Νοσηλευτική

Η Νοσηλευτική αποτελεί εξειδικευμένη τέχνη και επιστήμη, που ασκείται από τους επιστήμονες του χώρου, δηλαδή τους Νοσηλευτές και από τους Βοηθούς Νοσηλευτές. Αποτελεί μία πολύπλοκη επιστημονική δραστηριότητα, η οποία απευθύνεται στον άνθρωπο, την οικογένεια και το κοινωνικό σύνολο σε όλες τις καταστάσεις υγείας και ασθένειας με σκοπό τη πρόληψη, διατήρηση και αποκατάσταση της υγείας σε όλο το φάσμα των φυσιολογικών βιοψυχοκοινωνικών λειτουργιών της. Αποτελεί "αδερφή" επιστήμη με την ιατρική, όμως οι δύο επιστήμες αν και μοιράζονται πολλά κοινά είναι ανεξάρτητες μεταξύ τους.

Η άσκηση της Νοσηλευτικής βασίζεται στην έρευνα και το ενδιαφέρον της εστιάζεται στη διατήρηση και προαγωγή της υγείας και την πρόληψη της ασθένειας στα άτομα, τις οικογένειες και την κοινότητα. Προωθεί την αυτοφροντίδα, την ανεξαρτησία και τον σεβασμό της προσωπικότητας,των δικαιωμάτων των ανθρώπων,ενώ συγχρόνως παρέχει επιμελημένη επιστημονική φροντίδα σε περιπτώσεις ασθένειας. Επιδιώκει την απόκτηση κάθε νέας θεωρητικής γνώσης και τεχνογνωσίας με σκοπό τη συνεχή προσαρμογή της Νοσηλευτικής Επιστήμης στην ταχύτατα αναπτυσσόμενη γνώση με προσανατολισμό τόσο την πρόληψη όσο και την θεραπευτική αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας των πολιτών.

Η φύση του επαγγέλματος απαιτεί από τον επαγγελματία να διαθέτει υψηλό αίσθημα ευθύνης, αποδοχής του κοινωνικού του ρόλου, ανιδιοτέλεια, δίκαιη αντιμετώπιση κάθε περίπτωσης, συναισθηματική ωριμότητα και σταθερότητα, υπομονή, αποφασιστικότητα και ψυχική αντοχή. Το επάγγελμα του νοσηλευτή δεδομένης της ευθύνης του για την υγεία και τη ζωή των ανθρώπων, απαιτεί αυξημένη κοινωνική ευαισθησία και οξυδέρκεια.

Ιστορική αναδρομή

Η νοσηλευτική αποτελεί ένα από τα αρχαιότερα καταγεγραμμένα επαγγέλματα στην ανθρώπινη ιστορία. Το πρώιμο ιστορικό των νοσηλευτών δεν μας είναι καλά κατανοητό και πάσχει από έλλειψη ιστορικού υλικού.

Βουδιστής Ινδός ηγέτης (268 π.Χ. έως 232 π.Χ.) Ashoka δημιούργησε μια σειρά πυλώνων, οι οποίοι περιελάμβαναν ένα διάταγμα που διατάζει τα νοσοκομεία να χτιστούν κατά μήκος των διαδρομών των ταξιδιωτών, και ότι «είναι καλά εξοπλισμένα με όργανα και φάρμακα, αποτελούμενα από ορυκτά και φυτικά ναρκωτικά , με ρίζες και φρούτα "; "Όποτε δεν υπάρχει παροχή φαρμάκων, ιατρικών ριζών και βοτάνων, πρέπει να παρέχονται και επιδέξιο ιατρικό προσωπικό και διορίζονται σε βάρος του κράτους για τη διαχείρισή τους." Το σύστημα των δημόσιων νοσοκομείων συνεχίστηκε μέχρι την πτώση του Βουδισμού στην Ινδία.

Περίπου το 100 π.Χ. Το Charaka Samhita γράφτηκε στην Ινδία, δηλώνοντας ότι η καλή ιατρική πρακτική απαιτεί έναν ασθενή, γιατρό, νοσηλευτή και φάρμακα, με τη νοσηλεύτρια να είναι γνώστη, ικανή στην προετοιμασία φαρμάκων και δοσολογίας, συμπαθητική προς όλους και καθαρή.

Η πρώτη γνωστή Χριστιανή νοσοκόμα, η Φοίβη, αναφέρεται στους Ρωμαίους 16:1. Κατά τα πρώτα χρόνια της Χριστιανικής Εκκλησίας (περίπου 50 μ.Χ.), ο Άγιος Παύλος έστειλε μια διάκονη με το όνομα Φοίβη στη Ρώμη ως την πρώτη επισκεπτόμενη νοσηλεύτρια.

Μετά το Πρώτο Συμβούλιο της Νίκαιας το 325 μ.Χ., ο Χριστιανισμός έγινε η επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, οδηγώντας σε επέκταση της παροχής φροντίδας. Μεταξύ των πρώτων δομών ήταν εκείνα που κατασκευάστηκαν περίπου. 370 του Αγίου Βασιλείου του Μεγάλου, επίσκοπου της Καισάρειας Μαζακά στην Καππαδοκία στη Μικρά Ασία (σύγχρονη Τουρκία), του Αγίου Φαβιόλα στη Ρώμη περίπου 390, και από τον παθολόγο-ιερέα Άγιο Σάμπσον (γ. 530) στην Κωνσταντινούπολη, που ονομάζεται Βασιλιάδα, το νοσοκομείο του Αγίου Βασιλείου έμοιαζε με πόλη και περιλάμβανε στέγαση γιατρών και νοσηλευτών και ξεχωριστά κτίρια για διάφορες κατηγορίες ασθενών. Υπήρχε ένα ξεχωριστό τμήμα για τους λεπρούς. Τελικά άρχισε η κατασκευή νοσοκομείου σε κάθε πόλη του καθεδρικού ναού.

Τα νοσοκομεία της εποχής στην Ευρώπη ακολούθησαν παρόμοιο πρότυπο με τα βυζαντινά. Ήταν θρησκευτικές κοινότητες, με φροντίδα από μοναχούς και μοναχές. (Ένας παλιός γαλλικός όρος για το νοσοκομείο είναι το hôtel-Dieu, "ξενώνας του Θεού.") Μερικοί ήταν προσκολλημένοι σε μοναστήρια. Άλλοι ήταν ανεξάρτητοι και είχαν τα δικά τους κληροδοτήματα, συνήθως ιδιοκτησίας, τα οποία παρείχαν εισόδημα για την υποστήριξή τους. Ορισμένα νοσοκομεία ήταν πολυλειτουργικά, ενώ άλλα ιδρύθηκαν για συγκεκριμένους σκοπούς, όπως νοσοκομεία λεπρών ή ως καταφύγια για τους φτωχούς ή για προσκυνητές: δεν ήταν όλα φροντισμένα για τους ασθενείς. Το πρώτο ισπανικό νοσοκομείο, που ιδρύθηκε από τον καθολικό επίσκοπο Visigoth Masona το 580 μ.Χ. στη Mrida, ήταν ένα ξενοδόχο που σχεδιάστηκε ως πανδοχείο για ταξιδιώτες (κυρίως προσκυνητές στο ιερό της Eulalia της Mrida), καθώς και νοσοκομείο για πολίτες και τοπικούς αγρότες. Το προνόμιο του νοσοκομείου αποτελούσε αγροκτήματα για τη σίτιση των ασθενών και των επισκεπτών του. Από τον λογαριασμό που έδωσε ο Παύλος ο Διάκονος μαθαίνουμε ότι αυτό το νοσοκομείο εφοδιάστηκε με γιατρούς και νοσηλευτές, των οποίων η αποστολή περιελάμβανε τη φροντίδα των ασθενών όπου κι αν βρέθηκαν, «σκλάβος ή ελεύθερος, Χριστιανός ή Εβραίος».

Ο Κριμαϊκός πόλεμος ήταν μια σημαντική εξέλιξη στην ιστορία της νοσηλευτικής όταν η βρετανίδα νοσοκόμα Florence Nightingale έθεσε τα θεμέλια της επαγγελματικής νοσηλευτικής με τις αρχές που συνοψίζονται στο βιβλίο Notes on Nursing. Ένα ταμείο ιδρύθηκε το 1855 από μέλη του κοινού για να συγκεντρώσει χρήματα για τη δουλειά της Florence Nightingale και των νοσηλευτών της. Το 1856, συγκεντρώθηκαν 44.039 £ (ισοδύναμο με περίπου 2 εκατομμύρια £ σήμερα) και με αυτό το Nightingale αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τα χρήματα για να τεθούν τα θεμέλια για μια σχολή κατάρτισης στο St Thomas 'Hospital Το 1860, ξεκίνησε η εκπαίδευση για την πρώτη παρτίδα νοσοκόμων. Μετά την αποφοίτησή τους από το σχολείο, αυτές οι νοσοκόμες ονομάζονταν «Nightingales». Η σύγχρονη Nightingale, η Mary Seacole, ήταν «Τζαμαϊκανός« διδάσκαλος »που επίσης περιθάλποντας στρατιώτες που τραυματίστηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου της Κριμαίας, και στην παράδοση των τζαμαϊκανών διδασκάλων, η Seacole εξασκούσε την υγιεινή που αργότερα υιοθετήθηκε από τη Nightingale στα γραπτά της μετά τον πόλεμο της Κριμαίας.

Με επιστολή της στους Τάιμς του Λονδίνου η Νάιτινγκεϊλ έκανε έκκληση προς τη βρετανική κυβέρνηση ζητώντας της να δώσει λύση στο πρόβλημα των κακών συνθηκών των εγκαταστάσεων. Η κυβέρνηση ζήτησε από τον φημισμένο μηχανικό Ίζαμπαρτ Μπρουνέλ (Isambart Brunel) να σχεδιάσει ένα προκατασκευασμένο νοσοκομείο που να μπορεί να συναρμολογηθεί στην Αγγλία και να σταλεί ατμοπλοϊκά στην Κωνσταντινούπολη. Το αποτέλεσμα ήταν το νοσοκομείο του Ρένκιοϊ, μονάδα μη στρατιωτική, που κατάφερε υπό τη διεύθυνση του δόκτορα Έντμουντ Αλεξάντερ να ρίξει το ποσοστό απωλειών σε λιγότερο από ένα δέκατο του αντίστοιχου ποσοστού του νοσοκομείου στο Σκούταρι. Υποστηρίζεται ότι η Νάιτινγκεϊλ μείωσε το ποσοστό θανάτων από 42% σε 2%, είτε βελτιώνοντας η ίδια τις συνθήκες υγιεινής είτε επικαλούμενη την ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή (Sanitary Commission). Για παράδειγμα η Νάιτινγκεϊλ επέβαλε το πλύσιμο των χεριών και άλλες συνθήκες υγιεινής στο πολεμικό νοσοκομείο όπου εργαζόταν.

Στη διάρκεια του πρώτου χειμώνα της παρουσίας της στο Σκούταρι πέθαναν εκεί 4.077 στρατιώτες. Δεκαπλάσιος ήταν ο αριθμός των θανάτων από αρρώστιες όπως ο τύφος και η χολέρα παρά από πληγές στη μάχη. Αιτία γι' αυτό ήταν ο συνωστισμός, η πλημμελής λειτουργία υπονόμων και η έλλειψη αερισμού, όπως ανακάλυψε η Υγειονομική Επιτροπή, η οποία χρειαστηκε να αποσταλεί από τη βρετανική κυβέρνηση στο Σκούταρι τον Μάρτιο του 1855, έξι μήνες μετά την Νάιτινγκεϊλ. Η επιτροπή καθάρισε τους υπονόμους και βελτίωσε τον αερισμό. Το ποσοστό θανάτων έπεσε θεαματικά, η Νάιτινγκεϊλ όμως ποτέ δεν απαίτησε να της αναγνωριστεί η συμβολή της σε αυτό.

Επαγγελματικό και Επιστημονικό αντικείμενο

Το κύριο αντικείμενο των Νοσηλευτών είναι ο άνθρωπος και οι ανάγκες του. Πιο συγκεκριμένα είναι:

• Προαγωγή & Διατήρηση της υγείας
• Πρόληψη της νόσου
• Αντιμετώπιση & Θεραπεία της νόσου
• Αποκατάσταση

Πιο συγκεκριμένα, Νοσηλευτής πρέπει να είναι σε θέση να:

•   Εκτιμά τις ανάγκες του υγιούς ή ασθενούς ατόμου  
•   Σχεδιάζει τη φροντίδα του ασθενή
•   Εφαρμόζει το σχέδιο φροντίδας με νοσηλευτικές παρεμβάσεις
•   Αξιολογεί τα αποτελέσματα της φροντίδας και επανεκτιμά
•   Τροποποιεί το αρχικό σχέδιο και παρεμβαίνει για να βοηθήσει το άτομο, την οικογένεια και την κοινότητα.
• Συμβάλλει στην πρόληψη, υγιεινή, ασφάλεια και προαγωγή της υγείας, τόσο στην κοινότητα (κοινοτική νοσηλευτική), όσο και στον γενικό πληθυσμό (νοσηλευτική Δημόσιας υγείας), μέσω διάφορων δράσεων όπως η ενημέρωση-εκπαίδευση του κοινού, ο σχεδιασμός, εφαρμογή και αξιολόγηση ολοκληρωμένων προγραμμάτων πρόληψης και προαγωγής υγείας, δράσεις προστασίας και πρόληψης από χρόνια και λοιμώδη νοσήματα, στην προαγωγή της υγείας, στην αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής σε ένα υγιεινό, λειτουργικό και ασφαλές περιβάλλον.
• Προβαίνει σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την αντιμετώπιση καταστάσεων που απειλούν είτε άμεσα, είτε δυνητικά την υγεία του ατόμου, λαμβάνοντας υπόψη την προσωπικότητα κάθε ατόμου, καθώς και τα ψυχολογικά, κοινωνικά, οικονομικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά του, καθώς και στην θεραπεία και στην αποκατάσταση της υγείας του ασθενούς.

Επιπλέον, έχει την ευθύνη των υγειονομικών σχηματισμών και ιδρυμάτων επί 24ώρου βάσεως (συντονίζει την όλη εργασία) και ασκεί παράλληλα με τη νοσηλεία Διοίκηση και Διδασκαλία. Ασχολείται επίσης με την πρόληψη των ασθενειών και την αντιμετώπιση και θεραπεία επειγουσών ιατρικών και νοσηλευτικών καταστάσεων, καθώς και με την διεξαγωγή έρευνας για την προαγωγή των επιστημών υγείας και της νοσηλευτικής επιστήμης.

Για όλα τα παραπάνω ο νοσηλευτής πρέπει πάντα να ακουλουθεί τον Κώδικα Νοσηλευτικής Δεοντολογίας.

Σύμφωνα με τις κοινοτικές οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης παράγραφος 7 στο άρθρο 31 της οδηγίας και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας:

«Οι τίτλοι σπουδών νοσηλευτή υπεύθυνου για γενική περίθαλψη αποδεικνύουν ότι ο εν λόγω επαγγελματίας είναι ικανός να εφαρμόζει τουλάχιστον τις ακόλουθες ικανότητες (…):

α) ικανότητα να διαγιγνώσκει αυτόνομα την απαιτούμενη νοσηλευτική περίθαλψη χρησιμοποιώντας θεωρητικές και κλινικές γνώσεις και να σχεδιάζει, οργανώνει και παρέχει νοσηλευτική περίθαλψη στους ασθενείς βάσει των γνώσεων και των δεξιοτήτων που έχουν αποκτηθεί σύμφωνα με την παράγραφο 6 στοιχεία α΄, β΄ και γ΄ με σκοπό τη βελτίωση της άσκησης του επαγγέλματος,

β) ικανότητα να συνεργάζεται αποτελεσματικά με άλλους παράγοντες του τομέα της υγείας, περιλαμβανομένης της συμμετοχής στην πρακτική εκπαίδευση του υγειονομικού προσωπικού βάσει των γνώσεων και των δεξιοτήτων που έχουν αποκτηθεί σύμφωνα με την παράγραφο 6 στοιχεία δ΄ και ε΄,

γ) ικανότητα να ενθαρρύνει άτομα, οικογένειες και ομάδες να υιοθετούν υγιεινό τρόπο ζωής και φροντίδα του εαυτού τους βάσει των γνώσεων και των δεξιοτήτων που έχουν αποκτηθεί σύμφωνα με την παράγραφο 6 στοιχεία α΄ και β΄,

δ) ικανότητα να θέτει σε εφαρμογή με αυτονομία άμεσα μέτρα για την προστασία της ζωής και να εκτελεί μέτρα σε καταστάσεις κρίσης και καταστροφών,

ε) ικανότητα να παρέχει ανεξάρτητα συμβουλές σε ανθρώπους που χρειάζονται περίθαλψη και στους συγγενείς τους, να τους καθοδηγεί και να τους στηρίζει,

στ) ικανότητα να εξασφαλίζει ανεξάρτητα την ποιότητα της νοσηλευτικής περίθαλψης και να την αξιολογεί,

ζ) ικανότητα να επικοινωνεί με αναλυτικό και επαγγελματικό τρόπο και να συνεργάζεται με άλλους επαγγελματίες του κλάδου της υγείας,

η) ικανότητα να αναλύει την ποιότητα της περίθαλψης με σκοπό να βελτιώνει την άσκηση του επαγγέλματος ως νοσηλευτής υπεύθυνος για γενική περίθαλψη».

Με τις παραπάνω διατάξεις για πρώτη φορά εισάγεται η έννοια της αυτόνομης διάγνωσης της απαιτούμενης νοσηλευτικής περίθαλψης με βάση τις θεωρητικές και κλινικές γνώσεις του νοσηλευτή. Επιπλέον γίνεται λόγος περί της αυτόνομης λήψης άμεσων μέτρων για την προστασία της ζωής, καθώς και της ανεξάρτητης εξασφάλισης της ποιότητας της νοσηλευτικής περίθαλψης, όπως επίσης της αξιολόγησής της και της ανάλυσής της.

Εν προκειμένω είναι προφανές, ότι οδηγούμεθα προς ένα μοντέλο νοσηλευτή, ο οποίος διαθέτοντας εκτεταμένες επιστημονικές γνώσεις, δύναται πλέον να τις αξιοποιεί εις το έπακρον, ώστε να προβαίνει σε αυτόνομη διάγνωση της ενδεδειγμένης νοσηλευτικής περίθαλψης, καθώς και στην αξιολόγησή της. Η σαφής τόνωση του στοιχείου της αυτοδύναμης και ανεξάρτητης δράσης και επέμβασης του νοσηλευτή τον διακρίνει από τους λοιπούς παρόχους υπηρεσιών υγείας, αποτρέποντας κάθε δυνατότητα παρέμβασης των τελευταίων στο νοσηλευτικό έργο.

Στο παραπάνω πλαίσιο, πάγια αιτήματα των νοσηλευτών είναι η θεσμοθέτηση διακριτού και αυτόνομου κλάδου νοσηλευτών, η ένταξη τους στα Βαρέα & Ανθυγιεινά Επαγγέλματα, καθώς και η έμπρακτη αναγνώριση του επιστημονικού τους ρόλου με περισσότερες και σαφείς αρμοδιότητες, (όπως άλλωστε συμβαίνει στις περισσότερες χώρες του δυτικού κόσμου) καθώς και η αύξηση των νοσηλευτικών ειδικοτήτων και εξειδικεύσεων, ώστε να συμβαδίζουν με τα διεθνή πρότυπα και τις σύγχρονες εξελίξεις στον τομέα της υγείας. Το τελευταίο μερικώς επιτεύχθηκε το 2020 με την νομοθέτηση της αύξησης των νοσηλευτικών ειδικοτήτων από 4 σε 10.

Οι αρμοδιότητες - καθήκοντα Νοσηλευτών-τριών των Νοσοκομείων και των λοιπών Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων του ΕΣΥ καθώς και των δημόσιων δομών παροχής υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας περιγράφονται αναλυτικά στην Υπουργική Απόφαση υπ.Αριθμ.Γ6/Γ.Π.οικ. 45664.

Νοσηλευτικές Θεωρίες

Η θεωρία σε μια επιστήμη εξασφαλίζει την επαγγελματική αυτονομία κατευθύνοντας την εκπαίδευση, την άσκηση και την έρευνα σε κάθε επάγγελμα. Το φαινόμενο που μελετά η Νοσηλευτική Επιστήμη είναι η νοσηλευτική πράξη, ο άνθρωπος, το περιβάλλον και η υγεία. Οι νοσηλευτικές θεωρίες περιλαμβάνουν διάφορες διαστάσεις σε θέματα όπως: 1) Ο ορισμός του ατόμου, της νοσηλευτικής, της υγείας, του περιβάλλοντος και τις σχέσεις μεταξύ τους, 2) Περιγράφουν τις νοσηλευτικές δραστηριότητες, 3) Κατανόηση της μοναδικότητας του ατόμου και των αντιδράσεών του προς το στρες και την ασθένεια, και 4) Βασικές επιστημονικές αρχές ως αφετηρία για την διατύπωση των νοσηλευτικών αρχών.

Αντιπροσωπευτικές Νοσηλευτικές Θεωρίες είναι:

• Θεωρία του περιβάλλοντος της Φλόρενς Νάιτινγκεϊλ (1859)
• Ψυχοδυναμική Θεωρία της H. Peplau (1952)
• Τυπολογία νοσηλευτικών προβλημάτων της F. Abdellah (1960)
• Θεωρία των ατομικών αναγκών της V. Henderson (1964)
• Διαπροσωπική θεωρία της J. Travelbee (1966)
• Συστηματική συμπεριφορά της D. Johnson (1968)
• Αμοιβαιότητα ανθρώπου περιβάλλοντος της M. Rogers (1970)
• Διαπροσωπικά συστήματα της I. King (1971)
• Θεωρία ελλείμματος αυτοφροντίδας της D. Orem (1971)
• Διατήρηση ενέργειας και ακεραιότητας της M. Levine (1973)
• Θεωρία της προσαρμογής της C. Roy (1976)

Νοσηλευτική Εκπαίδευση

Για την απονομή του τίτλου Νοσηλευτή θα πρέπει (στην Ελλάδα) ο ενδιαφερόμενος να δώσει Πανελλήνιες εξετάσεις, να εισαχθεί και να αποφοιτήσει σε ένα από τα 9 Τμήματα Νοσηλευτικής των Πανεπιστημίων της χώρας ή στην Σχολή Αξιωματικών Νοσηλευτικής (Σ.Α.Ν). Οι Προπτυχιακές Σπουδές διαρκούν 4 χρόνια και απονέμεται ο Τίτλος Πτυχιούχος Νοσηλευτής. Οι Πτυχιούχοι Νοσηλευτές (από Α.Ε.Ι) έχουν δυνατότητα για Μεταπτυχιακές Σπουδές (MSc in Nursing) και Διδακτορικές Σπουδές (PhD in Nursing) σε Ελλάδα και χώρες του εξωτερικού (Μετά από την προβλεπόμενη διαδικασία ισοτίμισης πτυχίου).

Για να θεωρείται κάποιος νοσηλευτής πρέπει να είναι υποχρεωτικά απόφοιτος Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης ή αντίστοιχης Πανεπιστημιακής σχολής του εξωτερικού. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5§2 Α του ν. 1579/1985: από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου καθιερώνεται ο επαγγελματικός τίτλος του Νοσηλευτή και Νοσηλεύτριας στους πτυχιούχους ή διπλωματούχους των:

• (α) Τμημάτων Νοσηλευτικής Α.Ε.Ι.
• (β) Τμημάτων Νοσηλευτικής Τ.Ε.Ι.
• (γ) Τέως ανώτερων σχολών αδελφών νοσοκόμων και επισκεπτριών αδελφών νοσοκόμων, αρμοδιότητας Υπουργείου Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και πρώην Κ.Α.Τ.Ε.Ε.
• Ισότιμων σχολών αλλοδαπής των αντίστοιχων σχολών (α), (β), (γ).

Στους απόφοιτους νοσηλευτικής, χορηγείται άδεια άσκησης επαγγέλματος από την Περιφέρεια.

Βοηθοί Νοσηλευτών (Δ.Ε.)

Κύριο λήμμα: Βοηθός νοσηλευτής

Οι Βοηθοί Νοσηλευτές/τριες, ή Νοσοκόμοι/ες (Δ.Ε.) αποτελούν υγειονομικό προσωπικό - προσωπικό φροντίδας οι οποίοι υπάγονται στα επαγγέλματα υγείας με την ευρύτερη έννοια, όπου και αποτελούν αυτόνομο κλάδο.

Για να θεωρείται κάποιος Βοηθός Νοσηλευτής, πρέπει να κατέχει Πτυχίο Επαγγελματικής Ειδικότητας Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Σύμφωνα με το άρθρο 4 του Π.Δ. 210/2001: Από τη δημοσίευση του παρόντος καθιερώνεται ο επαγγελματικός τίτλος του Βοηθού Νοσηλευτή – Βοηθού Νοσηλεύτριας στους κατόχους τίτλων σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Δ.Ε.) των:

1. Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.) Νοσηλευτικής.

2. Δημόσιων Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (Δ.Ι.Ε.Κ) και σχολών Νοσηλευτικής δημόσιων νοσοκομείων.

3. (Πρώην) τεχνικών επαγγελματικών λυκείων (Τ.Ε.Λ) Νοσηλευτικής κατεύθυνσης.

4. Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑ.Λ.) Νοσηλευτικής κατεύθυνσης.

5. ΕΠΑ.Σ. Μαθητείας ΟΑΕΔ ειδικότητας Βοηθών Γενικής Νοσηλείας.

6. Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων (Τ.Ε.Ε.) Α` κύκλου Βοηθών Νοσηλευτών.

7. Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων (Τ.Ε.Ε.) Β` κύκλου Βοηθών Νοσηλευτών.

8. Μέσων Τεχνικών Επαγγελματικών Νοσηλευτικών Σχολών (Μ.Τ.Ε.Ν.Σ).

9. Σχολών της αλλοδαπής ισοτίμων προς τις ανωτέρω Σχολές.

Η διάρκεια της κατάρτισης διαρκεί 2 χρόνια, συν την εξάμηνη υποχρεωτική πρακτική άσκηση.

Τομείς Απασχόλησης και Προοπτικές Αγοράς Εργασίας

Κύριο λήμμα: Νοσηλευτής

Νοσηλευτικές ειδικότητες & εξειδικεύσεις

Οι νοσηλευτές εφόσον το επιθυμούν μπορούν σύμφωνα με το άρθρο 58 του ν. 4690/2020 να λάβουν ειδικότητα και εξειδίκευση. Ο συνολικός αναγκαίος χρόνος για την λήψη ειδικότητας ανέρχεται σε δεκαοκτώ (18) μήνες και ο συνολικός αναγκαίος χρόνος για την λήψη νοσηλευτικής εξειδίκευσης ανέρχεται σε έξη (6) μήνες και προϋποθέτει την απόκτηση νοσηλευτικής ειδικότητας. Ο Τίτλος της νοσηλευτικής ειδικότητας (πάπυρος) χορηγείται μετά τη συμπλήρωση του χρόνου εκπαίδευσης του ειδικευόμενου νοσηλευτή και επιτυχή συμμετοχή σε τελικές γραπτές και προφορικές εξετάσεις, που διεξάγονται μια φορά το εξάμηνο, στην έδρα της Υγειονομικής Περιφέρειας (Υ.Π.Ε.) όπου εκπαιδεύτηκε ο ειδικευμένος.

Ο Νοσηλευτής μπορεί να αποκτήσει όπως ορίζει ο νόμος, μετά το τέλος της άσκησης της ειδικότητας/εξειδίκευσης και την επιτυχή εξέταση στις εξετάσεις, μία από τις κάτωθι ειδικότητες και εξειδικεύσεις:

Ειδικότητες

1. Ανακουφιστική & Υποστηρικτική Νοσηλευτική Φροντίδα
2. Γεροντολογική Νοσηλευτική
3. Επείγουσα & Εντατική Νοσηλευτική
4. Νοσηλευτική Δημόσιας Υγείας / Κοινοτική Νοσηλευτική
5. Νοσηλευτική Καρδιαγγειακών παθήσεων
6. Νοσηλευτική Παίδων
7. Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας
8. Ογκολογική Νοσηλευτική
9. Παθολογική Νοσηλευτική
10. Περιεγχειρητική Νοσηλευτική

Οι ειδικότητες που μπορούν να λάβουν οι Βοηθοί νοσηλευτές (Δ.Ε.) είναι οι έξεις

• Βοηθός Νοσηλευτικής Γενικής Νοσηλείας
• Βοηθός Νοσηλευτικής Μονάδων Εντατικής Θεραπείας
• Βοηθός Νοσηλευτικής Ογκολογικών Παθήσεων
• Βοηθός Νοσηλευτικής Τραυματολογίας
• Βοηθός Νοσηλευτικής Χειρουργείου
• Βοηθός Νοσηλευτικής Ατόμων με Ψυχικές Παθήσεις
• Βοηθός Νοσηλευτικής Μαιευτικής

Εξειδικεύσεις

1. Διαχείριση Εξωσωματικής Κυκλοφορίας
2. Νεφρολογική Νοσηλευτική
3. Νοσηλευτικής Αναισθησιολογίας
4. Νοσηλευτικής Αποκατάστασης
5. Νοσηλευτικής Ελέγχου Λοιμώξεων
6. Νοσηλευτικής στον Σακχαρώδη Διαβήτη
7. Νοσηλευτικής Χειρουργείου
8. Συντονιστή Νοσηλευτή Μεταμοσχεύσεων
9. Δερματολογική Νοσηλευτική

Τομείς Απασχόλησης

Ο Πτυχιούχος Νοσηλευτής/ρια μπορεί να εργαστεί τόσο αυτόνομα, όσο και με άλλους επαγγελματίες υγείας και επιστήμονες του χώρου ως μέλος της διεπιστημονικής ομάδας.

Ο Νοσηλευτής/ρια , ανάλογα με την εκπαίδευσή του μπορεί να εργαστεί ως στέλεχος σε Νοσοκομεία (Δημόσια - Ιδιωτικά), κλινικές, κέντρα υγείας, εμβολιαστικά κέντρα, ιατρεία και εργαστήρια, καθώς επίσης και σε φορείς και οργανισμούς όπως: Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (Ε.Ο.Δ.Υ), Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.), Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (C.D.C), Ερευνητικά κέντρα (τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό), Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ) κ.α.

Επιπλέον, μπορεί να εργαστεί σε κέντρα αποκατάστασης, διαγνωστικά κέντρα, φαρμακεία, φαρμακοβιομηχανίες, φυσικοθεραπευτήρια, σε τομείς υγείας ασφαλιστικών οργανισμών, γηροκομεία (οίκοι ευγηρίας), ΚΑΠΗ (Κέντρα Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων), ιδρύματα, σε παιδικές κατασκηνώσεις, οργανωμένα κάμπινγκ, χιονοδρομικά κέντρα, ιαματικά λουτρά, σε αγροτικό ή ημιαστικό ιατρείο και πλοία και σε διάφορες εταιρείες ή βιομηχανίες ως νοσηλευτές εργασίας.

Ως σχολικός νοσηλευτής/ρια, σε σχολεία (Δημόσια - Ιδιωτικά), σε παιδικούς σταθμούς (δημόσιους - ιδιωτικούς), κολέγια, πανεπιστήμια καθώς και στην στην Ειδική Αγωγή.

Στην εκπαίδευση, ως διδακτικό προσωπικό στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση (ΕΠΑΛ, ΙΕΚ), καθώς και στην τριτοβάθμια ως διδακτικό - ερευνητικό προσωπικό σε Τ.Ε.Ι και Πανεπιστήμια έχοντας την συνήθη εξέλιξη.

Επιπλέον μπορεί να εργαστεί ως πλήρωμα ασθενοφόρου ή κινητών μονάδων (Ε.Κ.Α.Β), πρόγραμμα βοήθεια στο σπίτι των δήμων, αθλητικά κέντρα και μεγάλες επιχειρήσεις που διαθέτουν ιατρεία για το προσωπικό, καθώς και ως ελεύθερος επαγγελματίας, προσλαμβάνεται από ιδιώτες για τη φροντίδα ασθενών στο σπίτι (Νοσηλεία κατ' οίκον) ή σε νοσοκομείο.

Τέλος, μπορεί να εργαστεί σε τομείς στην έρευνα (Θεωρητική και Εφαρμοσμένη) και στον πολιτικό σχεδιασμό στο χώρο της υγείας (πολιτική δημόσιας υγείας).

Μπορεί να ασκήσει το επάγγελμα σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με τις εκάστοτε διατάξεις.

Προοπτικές

Οι προοπτικές του επαγγέλματος είναι πολύ θετικές, η νοσηλευτική ειναι ένα επάγγελμα με εξαιρετική επαγγελματική αποκατάσταση τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα, με σχετικά υψηλές οικονομικές απολαβές και κύρος, ενώ η νοσηλευτική συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα 10 επαγγέλματα του μέλλοντος, καθώς ο αριθμός των ατόμων που απασχολούνται στον κλάδο προβλέπεται να αυξηθεί στο μέλλον σημαντικά λόγω της αντίστοιχης αύξησης της ζήτησης στην αγορά εργασίας.

Επαγγελματικοί και επιστημονικοί φορείς & Επιμελητήρια

Συλλογικός - επαγγελματικός φορέας των νοσηλευτών είναι η Ένωση Νοσηλευτών Ελλάδος (Ε.Ν.Ε) και επιστημονικός φορέας ο Εθνικός Σύνδεσμος Νοσηλευτών Ελλάδος (Ε.Σ.Ν.Ε)

Δημοφιλέστερες Νοσηλευτικές Εκδώσεις

• Το Βήμα του Ασκληπιού
• ΝOΣΗΛΕYΤΙΚΗ Αρχειοθετήθηκε 2021-02-26 στο Wayback Machine.
• Ελληνικό περιοδικό Νοσηλευτικής Επιστήμης

Πηγές - Βιβλιογραφία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ένωση Νοσηλευτών Ελλάδος (E.N.E)
• Εθνικός Σύνδεσμος Νοσηλευτών Ελλάδος (E.Σ.Ν.Ε)
• Τμήμα Νοσηλευτικής σχολής Επιστημών Υγείας και Πρόνοιας Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής
• Τμήμα Νοσηλευτικής σχολής Επιστημών Υγείας Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών