‌های فضایی را اجرا کرد. این پروژه شامل ۱۳۵ پرواز فضایی بود و فاجعه‌های چلنجر و کلمبیا را هم به همراه داشت. ناسا در ایستگاه فضایی بین‌المللی مشارکت دارد. به غیر از ناسا، ۱۵ عضو دیگر که ۱۱ عضو از آن‌ها اعضای سازمان فضایی اروپا هستند، در این پروژهٔ بین‌المللی مشارکت دارند. افزون بر فضاپیماهای دارای سرنشین، ناسا فضاپیماهای بدون سرنشینی را نیز مانند نیوهورایزنز و مریخ‌نورد کنجکاوی به فضا پرتاب کرده است.

ناسا به پروژه‌های پژوهشی هم می‌پردازد. در سال ۲۰۱۴ این سازمان رقابتی سالانه با عنوان مکعب‌ها در فضا آغاز کرد. ناسا به انجام پژوهش دربارهٔ تغییر اقلیم هم مشغول است و گزارش‌هایی در این خصوص تهیه و منتشر می‌کند.

مدیر ناسا بالاترین شخص تصمیم‌گیرندهٔ این سازمان است. مدیر کنونی ناسا بیل نلسون و معاون او جیمز مورهارد است. ناسا دارای ۱۲ مرکز مانند مرکز فرماندهی ناسا و مرکز پژوهشی ایمز است. میزان بودجهٔ سالانهٔ ناسا سیر صعودی دارد. درصد این بودجه از بودجهٔ نظام فدرالی ایالات متحدهٔ آمریکا در سال ۱۹۶۶ به اوج خود (۴٫۴۱ درصد) رسید.

بنیادگذاری

[ویرایش]

از سال ۱۹۴۶ میلادی، کمیته رایزنی ملی هوانوردی آمریکا (ناکا) هواپیماهای راکتی مثل هواگرد زبرصوت بل ایکس-۱ را مورد آزمایش قرار داده بود.[۶] در اوایل دهه ۱۹۵۰، پویشی در پروژه سال جئوفیزیک جهانی (‎۱۹۵۷–۵۸) برای ساخت یک ماهواره مصنوعی به راه افتاده بود. پروژه ونگارد، از تلاش‌های آمریکا در این پروژه بود. با پرتاب ماهوارهٔ اسپوتنیک-۱ در ۴ اکتبر ۱۹۵۷ به فضا به عنوان نخستین ماهواره مصنوعی، ایالات متحده توجه خود را به سمت شرکت در پروژه‌های فضایی معطوف کرد. در آن زمان کشورها (آمریکا، روسیه و هم‌پیمانان هر دو کشور) درگیر جنگ سرد و در آرزوی برتری جهانی نسبت به کشور دیگر بودند. پرتاب اسپوتنیک-۱ و مسائلی دیگر منجر شد که آمریکا به فکر ایجاد سازمانی مانند بنیاد ملی علوم، کمیسیون انرژی اتمی ایالات متحده آمریکا و کمیتهٔ رایزنی ملی هوانوردی آمریکا بیفتد. در ۲۵ نوامبر ۱۹۵۷، سناتور لیندون بینز جانسون جلساتی مبنی بر فضانوردی و فعالیت‌های موشکی آغاز کرد. این جلسات منجر بر این شد که مجلس سنای ایالات متحده آمریکا در ۶ فوریهٔ ۱۹۵۸ کمیته‌ای در مورد فضا و هوانوردی و با هدف تشکیل یک سازمان فضایی به ریاست لیندون جانسون تشکیل دهد. از سوی دیگر، کنگره ایالات متحده آمریکا قصد داشت که جان ویلیام مک‌کورمک را به ریاست سازمان فضایی آمریکا برساند.[۱] کنگره ایالات متحده آمریکا در پی پیش آمدن تهدیدی علیه امنیت ملی و پیشرو بودن آمریکا در زمینه فناوری، متوجه نیاز به اقدام فوری و سریع شد. در کنار آن، دوایت آیزنهاور، رئیس‌جمهور وقت، به همراه هیئت مشاوران، معیارهای بیشتری را مدنظر قرار دادند. در ۱۲ ژانویه ۱۹۵۸، ناکا «کمیته ویژه فناوری فضایی» را به فرماندهی گایفورد استیور تشکیل داد.[۷] در ۱۴ ژانویه ۱۹۵۸، هیو لاتیمر درایدن، رئیس ناکا، اعلامیه «برنامه تحقیقاتی ملی فناوری فضایی» را منتشر کرد که بیان می‌داشت:[۸]

مستندی کوتاه دربارهٔ آغاز ناسا

این [موضوع] ضرورت و اهمیت زیادی برای کشور ما با در نظر گرفتن اعتبار ما به عنوان یک ملت و ضرورت نظامی پاسخ به این چالش [اسپوتنیک] با برنامه جدی تحقیق و توسعه در جهت فتح فضا دارد … بر این اساس، پیشنهاد شده که تحقیقات علمی، وظیفه یک سازمان ملی غیرنظامی باشد … ناکا می‌تواند با توسعه و گسترش سریع با تلاش خود، رهبری فناوری فضایی را فراهم کند.[۸]

از آن‌جا که این سازمان، فقط فعالیت‌های فضایی غیرنظامی را انجام می‌داد، دارپا در فوریه ۱۹۵۸ برای توسعه فناوری‌های فضایی برای استفاده‌های نظامی به وجود آمد.[۹]

با امضای «سند ملی هوانوردی و فضا» در ۲۹ ژوئیه ۱۹۵۸ توسط آیزنهاور، ناسا رسماً تأسیس شد. با شروع کار عملیاتی این سازمان در ۱ اکتبر ۱۹۵۸، ناسا امکانات سازمان ۴۳ ساله ناکا، شامل ۸٬۰۰۰ کارمند، بودجه سالانه ۱۰۰ میلیون دلاری، سه آزمایشگاه تحقیقاتی بزرگ (مرکز تحقیقات لنگلی، مرکز تحقیقات ایمز و مرکز تحقیقات گلن) و دو مجموعه مخصوص انجام آزمایش کوچک، را در اختیار گرفت.[۱۰] نماد رسمی ناسا در سال ۱۹۵۹ توسط رئیس‌جمهور آیزنهاور به تأیید رسید.[۱۱] منابع سازمان موشک بالستیک ارتش و آزمایشگاه تحقیقاتی دریایی ایالات متحده هم با ناسا ادغام شدند. یکی از مهم‌ترین عوامل ورود ناسا به رقابت فضایی با شوروی، فناوری برنامه راکت آلمانی به رهبری ورنر فون براون بود که حالا در سازمان موشک بالستیک ارتش کار می‌کرد و این طرح را با طرح‌های پیشین دانشمند آمریکایی، رابرت گدارد، ادغام کرده بود.[۱۲] تلاش‌های پیشین نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا[۱۰] و بسیاری از برنامه‌های فضایی دارپا هم به ناسا منتقل شدند.[۱۳] در دسامبر ۱۹۵۸، ناسا کنترل آزمایشگاه پیش‌رانش جت را، مرکزی تحت مدیریت مؤسسه فناوری کالیفرنیا، بر عهده گرفت.[۱۰]

کارمندان و رهبری

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: فهرست مدیران و معاونان ناسا
پرتره رسمی جیم برایدنستاین از ناسا، در ۲۶ آوریل ۲۰۱۸ در مرکز فرماندهی ناسا در واشینگتن دی.سی.

رهبر سازمان، مدیر ناسا، توسط رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا نامزد شده و برای تأیید، به مجلس سنای ایالات متحده آمریکا می‌رود. مافوق مستقیم این فرد، رئیس‌جمهور ایالات متحده است. این فرد نقش مشاور ارشد علوم فضایی را هم بر عهده دارد. با این که اکتشافات فضایی ظاهراً حزبی نیستند، این نامزد معمولاً با توجه به حزب سیاسی رئیس‌جمهور وقت (دموکرات یا جمهوری‌خواه) تعیین می‌گردد و معمولاً با تغییر حزب ریاست جمهوری، ریاست ناسا هم تغییر می‌کند. تنها استثنائات این جریان تا کنون، موارد زیر هستند:

نخستین مدیر این سازمان، توماس کیت گلنان بود که توسط دوایت آیزنهاور جمهوری‌خواه در ۱ اکتبر ۱۹۵۸ به عنوان مدیر این سازمان منصوب شد. در طول دوره ریاست، او پروژه‌های مختلف توسعه فضایی ایالات متحده را جمع‌آوری کرد.[۱۰]

ساختار سازمانی ناسا (۲۰۱۵)[۱۷]

دومین مدیر ناسا، جیمز ای وبب (۱۹۶۱–۱۹۶۸)، که توسط رئیس‌جمهور جان اف. کندی برگزیده شد، فردی دموکرات بود که نخست در دوران ریاست جمهوری هری ترومن فعالیت می‌کرد.[۱۸] برای پیاده‌سازی برنامه فضایی آپولو و اجرایی شدن هدف کندی مبنی بر فرود روی ماه تا پایان دهه ۱۹۶۰، وبب بازسازی‌های مدیریتی و گسترش تأسیسات گسترده‌ای را اعمال کرد و مرکز فضایی جانسون و پایگاه فضایی کندی را راه‌اندازی کرد. با تکیه بر میراث کندی، رئیس‌جمهور لیندون بی. جانسون، که در نوامبر ۱۹۶۳ جایگزین کندی شد، برنامه آپولو را با نگهداری وبب در جایگاه خود ادامه داد، اما وبب در اکتبر ۱۹۶۸ و پیش از رسیدن برنامه آپولو به هدف خود، استعفا داد و ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه، توماس او. پین را جایگزین وی کرد.[۱۸]

جیمز فلچر، مسئول برنامه‌ریزی‌های اولیه برنامه شاتل‌های فضایی در دوران ریاستش در زمان ریاست جمهوری ریچارد نیکسون بود. دوره دوم ریاست وی بر ناسا از مه ۱۹۸۶ تا آوریل ۱۹۸۹ در دوره ریاست جمهوری رونالد ریگان برای کمک به ادامه حیات سازمان پس از انفجار فضاپیمای چلنجر ادامه یافت.[۱۹]

چارلز بولدن، فضانورد سابق، دوازدهمین رئیس ناسا از ژوئیه ۲۰۰۹ تا ۲۰ ژانویه ۲۰۱۷ بود.[۲۰][۲۱] بولدن در کنار ریچارد اچ ترولی (۱۹۸۹–۱۹۹۲) و فردریک دی گریگوری (۲۰۰۵–تا کنون) یکی از سه فضانورد پیشین است که بعدتر، ریاست ناسا را بر عهده گرفته‌اند.[۲۲] معاون بولدن تا سپتامبر ۲۰۱۳، لری گارور بود،[۲۳] اما وی در ۶ سپتامبر ۲۰۱۳ استعفا داد.[۲۴]

مدیریت سازمان در مرکز فرماندهی ناسا در واشینگتن، دی.سی. واقع شده و تعیین جهت‌گیری کلی و هدایت سازمان را بر عهده دارد.[۲۵] به جز در موارد استثنا، کارمندان خدمات مدنی ناسا باید از شهروندان ایالات متحده آمریکا باشند.[۲۶]

برنامه‌های پرواز فضایی

[ویرایش]
۲۸ مه ۱۹۶۴، در مرکز کنترل پرواز موشک ساترن ۱. شخص وسط تصویر، ورنر فون براون است.

ناسا تعداد زیادی برنامه پرواز فضایی با و بدون سرنشین را در تاریخ خود به انجام رسانده است. برنامه‌های بدون سرنشین، موجب شدند تا نخستین ماهواره مصنوعی با کاربرد علمی و مخابراتی به مدار زمین فرستاده شود. این برنامه‌ها، همچنین سبب اکتشاف در منظومه شمسی شده است که با فرستادن کاوشگرهایی به زهره و مریخ آغاز شد و شامل برنامهٔ وویجر برای کاوش سیاره‌های خارجی می‌شود. برنامه‌های فضایی دارای سرنشین، موجب فرستاده‌شدن نخستین آمریکایی‌ها به مدار نزدیک زمین و برنده‌شدن در رقابت فضایی با اتحاد جماهیر شوروی، از طریق فرود دوازده انسان روی ماه از سال ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۲ در قالب برنامه فضایی آپولو، شده است. این برنامه‌ها با همکاری کشورهای دیگری همچون روسیه، همچنین منجر به توسعه شاتل فضایی مخصوص مدار نزدیک با قابلیت مصرف دوباره و ایستگاه فضایی شده‌اند. برخی مأموریت‌ها، از جمله فضاپیمای گالیله، که ابتدا توسط فضانوردان به مدار زمین و از آن‌جا بدون دخالت انسان به مشتری رفت، شامل هر دو بخش با و بدون سرنشین بوده‌اند.

برنامه‌های دارای سرنشین

[ویرایش]
مستندی دربارهٔ پروازهای فضایی در ناسا

برنامه آزمایشی ساخت هواپیما با منبع تغذیه راکت، توسط ناکا ایجاد شد و توسط ناسا برای پشتیبانی برنامه‌های دارای سرنشین، به کار گرفته شد.[۲۷] این برنامه، با یک برنامه ساخت کپسول فضایی تک‌نفره همراه شد و پس از آن هم برنامه‌ای برای توسعه کپسول فضایی دونفره به‌راه افتاد.[۲۸] در واکنش به از دست رفتن اعتبار و هراس از نبود امنیت ملی در نتیجه پیشگامی فضایی شوروی در آن زمان، جان اف. کندی هدف جاه‌طلبانه «فرود یک انسان روی ماه تا پایان [دهه ۱۹۶۰]، و بازگشت با امنیت وی به زمین» را برای ایالات متحده قرار داد.[۲۹][۳۰] این هدف در سال ۱۹۶۹ و با برنامه آپولو محقق شد و در ادامه، ناسا اهداف جاه‌طلبانه‌تری همچون مأموریت سفر انسان به مریخ را برای خود تنظیم کرد.[۲۹] با این وجود، کاهش میزان تهدید و تغییر اولویت‌های سیاسی، تقریباً بلافاصله موجب لغو بیشتر این برنامه‌ها گشت.[۳۱][۳۲] ناسا توجهش را به یک آزمایشگاه فضایی موقت منشأگرفته از آپولو و توسعه شاتل فضایی مخصوص مدار نزدیک با قابلیت استفاده مجدد معطوف کرد.[۳۱][۳۲] در دهه ۱۹۹۰، بودجه توسعه یک ایستگاه فضایی دائمی در مدار زمین با همکاری دیگر ملل، به ناسا داده شد.[۳۳][۳۴] روسیه، که در دوران جنگ سرد، رقیب فضایی ایالات متحده به‌شمار می‌رفت، هم در توسعه این ایستگاه نقش داشته است.[۳۵]

نورث امریکن ایکس-۱۵ (‎۱۹۶۸–۱۹۵۸)

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: نورث امریکن ایکس-۱۵
نیل آرمسترانگ، خلبان نورث امریکن ایکس-۱۵، کنار هواپیما ایستاده است.[۳۶]

ایکس-۱۵ یک راکت ابرصوت آزمایشی و تحقیقاتی ناسا بود که با همکاری نیروی هوایی و دریایی ایالات متحده ساخته شده بود. طرح این وسیله، شامل بدنه‌ای بلند و باریک بود که در اطراف بدنه خود، دارای پسارگیر بود و همراه با سامانه‌های کنترل رایانه‌ای اولیه و مخزن سوخت در اطراف بدنه آن طراحی شده بود.[۳۷] جنس بدنه این هواپیما، تیتانیم سیاه است.[۳۸][۳۹] پیشنهادهای طراحی در ۳۰ دسامبر ۱۹۵۴ برای بدنه و ۴ فوریه ۱۹۵۵ برای موتور راکت، منتشر شدند.[۴۰] در سپتامبر ۱۹۵۵، قرارداد طراحی بدنه با نورث امریکن اوییشن بسته شد[۴۱] و در سال ۱۹۵۶، قرارداد بین ری‌اکشن موتورز و ناسا، باعث استفاده از موتور ایکس‌ال‌آر۳۰ در این هواپیما شد و با این دو قرارداد، سه فروند هواپیما ساخته شدند.[۴۱] یک نمونه ایکس-۱۵ از روی بال یکی از دو بوئینگ بی-۵۲ استراتوفورترس ناسا، که با نام بالز ۸ شناخته می‌شوند، برای آزمایش به پایین پرتاب شد. پرتاب در ارتفاع بالاتر از حدود ۴۵٬۰۰۰ پا (۱۴ کیلومتر) و با سرعت حدود ۵۰۰ مایل (۸۰۵ کیلومتر) در ساعت انجام شد.[۴۲][۴۳] پهنا و ارتفاع ایکس-۱۵ به ترتیب ۱۵/۵ متر (۵۱ فوت) و ۴ متر (۱۳ فوت) و همچنین پهنای بال آن ۶/۷ متر (۲۲ فوت) و وزن ناخالص آن ۱۷٬۲۳۷ کیلوگرم (۳۸٬۰۰۰ پوند) است.[۳۶]

دوازده خلبان از نیروی هوایی، دریایی و ناکا (و بعدتر، ناسا) انتخاب شدند.[۴۴][۴۵] در مجموع، ۱۹۹ پرواز بین سال‌های ۱۹۵۹ و ۱۹۶۸ انجام شد[۴۶][۴۷] که نتیجه آن‌ها، ثبت رکورد جهانی بالاترین سرعت ثبت‌شده با هواپیمای دارای سرنشین (تا ۲۰۱۴) با حداکثر سرعت ۶٫۷۲ ماخ[الف] بود.[۳۷][۴۸] رکورد ارتفاع ایکس-۱۵، برابر با ۳۵۴٬۰۰۰ پا (۱۰۷٫۹۶ کیلومتر) است.[۴۸] هشت خلبانی که توانستند در ارتفاع بالاتر از ۲۶۰٬۰۰۰ پا (۸۰ کیلومتر) پرواز کنند، مورد تقدیر قرار گرفتند و دو پرواز جوزف ای واکر از ارتفاع ۱۰۰ کیلومتر (۳۳۰٬۰۰۰ پا) هم رد شد که با توجه به معیارهای فدراسیون بین‌المللی هوانوردی، پرواز فضایی به‌شمار می‌آید. در برنامه ایکس-۱۵، از برنامه‌های فنی‌ای همچون لباس فضانوردی یا تعریف افق برای مسیریابی استفاده شد که بعدتر در دیگر مأموریت‌های دارای سرنشین ناسا به کار گرفته شدند.[۴۸] داده‌های ورود به جو و فرود، برای طراحی شاتل فضایی، برای ناسا اهمیت زیادی داشتند.[۳۷] نمونه‌ای از ایکس-۱۵ اکنون در موزهٔ ملی هوافضای اسمیتسونین در واشینگتن، دی. سی. قرار دارد.[۳۶]

هشت خلبان از دوازده خلبان این هواپیما توانستند خود را به فضای زیر مدار زمین برسانند و با سرعت بیش از ۶ ماخ پرواز کنند. ایکس-۱۵ نخستین وسیلهٔ نقلیه‌ای بود که توانست با سرعت مافوق صوت (بیشتر از ۵ ماخ) پرواز کند. این هواپیما پنجمین وسیلهٔ نقلیهٔ سریع با بیش‌ترین سرعت آن ۷٬۲۷۴ کیلومتر بر ساعت (۴٬۵۲۰ مایل بر ساعت) است و تا ارتفاع ۱۰۸ کیلومتر (۶۷ مایل) بالاتر از سطح زمین رسیده است.[۴۹]

پروژهٔ مرکوری (‎۱۹۶۳–۱۹۵۸)

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: برنامه فضایی مرکوری
پرتاب فضاپیمای مرکوری-رادستون ۳ که آلن شپارد را به فضا برد. (۵ مه ۱۹۶۱)

پروژهٔ مرکوری نخستین مأموریت فضایی دارای سرنشین ناسا بود.[۵۰][۵۱] با فاصله کمی از شروع رقابت فضایی، یکی از اهداف اولیه، قرار گرفتن یک انسان در مدار زمین در اولین فرصت ممکن بود.[۵۲] با توجه به این موضوع، ساده‌ترین فضاپیمای با قابلیت پرتاب، برای انجام مأموریت انتخاب شد.[۵۳] برنامه ام‌آی‌اس‌اس نیروی هوایی ایالات متحده برای طراحی بسیاری از فضاپیماهای دارای سرنشین از جمله هواپیماهای راکتی مثل ایکس-۱۵ یا کپسول‌های فضایی کوچک بالستیک به کار رفته بود. تا سال ۱۹۵۸، طرح‌های هواپیمای فضایی لغو شده و کپسول فضایی بالستیک، جایشان را گرفته بود.[۵۴]

ناسا در همان سال تأسیس شد و برنامه نیروی هوایی هم با انتقال به ناسا، «پروژه مرکوری» نام گرفت. هفت فضانورد از میان نامزدان از نیروی دریایی، نیروی هوایی و تفنگداران انتخاب شدند. پروازهای فضایی مرکوری به‌طور کلی شامل دو دسته بود: «فضاپیماهای رادستون» برای پروازهای زیر مداری و «فضاپیماهای اطلس» برای پروازهای مداری طراحی شده بودند.[۵۵] در ۵ مه ۱۹۶۱، آلن شپارد در مأموریت مرکوری-رادستون ۳ و در مدت پرواز ۱۵ دقیقه پرواز بالستیک، به عنوان نخستین آمریکایی به فضا رفت.[۵۳][۵۶][۵۷] جان گلن، نخستین شخص آمریکایی بود که به مدار زمین رسید. این مأموریت، با نام مرکوری-اطلس ۶، در ۲۰ فوریه ۱۹۶۲ و با اطلس ال‌وی-۳بی انجام شد و گلن توانست در آن، سه بار مدار زمین را طی کند.[۵۸][۵۹] پس از این مأموریت، سه پرواز مداری دیگر هم انجام شدند که مأموریت مرکوری-اطلس ۹ در ‎۱۵–۱۶ مه ۱۹۶۳ و با همراهی گوردون کوپر و ۲۲ بار طی کردن مدار زمین، بیشترین رکورد آن‌ها محسوب می‌شود.[۶۰] کاترین جانسون[ب]، مری جکسون[پ] و دوروثی وان،[ت] سه اپراتوری بودند که محاسبات مسیریابی را در دوران رقابت فضایی انجام می‌دادند.[۶۱][۶۲][۶۳] کاترین جانسون به دلیل انجام محاسبات مسیریابی برای مأموریت جان گلن در سال ۱۹۶۲، که در آن، همزمان با رایانه، همان محاسبات را روی کاغذ هم می‌نوشت، شناخته شده است.[۶۱]

اتحاد جماهیر شوروی، توسعه فضاپیمای تک‌نفره خودش، پروژه وستوک، را به پایان رساند. با فرستادن یوری گاگارین به مدار زمین در مأموریت وستوک-۱ در آوریل ۱۹۶۱، شوروی، یک ماه زودتر از آمریکا یک انسان را به فضا فرستاد و تبدیل به اولین کشوری شد که قابلیت فرستادن انسان به فضا را پیدا کرده بود.[۶۴][۶۵] در اوت ۱۹۶۲، شوروی توانست یک پرواز تقریباً چهار روزه را با استفاده از وستوک ۳ و با همراهی آندریان نیکولایف به ثبت برساند[۶۶] و همچنین، همزمان با آن، توانست وستوک ۴ را بسازد. از این فضاپیما برای حمل پاول پوپوویچ استفاده شد.[۶۷]

پروژهٔ جمینای (‎۱۹۶۶–۱۹۶۲)

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: پروژه جمینای
ادوارد هیگینز ویت در جمینای ۴: نخستین راهپیمایی فضایی آمریکا، ۱۹۶۵

بر اساس تحقیقات انجام‌گرفته در جهت توسعه قابلیت‌های فضانورد مرکوری به پروازهای طولانی‌مدت، میعادگاه فضایی و فرود دقیق روی زمین، پروژه جمینای در ۱۹۶۲ با دو نفر و برای کم کردن فاصله با شوروی و پشتیبانی از برنامه فرود روی ماه آپولو راه‌اندازی شد. از اهداف این پروژه، رسیدن به راهپیمایی فضایی، میعادگاه فضایی و اتصال و پهلوگیری بود. نخستین پرواز دارای سرنشین این پروژه، جمینای ۳، توسط گاس گریسوم و جان یانگ در ۲۳ مارس ۱۹۶۵ انجام شد.[۶۸] تا سال ۱۹۶۵ و ۱۹۶۶، نه مأموریت در قالب این پروژه انجام گرفت که شامل مأموریت‌های استقامت چهارده‌روزه، میعادگاه، اتصال و پهلوگیری و جمع‌آوری داده‌های پزشکی در حالت بی‌وزنی انسان بود.[۶۹][۷۰] جیمز مک‌دیویت و ادوارد هیگینز ویت که فضانوردان جمینای ۴ (پرتاب: ۳ ژوئن ۱۹۶۵؛ فرود: ۷ ژوئن ۱۹۶۵) بودند، نخستین راهپیمایی فضایی آمریکا را انجام‌دادند.[۷۱]

شوروی در زمان قرارگرفتن نیکیتا خروشچف در مقام نخست‌وزیر این کشور، با تبدیل فضاپیماهای وستوک به وسخودهای ۲ یا ۳ نفره، به رقابت با جمینای پرداخت. شوروی موفق شد تا پیش از نخستین پرواز جمینای، دو مأموریت دارای سرنشین را انجام دهد.[۷۲] نخستین پرواز سه‌سرنشین شوروی در ۱۹۶۴ انجام گرفت[۷۳][۷۴] و نخستین راهپیمایی فضایی این پروژه هم در ۱۸ مارس ۱۹۶۵ انجام شد؛ وسخود-۲ به فرماندهی پاول بلیایف و خلبانی الکسی لئونوف به فضا پرتاب‌شد و لئونوف به مدت ۱۰ دقیقه راهپیمایی فضایی کرد و نخستین راهپیمایی فضایی بشر به وقوع پیوست.[۷۵][۷۶][۷۷][۷۸] پس از آن، این برنامه لغو شد و جمینای پیشرفت کرد. سرگئی کارالیوف هم فضاپیمای سایوز را در واکنش به آپولو توسعه داد.[۷۹]

هدف اصلی جمینای، آزمودن تجهیزات و روش‌های مأموریت و آموزش فضانوردان برای مأموریت‌های آیندهٔ پلوتو بود. از اهداف کلی این پروژه می‌توان به پروازهای طولانی مدت (از ۵ ساعت تا ۱۴ روز)، آزمایش توانایی مانور فضاپیما، اتصال و پهلوگیری فضاپیماها در مدار زمین و آزمودن عملیات فضایی خارج از فضاپیما اشاره نمود. این پروژه که پل ارتباطی میان پروژه‌های مرکوری و آپولو بود، شامل ۱۲ فضاپیما می‌شد که ۲ تا از آن‌ها بدون سرنشین بود. برای این پروژه حدود ۱/۲۸ میلیارد دلار هزینه شد.[۸۰]

پروژهٔ آپولو (‎۱۹۷۲–۱۹۶۱)

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: برنامه فضایی آپولو
همچنین ببینید: نظریه‌های توطئه فرود بر ماه
مقایسهٔ موشک‌ها و فضاپیماهای آپولو (بزرگ‌ترین)، جمینای (اندازهٔ میانی) و مرکوری (کوچک‌ترین)

آگاهی‌یافتن جامعه ایالات متحده از پیشگامی شوروی در رقابت فضایی و فرستادن نخستین انسان به فضا، رئیس‌جمهور جان اف. کندی را تشویق کرد تا در ۲۵ مه ۱۹۶۱ درخواستی را به کنگره ارائه داده و دولت فدرال را ملزم به فرود یک انسان روی ماه تا پایان دهه ۱۹۶۰ میلادی کند. این تلاش‌ها، در نهایت منجر به برنامه فضایی آپولو شد.[۸۱] آپولو یکی از پرهزینه‌ترین برنامه‌های علمی تاریخ آمریکا است. در دهه ۱۹۶۰، این برنامه بیش از ۲۰ میلیارد دلار هزینه داشت[۸۲] که با احتساب تورم، تقریباً برابر ۲۱۸ میلیارد دلار امروز است.[۸۳] برای مقایسه، هزینه پروژه منهتن با احتساب تورم تقریباً برابر ۲۷٫۸ میلیارد دلار است.[۸۳][۸۴] راکت ساترن وسیله پرتاب پروژه آپولو بود که نسبت به راکت‌های پیشین، اندازه بسیار بزرگ‌تری داشت.[۸۵] فضاپیمای مورد استفاده هم بزرگ‌تر بود و از دو قسمت اصلی سفینه فرماندهی و خدمات آپولو و ماه‌نشین آپولو تشکیل‌شده بود. قرار بود ماه‌نشین روی ماه بماند و سفینه فرماندهی، تنها بخشی بود که در نهایت به زمین برمی‌گشت.[۸۶][ث]

That's one small step for [a] man, one giant leap for mankind.
به فارسی: این گامی کوچک برای [یک] انسان، جهشی بزرگ برای بشریت است.
نیل آرمسترانگ پس از گام نهادن بر ماه[۸۸]
آیا مشکلی با شنیدن این پرونده دارید؟ راهنمای رسانه را ببینید.

در دسامبر ۱۹۶۸، فضانوردان برای اولین بار با آپولو ۸ دور ماه سفر کردند.[۸۹][۹۰] اندکی پیش از آن، شوروی یک مأموریت بدون سرنشین دور ماه را انجام داده بود.[۹۱] در دو مأموریت بعد، مانورهای پهلوگیری، که برای فرود روی ماه موردنیاز بودند، آموزش داده شد[۹۲][۹۳] و در نهایت، آپولو ۱۱ در ژوئیه ۱۹۶۹ روی ماه فرود آمد.[۹۴]

نیل آرمسترانگ نخستین انسانی بود که روی ماه ایستاد. باز آلدرین پس از ۱۹ دقیقه به او پیوست و مایکل کولینز هم در مدار ماه باقی ماند.[۹۵][۹۶][۹۷][۹۸] آپولو ۱۲ نیز مانند آپولو ۱۱ موفقیت‌آمیز بود و طی آن پیت کنراد و آلن بین بر ماه گام نهادند.[۹۹] اما آپولو ۱۳ که حامل سه فضانورد به نام‌های جیم لوول، جک اسویگرت و کن متینگلی بود، نتوانست به ماه برسد. فضانوردان در شب ۱۳ آوریل در حالی که ۳۲۲٬۰۰۰ کیلومتر (۲۰۰٬۰۰۰ مایل) از زمین فاصله داشتند و در نزدیکی کرهٔ ماه بودند، فضاپیما هشدار داد که فشار مخزن هیدروژن کم است. سرانجام فضانوردان وادار شدند که به کرهٔ زمین بازگردند.[۱۰۰]

نگاره‌ای تاریخی از باز آلدرین در سطح ماه طی مأموریت آپولو ۱۱. بر روی کلاه شیشه‌ای او نیل آرمسترانگ دیده می‌شود.

پنج مأموریت بعدی آپولو هم باعث فرود فضانوردان روی ماه شد که آخرین آن‌ها آپولو ۱۷ بود و در دسامبر ۱۹۷۲ انجام شد.[۱۰۱][۱۰۲] در جریان این شش مأموریت، دوازده انسان روی ماه قدم گذاشتند.[۱۰۳] از آن زمان تا کنون، هیچ انسان دیگری روی ماه قدم نگذاشته است.[۱۰۴] نتیجه این مأموریت‌ها، داده‌های علمی گسترده و ۳۸۱٫۷ کیلوگرم (۸۴۲ پوند) نمونه از ماه بود.[۱۰۵] آزمایش‌های انجام‌شده شامل مکانیک خاک، شهاب‌واره، لرزه‌شناسی، انتقال گرما، آزمایش فاصله‌سنجی لیزری قمری، میدان مغناطیسی و باد خورشیدی بود.[۱۰۶]

این پروژه یکی از معروف‌ترین مأموریت‌های علمی تاریخ آمریکا و جهان بود که طی آن ۱۲ انسان با ۶ فضاپیما (آپولو ۱۱: نیل آرمسترانگ و باز آلدرین، آپولو ۱۲: پیت کنراد و آلن بین، آپولو ۱۴: آلن شپارد و ادگار میچل، آپولو ۱۵: دیوید اسکات و جیمز بنسن اروین، آپولو ۱۶: جان یانگ و چارلز دوک، آپولو ۱۷: یوجین کرنان و هریسون اشمیت) بر کرهٔ ماه گام نهادند. همهٔ فضاپیماهای این پروژه با موشک ساترن ۵ از پایگاه فضایی کندی به فضا پرتاب می‌شدند. در طول این پروژه، ابتدا طی ۲٫۵ دقیقه، فشاری ۷٫۶ میلیون پوندی بر فضاپیما وارد می‌شد تا فضاپیما با سرعت ۹٬۶۰۰ کیلومتر بر ساعت (۶٬۰۰۰ مایل بر ساعت)، ۶۵ کیلومتر (۴۰ مایل) از سطح دریا فاصله بگیرد. هزینهٔ پروژهٔ آپولو در کل ۲۰٬۴۴۳٬۶۰۰٬۰۰۰ دلار بود.[۱۰۴]

آپولو سبب پدید آمدن چندین نقطه عطف در پروازهای فضایی دارای سرنشین شد. آپولو تا امروز تنها پروژه‌ای است که مأموریت دارای سرنشین فراتر از مدار نزدیک زمین انجام داده و انسان را روی جرم آسمانی دیگری فرود آورده است.[۱۰۷] آپولو ۸ نخستین فضاپیمای دارای سرنشین بود که دور جرم آسمانی دیگری حرکت می‌کرد و آپولو ۱۷ هم آخرین راه‌پیمایی روی ماه و آخرین مأموریت دارای سرنشین فراتر از مدار نزدیک زمین تا امروز است.[۱۰۴] این برنامه موجب پدید آمدن پیشرفت‌هایی در زمینه‌های مختلف فناوری در حوزه علوم موشک و پروازهای فضایی دارای سرنشین، از جمله اویونیک، مخابرات و رایانه‌ها، شد. آپولو آغازگر توجه به بسیاری از حوزه‌های مهندسی بود و تجهیزات فیزیکی و ماشین‌های زیادی را برجا گذاشت.[۱۰۸][۱۰۹][۱۱۰] بسیاری از اشیاء و دست‌سازه‌های این برنامه در مکان‌های متفاوتی در سراسر جهان به‌نمایش گذاشته‌شده‌اند که از مهم‌ترین این مکان‌ها می‌توان موزه ملی هوافضای اسمیتسونین را نام برد.[۱۱۱]

اسکای‌لب (‎۱۹۷۹–۱۹۶۵)

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: اسکای‌لب
اسکای‌لب بر فراز زمین در سال ۱۹۷۴

اسکای‌لب نخستین و تنها ایستگاه فضایی آمریکا بود که منحصراً توسط این کشور ساخته‌شده بود.[۱۱۲] این مدارگرد بزرگ بدون سرنشین که بالای آخرین موشک ساترن ۵ ناسا نصب شده بود، در ۱۴ مه ۱۹۷۳ به فضا پرتاب‌شد. نخستین بار سه سرنشین پروژهٔ آپولو درون این ایستگاه فضایی، از ماه مه ۱۹۷۳ تا فوریهٔ ۱۹۷۴ (به مدت ۱۷۱ روز) حدود ۳۰۰ آزمایش علمی پیشگامانه انجام‌دادند. این پروژه راه را برای پروازهای طولانی‌مدت بشر و طراحی و پرتاب ایستگاه فضایی بین‌المللی هموار کرد. درون اسکای‌لب به اندازهٔ یک خانهٔ سه خوابه و بسیار بزرگ‌تر از کپسول کوچک آپولو بود. پهنای این ایستگاه ۲۶/۳ متر (۸۶/۳ فوت) و قطر آن ۷/۴ متر (۲۴/۳ فوت) بود و وزن آن ۷۷٬۰۸۸ کیلوگرم (۱۶۹٬۹۵۰ پوند) بود.[۱۱۳] اسکای‌لب در مدار ۴۳۵ کیلومتری (۲۳۵ مایل دریایی) زمین و با زاویه °۵۰ نسبت به استوا قرار گرفت.[۱۱۴][۱۱۵] اسکای‌لب با ازبین‌رفتن محافظ گرمایی و یک پنل خورشیدی تولیدکننده برق، هنگام پرتاب آسیب دید و بعدتر توسط اولین گروه خدمهٔ ساکن ایستگاه تعمیر شد و کارکرد خود را بازیافت.[۱۱۶] اسکای‌لب در سال‌های ۱۹۷۳ و ۱۹۷۴ و به‌مدت ۱۷۱ روز پیاپی توسط ۳ گروه خدمه مورد استفاده قرار گرفت.[۱۱۲] اسکای‌لب همچنین دارای یک آزمایشگاه برای تحقیق روی تأثیرها ریزگرانش و یک رصدخانه بود.[۱۱۲] ناسا قصد داشت تا از یک شاتل فضایی برای افزایش ارتفاع اسکای‌لب و رساندن آن به ارتفاع امن استفاده کند، اما این شاتل قبل از بازگشت اسکای‌لب در ۱۱ ژوئیه ۱۹۷۹ آماده نشد.[۱۱۷]

دومین گروه فضانوردان اسکای‌لب به رهبری آلن بین که پیش از آن بر ماه گام نهاده‌بود، به این ایستگاه رفتند. به غیر از دو گروه نخست و دوم، گروه سوم فضانوردان نیز به اسکای‌لب رفتند و این پروژه در کل سه گروه فضانورد داشت. سرانجام در ۱۱ ژوئیهٔ ۱۹۷۹، اسکای‌لب دچار یک مشکل شد و ناسا کوشید تا به بهترین شکل اسکای‌لب را روی زمین فرود بیاورد. اما در اثر یک اشتباه ریاضیاتی، قطعات اسکای‌لب در استرالیا سقوط کرد، اما کسی آسیب ندید. پایان کار اسکای‌لب موجب توقف ناسا در پروازهای فضایی طولانی‌مدت شد.[۱۱۸]

برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها، ناسا برای پرتاب اسکای‌لب از یکی از موشک‌های ساترن ۵ استفاده کرد که در اصل برای یکی از مأموریت‌های لغو شدهٔ آپولو اختصاص داده‌شده بود. از فضاپیمای آپولو برای جابجایی فضانوردان بین زمین و ایستگاه استفاده شد. سه گروه خدمه سه‌نفره به مدت ۲۸، ۵۹ و ۸۴ روز در اسکای‌لب حضور یافتند. حجم قابل‌سکونت اسکای‌لب، ۱۱٬۲۹۰ فوت مکعب (۳۲۰ متر مکعب) بود؛ این میزان ۳۰٫۷ بار بزرگ‌تر از سفینه فرماندهی و خدمات آپولو است.[۱۱۷]

پروژهٔ آزمایشی آپولو–سایوز (‎۱۹۷۵–۱۹۷۲)

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: پروژه آزمایشی آپولو–سایوز
فضانوردان آپولو–سایوز با مدل‌های فضاپیما در دست:
ردیف بالا از راست به چپ: الکسی لئونوف، توماس استافورد
ردیف پایین از راست به چپ: والری کوباسوف، ونس براند، دیک اسلایتون

ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده، و آلکسی کاسیگین، نخست‌وزیر وقت شوروی، در ۲۴ مه ۱۹۷۲ توافقی را برای انجام یک مأموریت فضایی مشترک امضا کردند و اعلام داشتند که تمام فضاپیماهای دارای سرنشین بین‌المللی در آینده خواهند توانست در کنار یکدیگر پهلو بگیرند.[۱۱۹] این توافق منجر به پروژه آزمایشی آپولو–سایوز شد.[۱۲۰] این پروژه شامل میعادگاه فضایی و پهلوگیری در مدار زمین با کمک یک سفینه فرماندهی و خدمات آپولو اضافی و یک فضاپیمای سایوز بود.[۱۲۱] این مأموریت در ژوئیه ۱۹۷۵ انجام شد. این پروژه، آخرین پرواز فضایی دارای سرنشین ایالات متحده تا آوریل ۱۹۸۱ بود.[۱۲۲]

پروژهٔ آپولو–سایوز از پایگاه فضایی بایکونور در قزاقستان آغاز شد و سایوز ۱۹ حامل سه فضانورد به نام‌های الکسی لئونوف و والری کوباسوف در ۱۵ ژوئیهٔ ۱۹۷۵ ساعت ۸:۲۰ به منطقهٔ زمانی شرقی از این پایگاه فضایی به فضا پرتاب‌شد. چند ساعت بعد، آپولو حامل سه فضانورد به نام‌های توماس استافورد، ونس براند و دیک اسلایتون در ساعت ۱۵:۵۰ از پایگاه فضایی کندی به فضا پرتاب‌شد. دو فضاپیما چند بار در فضا پهلو گرفتند و سایوز ۱۹ در ۲۱ ژوئیه و آپولو در ۲۴ ژوئیه در اقیانوس آرام فرود آمد.[۱۲۳]

این مأموریت شامل آزمایش‌های مشترک و غیرمشترک بود و تجربه مهندسی مفیدی را برای پروژه‌های مشترک آینده آمریکا و روسیه در زمینه پروازهای فضایی فراهم آورد. پروژه‌هایی مثل پروژهٔ شاتل-میر و ایستگاه فضایی بین‌المللی، از نتایج پروژه آزمایشی آپولو–سایوز بوده‌اند.[۱۲۰][۱۲۴]

پروژهٔ شاتل فضایی (‎۲۰۱۱–۱۹۷۲)

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: برنامه شاتل‌های فضایی
مراحل مأموریت شاتل فضایی (از چپ به راست)

شاتل‌های فضایی، فضاپیماهایی بودند که عمدتاً قابلیت استفادهٔ مجدد داشتند و با موشک به مدار زمین پرتاب می‌شدند و مردم و کالاها را حمل و نقل می‌کردند. این شاتل‌ها، تمرکز اصلی ناسا در اواخر دهه ۱۹۷۰ و دهه ۱۹۸۰ بودند. نام رسمی این پروژه، «سیستم حمل و نقل فضایی» (به انگلیسی: Space Transportation System) و مخفف آن «اس‌تی‌اس» (به انگلیسی: STS) است.[۱۲۵] نخستین شاتل فضایی، شاتل کلمبیا در پرواز اس‌تی‌اس-۱ بود که در ۱۲ آوریل ۱۹۸۱، بیستمین سالگرد نخستین پرواز فضایی انسان، به فضا پرتاب شد.[۱۲۶][۱۲۷][۱۲۸]

پرتاب شاتل فضایی دیسکاوری در پرواز اس‌تی‌اس-۱۲۰ در ۲۳ اکتبر ۲۰۰۷

شاتل فضایی از سه جزء یا بخش ساخته شده بود: دو موشک سوخت جامد برای پرتاب شدن شاتل، مخزن سوخت خارجی که سوخت را برای پرتاب شدن شاتل حمل می‌کرد و مدارگرد که فضانوردان و بارها را حمل می‌کرد. مخزن سوخت، که از خود مدارگرد بزرگ‌تر است، تنها بخش اصلی بود که نمی‌شد آن را مورد استفاده مجدد قرار داد. مدارگرد شامل سه موتور بود که پشت بدنهٔ شاتل قرار داشت و پهنای هر موتور ۴/۳ متر (۱۴ فوت)، قطر آن ۳/۲ متر (۷/۵ فوت) و وزن آن حدود ۳٬۰۳۹ (۶٬۷۰۰ پوند) بود. این موتورها هیدروژن و اکسیژن مایع را می‌سوزاندند که این سوخت به نسبت ۶ به ۱ در مخزن خارجی ذخیره می‌شد.[۱۲۹] شاتل‌ها می‌توانستند تا حداکثر ۲۴٬۴۰۰ کیلوگرم (۵۳٬۷۹۳ پوند) بار را حمل کنند[۱۳۰] و قادر بودند در ارتفاع ۱۸۵–۶۴۳ کیلومتری (۱۱۵–۴۰۰ مایل) قرار بگیرند.[۱۳۱] مأموریت‌ها در ۵ تا ۱۷ روز انجام می‌گرفت و خدمه هر مأموریت بین ۲ تا ۸ فضانورد بود.[۱۳۱]

می جمیسون در حال کار در آزمایشگاه فضایی در سال ۱۹۹۲. آزمایشگاه فضایی از اصلی‌ترین همکاری‌های ناسا با آژانس فضایی اروپا بود.

در سال ۱۹۷۳، پیش‌بینی ناسا بر آن بود که به ۶ گردونه نیاز دارد. در آن زمان، آژانس فضایی اروپا یک گردونه به ناسا هدیه کرد و در عوض از ناسا خواست که به دانشمندان خود (سازمان فضایی اروپا) فرصت دهد تا در مراسم افتتاحیه با شاتل پرواز کنند. شاتل فضایی در ۲۰ مأموریت (۱۹۸۳–۱۹۹۸) آزمایشگاه فضایی، که با همکاری آژانس فضایی اروپا ساخته شده بود، را حمل می‌کرد. آزمایشگاه فضایی برای پرواز مداری مستقل طراحی نشده بود، اما در انبار شاتل باقی ماند و فضانوردان از راه یک هوابند به آن دسترسی داشتند.[۱۳۲][۱۳۳] در ۱۸ ژوئن ۱۹۸۳، سالی راید به‌عنوان نخستین فضانورد زن آمریکایی، با شاتل چلنجر و در مأموریت اس‌تی‌اس-۷ به فضا رفت.[۱۳۴] یکی دیگر از مجموعه مأموریت‌های شاتل، پرتاب و سپس تعمیر موفق مشکلات نوری تلسکوپ فضایی هابل در سال‌های ۱۹۹۰ و ۱۹۹۳ بود.[۱۳۵][۱۳۶]

در ژوئیهٔ ۱۹۹۲، ناسا و سازمان فضایی فدرال روسیه نخستین بار بر سر اتصال شاتل فضایی و ایستگاه فضایی میر به توافق رسیدند. هدف این برنامه تقویت همکاری ناسا و سازمان فضایی اروپا و به اشتراک‌گذاری تجربیات پروازهای طولانی‌مدت میان روسیه و ایالات متحدهٔ آمریکا بود. نخستین پرتاب برنامهٔ شاتل–میر در سال ۱۹۹۵ انجام‌شد. فضانوردان ناسا در طول این برنامه بیش از ۱٬۰۰۰ روز در فضا به سر بردند. در این برنامه، باری دیگر یک فضاپیمای آمریکایی در کنار ایستگاهی روسی پهلو گرفت؛[۱۳۷] این همکاری میان ایالات متحده و روسیه در ساخت بزرگ‌ترین ایستگاه فضایی هم ادامه‌یافت. اهمیت این همکاری زمانی آشکار شد که ناسا در هنگام دوره سه‌ساله زمین‌گیر شدن ناوگان شاتل پس از فاجعه شاتل فضایی کلمبیا در سال ۲۰۰۳، از موشک‌های ساخت روسیه برای خدمت‌رسانی به ایستگاه فضایی بین‌المللی استفاده کرد.[۱۳۸]

در ۲۸ ژانویهٔ ۱۹۸۶، فضاپیمای چلنجر برای دهمین بار به فضا پرتاب‌شد و ۷۳ ثانیه پس از پرتاب، منفجر شد و ۷ فضانورد آن جان باختند.[۱۳۹] در ۱ فوریهٔ ۲۰۰۳ نیز شاتل فضایی کلمبیا که در حال بازگشت به زمین بود، در جو زمین منفجر شد و ۷ فضانورد آن جان باختند.[۱۴۰] از دست رفتن نخستین فضاپیما با ساخت فضاپیمای اندور از قطعات باقی‌مانده آن تا حدودی جبران شد، اما ناسا فضاپیمای دیگری برای جبران دومین فضاپیمای ازدست‌رفته نساخت.[۱۴۱] برنامه شاتل فضایی ناسا در کل شامل ۱۳۵ پرواز فضایی بود که آخرین آن اس‌تی‌اس-۱۳۵ با شاتل فضایی آتلانتیس بود که در ۸ ژوئیهٔ ۲۰۱۱ از مرکز فضایی کندی به فضا پرتاب شده و در ۲۱ ژوئیه با موفقیت فرود آمد. این برنامه ۳۰ سال طول کشید و بیش از ۳۰۰ فضانورد در آن به فضا رفتند.[۱۲۵][۱۴۲]

ایستگاه فضایی بین‌المللی (۱۹۹۸–اکنون)

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: ایستگاه فضایی بین‌المللی
ساخت و اتصال قطعات ایستگاه فضایی بین‌المللی

ایستگاه فضایی بین‌المللی (به انگلیسی: Intertanional Space Station) به صورت مخفف «آی‌اس‌اس» (به انگلیسی: ISS) پیچیده‌ترین مجموعهٔ علمی بین‌المللی در تاریخ بشریت و بزرگ‌ترین سازه‌ای است که بشر تا کنون در فضا جا داده است.[۱۴۳] این ایستگاه از ترکیب پروژه ایستگاه فضایی رهایی ناسا، ایستگاه میر-۲ شوروی/روسیه، کلمبوس اروپا و آزمایشگاه فضایی کیبوی ژاپن به وجود آمد.[۱۴۴] برنامهٔ اصلی ناسا در دهه ۱۹۸۰، توسعه رهایی بود؛ اما محدودیت در بودجهٔ ایالات متحده باعث ادغام این پروژه‌ها در برنامه‌ای چندملیتی در سال ۱۹۹۳ و با مدیریت ناسا، سازمان فضایی فدرال روسیه، آژانس کاوش‌های هوافضای ژاپن، آژانس فضایی اروپا و آژانس فضایی کانادا شد.[۱۴۵][۱۴۶][۱۴۷] این ایستگاه از قطعات فشار بالا، خرپاهای بیرونی، سامانه‌های فتوولتاییک و اجزای دیگری تشکیل‌شده بود که با موشک‌های پروتون و سایوز روسی و شاتل‌های آمریکایی پرتاب می‌شدند.[۱۴۴] ایستگاه فضایی بین‌المللی امروزه در مدار نزدیک زمین به کار ادامه می‌دهد و قطعات جدید، به این ناحیه ارسال می‌شود.[۱۴۸] در سال ۲۰۰۸، آزمایشگاه فضایی دو میلیارد دلاری کلمبوس به ایستگاه فضایی بین‌المللی افزوده شد.[۱۴۹] این آزمایشگاه برای آزمایش‌های خانگی، دانش‌ها و علوم زندگی و فیزیک سیالات طراحی شده بود. پیش‌بینی شده است که قسمت بعدی ایستگاه تا ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۹ با موشک فالکن ۹ ارسال شده و روی ایستگاه نصب شود.[۱۵۰][۱۵۱][۱۵۲] مالکیت و استفاده از ایستگاه فضایی در معاهدات و توافق‌های بین‌دولتی مشخص شده[۱۵۳] که ایستگاه را به دو قسمت تقسیم کرده است و به روسیه اجازه پس‌گرفتن مالکیت کامل بخش مداری روسی، به جز زاریا، را می‌دهد[۱۵۴][۱۵۵] و بخش مداری ایالات متحده هم به دیگر شرکای بین‌المللی اختصاص داده شده است.[۱۵۳] این سازهٔ بزرگ آزمایشگاهی برای فناوری‌های جدید و سازه‌ای برای رصدهای نجومی، زمین‌شناسی و زیست‌محیطی است. ایستگاه فضایی بین‌المللی در ارتفاع متوسط ۴۰۰ کیلومتر (۲۴۸ مایل) بالاتر از سطح زمین قرار دارد و در هر ۹۰ دقیقه کرهٔ زمین را با سرعت ۲۸٬۰۰۰ کیلومتر بر ساعت (۱۷٬۵۰۰ مایل بر ساعت) دور می‌زند. این ایستگاه فضایی در هر روز فاصلهٔ رفت و برگشت میان کرهٔ زمین و ماه را در فضا می‌پیماید.[۱۵۶]

ایستگاه فضایی بین‌المللی در دوران آخرین مأموریت شاتل‌ها

مأموریت‌های طولانی‌مدت به ایستگاه فضایی بین‌المللی با نام اردو[ج] شناخته می‌شوند. اعضای هر اردو معمولاً به مدت تقریبی شش ماه در این ایستگاه باقی می‌مانند.[۱۵۷] اندازه اولیه گروه اردو سه نفر بود که در پی فاجعه شاتل کلمبیا موقتاً به دو نفر کاهش یافت. اعضای هر اردو از مه ۲۰۰۹ برابر شش نفر است.[۱۵۸] آی‌اس‌اس در ۲۴ سال و ۲۳ روز گذشته مداوماً مورد استفاده بوده و از این لحاظ، رکورد ایستگاه فضایی میر را شکسته است. آی‌اس‌اس میزبان فضانوردانی با ۱۵ ملیت مختلف بوده است.[۱۵۹][۱۶۰]

این ایستگاه از روی زمین و با چشم غیرمسلح قابل‌مشاهده است. از سال ۲۰۱۹، آی‌اس‌اس تبدیل به بزرگ‌ترین قمر مصنوعی در مدار زمین شده و جرم و حجم آن از تمام ایستگاه‌های فضایی پیشین بیشتر است.[۱۶۱][۱۶۲] فضاپیمای سایوز وظیفه رساندن فضانوردان به ایستگاه فضایی، پهلوگیری تا اتمام مأموریت‌های شش‌ماهه و بازگرداندن فضانوردان به زمین را بر عهده دارد.[۱۶۳][۱۶۴] چندین فضاپیمای بدون سرنشین، وظیفه حمل بار به آی‌اس‌اس را بر عهده دارند؛ فضاپیمای پروگرس روسی که از سال ۲۰۰۰ کار خود را آغاز کرده،[۱۶۵] فضاپیمای ترابری خودکار اروپایی از ۲۰۰۸،[۱۶۶] فضاپیمای ترابری اچ-۲ ژاپنی از ۲۰۰۹،[۱۶۷] فضاپیمای دراگن آمریکایی از ۲۰۱۲[۱۶۸][۱۶۹] و فضاپیمای سیگنوس آمریکایی از ۲۰۱۳،[۱۷۰] فضاپیماهای بدون سرنشین حمل بار ایستگاه فضایی بین‌المللی هستند. شاتل فضایی هم تا قبل از کنارگذاشته‌شدن از خدمت، برای ترابری و جابجایی اعضای اردوها استفاده می‌شد؛ البته قابلیت پهلوگیری در طول اقامت خدمهٔ اردو برای شاتل وجود نداشت.[۱۷۱] تا زمان آماده‌شدن فضاپیمای دارای سرنشین دیگری از ایالات متحده، خدمه فقط با سایوز بین زمین و ایستگاه فضایی بین‌المللی جابه‌جا می‌شوند.[۱۷۲] حداکثر افراد حاضر در آی‌اس‌اس تا کنون برابر ۱۳ نفر بوده است؛ هرچند چنین شرایطی فقط سه بار به مدت کوتاه چندروزه پیش‌آمده است.[۱۷۳][۱۴۳]

پیش‌بینی می‌شود که برنامه آی‌اس‌اس حداقل تا سال ۲۰۲۴ ادامه یابد و احتمالاً تا ۲۰۲۸ هم تمدید شود.[۱۴۳] قرار بود نخستین پیاده‌روی فضایی کاملاً زنانه آی‌اس‌اس با حضور آن مک‌کلین و کریستیانا هاموک در ماه تاریخ زن در ۲۹ مارس ۲۰۱۹ انجام شود، اما با توجه به کمبود لباس‌های ویژه، این مأموریت لغو شد.[۱۷۴][۱۷۵]

برنامه‌های تجاری (۲۰۰۶–اکنون)

[ویرایش]
دراگن در حال انتقال به آی‌اس‌اس، مه ۲۰۱۲
سیگنوس در حال انتقال به آی‌اس‌اس، سپتامبر ۲۰۱۳

توسعه وسایل نقلیه مربوط به برنامه خدمات تأمین تجاری (سی‌آراس) از سال ۲۰۰۶ و با هدف ساخت فضاپیماهای بدون سرنشین آمریکایی تحت مدیریت تجاری برای خدمت‌رسانی به آی‌اس‌اس آغاز شد.[۱۷۶] توسعه این وسایل تحت یک برنامه هدفمند و با قیمت ثابت انجام شد و هر شرکت برای دریافت پاداش، فهرستی از اهداف داشت که باید با موفقیت به آن‌ها دست می‌یافت.[۱۷۷] شرکت‌ها همچنین ملزم بودند تا مقدار نامشخصی سرمایه‌گذاری شخصی هم روی طرح‌های پیشنهادی‌شان انجام دهند.[۱۷۸]

ناسا در ۲۳ دسامبر ۲۰۰۸، پاداش قراردادهای مربوط به خدمات تأمین تجاری را به اسپیس‌اکس و اوربیتال ساینسز کورپوریشن پرداخت‌کرد.[۱۷۹] اسپیس‌اکس از موشک فالکن ۹ و فضاپیمای دراگن استفاده کرد.[۱۸۰] اوربیتال ساینسز هم از موشک آنتارس و فضاپیمای سیگنوس استفاده کرد.[۱۸۱] نخستین مأموریت تأمین دراگن در مه ۲۰۱۲ انجام شد.[۱۸۲] نخستین مأموریت تأمین سیگنوس هم در سپتامبر ۲۰۱۳ انجام گرفت.[۱۸۳] امروزه برنامه سی‌آراس برطرف کردن تمام نیازهای ترابری آی‌اس‌اس را، به جز چند مأموریت خاص که توسط فضاپیمای ترابری خودکار اروپایی و فضاپیمای ترابری اچ-۲ انجام می‌شود، بر عهده دارد.[۱۸۴]

برنامه توسعه خدمه تجاری در سال ۲۰۱۰ با هدف ساخت فضاپیماهای دارای سرنشین آمریکایی با قابلیت رساندن حداقل چهار نفر به آی‌اس‌اس، پهلوگیری به مدت ۱۸۰ روز و سپس بازگشت به زمین به‌وجود آمد.[۱۸۵] ناسا امید دارد که این فضاپیماها بتوانند مشتریان معمولی و غیر از اعضای ناسا را هم به ایستگاه‌های فضایی شخصی ببرند.[۱۸۶] مشابه برنامه خدمات تأمین تجاری، برنامه توسعه خدمه تجاری هم یک برنامه هدفمند و با قیمت ثابت است که به مقداری سرمایه‌گذاری شخصی هم نیاز دارد.[۱۷۷]

دراگن۲
تصویری شبیه‌سازی‌شده از سی‌اس‌تی-۱۰۰ در مدار

در سال ۲۰۱۰ و زمانی که ناسا برندگان نخستین فاز این برنامه را اعلام کرد، مجموعاً مبلغ ۵۰ میلیون دلار میان پنج شرکت آمریکایی تقسیم شد. هدف از این پاداش، رشد تحقیق و توسعه در زمینه پروازهای فضایی بشری و فناوری‌های مربوط به آن در بخش خصوصی بود.[۱۸۵] در سال ۲۰۱۱، برندگان فاز دوم این برنامه معرفی شده و ۲۷۰ میلیون دلار میان چهار شرکت تقسیم شد.[۱۸۷][۱۸۸] در سال ۲۰۱۲، برندگان فاز سوم معرفی شدند و ناسا ۱٫۱ میلیارد دلار را میان سه شرکت تقسیم کرد تا سامانه‌های حمل‌ونقل دارای سرنشین خود را توسعه دهند.[۱۸۹] برندگان آخرین فاز در سال ۲۰۱۴ معرفی شدند.[۱۹۰] فضاپیمای دراگن۲ اسپیس‌اکس، که قرار است با فالکن ۹ وی۱٫۱ پرتاب شود، قراردادی به ارزش ۲٫۶ میلیارد دلار دریافت کرد و سی اس تی-۱۰۰ متعلق به بوئینگ، که قرار است با اتلس ۵ پرتاب شود، قراردادی به ارزش ۴٫۲ میلیارد دلار دریافت کرد.[۱۹۱] ناسا انتظار دارد که این فضاپیماها در سال ۲۰۱۹ حمل‌ونقل انسان به آی‌اس‌اس را آغاز کنند.[۱۹۲]

برنامه فراتر از مدار نزدیک زمین (۲۰۱۰–۲۰۱۷)

[ویرایش]
طرح رایانه‌ای بلوک ۱ سامانه پرتاب فضایی

برای مأموریت‌های فراتر از مدار نزدیک زمین، ناسا وظیفه داشت تا سامانه پرتاب فضایی،[۱۹۳] یک موشک ساترن ۵، دو تا شش انسان و یک فضاپیما با قابلیت پرواز فراتر از مدار نزدیک زمین، اوریون، را فراهم آورد.[۱۹۴] بر اساس حکم دولت باراک اوباما در فوریه ۲۰۱۰، برنامه کانستلیشن لغو شد و مسئولیت سنگین‌تری برای خدمت‌رسانی به شرکت‌های خصوصی روی دوش آی‌اس‌اس گذاشته‌شد.[۱۹۵] اوباما در سخنرانی خود در مرکز فضایی کندی در ۱۵ آوریل ۲۰۱۰، طرحی جدید را برای جایگزینی با آرس ۵ پیشنهاد داد. در این سخنرانی، اوباما برنامه یک مأموریت دارای سرنشین را برای فرود روی یک سیارک تا سال ۲۰۲۵ و یک مأموریت دارای سرنشین را به مدار مریخ تا اواسط دهه ۲۰۳۰ میلادی ارائه کرد.[۱۹۶] سند اجازه‌نامه سال ۲۰۱۰ ناسا توسط کنگره تأیید شد و در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۰ به‌صورت قانون درآمد. این سند، باعث لغو رسمی برنامه کانستلیشن شد.[۱۹۷]

بر اساس سند اجازه‌نامه، پرتابگر جدیدی باید ظرف ۹۰ روز انتخاب می‌شد؛ این پرتابگر «سامانه پرتاب فضایی» (اس‌ال‌اس) نام گرفت. این قانون جدید همچنین نیازمند ساخت یک فضاپیما با قابلیت پرواز فراتر از مدار نزدیک زمین بود.[۱۹۴][۱۹۸] فضاپیمای اوریون، که به عنوان بخشی از برنامه کانستلیشن توسعه داده‌شده بود، برای قرارگرفتن در این نقش انتخاب شد.[۱۹۹] سامانه پرتاب فضایی هم برای پرتاب اوریون و دیگر سخت‌افزارهای ضروری برای مأموریت‌های فراتر از مدار نزدیک زمین انتخاب شد.[۲۰۰] قرار بود که این سامانه با گذر زمان با نسخه‌هایی قوی‌تر ارتقا یابد.[۲۰۱] توان اولیه اس‌ال‌اس برای حمل ۷۰ تُن به مدار نزدیک زمین کافی بود؛ این مقدار بعدتر به ۱۰۵ تن و در نهایت به ۱۳۰ تن رسید.[۲۰۲][۲۰۳] نخستین آزمایش اوریون در ۵ دسامبر ۲۰۱۴ و به‌صورت بدون سرنشین و با یک موشک دلتا ۴ سنگین انجام گرفت.[۲۰۲] اولین مأموریت اکتشافی اوریون هم به‌صورت بدون سرنشین و در قالب پرتاب اولیه اس‌ال‌اس در سال ۲۰۲۰ انجام خواهد شد و اوریون در جریان آن در مدار قمری قرار خواهد گرفت.[۲۰۴] این پرتاب در مرکز فضایی کندی انجام خواهد شد.[۲۰۵][۲۰۶][۲۰۷]

پروژهٔ فضایی بزرگ بعدی ناسا، ساخت سکو-دروازه مداری قمری (پیش‌تر با نام «دروازه فضای دوردست») است. این طرح منجر به ساخت انواع جدیدی از ایستگاه‌های فضایی می‌شود که خیلی از ویژگی‌هایشان مشابه ایستگاه فضایی بین‌المللی است؛ با این تفاوت که به‌جای قرارگرفتن در نزدیکی زمین، در مدار ماه قرار می‌گیرند.[۲۰۸] کاربرد اصلی این ایستگاه فضایی برای سکونت غیر مداوم انسان‌ها است.[۲۰۹][۲۱۰] مأموریت اکتشافی دوم برنامه فراتر از مدار نزدیک زمین، که قرار است در سال ۲۰۲۲ و با فضاپیمای اوریون انجام شده و به اس‌ال‌اس متصل شود، آغازگر مأموریت‌های دارای سرنشین روی ماه، پس از پروژه آپولو، است. این مأموریت ۱۰–۱۴ روزه قرار است چهار انسان را به مدار ماه مرکزی ببرد.[۲۰۲] ساخت «سکوی مداری قمری» با مأموریت اکتشافی سوم برنامه آغاز خواهد شد. این مأموریت قرار است چهار انسان و نخستین قطعات ایستگاه فضایی جدید را به مدار ماه مرکزی ببرد. قرار است که این مأموریت تا ۲۶ روز طول بکشد.[۲۱۱][۲۱۲][۲۱۳] ناسا همچنین قصد دارد تا سکونت‌گاه‌هایی مثل سکوی مداری قمری و ناتیلوس-اکس را در فضای دوردست بسازد.[۲۱۴]

در ۵ ژوئن ۲۰۱۶، ناسا و دارپا از برنامه‌هایی برای ساخت مجموعه‌ای از هواپیماهای اکس جدید در یک دوره ۱۰ ساله رونمایی کردند.[۲۱۵] یکی از این هواپیماها، پروژه فناوری زبرصوت بی‌صدا است؛ این هواپیما زیست‌سوختهایی با کربن کم را می‌سوزاند و صدای کمتری تولید می‌کند.[۲۱۵]

در سال ۲۰۱۷، کنگره در قالب سند اجازه‌نامه تحول ۲۰۱۷ ناسا، این سازمان را ملزم به فرستادن انسان‌ها به مدار مریخ (یا سطح آن) تا سال ۲۰۳۳ کرد.[۲۱۶][۲۱۷]

برنامهٔ آرتمیس

[ویرایش]

ناسا هم‌اکنون در حال کار روی برنامهٔ آرتمیس است. یکی از اهداف این برنامه، فرود انسان روی ماه تا سال ۲۰۲۴ است.[۲۱۸]

پروژه‌های بدون سرنشین

[ویرایش]
تصویری از پایونیر ۳ و ۴ که به‌ترتیب در سال‌های ۱۹۵۸ و ۱۹۵۹ پرتاب شدند.

بیش از هزار مأموریت بدون سرنشین برای کاوش زمین و منظومهٔ شمسی انجام شده است.[۲۱۹] در کنار این مأموریت‌ها، ناسا ماهواره‌های ارتباطی هم به فضا ارسال کرده است.[۲۲۰] این مأموریت‌ها مستقیماً از زمین یا شاتل‌های حاضر در مدار شروع شده‌اند که یا خود ماهواره پرتاب شده یا یک موشک وظیفه حمل آن را بر عهده داشته است.[۲۲۱]

اکسپلورر ۱ نخستین ماهواره بدون سرنشین ایالات متحده بود که در دوران رقابت فضایی پرتاب شد. این ماهواره در ۱۳ ژانویه ۱۹۵۸، دو ماه بعد از اسپوتنیک، پرتاب شد.[۲۲۲][۲۲۳][۲۲۴] در زمان بنیادگذاری ناسا، پروژه اکسپلورر به این سازمان منتقل شد و تا امروز ادامه داشته است. مأموریت این پروژه شامل تمرکز بر روی زمین و خورشید و اندازه‌گیری میدان‌های مغناطیسی و باد و خورشیدی و … بوده است.[۲۲۵] تلسکوپ فضایی هابل یکی دیگر از مأموریت‌های مربوط به زمین و خارج از برنامه اکسپلورر است که در سال ۱۹۹۰ به مدار زمین فرستاده‌شد.[۲۲۶]

حلقه داخلی منظومه شمسی، که شامل چهار سیاره سنگی است،[۲۲۷] هدف حداقل چهار برنامه بدون سرنشین بوده است. در نخستین برنامه، برنامه فضایی مارینر، در دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی چندین سفر به زهره و مریخ و یک سفر به عطارد صورت‌گرفت.[۲۲۸] مارینر ۲ اولین فضاپیمایی بود که پرواز سیاره‌ای با ارتفاع کم انجام داد،[۲۲۹][۲۳۰] مارینر ۴ نخستین تصاویر را از سیاره‌ای دیگر گرفت،[۲۳۱][۲۳۲] مارینر ۹ نخستین مدارگرد سیاره‌ای بود[۲۳۳][۲۳۴] و مارینر ۱۰ برای اولین بار مانور کمک گرانشی را انجام داد.[۲۳۵][۲۳۶] این مانور، شیوه‌ای برای غلبه بر جاذبه و سرعت سیاره برای رسیدن به مقصد است.[۲۳۷]

وایکینگ ۱ نخستین فرود روی مریخ بود که در ۱۹۷۶ میلادی انجام گرفت. بیست سال بعد از آن، رهیاب مریخ روی مریخ فرود آمد.[۲۳۸]

همان‌طور که در این ویدئو نشان داده می‌شود، بسیاری از مأموریت‌های بدون سرنشین برای اکتشاف نقاط دوردست فضا استفاده شده‌اند.

پایونیر ۱۰ در سال ۱۹۷۳ اولین وسیله‌ای بود که از مشتری تصویربرداری کرد.[۲۳۹][۲۴۰] پس از گذشت بیش از بیست سال، فضاپیمای گالیله یک کاوشگر فضایی به جو این سیاره ارسال کرد و نخستین فضاپیمایی بود که دور مدار این سیاره گشت.[۲۴۱] پایونیر ۱۱ در سال ۱۹۷۹ تبدیل به نخستین وسیله‌ای شد که از زحل تصویربرداری کرد[۲۴۲][۲۴۳] و وویجر ۲ نخستین و تنها فضاپیمایی است که از اورانوس و نپتون در سال‌های ۱۹۸۶ و ۱۹۸۹ تصویربرداری کرده است. نخستین فضاپیمایی که منظومه شمسی را ترک کرد، پایونیر ۱۰ در سال ۱۹۸۳ بود. این وسیله تا مدتی به‌عنوان دورترین فضاپیما شناخته می‌شد، اما وویجر ۱ و وویجر ۲ این رکورد را شکستند.[۲۴۴]

کاوشگرهای پایونیر ۱۰ و ۱۱ و هر دو وویجر، پیام‌هایی از زمین را خطاب به زیست فرازمینی حمل می‌کنند.[۲۴۵][۲۴۶] برقراری ارتباط با فضای دوردست مشکل است؛ برای مثال، رسیدن یک سیگنال رادیویی به فضاپیمای نیوهورایزنز تا هنگامی که در میانهٔ راه خود تا پلوتون بود، حدود سه ساعت طول می‌کشید.[۲۴۷] ارتباط با پایونیر ۱۰ در سال ۲۰۰۳ قطع شد. هر دو کاوشگر وویجر در حالی که به اکتشاف کمربند خارجی میان منظومه شمسی و محیط میان‌ستاره‌ای مشغول هستند، در وضعیت عملیاتی قرار دارند.[۲۴۸]

در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۱، مأموریت آزمایشگاه علمی مریخ ناسا با موفقیت به‌سمت مریخ پرتاب شد.[۲۴۹] در ۶ اوت ۲۰۱۲، کنجکاوی با موفقیت روی مریخ فرود آمد و در پی آن، جستجو برای شواهدی از حیات سابق یا فعلی روی مریخ را آغاز کرد.[۲۵۰][۲۵۱]

فعالیت‌ها (۲۰۱۰–۲۰۱۷)

[ویرایش]
کاوشگر نیوهورایزنز در زمین

تحقیقات دردست‌انجام ناسا شامل بررسی جامع مریخ (مریخ ۲۰۲۰، این‌سایت) و زحل و پژوهش‌هایی روی زمین و خورشید است. دیگر مأموریت‌های فعلی ناسا شامل جونو در مشتری، نیوهورایزنز در مشتری، پلوتون و فراتر از آن و دان در کمربند سیارک‌ها است.[۲۵۲] ناسا به پشتیبانی از درون‌جا در اکتشافات فراتر از کمربند سیارک‌ها، از جمله در منطقه کشف‌نشده پلوتو با پایونیر و وویجر[۲۵۳] و در غول گازی مشتری با مدارگردهای گالیله (۱۹۸۹–۲۰۰۳)،[۲۵۴] کاسینی (۱۹۹۷–۲۰۱۷)[۲۵۵] و جونو (۲۰۱۱–اکنون)[۲۵۶] ادامه می‌دهد. در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی، ناسا برنامه‌ای برای ماه داشت، اما این برنامه در سال ۲۰۱۰ لغو شد.[۲۵۷] به‌عنوان بخشی از این برنامه‌ها، قرار بود شاتل‌ها با نمونه‌های دیگری جایگزین شوند؛ اما با بازنشستگی شاتل‌ها، برنامه جانشینی هم لغو شد و برای نخستین بار پس از بیش از سه دهه، ایالات متحده با نبود پرتاب‌گر دارای سرنشین فضایی روبه‌رو شد.[۲۵۸] پس از این که مأموریت شاتل‌های فضایی در سال ۲۰۱۱ به پایان رسید، ناسا در نظر داشت که فضاپیمای دارای سرنشین بسازد و سرانجام فضاپیمای اوریون را طراحی کرد. این فضاپیما می‌تواند فضانوردان را به مدار زمین، کرهٔ ماه، سیارک‌ها و سرانجام مریخ ببرد.[۲۵۹]

تصویری شبیه‌سازی‌شده از پایگاه دائمی ماه

مأموریت نیوهورایزنز به پلوتون در سال ۲۰۰۶ آغاز شد و در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵، با موفقیت از فاصله نزدیک روی سطح پلوتون پرواز کرد و تبدیل به اولین فضاپیمایی شد که چنین عملی را انجام داده است.[۲۶۰] این کاوشگر در فوریه ۲۰۰۷ از مشتری کمک گرانشی دریافت کرد و در حین پرواز در ارتفاع نزدیک، برخی از قمرهای داخلی مشتری را مورد بررسی قرار داد و ابزارآلات این فضاپیما هم آزمایش شد.[۲۶۱] یکی از اهداف اصلی نیوهورایزنز، ریشه‌یابی این است که چرا با این که شارون یکی از ماه‌های پلوتو است، اندازهٔ آن بیش از نصف اندازهٔ پلوتو است.[۲۶۲] فضاپیمای ماون جدیدترین برنامه ناسا است و برای تحقیق روی جو مریخ ساخته شده است.[۲۶۳]

ناسا در ۴ دسامبر ۲۰۰۶ اعلام کرد که در حال کار روی یک پایگاه دائمی روی ماه است.[۲۶۴][۲۶۵] هدف این بود که ساخت پایگاه روی ماه در سال ۲۰۲۰ آغاز شده و تا سال ۲۰۲۴، یک پایگاه کاملاً عملیاتی با قابلیت تغییر خدمه به‌وجود آید. با این وجود، کمیته آگوستین این برنامه را یک «مسیر ناپایدار» دانست.[۲۶۶] در سال ۲۰۱۰، باراک اوباما در سال ۲۰۱۰ برنامه‌های موجود، و از جمله پایگاه ماه، را متوقف کرد و تمرکز کلی ناسا را روی مأموریت‌های دارای سرنشین به سیارک‌ها و مریخ و حمایت بیشتر از ایستگاه فضایی بین‌المللی گذاشت.[۲۶۷]

اهداف استراتژیک ناسا از سال ۲۰۱۱ به شرح زیر هستند:[۲۶۸]

  • گسترش و پایدارسازی فعالیت‌های بشری در سرتاسر منظومه شمسی
  • گسترش درک علمی از زمین و گیتی
  • ساخت فناوریهای فضایی خلاقانه جدید
  • پیشبرد تحقیقات در حوزه مکانیک پرواز
  • استفاده از برنامه و قابلیت‌های سازمانی جهت هدایت فعالیت‌های فضایی و مکانیک پرواز ناسا
  • به‌اشتراک‌گذاری ناسا با مردم، دبیران، دانشجویان و دانش‌آموزان جهت فراهم کردن فرصت‌های مشارکت

ناسا در اوت ۲۰۱۱ دو تلسکوپ از دفتر ملی شناسایی دریافت کرد. با وجود استفاده نشدن، این تلکسوپ‌ها قدرت بیشتری نسبت به تلسکوپ فضایی هابل دارند.[۲۶۹]

ناسا در سپتامبر ۲۰۱۱ آغاز برنامه سامانه پرتاب فضایی را برای توسعه یک وسیله سنگین با قابلیت حمل انسان اعلام کرد. این سامانه قرار است فضاپیمای اوریون و اجسام دیگری را به ماه، سیارک‌های نزدیک زمین و مریخ ببرد.[۲۷۰] فضاپیمای اوریون یک بار در دسامبر ۲۰۱۴ و با استفاده از پرتاب‌کننده متفاوتی یک سفر آزمایشی بدون سرنشین را تجربه کرد.[۲۷۱]

فضاپیمای داون یکی دیگر از کاوشگرهای ناسا است که با هدف رویارویی با سیارک ۴ وستا و سیارهٔ کوتولهٔ سرس در سال ۲۰۰۷ به فضا پرتاب‌شد. این کاوشگر در سال ۲۰۱۵ به سرس رسید.[۲۷۲]

در حال حاضر قرار است تلسکوپ فضایی جیمز وب در مه ۲۰۲۰ به فضا پرتاب شود.[۲۷۳]

مریخ‌نورد کنجکاوی در گودال گیل بر روی مریخ است. (۳۱ اکتبر ۲۰۱۲)

در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۱، ناسا مریخ‌نورد کنجکاوی یا آزمایشگاه علمی مریخ را به مریخ پرتاب کرد و این کاوشگر در ۶ اوت ۲۰۱۲ در گودال گیل فرود آمد. این کاوشگر رباتیک برای بررسی سطح مریخ و تعیین این که آیا مریخ می‌تواند از زندگی پشتیبانی کند، طراحی شد.[۲۷۴] به مناسبت این فرود موفقیت‌آمیز، چارلز بولدن (مدیر ناسا) برای نخستین بار صدای خود را در ۲۷ اوت ۲۰۱۲ توسط مریخ‌نورد کنجکاوی در مریخ پخش کرد. متن سخنان او چنین بود:[۲۷۵]

فعالیت‌های اخیر و آینده

[ویرایش]
تلسکوپ فضایی جیمز وب

دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۷ ناسا را ملزم کرد که تا سال ۲۰۳۳ انسان را به مریخ برساند.[۲۱۶][۲۷۶] تمرکز اصلی ناسا روی اکتشافات فضایی انسانی، علوم فضا و فناوری گذاشته شده است.[۲۷۶] یوروپا کلیپر و مریخ ۲۰۲۰ با برنامه‌ریزی سابق خود به کار ادامه می‌دهند.[۲۷۷]

ناسا در سال ۲۰۱۸ با همکاری شرکت‌های دیگری مثل پرت اند ویتنی، سنسور کوتینگ سیستمز، مانیتور کوتینگ و یونایتد تکنولوژی پروژه کاشن[چ] را با هدف افزایش دامنه دمای نوعی پوشش ضدگرما به ۱۵۰۰ سیلسیوس و فراتر از آن راه‌اندازی کرد. هدف نهایی این پروژه، ارتقای امنیت موتورهای جت، افزایش بازدهی و کاهش تولید کربن دی‌اکسید از این موتورها است.[۲۷۸]

موشک آنتارس نورثروپ گرومن، که فضاپیمای پشتیبانی سیگنوس را حمل می‌کند، چهارشنبه ۱۷ آوریل ۲۰۱۹ از پد ۰ای[ح] در مرکز پروازی والوپ ناسا واقع در ویرجینیا پرتاب شد. یازدهمین قرارداد ترابری پشتیبانی نورثروپ گرومن با ناسا برای ایستگاه فضایی بین‌المللی، حدود ۷٬۶۰۰ پوند تحقیقات، لوازم پشتیبانی خدمه و سخت‌افزارهای مورد نیاز را به ایستگاه فضایی و خدمه آن رساند.[۲۷۹]

فعالیت‌های اخیر و آینده این سازمان شامل موارد زیر هستند:

هیئت مشاوره ناسا

[ویرایش]

در واکنش به حادثه آپولو ۱، که باعث مرگ ۳ فضانورد در سال ۱۹۶۷ شد، کنگره آمریکا ناسا را ملزم به شکل‌دادن یک هیئت مشاوره ایمنی هوافضا کرد تا به مدیریت ناسا در مشکلات ایمنی و خطرات برنامه‌های هوافضای ناسا هشدار دهند. پس از فاجعه شاتل کلمبیا، کنگره این هیئت را ملزم به ارائه گزارشی سالانه به مدیریت ناسا و کنگره کرد.[۲۸۸] تا سال ۱۹۷۱، ناسا هیئت مشاوره برنامه فضایی و هیئت مشاوره تحقیق و فناوری را هم برای مشاوره به مدیریت ناسا راه‌اندازی کرده است. در سال ۱۹۷۷، این دو هیئت جانبی ادغام شده و هیئت مشاوره ناسا را به وجود آوردند.[۲۸۹]

رهنمودها

[ویرایش]
طرحی رایانه‌ای از ایستگاه فضایی رهایی همراه با یک شاتل در کنار آن

فرود آوردن انسان روی مریخ، ساختن شاتل فضایی و ساخت یک ایستگاه فضایی بزرگ، برخی از رهنمودهای اساسی ناسا هستند. رهنمودهای اساسی معمولاً با مداخله‌های سیاسی، بودجه، علمی و علاقهٔ عمومی روبه‌رو بوده‌اند که به تلاش‌های متفاوتی انجامیده است. این کارها اغلب به‌طور گسترده تحت‌تأثیر رویدادهای فنی، مالی و بین‌المللی بوده‌اند. برای مثال، در دهه ۱۹۸۰ فشار زیادی برای ساخت ایستگاه فضایی رهایی وجود داشت؛ اما با پایان جنگ سرد، روسیه، آمریکا و دیگر همراهان بین‌المللی گرد هم آمده و ایستگاه فضایی بین‌المللی را ساختند.[۲۹۰][۲۹۱]

در دههٔ ۲۰۱۰، بازنشستگی شاتل فضایی و توسعه یک موشک سنگین دارای سرنشین جدید، سامانه پرتاب فضایی، تغییر اساسی در ناسا بود. مأموریت‌های سامانهٔ جدید متفاوت بوده‌اند؛ اما به‌طور کلی، شباهت‌هایی در آن‌ها وجود دارد؛ چراکه همهٔ آن‌ها با هدف اصلی ارسال انسان به فضا طراحی شده‌اند.[۲۹۲]

در دهه‌های آینده، تمرکز ناسا به‌آرامی به سمت اکتشاف در مریخ خواهد رفت؛ با این وجود، اختلافاتی بر سر توسعهٔ فناوری‌ها و تمرکز روی اکتشافات وجود دارد.[۲۹۳] یکی از گزینه‌های درنظرگرفته‌شده، مأموریت تغییرمسیر سیارکی بود؛ در این طرح قرار بود که یک فضاپیمای ناسا با بازوی رباتیک، قطعه‌ای از یک سیارک در نزدیکی زمین جدا کرده و به زمین بیاورد.[۲۹۳] بودجه این مأموریت در سال ۲۰۱۷ لغو شد؛ اما فناوری‌های توسعه‌داده‌شده برای آن در اکتشافات بعدی، مخصوصاً در سامانه‌هایی که از تأمین انرژی خورشیدی استفاده می‌کنند، قابل‌استفاده است.[۲۹۳][۲۹۴]

در اوایل دههٔ ۲۰۰۰، برنامه‌ای با نام برنامه کانستلیشن وجود داشت؛ اما این طرح در اوایل دههٔ ۲۰۱۰ لغو شد.[۲۹۵][۲۹۶][۲۹۷][۲۹۸] در دههٔ ۱۹۹۰، برنامه‌ای با نام «سریع‌تر، بهتر، ارزان‌تر» وجود داشت.[۲۹۹] در دههٔ ۱۹۸۰، رهنمودی برای ساخت یک ایستگاه فضایی دارای سرنشین به وجود آمد.[۳۰۰]

سند اجازه‌نامه ۲۰۱۷ ناسا

[ویرایش]

سند اجازه‌نامهٔ ۲۰۱۷ ناسا که شامل ۱۹٫۵ میلیارد دلار بودجه برای سال ۲۰۱۷ مالی این سازمان بود، ناسا را ملزم به رساندن انسان به نزدیکی یا روی سطح مریخ تا اوایل دههٔ ۲۰۳۰ می‌کند.[۳۰۱]

رهنمود سیاست فضایی ۱

[ویرایش]

در دسامبر ۲۰۱۷ و در چهل و پنجمین سالگرد آخرین مأموریت دارای سرنشین به سطح ماه، دونالد ترامپ رهنمودی تصویب کرد که شامل یک مأموریت به ماه، در مسیر مریخ و فراتر، می‌شد.[۳۰۲]

ما خواهیم آموخت. رهنمودی که امروز در حال امضای آن هستم روی برنامهٔ فضایی آمریکا درخصوص شناسایی و اکتشافات انسانی تمرکز خواهد داشت. این [رهنمود] گام مهمی را در بازگشت فضانوردان آمریکایی به ماه برای نخستین بار از سال ۱۹۷۲ و برای اکتشافات و استفاده طولانی‌مدت رقم می‌زند. این دفعه، ما نه تنها پرچممان را نصب کرده و ردپایمان را برجای می‌گذاریم، بلکه اساسی برای مأموریت نهایی به مریخ بنا می‌گذاریم؛ و احتمالاً، یک روز، به بسیاری از دنیاهای فراتر از آن.

— دونالد ترامپ، ۲۰۱۷، [۳۰۳]

مدیر جدید ناسا، جیم برایدنستاین، در یک سخنرانی در اوت ۲۰۱۸ به این رهنمود اشاره کرد. در آن هنگام، وی در حال صحبت‌کردن در خصوص جنبه‌های پایداری مشخص‌شده در رهنمود، شامل بهره‌بردن از سامانه پرتاب با قابلیت استفاده مجدد که تا پنج سال پیش از آن وجود نداشت، بود که باعث کاهش هزینه‌ها و افزایش دسترسی به فضا شده بودند.[۳۰۴]

پژوهش

[ویرایش]
لباسی محکم که در دههٔ ۱۹۸۰ و در مرکز پژوهشی ایمز توسط ناسا توسعه داده‌شده است.

ناسا از فناوریی‌هایی مثل مولد گرما-الکتریکی ایزوتوپی چندمنظوره، که نوعی مولد گرما-الکتریکی ایزوتوپی است، در مأموریت‌های فضایی استفاده کرده است.[۳۰۵] کمبود این مواد منجر به کاهش مأموریت‌های فضای دور از زمان آغاز هزارهٔ جدید شده است.[۳۰۶] یکی از فضاپیماهایی که به‌دلیل کمبود این مواد ساخته نشد نیوهورایزنز ۲ است.[۳۰۶]

در زمان ریاست‌جمهوری رونالد ریگان و جرج اچ. دابلیو بوش و در دههٔ ۱۹۸۰ میلادی، برنامهٔ علوم زمین ناسا ساخته و راه‌اندازی شد.[۳۰۷][۳۰۸]

در سال ۲۰۱۴، ناسا رقابتی سالانه با نام مکعب‌ها در فضا[خ] راه‌اندازی کرد.[۳۰۹] این پروژه مشترکاً توسط ناسا و شرکت آی دودل لرنینگ[د] باهدف آموزش دانش‌آموزان ۱۱–۱۸ سال برای طراحی و ساخت آزمایش‌های علمی که با یک موشک یا بالن ناسا به فضا فرستاده شوند راه‌اندازی شده است. در ۲۱ ژوئن ۲۰۱۷، کوچک‌ترین ماهوارهٔ جهان، کلم ست، به فضا پرتاب شد.[۳۱۰][۳۱۱]

پژوهش‌های اقلیمی و دیگر پژوهش‌ها

[ویرایش]

ناسا در خصوص تغییر اقلیم هم پژوهش‌هایی انجام داده و منتشر می‌کند.[۳۱۲] بیانیه‌های ناسا با نظر دانشمندان جهانی مبنی بر گرم‌تر شدن اقلیم جهانی موافق است.[۳۱۳] باب واکر،[ذ] که در مسائل فضایی به دونالد ترامپ مشاوره می‌داد، عقیده دارد که ناسا باید روی اکتشافات فضایی تمرکز کند و پژوهش‌های اقلیمی این سازمان باید به دیگر سازمان‌ها، مثل اداره ملی اقیانوسی و جوی، منتقل شود. جی. مارشال شپرد، دانشمند پیشین جوّی ناسا، عقیده داشت که پژوهش‌های زمینی در هنگام بنیادگذاری این سازمان در سال ۱۹۵۸ و در سند مخصوص آن، جزء مأموریت‌های ناسا بوده است.[۳۱۴]

ناسا همچنین با شرکتی خارجی برای پژوهش دربارهٔ امکان استفاده از پرتوهای نور در خلأ برای ارتباط با ایستگاه‌های نوری (لیزری) روی زمین قرارداد بسته است.[۳۱۵]

تأسیسات

[ویرایش]
مراکز ناسا
مرکز پژوهشی گلن
مرکز پژوهشی هوایی درایدن
مرکز پژوهشی ایمز
مرکز فرماندهی ناسا
پایگاه فضایی کندی
مرکز فضایی جانسون
آزمایشگاه پیشرانه جت
مرکز پروازهای فضایی گودارد

تأسیسات ناسا شامل مراکز پژوهشی، ساخت‌وساز و ارتباطی است تا در مأموریت‌ها به این سازمان کمک کنند. بعضی از این تأسیسات به دلایل تاریخی یا مدیریتی، بیش از یک وظیفه را بر عهده دارند. مرکز فضایی جان اف. کندی، یکی از مشهورترین تأسیسات ناسا است. این مرکز از سال ۱۹۶۸، محل آغاز تمام مأموریت‌های دارای سرنشین ایالات متحده بوده است. با وجود متوقف‌شدن این مأموریت‌ها، اجرا و مدیریت تأسیسات پرتاب راکت بدون سرنشین برنامهٔ فضایی غیرنظامی ایالات متحده را از سه سکوی واقع در مجاورت پایگاه نیروی هوایی کیپ کاناورال بر عهده دارد. ناسا همچنین یک راه‌آهن کوتاه در این مرکز راه‌اندازی کرده و از هواپیماهای مخصوصی استفاده می‌کند.[۳۱۶][۳۱۷][۳۱۸][۳۱۹]

مرکز پرواز والوپ
مرکز فضایی جان سی. استنیس
مرکز پروازهای فضایی مارشال
مرکز پژوهشی لانگلی

مرکز فضایی جانسون در هیوستون، محلی است که تمام پروازهای دارای سرنشین از آن مدیریت می‌شوند. مرکز فضایی جانسون، مرکز اصلی ناسا در مأموریت‌های مربوط به ایستگاه فضایی بین‌المللی است و بخشی برای انتخاب، آموزش و آماده‌سازی فضانوردان برای ارسال به ایستگاه بین‌المللی و در جهت مأموریت‌های فضایی ایالات متحده و بین‌المللی دارد.[۳۲۰]

یکی دیگر از تأسیسات اصلی ناسا، مرکز پروازهای فضایی مارشال در هانتسویل، آلاباما است که موشک ساترن ۵ و آزمایشگاه فضایی در آن توسعه داده شده است.[۳۲۱]

ناسا دارای دارای ۱۲ مرکز فضایی به شرح زیر است:[۳۲۲]

مرکز فرماندهی ناسا به رهبری مدیر سازمان، رهنمودهای کلی و مسیر و راستای سازمان ناسا را فراهم می‌کند. این مرکز خود به چهار سازمان اصلی دیگر تقسیم می‌شود که عبارتند از: مرکز هوانوردی، مرکز اکتشافات و عملیات بشر، مرکز دانش یا علوم و مرکز فناوری فضایی.[۳۲۳] مرکز پژوهشی ایمز ۶۰ سال قدمت دارد و دارای ۲۵۰۰ کارمند است و بودجهٔ سالانهٔ آن برابر با ۹۰۰ میلیون دلار است.[۳۲۴] مرکز پژوهشی هوایی درایدن بیشتر بر روی جو و عملیات پژوهش می‌کند.[۳۲۵] مرکز پژوهشی گلن در سال ۱۹۴۱ توسط کمیتهٔ رایزنی ملی هوانوردی آمریکا تأسیس‌شد که این کمیته زمینه‌ساز تأسیس ناسا بود.[۳۲۶]

مرکز پروازهای فضایی گودارد بزرگ‌ترین سازمان آمریکایی از نظر دانشمندان، مهندسان و تکنولوژیست‌هایی است که در ساخت فضاپیما، ابزارها و فناوری‌های جدید برای مطالعهٔ زمین، منظومهٔ شمسی و گیتی درگیر هستند.[۳۲۷] آزمایشگاه پیشرانه جت بخشی از مؤسسهٔ فناوری کالیفرنیا است و پیشروی ناسا برای اکتشافات رباتیک منظومهٔ خورشیدی بوده است.[۳۲۸] مرکز فضایی جانسون مسئول آموزش فضانوردان آمریکا و کشورهای شریک در ایستگاه‌های فضایی است.[۳۲۹] پایگاه فضایی کندی نیز مرکز پرتاب فضاپیماهای دارای سرنشین ناسا مانند فضاپیماهای پروژهٔ مرکوری و شاتل‌های فضایی (هر دو در گذشته) و همچنین فضاپیماهای پیشرفتهٔ ناسا است.[۳۳۰]

در سال ۱۹۱۷ و تنها ۱۴ سال پس از نخستین پرواز برادران رایت، آمریکا نخستین آزمایشگاه غیرنظامی خود را ساخت تا رازهای پرواز را کشف کند. این آزمایشگاه غیرنظامی، مرکز پژوهشی لانگلی بود.[۳۳۱] از مرکز پروازهای فضایی مارشال برای پرتاب فضاپیماها استفاده می‌شود.[۳۳۲] نقش مهم مرکز فضایی جان سی. استنیس آزمایش نیروی محرکه و پیشرانهٔ موشک است.[۳۳۳] مرکز فضایی والوپ نیز که توسط کمیتهٔ رایزنی ملی هوانوردی آمریکا در سال ۱۹۴۵ تأسیس‌شد، مرکز اصلی ناسا برای مدیریت و اجرای برنامه‌های پژوهشی زیر مداری است.[۳۳۴]

علاوه بر این مراکز، ناسا مدیریت تعداد زیادی تأسیسات دیگر را، از جمله تأسیسات پروازی ولوپس در جزیره ولوپس، ویرجینیا، کارخانه مونتاژ میشو در نیو ارلینز، لوئیزیانا، تأسیسات آزمایشی وایت‌سند در لاس کراکس، نیو مکزیکو و مراکز شبکه فضای دوردست ناسا در گلدستون، کالیفرنیا، مادرید، اسپانیا و کانبرا، استرالیا، بر عهده دارد.[۳۳۵][۳۳۶]

بودجه

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: بودجه ناسا
بودجه ناسا از سال ۱۹۵۸ تا ۲۰۱۵ به عنوان درصدی از بودجه فدرال

بالاترین سهم ناسا از مجموع بودجه فدرال، در سال ۱۹۶۶ و در خلال برنامه فضایی آپولو بود که این سازمان سهمی ۴٫۴۱ درصدی از بودجه را به خود اختصاص داد؛ بودجه سازمان سپس در سال ۱۹۷۵ سریعاً به ۱٪ کاهش یافت و تا سال ۱۹۹۸ در همان حدود باقی ماند.[۱۶][۳۳۷] این درصد سپس به‌تدریج افت کرد و در سال ۲۰۰۶ دوباره سقوط کرد و تقریباً به نصف مقدار پیش از آن رسید.[ر][۳۳۸] در مارس ۲۰۱۲ و در یک جلسه رسیدگی قضایی در کمیته دانش سنای ایالات متحده آمریکا، نیل دگراس تایسون شهادت داد که «اکنون، بودجه سالانه ناسا برابر نیم پنی از هر دلار مالیات شهروندان است. با مقداری دو برابر این—یک پنی به ازای هر دلار—می‌توانیم کشور را از یک ملت تاریک و افسرده و بیزار از تقلای اقتصادی، به کشوری تبدیل کنیم که شرایط رویایی‌بودنش در قرن بیستم را دوباره به‌دست آورده است».[۳۳۹][۳۴۰]

طرحی رایانه‌ای از ناسا که فضانوردی را در حال گذاشتن پرچم آمریکا روی مریخ نشان می‌دهد. مأموریت سفر انسان به مریخ از دههٔ ۱۹۶۰ مورد بحث بوده است.

با وجود این، درک عمومی از بودجه ناسا به‌طرز چشم‌گیری متفاوت است؛ برای مثال، یک نظرسنجی در سال ۱۹۹۷ نشان داد که بیشتر آمریکایی‌ها، ۲۰٪ از بودجه فدرال را متعلق به ناسا می‌دانستند.[۳۴۱]

در سال مالی ۲۰۱۵، بودجه‌ای ۱۸٫۰۱ میلیارد دلاری از سوی کنگره به ناسا تعلق گرفت؛ این میزان ۵۴۹ میلیون دلار بیش از بودجه درخواستی و حدوداً ۳۵۰ میلیون دلار بیش از بودجه سال ۲۰۱۴ ناسا بود.[۳۴۲] در سال مالی ۲۰۱۶، ناسا بودجه‌ای ۱۹٫۳ میلیارد دلاری دریافت کرد.[۲۷۶]

دونالد ترامپ سند اجازه‌نامه تحول ۲۰۱۷ ناسا را در ماه مارس همین سال امضا کرد؛ که بودجه‌ای برابر ۱۹٫۵ میلیارد دلار را برای سال ۲۰۱۷ به ناسا اختصاص می‌داد.[۲۷۶] بودجه سال ۲۰۱۷، ۱۹٫۳ میلیارد دلار هم گزارش شده و بودجه سال مالی ۲۰۱۸ برابر ۲۰٫۷ میلیارد دلار در نظر گرفته شده بود.[۳۴۳][۳۴۴] در بودجه سال مالی ۲۰۱۸، در نظر گرفته شده بود که ۴٫۷۹ میلیارد دلار به اکتشافات، ۲٫۲۳ میلیارد دلار به علوم سیاره‌ای، ۱٫۹۲ میلیارد دلار به علوم زمینی و ۰٫۶۸۵ میلیارد دلار به هوانوردی اختصاص داده‌شود.[۳۴۴]

تأثیر روی محیط زیست

[ویرایش]

گاز خروجی از سامانه نیروی محرکه موشک‌ها در جوّ زمین و فضا می‌تواند تأثیر ناخوشایندی روی محیط زیست زمین داشته باشد. بعضی از سوخت‌های هایپرگل موشکها، مثل هیدرازین، پیش از احتراق بسیار سمی هستند، اما پس از سوختن به موادی با درجه سمیت کمتر تبدیل می‌شوند. موشک‌هایی که از سوخت‌های هیدروکربنی، مثل نفت سفید استفاده می‌کنند، خروجی کربن دی‌اکسید و دوده دارند.[۳۴۵] با این وجود، مقدار کربن دی‌اکسید منتشرشده در قیاس با مقداری که از دیگر منابع منتشر می‌شود اندک است؛ برای مثال، ایالات متحده در سال ۲۰۱۴ به‌طور میانگین در هر روز ۸۰۲٬۶۲۰٬۰۰۰ گالون آمریکایی (۳٫۰۳۸۲×۱۰۹ لیتر) سوخت مایع مصرف می‌کند، در حالی که یک موشک فالکن ۹ در زمان پرتاب حدود ۲۵٬۰۰۰ گالون آمریکایی (۹۵٬۰۰۰ لیتر) نفت سفید مصرف می‌کند.[۳۴۶][۳۴۷] با فرض این که هر روز یک موشک فالکن ۹ پرتاب شود، مقدار مصرف سوخت مایع و انتشار کربن دی‌اکسید آن تنها برابر ۰٫۰۰۶٪ از مصرف سوخت همان روز خواهد بود. علاوه بر این، خروجی موتورهای برپایه اکسیژن مایع و هیدروژن مایع، مثل موتور اصلی شاتل فضایی، تقریباً چیزی جز بخار آب نیست.[۳۴۸] مطابق سند خط مشی محیط زیستی ملی در سال ۲۰۱۱، ناسا برنامه کانستلیشن را به دلایل محیط زیستی لغو کرد.[۳۴۹] برخلاف این، پیشرانه یونی برای تأمین نیروی محرکه، از گازهای نجیب بی‌ضرر، همچون زنون، استفاده می‌کند.[۳۵۰][۳۵۱]

در ۸ مه ۲۰۰۳، سازمان حفاظت از محیط زیست ایالات متحده آمریکا، ناسا را ملزم به استفاده مستقیم از گازهای ناشی از دفن زباله‌ها برای تولید انرژی در مرکز پروازهای فضایی گادرد در گرین‌بلت مریلند کرد. ناسا اولین سازمان فدرال است که از این شیوه استفاده کرده است.[۳۵۲]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

یادداشت‌ها

[ویرایش]
  1. ↑ ۴٬۵۱۹ مایل، ۷٬۲۷۳ کیلومتر بر ساعت
  2. ↑ Katherine Johnson
  3. ↑ Mary Jackson
  4. ↑ Dorothy Vaughan
  5. ↑ بخش پایینی ماه‌نشین پس از فرود روی ماه باقی ماند، در حالی که بخش بالایی دو فضانورد را به سفینه فرماندهی رساند و سپس به ماه برگردانده شد.[۸۷]
  6. ↑ Expedition
  7. ↑ CAUTION; CoAtings for Ultra High Temperature detectION
  8. ↑ Pad-0A
  9. ↑ Cubes in Space
  10. ↑ I Doodle Learning
  11. ↑ Bob Walker
  12. ↑ بودجه تخمینی ناسا در سال ۲۰۱۲، ۰٫۴۸٪ از بودجه فدرال بود.

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ "The Birth of NASA" (به انگلیسی). NASA. Archived from the original on 18 October 2013. Retrieved 17 October 2013.
  2. ↑ "From the NACA to NASA: 95 Years of Innovation in Flight" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 19 October 2013.
  3. ↑ Lale Tayla, Figen Bingul (2007). "NASA stands "for the benefit of all."—Interview with NASA's Dr. Süleyman Gokoglu" (به انگلیسی). The Light Millennium. Retrieved 19 October 2013.
  4. ↑ "Workforce Profile". NASA. Archived from the original on April 27, 2020. Retrieved April 23, 2020.
  5. ↑ Casey Dreier (December 30, 2019). "NASA's FY 2020 Budget". The Planetary Society. Archived from the original on December 31, 2019. Retrieved December 31, 2019.
  6. ↑ «The NACA, NASA, and the Supersonic-Hypersonic Frontier» (PDF).
  7. ↑ «From NACA to NASA». history.nasa.gov. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۱.
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ Erickson, Mark (۲۰۰۹-۰۹-۲۰). «Into the Unknown Together—The DOD, NASA, and Early Spaceflight» (PDF). web.archive.org. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۰ سپتامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۱.
  9. ↑ Subcommittee On Military Construction, United States. Congress. Senate. Committee on Armed Services (January 21–24, 1958). Supplemental military construction authorization (Air Force). : Hearings, Eighty-fifth Congress, second session, on H.R. 9739.
  10. ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ ۱۰٫۳ «T. Keith Glennan». www.hq.nasa.gov. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ فوریه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۵.
  11. ↑ States, President of the United, Executive Order 10849, retrieved 2019-04-05
  12. ↑ «Recollections of Childhood/Early Experiences in Rocketry». history.msfc.nasa.gov. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۵.
  13. ↑ «50 years of Bridging the Gap» (PDF). web.archive.org. ۲۰۰۹-۰۲-۲۴. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۴ فوریه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۵.
  14. ↑ «ch3». history.nasa.gov. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۵.
  15. ↑ Administrator, NASA Content (2015-02-24). "Robert M. Lightfoot Jr. , Associate Administrator". NASA (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-05.
  16. ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ Fouriezos, Nick. "Would You Vote for NASA?". OZY (به انگلیسی). Archived from the original on 30 May 2016. Retrieved 2019-04-05.
  17. ↑ "3. NASA Roles, Responsibilities, and Organizational Structure" (به انگلیسی). NASA. Archived from the original on 23 October 2013. Retrieved 18 October 2013.
  18. ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ «James E. Webb». history.nasa.gov. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ آوریل ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۵.
  19. ↑ «James C. Fletcher». history.nasa.gov. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۵.
  20. ↑ "Charles F. Bolden, Jr. , NASA Administrator (July 17, 2009 - present)" (به انگلیسی). NASA. July 2013. Archived from the original on 31 October 2013. Retrieved 18 October 2013.
  21. ↑ «Bolden and Garver Confirmed by U.S. Senate». web.archive.org. ۲۰۰۹-۱۰-۲۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ اکتبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۵.
  22. ↑ "Astronaut Bio: Richard H. Truly" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 18 October 2013.
  23. ↑ "President Obama Nominates Gen. Charles Bolden to be NASA Administrator and Lori Garver to be Deputy Administrator" (به انگلیسی). NASA. 23 May 2009. Archived from the original on 28 May 2009. Retrieved 18 October 2013.
  24. ↑ "Lori B. Garver, NASA Deputy Administrator" (به انگلیسی). NASA. September 2013. Archived from the original on 27 July 2009. Retrieved 18 October 2013.
  25. ↑ Mochinski، Ron (۲۰۱۵-۰۴-۱۶). «Welcome to NASA Headquarters». NASA. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۵.
  26. ↑ «NASAJobs». nasajobs.nasa.gov. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ اکتبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۵.
  27. ↑ «Experimental Aircraft - NASA History Office» (PDF).
  28. ↑ «ch4 - NASA History Office». history.nasa.gov. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۹.
  29. ↑ ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ «The Decision to Go to the Moon: President John F. Kennedy's May 25, 1961 Speech before Congress». history.nasa.gov. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۹.
  30. ↑ Spaceflight, SPACE com Staff 2011-05-25T06:21:52Z Human. "May 25, 1961: JFK's Moon Shot Speech to Congress". Space.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-09.
  31. ↑ ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ "NASA - United States-Soviet Space Cooperation during the Cold War". www.nasa.gov (به انگلیسی). Archived from the original on 25 December 2018. Retrieved 2019-04-09.
  32. ↑ ۳۲٫۰ ۳۲٫۱ «A Brief History of NASA». history.nasa.gov. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۹.
  33. ↑ Mansfield, Cheryl L. "NASA - 1990s: International Flair and Understanding the Solar System". www.nasa.gov (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-09.
  34. ↑ "NASA wants to keep the International Space Station going until 2024. Is that a good idea?". Washington Post (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-09.
  35. ↑ Garcia، Mark (۲۰۱۵-۰۳-۲۵). «International Cooperation». NASA. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۹.
  36. ↑ ۳۶٫۰ ۳۶٫۱ ۳۶٫۲ "North American X-15" (به انگلیسی). موزه ملی هوافضای اسمیتسونین. Archived from the original on 1 May 2013. Retrieved 6 October 2013.
  37. ↑ ۳۷٫۰ ۳۷٫۱ ۳۷٫۲ «Aerospaceweb.org | Aircraft Museum - X-15». www.aerospaceweb.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۹.
  38. ↑ "North American X-15". Smithsonian Institution (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-10.
  39. ↑ "North American X-15". National Air and Space Museum (به انگلیسی). 2016-03-29. Archived from the original on 24 May 2019. Retrieved 2019-04-10.
  40. ↑ «The X-15 Hypersonic Flight Research Program». history.nasa.gov. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۹.
  41. ↑ ۴۱٫۰ ۴۱٫۱ «X-15: Frontiers of Flight - NASA» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۱ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۹ آوریل ۲۰۱۹.
  42. ↑ "NASA - NASA Dryden Technology Facts - X-15". www.nasa.gov (به انگلیسی). Archived from the original on 16 January 2019. Retrieved 2019-04-09.
  43. ↑ "History Hour: The farewell to the X-15". www.aerotime.aero (به انگلیسی). Archived from the original on 7 August 2020. Retrieved 2019-04-09.
  44. ↑ LaRC, Bob Allen :. "NASA - X-15 Test Pilots". www.nasa.gov (به انگلیسی). Archived from the original on 10 April 2019. Retrieved 2019-04-10.{{cite web}}: نگهداری CS1: نقطه‌گذاری اضافه (link)
  45. ↑ Michelle Evans (29 April 2013). "X-15 Rocket Plane & Crew Had the Right Stuff" (به انگلیسی). Space.com. Retrieved 6 October 2013.
  46. ↑ Administrator, NASA (2013-06-07). "Final Flight of the X-15 Left a Legacy of Success". NASA (به انگلیسی). Archived from the original on 3 March 2021. Retrieved 2019-04-10.
  47. ↑ "Neil Armstrong's X-15 flight over Pasadena". Air & Space Magazine (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-10.
  48. ↑ ۴۸٫۰ ۴۸٫۱ ۴۸٫۲ Gibbs, Yvonne (2015-08-13). "NASA Dryden Fact Sheets - X-15 Hypersonic Research Program". NASA (به انگلیسی). Archived from the original on 14 January 2021. Retrieved 2019-04-10.
  49. ↑ "The World's Top 12 Fastest Vehicles - North American X-15" (به انگلیسی). Popular Mechanics. Retrieved 6 October 2013.
  50. ↑ "Mercury (space project)" (به انگلیسی). Encyclopedia Britannica. Retrieved 6 October 2013.
  51. ↑ Karl Tate (16 February 2012). "America's First Spaceship: Project Mercury (Infographic)" (به انگلیسی). Space.com. Retrieved 6 October 2013.
  52. ↑ «Space Program | JFK Library». www.jfklibrary.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۰.
  53. ↑ ۵۳٫۰ ۵۳٫۱ «This New Ocean: a History of Project Mercury» (PDF).
  54. ↑ «The Mercury Program - Overview». www-pao.ksc.nasa.gov. ۲۰۱۳-۰۶-۰۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ ژوئن ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۰.
  55. ↑ "ZING's Space Project: The Mercury Missions" (به انگلیسی). University of Delaware. Archived from the original on 23 October 2013. Retrieved 7 October 2013.
  56. ↑ Nola Taylor Redd (30 August 2012). "Alan Shepard: First American in Space" (به انگلیسی). Space.com. Retrieved 6 October 2013.
  57. ↑ «This New Ocean - Ch11-4». history.nasa.gov. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۰.
  58. ↑ «This New Ocean - Ch13-4». www.hq.nasa.gov. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۰.
  59. ↑ «Glenn Orbits Earth 3 Times Safely». archive.nytimes.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۰.
  60. ↑ KSC, Lynda Warnock: (2015-03-17). "Mercury Manned Flights Summary". NASA (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-10.{{cite web}}: نگهداری CS1: نقطه‌گذاری اضافه (link)
  61. ↑ ۶۱٫۰ ۶۱٫۱ Loff، Sarah (۲۰۱۶-۱۱-۲۲). «Katherine Johnson Biography». NASA. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۰.
  62. ↑ Loff، Sarah (۲۰۱۶-۱۱-۲۲). «Mary Jackson Biography». NASA. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ ژانویه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۰.
  63. ↑ Loff، Sarah (۲۰۱۶-۱۱-۲۲). «Dorothy Vaughan Biography». NASA. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۰.
  64. ↑ "NASA - Yuri Gagarin". www.nasa.gov (به انگلیسی). Archived from the original on 25 October 2011. Retrieved 2019-04-10.
  65. ↑ "Vostok (Soviet spacecraft)" (به انگلیسی). Encyclopedia Britannica. Retrieved 6 October 2013.
  66. ↑ «Vostok 3». www.astronautix.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۰.
  67. ↑ "Pavel Popovich | Soviet cosmonaut". Encyclopedia Britannica (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-10.
  68. ↑ Barton C. Hacker; James M. Grimwood (December 31, 2002). "10-1 The Last Hurdle". On the Shoulders of Titans: A History of Project Gemini (url). NASA. ISBN 978-0-16-067157-9. Archived from the original on February 1, 2010. Retrieved April 22, 2019.
  69. ↑ Barton C. Hacker; James M. Grimwood (December 31, 2002). "12-5 Two Weeks in a Spacecraft". On the Shoulders of Titans: A History of Project Gemini. NASA. ISBN 978-0-16-067157-9. Archived from the original on February 1, 2010. Retrieved April 22, 2019.
  70. ↑ Barton C. Hacker; James M. Grimwood (December 31, 2002). "13-3 An Alternative Target". On the Shoulders of Titans: A History of Project Gemini. NASA. ISBN 978-0-16-067157-9. Archived from the original on February 1, 2010. Retrieved April 22, 2019.
  71. ↑ "THE FOUR DAYS OF GEMINI 4" (به انگلیسی). ESA. Archived from the original on 2 November 2013. Retrieved 9 October 2009.
  72. ↑ «The Partnership - ch3-6». www.hq.nasa.gov. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۲.
  73. ↑ «Mission of Voskhod spacecraft (Voskhod-1)». www.russianspaceweb.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۲.
  74. ↑ «Voskhod 1». www.astronautix.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۲.
  75. ↑ "Voskhod (spacecraft)" (به انگلیسی). Encyclopedia Britannica. Retrieved 9 October 2013.
  76. ↑ «Voskhod 2». www.astronautix.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۲.
  77. ↑ «NASA - NSSDCA - Spacecraft - Details». nssdc.gsfc.nasa.gov. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۲.
  78. ↑ Burgess, Colin, 1947- (2009). The first Soviet cosmonaut team: their lives, legacy, and historical impact. Hall, Rex, 1946-. Berlin: Springer. ISBN 978-0-387-84824-2. OCLC 341642550.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  79. ↑ esa. «Sergei Korolev: Father of the Soviet Union's success in space». European Space Agency. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۲.
  80. ↑ "Gemini Program (1962-1966)" (به انگلیسی). Case Western Reserve University. 11 January 2006. Archived from the original on January 24, 2013. Retrieved 8 October 2013.
  81. ↑ TheApollo11Channel (2010-07-01), John F. Kennedy "Landing a man on the Moon" Address to Congress - May 25, 1961, retrieved 2019-04-22
  82. ↑ «The Joint Confidence Level Paradox: A History of Denial, 2009 NASA Cost Symposium» (PDF). web.archive.org. ۲۰۱۱-۱۰-۲۶. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۶ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۲.
  83. ↑ ۸۳٫۰ ۸۳٫۱ «Consumer Price Index (Estimate) 1800- | Federal Reserve Bank of Minneapolis». www.minneapolisfed.org. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ آوریل ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۲.
  84. ↑ Nichols, Kenneth David (1987). The Road to Trinity: A Personal Account of How America's Nuclear Policies Were Made, pp 34–35. New York: William Morrow and Company. ISBN 978-0-688-06910-0. OCLC 15223648.
  85. ↑ "Saturn V". Encyclopedia Astronautica. Archived from the original on October 7, 2011. Retrieved April 23, 2019.
  86. ↑ «Apollo Spacecraft» (PDF). دریافت‌شده در آوریل ۲۳, ۲۰۱۹.
  87. ↑ "Apollo Lunar Descent and Ascent Trajectories" (PDF). NASA. Retrieved April 23, 2019.
  88. ↑ Jennifer Rosenberg (20 July 2003). ""One Giant Leap for Mankind"" (به انگلیسی). About.com. Archived from the original on 23 October 2013. Retrieved 10 October 2013.
  89. ↑ «Chariots For Apollo, ch11-6». www.hq.nasa.gov. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۳.
  90. ↑ "Apollo 8 Mission" (به انگلیسی). Universities Space Research Association. Retrieved 10 October 2013.
  91. ↑ Siddiqi, Asif A. (2003). The Soviet Space Race with Apollo. Gainesville: University Press of Florida. pp. 654–656. ISBN 978-0-8130-2628-2.
  92. ↑ «Apollo 9: Earth Orbital trials». www.hq.nasa.gov. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۳.
  93. ↑ «Apollo 10: The Dress Rehearsal». www.hq.nasa.gov. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۳.
  94. ↑ «The First Landing». www.hq.nasa.gov. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۳.
  95. ↑ «Apollo 11 Timeline». history.nasa.gov. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۳.
  96. ↑ Loff، Sarah (۲۰۱۵-۰۴-۱۷). «Apollo 11 Mission Overview». NASA. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۳.
  97. ↑ "Apollo 11 (United States spaceflight)" (به انگلیسی). Encyclopedia Britannica. Retrieved 10 October 2013.
  98. ↑ "Apollo 11 Home" (به انگلیسی). Smithsonian's Notional Air and Space Museum. Archived from the original on 23 October 2013. Retrieved 10 October 2013.
  99. ↑ "Apollo 12 Mission" (به انگلیسی). Universitiest Space Research Association. Retrieved 10 October 2013.
  100. ↑ Elizabeth Howell. "Apollo 13: Facts About NASA's Near-Disaster" (به انگلیسی). Space.com. Retrieved 10 October 2013.
  101. ↑ Spaceflight, Elizabeth Howell 2018-10-03T18:59:00Z. "Apollo 17: The Last Men on the Moon". Space.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-23.
  102. ↑ Mansfield, Cheryl L. (2015-03-16). "Apollo 17". NASA (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-23.
  103. ↑ Spaceflight, SPACE com Staff 2018-05-28T20:25:00Z Human. "NASA's Moonwalking Apollo Astronauts: Where Are They Now?". Space.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-23.
  104. ↑ ۱۰۴٫۰ ۱۰۴٫۱ ۱۰۴٫۲ "Apollo Program (1963-1978)" (به انگلیسی). Case Western Reserve University. Archived from the original on 24 June 2013. Retrieved 10 October 2013.
  105. ↑ Spohn, Tilman 1950- Sonstige Breuer, Doris 1965- Sonstige Johnson, Torrence V. Sonstige. Encyclopedia of the solar system. p. 527. ISBN 978-0-12-416034-7. OCLC 1073789542.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  106. ↑ Chaikin, Andrew (March 16, 1998). A Man on the Moon. New York: Penguin Books. ISBN 978-0-14-027201-7.
  107. ↑ «Project Apollo: A Selective Bibliography of Books». history.nasa.gov. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۳.
  108. ↑ Gaudin, Sharon (2009-07-20). "NASA's Apollo technology has changed history". Computerworld (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-23.
  109. ↑ "10 tech developments to thank the Space Race for". The Telegraph. 2017-02-09. ISSN 0307-1235. Retrieved 2019-05-02.
  110. ↑ «Benefits from Apollo: Giant Leaps in Technology - NASA» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۹ اکتبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۸.
  111. ↑ «Apollo 11 Objects | National Air and Space Museum». airandspace.si.edu. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۳.
  112. ↑ ۱۱۲٫۰ ۱۱۲٫۱ ۱۱۲٫۲ Belew, Leland F., ed. (1977). Skylab Our First Space Station—NASA report (PDF). NASA. NASA-SP-400. Retrieved April 25, 2019.
  113. ↑ Ken Kremer (13 May 2013). "Skylab: NASA Commemorates 40th Anniversary of America's First Space Station – Photo Gallery/Broadcast" (به انگلیسی). Universe Today. Retrieved 10 October 2013.
  114. ↑ Portree، David S. F. (۲۰۱۲-۰۳-۲۷). «Skylab-Salyut Space Laboratory (1972)». Wired. شاپا 1059-1028. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۵.
  115. ↑ Shayler, David, 1955- (2001). Skylab: America's space station. London: Springer. p. 68. ISBN 1-85233-407-X. OCLC 46394069.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  116. ↑ «Skylab». space.skyrocket.de. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۵.
  117. ↑ ۱۱۷٫۰ ۱۱۷٫۱ Benson, Charles Dunlap and William David Compton. Living and Working in Space: A History of Skylab. NASA publication SP-4208.
  118. ↑ Elizabeth Howell (1 February 2013). "Skylab: First U.S. Space Station" (به انگلیسی). Space.com. Retrieved 10 October 2013.
  119. ↑ Gatland, Kenneth William, 1924- (1976). Manned spacecraft (2d revision ed.). New York: Macmillan. ISBN 0-02-542820-9. OCLC 2006049.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  120. ↑ ۱۲۰٫۰ ۱۲۰٫۱ "Apollo-Soyuz Test Project" (به انگلیسی). National Air and Space Museum. 26 July 2010. Retrieved 17 October 2013.
  121. ↑ Elizabeth Howell (25 April 2013). "Apollo-Soyuz Test Project: Russians, Americans Meet in Space" (به انگلیسی). Space.com. Retrieved 10 October 2013.
  122. ↑ Grinter, Kay (April 23, 2003). "The Apollo Soyuz Test Project". Archived from the original on July 25, 2009. Retrieved April 26, 2019.
  123. ↑ "The Apollo-Soyuz Mission" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 17 October 2013.
  124. ↑ «Shuttle-Mir History/Tours». spaceflight.nasa.gov. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ اکتبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۵.
  125. ↑ ۱۲۵٫۰ ۱۲۵٫۱ "space shuttle" (به انگلیسی). Encyclopedia Britannica. Retrieved 10 October 2013.
  126. ↑ "Photos: NASA's First Space Shuttle Flight: STS-1" (به انگلیسی). Space.com. 12 April 2013. Retrieved 11 October 2013.
  127. ↑ «Vostok 1». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ فوریه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۸.
  128. ↑ Brunier, Serge. (2002). Space odyssey: the first forty years of space exploration. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-81356-5. OCLC 48931410.
  129. ↑ James Schombert. "Space Shuttle" (به انگلیسی). University of Oregon. Archived from the original on 28 May 2014. Retrieved 11 October 2013.
  130. ↑ "Shuttle" (به انگلیسی). Encyclopedia Astronautica. Archived from the original on March 13, 2012. Retrieved 11 October 2013.
  131. ↑ ۱۳۱٫۰ ۱۳۱٫۱ Wilson, Jim. "NASA - Shuttle Basics". www.nasa.gov (به انگلیسی). Archived from the original on 7 October 2018. Retrieved 2019-04-26.
  132. ↑ «Spacelab». Encyclopedia Astronautica. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۲۸.
  133. ↑ David M. Harland. "spacelab" (به انگلیسی). Encyclopedia Britannica. Retrieved 11 October 2013.
  134. ↑ Spaceflight, Kim Ann Zimmermann 2018-01-19T02:02:00Z. "Sally Ride: First American Woman in Space". Space.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-26.
  135. ↑ Encyclopedia Astronautica, HST بایگانی‌شده در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine. Retrieved April 26, 2019
  136. ↑ "Hubble Telescope Repair" (به انگلیسی). Georgia State University. Retrieved 11 October 2013.
  137. ↑ "The program Mir – Space SHUTTLE and Mir - NASA" (به انگلیسی). Yuri Gagarin Cosmonaut Training Center. Retrieved 11 October 2013.
  138. ↑ Spaceflight, Elizabeth Howell 2018-12-25T12:40:36Z Human. "NASA Astronauts Will Still Ride Russian Rockets After US Craft Arrive". Space.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-26.
  139. ↑ Elizabeth Howell (16 October 2013). "Challenger: Shuttle Disaster That Changed NASA" (به انگلیسی). Space.com. Retrieved 10 October 2013.
  140. ↑ Dave Dooling. "Columbia disaster" (به انگلیسی). Encyclopedia Britannica. Retrieved 10 October 2013.
  141. ↑ «Shuttle delays endanger space station». usatoday30.usatoday.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۶.
  142. ↑ "NASA's Last Space Shuttle Flight Lifts Off From Cape Canaveral". KHITS Chicago. July 8, 2011. Archived from the original on July 14, 2011.
  143. ↑ ۱۴۳٫۰ ۱۴۳٫۱ ۱۴۳٫۲ Spaceflight, Elizabeth Howell 2018-02-08T01:25:00Z. "International Space Station: Facts, History & Tracking". Space.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-27.
  144. ↑ ۱۴۴٫۰ ۱۴۴٫۱ Catchpole, John, 1957- (2008). The international space station: building for the future. Berlin: Springer. ISBN 978-0-387-78145-7. OCLC 288474802.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  145. ↑ "Human Spaceflight and Exploration—European Participating States". European Space Agency (ESA). 2009. Archived from the original on February 11, 2009. Retrieved January 17, 2009.
  146. ↑ Gary Kitmacher (2006). Reference Guide to the International Space Station. Canada: Apogee Books. pp. 71–80. ISBN 978-1-894959-34-6. ISSN 1496-6921.
  147. ↑ David M. Harland. "International Space Station (ISS) (space station)" (به انگلیسی). Encyclopedia Britannica. Retrieved 12 October 2013.
  148. ↑ Gerstenmaier, William (October 12, 2011). "Statement of William H. Gerstenmaier Associate Administrator for HEO NASA before the Subcommittee on Space and Aeronautics Committee on Science, Space and Technology U. S. House of Representatives" (PDF). United States House of Representatives. Archived from the original (PDF) on 21 September 2012. Retrieved August 31, 2012.
  149. ↑ esa. «Columbus laboratory». European Space Agency. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  150. ↑ «International Space Station Flight Schedule». spider.seds.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۷.
  151. ↑ «Thales Alenia Space Joins NanoRacks on Commercial ISS Airlock Module». nanoracks.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۷.
  152. ↑ "UNITED STATES COMMERCIAL ELV LAUNCH MANIFEST". Retrieved April 27, 2019.
  153. ↑ ۱۵۳٫۰ ۱۵۳٫۱ "ISS Intergovernmental Agreement". European Space Agency (ESA). April 19, 2009. Archived from the original on June 10, 2009. Retrieved April 19, 2009.
  154. ↑ Tran, Tuong. "NASA - NASA-RSA Agreement". www.nasa.gov (به انگلیسی). Archived from the original on 10 June 2009. Retrieved 2019-04-27.
  155. ↑ «Enterprise module of the ISS». www.russianspaceweb.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۷.
  156. ↑ Tim Sharp (25 July 2012). "International Space Station" (به انگلیسی). Space.com. Retrieved 12 October 2013.
  157. ↑ "ISS Fact sheet: FS-2011-06-009-JSC" (PDF). NASA. 2011. Archived from the original (PDF) on 10 May 2013. Retrieved September 2, 2012.
  158. ↑ "MCB Joint Statement Representing Common Views on the Future of the ISS" (PDF). International Space Station Multilateral Coordination Board. February 3, 2010. Archived from the original (PDF) on 16 November 2012. Retrieved August 16, 2012.
  159. ↑ "NASA - Nations Around the World Mark 10th Anniversary of International Space Station". www.nasa.gov (به انگلیسی). Archived from the original on 13 February 2009. Retrieved 2019-04-27.
  160. ↑ "The International Space Station Has Been Continuously Inhabited for Ten Years Today". Popular Science (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-27.
  161. ↑ «Largest artificial satellite». Guinness World Records (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  162. ↑ «International Space Station Overview». web.archive.org. ۲۰۱۱-۰۷-۲۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  163. ↑ Wild، Flint (۲۰۱۵-۰۵-۲۰). «What Is the Soyuz Spacecraft?». NASA. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  164. ↑ «What is the Soyuz spacecraft?». www.asc-csa.gc.ca. ۲۰۱۸-۰۵-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  165. ↑ Garcia، Mark (۲۰۱۷-۰۹-۲۵). «About the Russian Progress Spacecraft». NASA. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  166. ↑ esa. «Automated Transfer Vehicle». European Space Agency. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  167. ↑ «JAXA | "KOUNOTORI" Chosen as Nickname of the H-II Transfer Vehicle (HTV)». global.jaxa.jp. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  168. ↑ O'Callaghan, Jonathan. "SpaceX's Crew Dragon Spacecraft Just Docked With The International Space Station". Forbes (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-28.
  169. ↑ spacexcmsadmin (۲۰۱۹-۰۳-۰۱). «Dragon». SpaceX. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  170. ↑ «ISS: Cygnus - Satellite Missions - eoPortal Directory». earth.esa.int. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  171. ↑ «Shuttle Builds the International Space Station - NASA» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۳ مه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۸ آوریل ۲۰۱۹.
  172. ↑ Spaceflight, Denise Chow 2011-11-17T20:52:32Z. "U.S. Human Spaceflight Program Still Strong, NASA Chief Says". Space.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-28.
  173. ↑ Potter, Ned (July 17, 2009). "Space Shuttle, Station Dock: 13 Astronauts Together". ABC News. Archived from the original on 30 June 2017. Retrieved September 7, 2012.
  174. ↑ Spaceflight, Hanneke Weitering 2019-03-25T22:26:33Z. "Astronauts Won't Make the 1st All Female Spacewalk After All, NASA Says". Space.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-28.
  175. ↑ CNN، Gianluca Mezzofiore and Amanda Jackson. «NASA has scrapped its first all-female spacewalk for now because there aren't enough spacesuits that fit». CNN. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
  176. ↑ yvette. "NASA - NASA Selects Crew and Cargo Transportation to Orbit Partners". www.nasa.gov (به انگلیسی). Archived from the original on 21 August 2020. Retrieved 2019-04-30.
  177. ↑ ۱۷۷٫۰ ۱۷۷٫۱ "Moving Forward: Commercial Crew Development Building the Next Era in Spaceflight" (PDF). Rendezvous. NASA. 2010. pp. 10–17. Archived from the original (PDF) on 21 August 2020. Retrieved February 14, 2011. Just as in the COTS projects, in the CCDev project we have fixed-price, pay-for-performance milestones" Thorn said. "There's no extra money invested by NASA if the projects cost more than projected.
  178. ↑ McAlister, Phil (October 2010). "The Case for Commercial Crew" (PDF). NASA. Archived from the original (PDF) on 4 April 2012. Retrieved July 2, 2012.
  179. ↑ "NASA - NASA Awards Space Station Commercial Resupply Services Contracts". www.nasa.gov (به انگلیسی). Archived from the original on 2 December 2017. Retrieved 2019-04-30.
  180. ↑ "Space Exploration Technologies Corporation – Press". Spacex.com. Archived from the original on July 21, 2009. Retrieved July 17, 2009.
  181. ↑ "Orbital ATK – Commercial Resupply Mission to the International Space Station". blogs.nasa.gov. Archived from the original on 2017-12-02. Retrieved 2019-04-30.
  182. ↑ «Spaceflight Now | Dragon Mission Report | NASA expects quick start to SpaceX cargo contract». spaceflightnow.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۳۰.
  183. ↑ "Orbital's Cygnus successfully berthed on the ISS – NASASpaceFlight.com" (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-30.
  184. ↑ NASA (2012-05-22), SPACEX/NASA DISCUSS LAUNCH OF FALCON 9 ROCKET AND DRAGON CAPSULE, retrieved 2019-04-30
  185. ↑ ۱۸۵٫۰ ۱۸۵٫۱ Siceloff، Steven (۲۰۱۴-۰۸-۲۲). «Commercial Crew Program - The Essentials». NASA. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۳۰.
  186. ↑ Oct 1; Morring, 2012 Frank; Week, Jr | Aviation; Technology, Space. "Boeing Gets Most Money With Smallest Investment". aviationweek.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-30.
  187. ↑ Dean, James (April 18, 2011). "NASA awards $270 million for commercial crew efforts". space.com. Archived from the original on April 19, 2011. Retrieved May 11, 2011.
  188. ↑ «Commercial Crew Program CCDev2 Milestone Schedule» (PDF). nasa.gov. ۲۰۱۲-۰۲-۱۶. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۳۱ مه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۳۰ آوریل ۲۰۱۹.
  189. ↑ KSC, Kay Grinter:. "NASA - NASA Announces Next Steps in Effort to Launch Americans from U.S. Soil". www.nasa.gov (به انگلیسی). Archived from the original on 12 November 2020. Retrieved 2019-04-30.{{cite web}}: نگهداری CS1: نقطه‌گذاری اضافه (link)
  190. ↑ "American Companies Selected to Return Astronaut Launches to American Soil – Former NASA Administrator Charles Bolden". blogs.nasa.gov (به انگلیسی). Archived from the original on 11 November 2020. Retrieved 2019-04-30.
  191. ↑ Foust, Jeff (September 19, 2014). "NASA Commercial Crew Awards Leave Unanswered Questions". Space News. Archived from the original on 21 September 2014. Retrieved September 21, 2014. We basically awarded based on the proposals that we were given," Kathy Lueders, NASA commercial crew program manager, said in a teleconference with reporters after the announcement. "Both contracts have the same requirements. The companies proposed the value within which they were able to do the work, and the government accepted that.
  192. ↑ "NASA's Commercial Crew Program Target Test Flight Dates – Commercial Crew Program". blogs.nasa.gov (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-30.
  193. ↑ Mohon, Lee (2015-03-16). "Space Launch System (SLS) Overview". NASA. Archived from the original on 25 July 2019. Retrieved 2019-05-01.
  194. ↑ ۱۹۴٫۰ ۱۹۴٫۱ "Plans for Human Exploration Beyond Low Earth Orbit" (PDF). nasa.gov. Retrieved March 1, 2019.
  195. ↑ "NASA budget for 2011 eliminates funds for manned lunar missions". The Washington Post. 2010-03-21. Archived from the original on 21 March 2010. Retrieved 2019-05-01.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link)
  196. ↑ "NASA - President Barack Obama on Space Exploration in the 21st Century". nasa.gov. Archived from the original on 14 December 2017. Retrieved 2019-05-01.
  197. ↑ Janek, Vanessa (2011-02-08). "Universe Could be 250 Times Bigger Than What is Observable". Universe Today. Retrieved 2019-05-01.
  198. ↑ "NASA Authorization Act of 2010" (PDF). nasa.gov. October 11, 2010. Archived from the original (PDF) on 12 November 2020. Retrieved March 1, 2019.
  199. ↑ Spaceflight, Elizabeth Howell 2018-11-20T22:13:00Z. "Orion Spacecraft: Taking Astronauts Beyond Earth Orbit". Space.com. Retrieved 2019-05-01.
  200. ↑ Boen, Brooke (2013-06-06). "NASA Announces Design for New Deep Space Exploration System". NASA. Retrieved 2019-05-01.
  201. ↑ "NASA budget proposal targets SLS". SpaceNews.com. 2019-03-11. Retrieved 2019-05-01.
  202. ↑ ۲۰۲٫۰ ۲۰۲٫۱ ۲۰۲٫۲ "Acronyms to Ascent – SLS managers create development milestone roadmap – NASASpaceFlight.com". Retrieved 2019-05-01.
  203. ↑ "SLS Lift Capabilities and Configurations - NASA" (PDF). nasa.gov. February 12, 2018. Retrieved March 1, 2019.
  204. ↑ Clark, Stephen. "NASA expects first Space Launch System flight to slip into 2020 – Spaceflight Now". Retrieved 2019-05-01.
  205. ↑ Hambleton, Kathryn (2018-03-07). "Around the Moon with NASA's First Launch of SLS with Orion". NASA. Retrieved 2019-05-01.
  206. ↑ Hambleton, Kathryn (2018-02-20). "Exploration Mission-1 Overview". NASA. Archived from the original on 1 May 2019. Retrieved 2019-05-01.
  207. ↑ esa. "Exploration Mission 1". European Space Agency. Retrieved 2019-05-01.
  208. ↑ "NASA Sets New Roadmap for Moon Base, Crewed Missions to Mars - ExtremeTech". extremetech.com. Retrieved 2019-05-02.
  209. ↑ Spaceflight, Elizabeth Howell 2019-01-16T00:58:58Z. "Lunar Orbital Platform-Gateway: NASA's Proposed Lunar Space Station". Space.com. Retrieved 2019-05-02.
  210. ↑ Spaceflight, Mike Wall 2018-09-10T22:00:01Z. "NASA Plans to Build a Moon-Orbiting Space Station: Here's What You Should Know". Space.com. Retrieved 2019-05-02.
  211. ↑ "US plans to build and man a Lunar Gateway Platform by 2024 – NextBigFuture.com". nextbigfuture.com. Retrieved 2019-05-02.
  212. ↑ "Administration proposes the end of EUS while Administrator considers full Exploration manifest rewrite – NASASpaceFlight.com". Retrieved 2019-05-02.
  213. ↑ Spaceflight, Mike Wall 2015-09-16T19:56:48Z Human. "NASA's 1st Manned Flight of Orion Space Capsule May Slip to 2023". Space.com. Retrieved 2019-05-02.
  214. ↑ "NASA builds deep space habitats on Earth". Yahoo! Finance. Retrieved 2019-05-02.
  215. ↑ ۲۱۵٫۰ ۲۱۵٫۱ "NASA and DARPA Reveal the Radical Future of Flight". Yahoo! Finance. Retrieved 2019-05-02.
  216. ↑ ۲۱۶٫۰ ۲۱۶٫۱ "US Government Issues NASA Demand, 'Get Humans to Mars By 2033'". Futurism. Retrieved 2019-05-02.
  217. ↑ "Trump signs NASA Transition Authorization act of 2017". SpaceFlight Insider. 2017-03-22. Archived from the original on 3 December 2018. Retrieved 2019-05-02.
  218. ↑ Wall, Mike (May 13, 2019). "Trump Proposes Extra $1.6 Billion for NASA's 2024 Return to Moon". Retrieved May 14, 2019.
  219. ↑ "Launch History (Cumulative)" (PDF). NASA. Retrieved September 30, 2011.
  220. ↑ "chapter 6". history.nasa.gov. Retrieved 2019-05-02.
  221. ↑ "Launch & Deployment". solc.gsfc.nasa.gov. Retrieved 2019-05-02.
  222. ↑ Loff, Sarah (2015-03-18). "Explorer 1 Overview". NASA. Retrieved 2019-05-02.
  223. ↑ "Explorer 1 First U.S. Satellite" (به انگلیسی). NASA. Archived from the original on 5 October 2013. Retrieved 16 October 2013.
  224. ↑ John. P. Millis. "NASA's next planned unmanned space flight" (به انگلیسی). About.com. Archived from the original on 23 October 2013. Retrieved 16 October 2013.
  225. ↑ "Explorers Program". explorers.gsfc.nasa.gov. Retrieved 2019-05-02.
  226. ↑ «NASA mission STS-31 (35)». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ اوت ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲ مه ۲۰۱۹.
  227. ↑ "Inner Solar System | Science Mission Directorate". science.nasa.gov. Retrieved 2019-05-02.
  228. ↑ "The Mariner Missions". nssdc.gsfc.nasa.gov. Retrieved 2019-05-02.
  229. ↑ "Mariner 2". jpl.nasa.gov. Retrieved 2019-05-02.
  230. ↑ "NASA - NSSDCA - Spacecraft - Details". nssdc.gsfc.nasa.gov. Retrieved 2019-05-02.
  231. ↑ "Mariner 4". jpl.nasa.gov. Retrieved 2019-05-02.
  232. ↑ "NASA - NSSDCA - Spacecraft - Details". nssdc.gsfc.nasa.gov. Retrieved 2019-05-02.
  233. ↑ Spaceflight, Elizabeth Howell 2018-11-08T16:48:00Z. "Mariner 9: First Spacecraft to Orbit Mars". Space.com. Retrieved 2019-05-02.
  234. ↑ "NASA - NSSDCA - Spacecraft - Details". nssdc.gsfc.nasa.gov. Retrieved 2019-05-02.
  235. ↑ Mars, Kelli (2019-03-27). "45 Years Ago: Mariner 10 First to Explore Mercury". NASA. Retrieved 2019-05-02.
  236. ↑ "Mariner 10". jpl.nasa.gov. Retrieved 2019-05-02.
  237. ↑ "Basics of Space Flight - Solar System Exploration: NASA Science". NASA Solar System Exploration. Retrieved 2019-05-02.
  238. ↑ "Missions to Mars". planetary.org. Retrieved 2019-05-02.
  239. ↑ Spaceflight, Elizabeth Howell 2012-09-18T18:19:16Z. "Pioneer 10: Greetings from Earth". Space.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-04.
  240. ↑ Administrator, NASA Content (2015-03-03). "The Pioneer Missions". NASA (به انگلیسی). Archived from the original on 15 August 2011. Retrieved 2019-05-04.
  241. ↑ «Missions to Jupiter - Explore the Cosmos | The Planetary Society». web.archive.org. ۲۰۰۸-۰۸-۲۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ اوت ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۴.
  242. ↑ «In Depth | Pioneer 11». NASA Solar System Exploration. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۴.
  243. ↑ «NASA - NSSDCA - Spacecraft - Details». nssdc.gsfc.nasa.gov. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۴.
  244. ↑ "Voyager - Fast Facts". voyager.jpl.nasa.gov (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-04.
  245. ↑ "NASA - PIONEER 10 SPACECRAFT SENDS LAST SIGNAL". www.nasa.gov (به انگلیسی). Archived from the original on 12 January 2005. Retrieved 2019-05-04.
  246. ↑ "Voyager - The Golden Record". voyager.jpl.nasa.gov (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-04.
  247. ↑ "New Horizon". JHU/APL. Archived from the original on May 9, 2010. Retrieved September 30, 2011.
  248. ↑ yvette. "NASA - Voyages Beyond the Solar System: The Voyager Interstellar Mission". www.nasa.gov (به انگلیسی). Archived from the original on 27 September 2011. Retrieved 2019-05-04.
  249. ↑ NASA، JPL. «NASA Mars Curiosity Rover». mars.nasa.gov. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۴.
  250. ↑ Chang, Kenneth (2012-08-06). "Curiosity Rover Lands Safely on Mars" (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-04.
  251. ↑ Life, Elizabeth Howell 2018-07-17T22:39:00Z Search for. "Mars Curiosity: Facts and Information". Space.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-04.
  252. ↑ «Missions». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۳-۳۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۵.
  253. ↑ Encyclopedia of planetary sciences. Shirley, James H. , Fairbridge, Rhodes W. (Rhodes Whitmore), 1914-2006. (1 ed.). London: Chapman & Hall. 1997. ISBN 0-412-06951-2. OCLC 31606203.{{cite book}}: نگهداری CS1: سایر موارد (link)
  254. ↑ «NASA - NSSDCA - Spacecraft - Details». nssdc.gsfc.nasa.gov. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۵.
  255. ↑ «Cassini Orbiter | Spacecraft». NASA Solar System Exploration. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۵.
  256. ↑ Gladstone, G. R.; Versteeg, M. H.; Greathouse, T. K.; Hue, V.; Davis, M. W.; Gérard, J. -C.; Grodent, D. C.; Bonfond, B.; Nichols, J. D. (2017-08-16). "Juno-UVS approach observations of Jupiter's auroras: JUNO-UVS JUPITER APPROACH OBSERVATIONS". Geophysical Research Letters. 44 (15): 7668–7675. doi:10.1002/2017GL073377. ISSN 0094-8276. PMC 5606505. PMID 28989207.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر PMC (link)
  257. ↑ "Constellation program | space program". Encyclopedia Britannica (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-05.
  258. ↑ Spaceflight, Denise Chow 2011-04-12T11:07:04Z Human. "Why There's No Replacement for the Space Shuttle". Space.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-05.
  259. ↑ Jillian Scharr (13 June 2013). "NASA Goes 'Green': Next Spacecraft to Be Reusable" (به انگلیسی). Space.com. Retrieved 16 October 2013.
  260. ↑ "Do you think that in about another century the human race will be able to travel to Pluto? How long would it take to travel to Pluto?" (به انگلیسی). Windows to Universe. Retrieved 16 October 2013.
  261. ↑ Northon، Karen (۲۰۱۵-۰۷-۱۴). «NASA's Three-Billion-Mile Journey to Pluto Reaches Historic Encounter». NASA. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۵.
  262. ↑ Elizabeth Howell (7 November 2012). "New Horizons: En Route to Pluto" (به انگلیسی). Space.com. Retrieved 19 July 2015.
  263. ↑ Administrator, NASA (2013-06-07). "NASA Selects 'MAVEN' Mission to Study Mars Atmosphere". NASA (به انگلیسی). Archived from the original on 19 June 2009. Retrieved 2019-05-05.
  264. ↑ NASA Office of Public Affairs (December 4, 2006). "Global Exploration Strategy and Lunar Architecture" (PDF). NASA. Archived from the original (PDF) on 24 June 2009. Retrieved July 15, 2009.
  265. ↑ Warren E. Leary (5 December 2006). "NASA Plans Permanent Moon Base" (به انگلیسی). NewYork Times. Retrieved 16 October 2013.
  266. ↑ "Review of United States Human Space Flight Plans Committee" (PDF). Office of Science and Technology Policy. October 22, 2009. Archived from the original (PDF) on 27 March 2023. Retrieved December 13, 2011.
  267. ↑ "The Times & The Sunday Times". www.thetimes.co.uk (به انگلیسی). Archived from the original on 29 May 2010. Retrieved 2019-05-05.
  268. ↑ "NASA Strategic Plan, 2011" (PDF). NASA Headquarters. Archived from the original (PDF) on 7 October 2018. Retrieved 5 May 2019.
  269. ↑ "NASA Adopts Two Spare Spy Telescopes, Each Maybe More Powerful Than Hubble". Popular Science (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-05.
  270. ↑ Boen, Brooke (2013-06-06). "NASA Announces Design for New Deep Space Exploration System". NASA (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-05.
  271. ↑ Garcia، Mark (۲۰۱۵-۰۲-۲۴). «NASA's Orion Flight Test Yields Critical Data». NASA. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۵.
  272. ↑ Denise Chow (15 August 2012). "NASA's Dawn Spacecraft Hits Snag on Trip to 2 Asteroids" (به انگلیسی). Space.com. Retrieved 16 October 2013.
  273. ↑ ۲۷۳٫۰ ۲۷۳٫۱ Billings, Lee. "NASA's James Webb Space Telescope Slips to 2020, and Astronomy Suffers". Scientific American. Retrieved April 20, 2018.
  274. ↑ Erik Gregerson, Aaron Brown. "Curiosity (United States robotic vehicle)" (به انگلیسی). Encyclopedia Britannica. Retrieved 16 October 2013.
  275. ↑ "First Recorded Voice from Mars" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 16 October 2013.
  276. ↑ ۲۷۶٫۰ ۲۷۶٫۱ ۲۷۶٫۲ ۲۷۶٫۳ Mosher، Dave. «Trump just signed a law that maps out NASA's long-term future — but a critical element is missing». Business Insider. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۶.
  277. ↑ "Trump's NASA budget preserves Mars mission, cuts Earth science, asteroid trip, education". USA TODAY (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-06.
  278. ↑ SCS (۲۰۱۸-۰۸-۲۳). «Sensor Coating Systems launches new national aerospace project with NATEP and some leading international players». Sensor Coating Systems (SCS) (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۶.
  279. ↑ Northon، Karen (۲۰۱۹-۰۴-۱۷). «Northrop Grumman Heads to Space Station with New NASA Science, Cargo». NASA. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۷.
  280. ↑ mars.nasa.gov. "NASA InSight Lander Arrives on Martian Surface". NASA's InSight Mars Lander (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-07.
  281. ↑ Chang, Kenneth (2018-12-31). "NASA's New Horizons Takes Photos of Ultima Thule, 4 Billion Miles Away" (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-07.
  282. ↑ "OSIRIS-REx Factsheet" (PDF). NASA/Explorers and Heliophysics Projects Division. August 2011.
  283. ↑ mars.nasa.gov. «Overview». mars.nasa.gov. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۷.
  284. ↑ Greicius، Tony (۲۰۱۵-۰۶-۱۶). «Europa overview». NASA. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ دسامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۷.
  285. ↑ «Parker Solar Probe». parkersolarprobe.jhuapl.edu. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۷.
  286. ↑ Garner، Rob (۲۰۱۶-۰۷-۱۵). «About TESS». NASA. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۷.
  287. ↑ "WFIRST work continues despite budget and schedule uncertainty". SpaceNews.com (به انگلیسی). 2018-03-28. Retrieved 2019-05-07.
  288. ↑ "NASA Aerospace Safety Advisory Panel (ASAP)". oiir.hq.nasa.gov (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-07.
  289. ↑ Mochinski، Ron (۲۰۱۵-۰۴-۰۸). «About Us - Background and Charter». NASA. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۷.
  290. ↑ Hollingham, Richard. "The Cold War space missions that never happened". www.bbc.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-17.
  291. ↑ "A Brief History of Space Stations before the ISS". Popular Science (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-17.
  292. ↑ Quora. "Why Did NASA End The Space Shuttle Program?". Forbes (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-17.
  293. ↑ ۲۹۳٫۰ ۲۹۳٫۱ ۲۹۳٫۲ Spaceflight, Calla Cofield 2017-12-11T22:30:33Z Human. "President Trump Directs NASA to Return to the Moon, Then Aim for Mars". Space.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-17.
  294. ↑ "NASA closing out Asteroid Redirect Mission". SpaceNews.com (به انگلیسی). 2017-06-14. Retrieved 2019-05-17.
  295. ↑ Amos, Jonathan (February 1, 2010). "Obama cancels Moon return project". BBC News. Retrieved March 7, 2010.
  296. ↑ "Terminations, Reductions, and Savings" (PDF). Archived from the original (PDF) on August 11, 2010. Retrieved March 7, 2010.
  297. ↑ Achenbach, Joel (February 1, 2010). "NASA budget for 2011 eliminates funds for manned lunar missions". The Washington Post. Retrieved February 1, 2010.
  298. ↑ "Fiscal Year 2011 Budget Estimates" (PDF). Archived from the original (PDF) on February 1, 2010. Retrieved March 7, 2010.
  299. ↑ «NASA FBC TASK FINAL REPORT» (PDF). دریافت‌شده در مه ۱۷, ۲۰۱۹.
  300. ↑ «Reagan ISS». history.nasa.gov. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۱۷.
  301. ↑ "US Government Issues NASA Demand, 'Get Humans to Mars By 2033'". Futurism (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-17.
  302. ↑ Spaceflight, Calla Cofield 2017-12-11T22:30:33Z Human. "President Trump Directs NASA to Return to the Moon, Then Aim for Mars". Space.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-18.
  303. ↑ "Text of Remarks at Signing of Trump Space Policy Directive 1 and List of Attendees", Marcia Smith, Space Policy Online, 11 December 2017. Retrieved 21 August 2018.
  304. ↑ NASA (2018-08-29), Bridenstine Speaks at NASA Advisory Council Meeting, retrieved 2019-05-18
  305. ↑ "Radioisotope Power Systems for Space Exploration" (PDF). March 2011. Archived from the original (PDF) on 4 March 2016. Retrieved March 13, 2015.
  306. ↑ ۳۰۶٫۰ ۳۰۶٫۱ "New Horizons II Final Report – March 2005" (PDF).
  307. ↑ April 29, Eric Berger on; AM, 2015 at 8:18 (2015-04-29). "A history primer: NASA's robust Earth Science program now under attack originated in the Reagan and Bush administrations". SciGuy (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-18.
  308. ↑ Berger, Eric (2015-10-29). "Republicans outraged over NASA earth science programs... that Reagan began". Ars Technica (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-18.
  309. ↑ «Cubes in Space». www.cubesinspace.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۱۸.
  310. ↑ "'We made history': NASA launches lightest & first 3D-printed satellite, designed by Indian teen". RT International (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-18.
  311. ↑ "A Teen Created the World's Lightest Satellite & NASA Is Going to Launch It". Futurism (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-18.
  312. ↑ «Climate Change: Vital Signs of the Planet». Climate Change: Vital Signs of the Planet. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۲۹.
  313. ↑ Hille، Karl (۲۰۱۶-۰۷-۱۹). «2016 Climate Trends Continue to Break Records». NASA. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۲۹.
  314. ↑ Jason Samenow (July 23, 2016). "Trump adviser proposes dismantling NASA climate research - The Washington Post". www.washingtonpost.com (به انگلیسی).
  315. ↑ "NASA Awards PathFinder Digital Free Space Optics Contract - Via Satellite -". Via Satellite (به انگلیسی). 2019-04-25. Retrieved 2019-05-29.
  316. ↑ Keeter، Bill (۲۰۱۶-۰۹-۲۰). «History of John F. Kennedy Space Center». NASA. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۲۹.
  317. ↑ Spaceflight, Mike Wall 2018-01-09T03:15:00Z. "NASA's Kennedy Space Center (KSC) Information". Space.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-29.
  318. ↑ «History of Kennedy Space Center Visitor Complex». www.kennedyspacecenter.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۲۹.
  319. ↑ NASA. "The NASA Railroad" (PDF). nasa.gov (به انگلیسی).
  320. ↑ NASA. "Johnson Space Center" (PDF). nasa.gov (به انگلیسی).
  321. ↑ "MSFC_Fact_sheet" (PDF). NASA. Archived from the original (PDF) on 25 October 2011. Retrieved October 1, 2011.
  322. ↑ David R. Williams. "NASA Centers" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 18 October 2013.
  323. ↑ "NASA Headquarters" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 18 October 2013.
  324. ↑ "Overview of NASA's Ames Research Center" (به انگلیسی). NASA. Archived from the original on 23 October 2013. Retrieved 18 October 2013.
  325. ↑ "About Dryden" (به انگلیسی). NASA. Archived from the original on 23 October 2013. Retrieved 18 October 2013.
  326. ↑ "NASA's Glenn Research Center: Dreaming Big" (به انگلیسی). NASA. Archived from the original on 16 April 2011. Retrieved 18 October 2013.
  327. ↑ "About the Goddard Space Flight Center" (به انگلیسی). NASA. Archived from the original on 23 October 2013. Retrieved 18 October 2013.
  328. ↑ "Jet Propulsion Laboratory" (به انگلیسی). California Institute of Technology. Archived from the original on 19 October 2013. Retrieved 18 October 2013.
  329. ↑ "About Johnson" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 18 October 2013.
  330. ↑ "Kennedy History" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 18 October 2013.
  331. ↑ "Langley History" (به انگلیسی). NASA. Archived from the original on 23 October 2013. Retrieved 18 October 2013.
  332. ↑ "About Marshall Space Flight Center" (به انگلیسی). NASA. Archived from the original on 15 March 2011. Retrieved 18 October 2013.
  333. ↑ "Stennis is..." (به انگلیسی). NASA. Retrieved 19 October 2013.
  334. ↑ "Welcome to NASA's Wallops Flight Facility" (به انگلیسی). NASA. Retrieved 19 October 2013.
  335. ↑ Wilson، Jim (۲۰۱۵-۰۱-۰۸). «NASA Centers and Facilities». NASA. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۲۹.
  336. ↑ «About - Deep Space Network». deepspace.jpl.nasa.gov. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۲۹.
  337. ↑ Rogers, Simon (2010-02-01). "Nasa budgets: US spending on space travel since 1958 UPDATED". the Guardian (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-29.
  338. ↑ "Fiscal Year 2013 Budget Estimates" (PDF). NASA. Archived from the original (PDF) on 23 October 2012. Retrieved February 13, 2013.
  339. ↑ "Past, Present, and Future of NASA — U.S. Senate Testimony". Hayden Planetarium. March 7, 2012. Retrieved December 4, 2012.
  340. ↑ "Past, Present, and Future of NASA — U.S. Senate Testimony (Video)". Hayden Planetarium. March 7, 2012. Retrieved December 4, 2012.
  341. ↑ Launius, Roger D. "Public opinion polls and perceptions of US human spaceflight". Division of Space History, National Air and Space Museum, Smithsonian Institution. Archived from the original on 5 February 2021. Retrieved 29 May 2019.
  342. ↑ Clark, Stephen. "NASA gets budget hike in spending bill passed by Congress – Spaceflight Now" (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-29.
  343. ↑ StaffMar. 23, Science News; 2018; Am, 8:30 (2018-03-21). "Trump, Congress approve largest U.S. research spending increase in a decade". Science | AAAS (به انگلیسی). Retrieved 2019-05-29.{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: فهرست نویسندگان (link)
  344. ↑ ۳۴۴٫۰ ۳۴۴٫۱ "NASA receives $20.7 billion in omnibus appropriations bill". SpaceNews.com (به انگلیسی). 2018-03-22. Retrieved 2019-05-29.
  345. ↑ "Rocket Soot Emissions and Climate Change". The Aerospace Corporation. ژوئیه 31, 2013. Archived from the original on July 7, 2014. Retrieved January 7, 2014.
  346. ↑ "Short-Term Energy Outlook" (PDF). U.S. Energy Information Administration. February 9, 2016. U.S. Petroleum and Other Liquids
  347. ↑ "Spaceflight Now – Dragon Mission Report – Mission Status Center". Retrieved July 4, 2015.
  348. ↑ "Space Shuttle Main Engines". NASA. July 16, 2009. Archived from the original on 24 January 2015. Retrieved January 20, 2015.
  349. ↑ "Constellation Programmatic Environmental Impact Statement". NASA. August 1, 2011. Archived from the original on 8 August 2014. Retrieved June 19, 2014.
  350. ↑ Shiga, David (September 28, 2007). "Next-generation ion engine sets new thrust record". New Scientist. Retrieved February 2, 2011.
  351. ↑ Goto, T; Nakata Y; Morita S (2003). "Will xenon be a stranger or a friend?: the cost, benefit, and future of xenon anesthesia". Anesthesiology. 98 (1): 1–2. doi:10.1097/00000542-200301000-00002. PMID 12502969. Archived from the original on August 11, 2011. Retrieved September 15, 2010.
  352. ↑ Michael K. Ewert (2006). "Johnson Space Center's Role in a Sustainable Future" (PDF). NASA. Archived from the original (PDF) on May 27, 2008. Retrieved April 28, 2008.

پیوند به بیرون

[ویرایش]
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ناسا موجود است.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=ناسا&oldid=40379996»