بخش همایجان
| بخش مرکزی سپیدان دهستان پشتکوه | |
|---|---|
| اطلاعات کلی | |
| کشور |  ایران |
| استان | فارس |
| شهرستان | [[شهرستان سپیدان
بخش مرکزی|سپیدان بخش مرکزی]] |
| شهرها | هماشهر |
| نام‌های پیشین | قلعه حاج علیار |
| مردم | |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۲۳ |
| بارش سالانه | ۱۲۰۰ |
| روزهای یخبندان سالانه | ۶۰ روز |
بخش مرکزی یکی از بخش‌های شهرستان سپیدان در استان فارس ایران است.[۱]
همایجان که یکی از بخش‌های وسیع و سرسبز وهموارشهرستان سپیدان است در حد فاصل بین مرکز استان وشهر اردکان واقع شده‌است . این بخش از گردنهٔ شول حد فاصل شیراز - اردکان شروع و در نزدیکی شهر اردکان در روستای بهر غان در جهت شمال و شمال غربی امتدادمی یابد.
مردم
[ویرایش]مردم همایجان از قوم لر هستند.[۲]
تقسیمات کشوری
[ویرایش]- مرکز بخش همایجان بعد از سر شماری سال ۱۳۹۰، به شهر هماشهر تغییر یافت.
بخش همایجان دارای بیش از 90 روستا است که شامل سه دهستان می‌باشد
- ۱- دهستان همایجان به مرکزیت دهپاگاه
- ۲- دهستان سرناباد
- ۳- دهستان شش پیر
دهستان سرناباد در غرب و جنوب غرب شهرستان واقع است و جاده‌ای که از روستای آبگرم می‌گذرد این منطقه را به جادهٔ اصلی وصل می‌کند روستای بزرگ و قدیمی هرایجان جز این منطقه است.
دهستان همایجان شامل روستاهای به ترتیب از سمت شیراز به اردکان
۱-خلار ۲- شول ۳- سنگر ۴- دالین ۵- قلعه نو (چهار مور ) ۵- آبگرم ۶- دمقنات ۷- دهبید ۸- دهپاگاه ۹- تیس خانی ۱۰-عباسی ۱۱- رودبال ۱۲- برد آباد ۱۳- سرتلی ۱۴- یکدانگه ۱۵- خلیلی ۱۶-باقر آباد ۱۷- چنار ۱۸- تل گر حاجی آباد ۱۹- قلعه میر آقا ۲۰- خرابه ۲۱- اشکفت ۲۲- شاداب ۲۳- سربست ۲۴- تل گر ۲۵-تل گامیشی ۲۶-موروزه و چندین قلعه و آبادی دیگر است.
قدمت این منطقه- خوش آب هوا بودن - صنعتی بودن- جمعیت مناسب- دشت وهموار بودن آن- در مسیر دو استان بودن و شرایط دیکر دست به دست هم نهادند تا این منطقه به شهر تبدیل بشود طبق ابلاغ وزرات کشور روستای دهپاگاه ودمقنات ودهبید و تیس خانی و عباس آباد به شهر تبدیل شده‌اند هماشهر
روستاهای تاریخی هما شهر: ۱-شول ۲- سنگر ۳- اردشیری ۴- دهپاگاه ۵- سرتلی ۶- باسکان (سربست )۷- دالین ۸- خلار9-رودبال
در سفرنامه ناصر خسرو از خلار تعریف شده‌است قلعه خلار و انگور آن مشهور است.
آثار به جا مانده در اطرا ف بقعه امامزاده شاه علمدار دالین و قبرستان این روستا حکایت از قدمت آن دارد کاروانسرای بین راهی در اردشیری - وجود کانال‌های زیرزمینی وباغ هزار خانه در دهپاگاه و آثار تنل‌های زیر زمینی و تل گرد در سرتلی و مزار امامزاده شاداب در سربست حکایت از قدمت این روستاها دارد
جاهای دیدنی و گردشگری
[ویرایش]۱- امامزاده شاه علمدار در دالین (ده علی ) ۲- امامزاده شاداب در سربست ۳- رودخانه ششپیر ۴- چشم‌انداز روستای زیبای سنگر ۵- چشمه شاداب ۶- رودخانه رودبال ۷- تنگ آب در دهپاگاه ۸- چمنزار زیبای چاه‌های ابنو ۹-انگور دان در ابنو (گوره دون) ۱۰ - پل دوزخ(جوزق)(جوجق) در اردشیری ۱۱- برم ششپیر ۱۲- چشمه ششپیر ۱۳ - چشمه بهر غان ۱۴- روستای دلخان ۱۵- چشمه دلخان ۱۹ - امامزاده فخر الدین محمد ابنو ۲۰ - امامزاده شاه رکن الدین روستای سنگر (دارای طبیعت خیره‌کننده) ۲۱ - چشمه روستای سنگر ۲۲ - دشت تنگ سپید راه در روستای سنگر ۲۳ - حمام قدیم روستای شول ۲۴ - کارگاه شیره انگور پزی روستای شول ۲۵ - چشمه پازنان شول و جاهای دیدنی دیگر...
نویسنده اهل شول خانم مینا رحمانی نیز کتابی دربارهٔ تاریخ این روستاها نوشتند. "نام کتاب شول و سنگر زادگاه من"
بخش صنعت
[ویرایش]وجود کارخانه‌هایی مانند فراسان در دمقنات و فراپاکس در روستای سنگر و کارخانه شام شام وچند کارخانه دیگردر دمقنات و کارخانه‌ها کارگاه‌های متعدد در شهرک صنعتی مخصوصاً فراسان که در خاورمیانه در نوع خود بی نظیراست رونق خوبی به هماشهر داده است و پایه‌های اقتصادی این شهرستان محسوب می‌شوند .
بخش کشاورزی
[ویرایش]۱- غلات مثل گندم - جو ۲- حبوبات مانند لوبیا - عدس - نخود - ماش ۳- باغات مثل سیب - انگور - هلو- بادام -گردو - آلوسیاه و آلوزرد - آلوبالو - گیلاس- ۴-محصولات جالیزی= گوجه -بادمنجان -سیب زمینی- شلغم و...... در ضمن سیب و شلغم این منطقه شهرت دارد
زمین کشاورزی این منطقه از دو رودخانه ششپیر و رودبال آبیاری می‌شود اکثر زمین‌های زراعی دیم هستند چاه و چشمه و قنات از دیگر عوامل تأمین آب در این منطقه است سه حلقه بسیار قدیمی قنات در دهپاگاه ویک حلقه قنات در دمقنات نمونه‌هایی از این کاریزها هستند
بخش توریستی
[ویرایش]تراکم درختان میوه و... حد فاصل روستای سربست تا روستای سرتلی زیبایی این منطقه را دو چندان کرده سایه سار بید و صنوبر و چنار و سفیددار برای لحظه‌ای در گرمای تابستان تن هر رهگذری را نوازش می‌دهد. وجود امامزاده‌ها چشمه ساران و آب و هوای معتدل و دلچسب و زمستانی بسیار زیبا با چشم‌اندازهای بکر زمینه توریستی این منطقه را فراهم ساخته.
جمعیت
[ویرایش]بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت بخش همایجان شهرستان سپیدان در سال ۱۳۹۵ برابر با ۱۸،۲۱۴ نفر بوده‌است.[۳] این بخش که قبلاً با مرکزیت دهپاگا بود الان با بخشنامه وزارت کشور در خصوص تقسیمات جدید کشوری به شهر هماشهر با پیوستن روستاهای دهپاگا دهبید دمقنات عباس آباد و کریم آباد به شهر تبدیل شده و به خاطر استعدادهای فراوانی کی این منطقه دارد در آینده‌ای نزدیک به نگین شهرهای فارس تبدیل خواهد شد.
منابع
[ویرایش]- ↑ اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.
- ↑ Shiraz، Gardeshgaran (۲۰۱۹-۱۲-۱۹). «شهرستان سپیدان». گردشگران شیراز. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۲۰.
- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.
