Μετάβαση στο περιεχόμενο

Παντουρκισμός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
 Αυτό το λήμμα χρειάζεται επιμέλεια ώστε να ανταποκρίνεται σε υψηλότερες προδιαγραφές ορθογραφικής και συντακτικής ποιότητας ή μορφοποίησης.
Αίτιο: χρειάζεται να συμπληρωθεί με την επανεμφάνιση του Παντουρκισμού σήμερα
Για περαιτέρω βοήθεια, δείτε τα λήμματα πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα και τον οδηγό μορφοποίησης λημμάτων.
Χάρτης του κόσμου
Χώρες και περιοχές όπου μια τουρκική γλώσσα έχει επίσημο καθεστώς
Ήλιος, μισοφέγγαρο και αστέρι σε γαλάζιο φόντο
Σημαία του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών

Ο όρος Παντουρκισμός (τουρκικά: Türkçülük‎‎) αναφέρεται στο πολιτικό κίνημα που εμφανίστηκε κατά τη δεκαετία του 1880 μεταξύ των Τούρκων διανοουμένων της ρωσικής περιοχής του Κυβερνείου του Μπακού (σημερινό Αζερμπαϊτζάν) και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (σημερινή Τουρκία), με στόχο την πολιτιστική και πολιτική ενοποίηση όλων των Τουρκικών φύλων.[1][2][3][4][5] Ο Τουρανισμός είναι ένα στενά συνδεδεμένο κίνημα αλλά ένας πιο γενικός όρος, επειδή ο τουρκισμός ισχύει μόνο για τους τουρκόφωνους λαούς. Ωστόσο, ερευνητές και πολιτικοί που υποστηρίζουν την τουρκική ιδεολογία έχουν χρησιμοποιήσει αυτούς τους όρους εναλλακτικά σε πολλές πηγές και έργα λογοτεχνίας.[6]

Αν και πολλοί από τους τουρκόφωνους λαούς μοιράζονται ιστορικές, πολιτιστικές και γλωσσικές ρίζες, η άνοδος ενός παντουρκικού πολιτικού κινήματος είναι φαινόμενο του 19ου και του 20ου αιώνα.[7] Ήταν εν μέρει μια απάντηση στην ανάπτυξη του πανσλαβισμού και του πανγερμανισμού στην Ευρώπη και επηρέασε τον πανιρανισμό στην Ασία. [εκκρεμεί παραπομπή] Ο Οθωμανός ποιητής Ζίγια Γκόκαλπ όρισε τον παντουρκισμό ως μια πολιτιστική, ακαδημαϊκή, φιλοσοφική [8] και πολιτική [9] έννοια που υποστηρίζει την ενότητα των τουρκικών λαών. Ιδεολογικά, βασιζόταν στον κοινωνικό δαρβινισμό.[10]


Προέλευση του όρου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην ερευνητική βιβλιογραφία, ο «παντουρκισμός» χρησιμοποιείται για να περιγράψει την πολιτική, πολιτιστική και εθνική ενότητα όλων των τουρκόφωνων ανθρώπων.[11]

Οι υποστηρικτές χρησιμοποιούν το τελευταίο ως σημείο σύγκρισης, καθώς το «τουρκικό» είναι περισσότερο μια γλωσσική, εθνική και πολιτισμική διάκριση παρά μια περιγραφή της ιθαγένειας. Αυτό το διαφοροποιεί από το "τουρκικό", που είναι ο επίσημος όρος που χρησιμοποιείται για τους πολίτες της Τουρκίας. Οι παντουρκικές ιδέες και τα κινήματα επανένωσης ήταν δημοφιλή μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης στην Κεντρική Ασία και σε άλλες τουρκικές χώρες.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παντουρκική συγκέντρωση στην Κωνσταντινούπολη, Μάρτιος 2009

Το 1804, ο Τατάρος θεολόγος Γκαμπντενασίρ Γκουαρσάβι έγραψε μια πραγματεία που ζητούσε τον εκσυγχρονισμό του Ισλάμ. Ο Γκουαρσάβι ήταν Τζαντίντ οι οποίοι ενθάρρυναν την κριτική σκέψη, υποστηρίζοντας την εκπαίδευση και την ισότητα των φύλων και υποστήριζαν την ανεκτικότητα των άλλων θρησκειών, την τουρκική πολιτιστική ενότητα και το άνοιγμα στην πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης.[12] Το κίνημα Τζαντίντ ιδρύθηκε το 1843 στο Καζάν. Στόχος του ήταν ένας ημικοσμικός εκσυγχρονισμός και εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, με εθνική (όχι θρησκευτική) ταυτότητα για τους Τούρκους. Πριν από αυτό ήταν μουσουλμάνοι υπήκοοι της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, η οποία διατήρησε αυτή τη στάση μέχρι το τέλος της.[13]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Fishman, Joshua· Garcia, Ofelia (2011). Handbook of Language and Ethnic Identity: The Success-Failure Continuum in Language and Ethnic Identity Efforts. 2. Oxford University Press. σελ. 269. ISBN 978-0-19-539245-6. It is commonly acknowledged that pan-Turkism, the movement aiming at the political and/or cultural unification of all Turkic peoples, emerged among Turkic intellectuals of Russia as a liberal-cultural movement in the 1880s. 
  2. ↑ «Pan-Turkism». Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica. 2009. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/440700/Pan-Turkism. Ανακτήθηκε στις 19 Jul 2009. «Political movement of the late 19th and early 20th centuries, which had as its goal the political union of all Turkish-speaking peoples in the Ottoman Empire, Russia, China, Iran, and Afghanistan.». 
  3. ↑ Landau, Jacob (1995). Pan-Turkism: From Irredentism To Cooperation. Indiana University Press. ISBN 978-0-253-20960-3. 
  4. ↑ Jacob M. Landau, "Radical Politics in Modern Turkey", BRILL, 1974.
  5. ↑ Robert F. Melson, "The Armenian Genocide" in Kevin Reilly (Editor), Stephen Kaufman (Editor), Angela Bodino (Editor) "Racism: A Global Reader (Sources and Studies in World History)", M.E. Sharpe (January 2003). pg 278:"Concluding that their liberal experiment had been a failure, CUP leaders turned to Pan-Turkism, a xenophobic and chauvinistic brand of nationalism that sought to create a new empire based on Islam and Turkish ethnicity."
  6. ↑ Iskander Gilyazov, "Пантюрκизм, Пантуранизм и Германия Αρχειοθετήθηκε 2006-10-04 στο Wayback Machine.", magazine "Татарстан" No 5-6, 1995. (Ρωσικά)
  7. ↑ «Pan-Turkism». Encyclopædia Britannica. http://www.britannica.com/eb/article-9058213/Pan-Turkism. Ανακτήθηκε στις 2 April 2016. 
  8. ↑ Gökalp, Ziya· Devereaux, Robert (1968). The Principles of Turkism. E. J. Brill. σελ. 125. ISBN 9789004007314. Turkism is not a political party but a scientific, philosophic and aesthetic school of thought. 
  9. ↑ Kieser, Hans-Lukas (2006). Turkey beyond nationalism: towards post-nationalist identities. I. B. Tauris. σελ. 19. ISBN 978-1-84511-141-0. 
  10. ↑ Oranlı, Imge (2020). «Epistemic Injustice from Afar : Rethinking the Denial of Armenian Genocide». Social Epistemology 35 (2): 120–132. doi:10.1080/02691728.2020.1839593. 
  11. ↑ Mansur Hasanov, Academician of Academy of Sciences of Tatarstan Republic, "Великий реформатор", in magazine "Республика Татарстан" № 96–97 (24393-24394), 17 May 2001. (Ρωσικά)
  12. ↑ Rafael Khakimov, "Taklid and Ijtihad Αρχειοθετήθηκε 2007-02-10 στο Wayback Machine.", Russia in Global Affairs, Dec. 2003.
  13. ↑ N.N., "Полтора Века Пантюрκизма в Турции", magazine "Панорама". (Ρωσικά)

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Jacob M. Landau. Pan-Turkism: From Irredentism to Cooperation. Hurst, 1995. (ISBN 1-85065-269-4)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Παντουρκισμός&oldid=10516069"