Κιλτ

Σκοτσέζος του 19ου αιώνα με κιλτ.

Το Κιλτ αποτελεί την παραδοσιακή φούστα των Σκοτσέζων ανδρών, φτιαγμένη από μάλλινο καρό ύφασμα που φτάνει μέχρι το γόνατο.

Ιστορικά στοιχεία

Οι ρίζες του σκοτσέζικου κιλτ χάνονται στα βάθη της παράδοσης των ορεινών περιοχών του τόπου (γνωστές και ως Χάιλαντς). Αν και το σύγχρονο κιλτ ανιχνεύεται κατά τον 16ο αιώνα, η προγενέστερή του προέλευση παραμένει αβέβαιη. Κατά μια εκδοχή, η απαρχή του τοποθετείται κατά την περίοδο της ρωμαϊκής επικυριαρχίας στην Βρετανία, γύρω στον 3ο μ.Χ. αιώνα.

Στην πρώτη του μορφή, το κιλτ ήταν ένα μακρύ κομμάτι ύφασμα μήκους περίπου επτά πήχεων. Το συγκεκριμένο ύφασμα τοποθετείτο στο έδαφος και διπλωνόταν ακανόνιστα γύρω από μια φαρδιά ζώνη, το σύνολό του τυλιγόταν και στη συνέχεια στερεωνόταν γύρω από το σώμα. Ένα κομμάτι του υφάσματος έμενε ελεύθερο ώστε να δύναται να τυλιχθεί γύρω από τους ώμους για να διατηρεί θερμό τον κάτοχό του. Σε συνδυασμό με το κιλτ, φοριόταν κατά κύριο λόγο ένα πουκάμισο τύπου χιτώνα ρωμαϊκής ή κέλτικης προέλευσης. Αυτή η ενδυμασία κιλτ και πουκάμισου συνδυαζόταν με την πλήρη έλλειψη εσωρούχων, εγκαινιάζοντας με αυτό τον τρόπο την παράδοση που θέλει τους Σκοτσέζους να μην φορούν εσώρουχα κάτω από το κιλτ τους.

Η ποικιλία των χρωμάτων του κιλτ προήλθε από την μίξη των διαφόρων ειδών προβάτων με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί πλήθος αποχρώσεων στα λεγόμενα γήινα χρώματα. Σε αυτά προστέθηκαν οι, ασιατικής προέλευσης, φυσικές βαφές, οι οποίες έφεραν νέα χρώματα. Με αυτόν τον τρόπο εξελίχθηκαν σταδιακά τα υφάσματα ταρτάν στη σημερινή πολύχρωμη μορφή τους. Από τις φυσικές βαφές που ήταν διαθέσιμες σε τοπικό επίπεδο, προέκυψαν τα χρώματα στα οποία οφείλεται η δημιουργία ταρτάν τα οποία απευθύνονται σε συγκεκριμένες περιοχές, φατρίες ή οικογένειες.

Αργότερα, οι Άγγλοι, για να καταπολεμήσουν την ενότητα, την ισχύ και την πολεμική παράδοση των Σκωτσέζων, απαγόρευσε τη χρήση του κιλτ αλλά και των συναφών υφασμάτων ταρτάν.

Σύγχρονη εκδοχή του κιλτ.

Πρόγονος του σημερινού κιλτ, είναι το σχεδιασμένο κατά τις αρχές του 18ου αιώνα, έπειτα από την έμπνευση του Άγγλου Τόμας Ρόουλισον, κιλτ, το οποίο σε σχέση με τα παλιότερα είχε μειωμένες πιέτες και διάμετρο, είχε απολέσει τον περιττό όγκο και είχε εξάρτημα σαν τσάντα, λόγω της έλλειψης τσέπης, το οποίο παράλληλα παρείχε κάποια προστασία στα γεννητικά όργανα.

Η κατάργηση του μακριού υφάσματος που φοριόταν πάνω από τον ώμο οδήγησε σε ένα αποτελεσματικότερο και ασφαλέστερο ένδυμα. Επίσης, προστέθηκε μια επιπλέον πτύχωση για τις επίσημες περιστάσεις. Κατ' αυτό τον τρόπο δημιουργήθηκε το σύγχρονο κιλτ, το οποίο αναφέρεται στη γαελική γλώσσα ως «philabeg».

Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα η κατασκευή του χειροποίητου ταρτάν γνώρισε κάμψη, ανανεώθηκε όμως χάρη στη βασίλισσα Βικτωρία, η οποία κατέστησε το σκωτσέζικο ύφασμα δημοφιλές στη βασιλική αυλή.

Είδη κιλτ

Πέραν του παραδοσιακού σκωτσέζικου κιλτ, το οποίο παρουσιάζει διάφορους συνδυασμούς χρωμάτων και συναντάται όπου υπάρχουν Σκοτσέζοι αλλά και άτομα σκοτσέζικης καταγωγής, παρόμοια ενδυμασία υπάρχει και στην Ιρλανδία, η οποία όμως σε αντίθεση με την ποικιλία χρωμάτων της σκοτσέζικης ενδυμασίας, παρουσιάζει μονοχρωμία. Αν και υπάρχει διχογνωμία σχετικά με την προέλευση του ιρλανδικού κιλτ, σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, η χρήση τους εισήχθηκε στην χώρα από την Σκωτία, ενώ στις αρχές του 20ού αιώνα χρησιμοποιήθηκαν από τους Ιρλανδούς εθνικιστές ως προσπάθεια ενδυνάμωσης και υπενθύμισης της κέλτικης καταγωγής τους.