| dbo:abstract
|
- Áed Dub mac Suibni roi de Dál nAraidi et roi d'Ulster mort en 588. Il est une des identifications possible de l' « Aid» du Baile Chuinn Chétchathaig (fr)
- Rí an Dáil Araí, agus b'fhéidir rí Ulad, ba ea Aodh Dubh mac Suibne (Sean-Ghaeilge Áed Dub mac Suibni) (bás c. 588). Tháinig a ghar-nia, Fiachna mac Baotáin, i gcomharbacht air. Mharaigh Aodh Dubh Diarmaid mac Cearbhaill, Ard-Rí deireanach na hÉireann a rinneadh rí de le deasghnáth réamhChríostaí. I leaganacha áirithe, ba mhac altrama Dhiarmada é Aodh. Insítear i nAnnála Tiarnaigh gur mharaigh Aodh Diarmaid sa bhliain 565 ag , ar (gar de Latharna), i gcríocha an Dáil Araí. In Vita sancti Columbae le Adhamhnán, insítear go ndearnadh sagart d'Aodh Dubh, oirniú bréige de réir Adhamhnáin mar gheall ar a chlú foréigne. Nuair a chuala Colm Cille an scéala, thug sé tairngreacht: "fillfidh sé mar mhadra chuig a mhúisc; beidh sé arís ina dhúnmharfóir fuilteach; agus faoi dheireadh, marófar é le sleá, titfidh sé ó adhmaid i n-uisce isteach agus báfaidh sé." Is sampla é seo den . Insíonn Adhamhnán fosta gur leannán sagairt darbh ainm Finchan, bunaitheoir mainistreach ar Thiriodh, ba ea Aodh Dubh. Bhí dúil ag an mbeirt fhear "go collaí". Is amhlaidh ó chur síos Adhamhnáin gur cuireadh Aodh as a choróin (nó b'fhéidir gur éirigh sé as), agus chaith sé tréimhse i mainistir sa Bhreatain sular fhill sé go hUlaid, ag iarraidh a choróin a thógaint ar ais. Mar a tuairiscítear é sna hannála, tá nod den tuar ann, nuair a deirtear gur maraíodh Aodh ar bord loinge, rud a mheastar a tharla ar Loch nEathach. (ga)
- Áed Dub mac Suibni (died c. 588) was an Irish king of the Dál nAraidi in the over-kingdom of Ulaid (in modern Ulster). He may have been king of the Ulaid. Áed was succeeded by his great-nephew Fiachnae mac Báetáin. Áed Dub — Black Áed — killed the last High King of Ireland to undergo the pre-Christian inauguration ritual, Diarmait mac Cerbaill. Tradition has Diarmaid die a mythic threefold death, and some version make Áed Diarmaid's foster-son. The Annals of Tigernach report, more prosaically, that Diarmaid was killed by Áed Dub in 565 at Ráith Bec, on the plain of Mag Line (Moylinny, near Larne), in the lands of the Dál nAraidi. (en)
- Áed I Dub („Czarny”) (zm. 588 r.) – król Dál nAraidi z ludu jako Áed II Dub od 563 r., król Ulaidu (Ulsteru) od 581 r. do swej śmierci, syn Suibne’a Araide, prawdopodobnie z dynastii Uí Chóelbad z Mag Line. Według Księgi z Leinsteru Áed objął tron Dál nAraidi po niejakim Áedzie I Breccie (zm. 563 r.). Zabił ostatniego pogańskiego zwierzchniego króla Irlandii, w 565 r. Do zdarzenia doszło w Ráith Becc, na równinie Mag Line (Moylinny, koło Larne), leżącej w Dál nAraidi. Według tradycji głowę zabitego zaniesiono do Clonmacnois, zaś ciało pochowano w Condiri. Kroniki Irlandii nie są zgodne, co do chronologii rządów nad Ulaidem. Księga z Leinsteru podała błędnie, że Áed nastąpił po niejakim Daigu mac Cairill, rzekomym bracie Báetána mac Cairill, panującym dziesięć lat. Według tego źródła Aed miał rządzić nad Ulaidem pięć lat (MS folio 41c). Natomiast „Tablica Synchronistyczna Laud” zanotowała, że panował siedem lat („Aed Dub m[ac] Suibne. uii.”, fo. 116 b). W 581 r. Áed objął tron Ulaidu po śmierci Báetána mac Cairill. Po siedmiu latach swych rządów został zabity w 588 r. Tron Dál nAraidi i Ulaidu przeszedł na Fiachnę II Lurgana mac Báetáin, wnuka króla Eochaida mac Condlai (zm. 553 r.) (pl)
|
| rdfs:comment
|
- Áed Dub mac Suibni roi de Dál nAraidi et roi d'Ulster mort en 588. Il est une des identifications possible de l' « Aid» du Baile Chuinn Chétchathaig (fr)
- Rí an Dáil Araí, agus b'fhéidir rí Ulad, ba ea Aodh Dubh mac Suibne (Sean-Ghaeilge Áed Dub mac Suibni) (bás c. 588). Tháinig a ghar-nia, Fiachna mac Baotáin, i gcomharbacht air. Mharaigh Aodh Dubh Diarmaid mac Cearbhaill, Ard-Rí deireanach na hÉireann a rinneadh rí de le deasghnáth réamhChríostaí. I leaganacha áirithe, ba mhac altrama Dhiarmada é Aodh. Insítear i nAnnála Tiarnaigh gur mharaigh Aodh Diarmaid sa bhliain 565 ag , ar (gar de Latharna), i gcríocha an Dáil Araí. (ga)
- Áed Dub mac Suibni (died c. 588) was an Irish king of the Dál nAraidi in the over-kingdom of Ulaid (in modern Ulster). He may have been king of the Ulaid. Áed was succeeded by his great-nephew Fiachnae mac Báetáin. (en)
- Áed I Dub („Czarny”) (zm. 588 r.) – król Dál nAraidi z ludu jako Áed II Dub od 563 r., król Ulaidu (Ulsteru) od 581 r. do swej śmierci, syn Suibne’a Araide, prawdopodobnie z dynastii Uí Chóelbad z Mag Line. Według Księgi z Leinsteru Áed objął tron Dál nAraidi po niejakim Áedzie I Breccie (zm. 563 r.). Zabił ostatniego pogańskiego zwierzchniego króla Irlandii, w 565 r. Do zdarzenia doszło w Ráith Becc, na równinie Mag Line (Moylinny, koło Larne), leżącej w Dál nAraidi. Według tradycji głowę zabitego zaniesiono do Clonmacnois, zaś ciało pochowano w Condiri. (pl)
|
