| dbo:abstract
|
- Princ manžel (někdy princ konsort, a princ choť, anglicky prince consort) je manžel vládnoucí panovnice, v některých případech i titul užívaný tímto manželem. Protože z historických důvodů titul „král“ stojí protokolárně nad „královnou“, může činit problém udělení titulu král nevládnoucímu manželovi (zastiňoval by svoji panující choť). Samotný výraz „princ manžel“ byl poprvé použit roku 1703. Jako zvláštní titul (Prince Consort) byl udělen například manželovi královny Viktorie roku 1857. Historicky nebylo obvyklé, že by královský úřad zastávala žena a manžel by nevládl (naopak to bylo běžné a svatbou žena přijímala ženské ekvivalenty titulů manžela), proto dodnes řada monarchií nemá upraveno postavení nevládnoucího prince manžela v rámci královské rodiny (a není tomu tak ani ve Spojeném království). V některých monarchiích může nevládnoucí manžel přijmout titul krále bez vladařských funkcí (ve Španělsku se František Cádizský stal králem sňatkem), v Portugalsku se stával manžel královny králem po narození syna (Ferdinand II.). V ostatních případech manžel užívá prostě titul „princ“ (nemá tak nárok na oslovení Veličenstvo apod.). Vedle prince Alberta pro alespoň částečné zvýraznění postavení nosil zvláštní titul „princ manžel“ princ Henrik v Dánsku (Prinsgemal, v letech 2005–2016). (cs)
- Reĝinedzo - angle kaj france Prince consort, tradukebla pli malpli "akompana princo", en plej multaj aliaj romanidaj kaj slavaj lingvoj simile; germane Prinzgemahl, tradukebla "princa edzo", en plej multaj ĝermanaj lingvoj krom la angla simile) estas la edzo de reganta reĝino, do la ŝtatestrino de monarkia lando. Ĉar laŭ la monarkia protokolo heredita el la mezepoko, la posteno de reĝo estu pli altgranda ol tiu de reĝino, la edzo de reganta reĝino ne povas havi la titolon de "reĝo", sed inverse en multaj monarkiaj ŝtatoj senprobleme eblas nomi la edzinon de reganta reĝo "reĝino" kaj ne necesas porti la pli longan titolon de "reĝedzino". Tio tamen ne validas en ĉiuj monarkioj: Ekzemple en Britio la edzinoj de reĝo havas la titolon Queen Consort, do "akompana reĝino", ne simple Queen ("reĝino"). La reĝinedzo laŭ monarkia protokolo dediĉu sian vivon al la bono de sia reĝlando. Kutime li havas reprezentajn taskojn. Precipa funkcio tamen estas sekurigi la biologian daŭrigon de la dinastio, do la naskon de kronprinco(j). Persona profesia kaj socia profiligo eblu nur limigite kaj en interkonsento kun la reĝinaj familio kaj administrado. Konkrete tia limigo povas tre varii de politike sensignifa pozicio ĝis politike centra rolo flanke de la edzino. Ekzemplo de politike centra rolo estis la reĝinedzo Albert von Sachsen-Coburg und Gotha, kiu estis la plej proksima politika kunlaboranto kaj konsilanto de sia edzino, reĝino Viktoria de Britio. Ekzemplo por konsekvenca aparteno al sia reĝlando ankaŭ estis la germana nobelo Bernhard zur Lippe-Biesterfeld, kiu edziĝis al la nederlanda reĝino Juliana, ricevis la titolon Bernardo de Nederlando kaj ekde la jaro 1940 kiel nederlanda oficiro en la ekzila armeo en Britio batalis kontraŭ Nazia Germanio: En Nederlando li tamen havis malbonan reputacion, aparte post korupteca skandalo de la jaro 1976, kaj kompreneble li nur estis unu el multaj germanoj kiuj pro konvinko batalis kontraŭ Nazia Germanio, sed tamen lia milita poziciiĝo estis konsekvenca realigo de la monarkia protokolo de persona servo al la reĝlando. (eo)
- Ein Prinzgemahl ist der Ehemann einer regierenden Monarchin und seine offizielle Anrede ist meistens „Königliche Hoheit“. Da ein König protokollarisch den höheren Rang als eine Königin belegt, kann der Ehemann einer regierenden Königin nicht selbst König (Titularkönig) sein – umgekehrt dagegen kann die Ehefrau eines regierenden Königs problemlos den Titel einer Königin führen. Der Prinzgemahl stellt sein Leben in den Dienst des Königreiches und nimmt in der Regel repräsentative Aufgaben wahr. Vor allem aber hat er durch Zeugung thronfolgefähigen Nachwuchses den Fortbestand der Dynastie im Funktionssystem Monarchie zu sichern. Eine eigene Profilierung ist nur in engen Grenzen und in Abstimmung mit dem Königshaus möglich. Dabei kann es zu sehr verschiedenen Ausprägungen kommen. So war Albert von Sachsen-Coburg und Gotha der engste Mitarbeiter und Berater seiner Frau Königin Victoria sowie Begründer des aktuell unter dem Namen Windsor herrschenden britischen Zweigs des Hauses Sachsen-Coburg-Gotha. Bernhard zur Lippe-Biesterfeld kämpfte als gebürtiger Deutscher für die Niederlande, das Land seiner Frau Juliana, gegen Deutschland. Sein Vorgänger Heinrich zu Mecklenburg war zwar Konteradmiral der Niederlande, hatte aber sehr geringen Einfluss auf die Politik des Königshauses. (de)
- A prince consort is the husband of a monarch who is not a monarch in his own right. In recognition of his status, a prince consort may be given a formal title, such as prince. Some monarchies use the title of king consort for the same role. (en)
- 王配（おうはい）は、一般に女王の配偶者に与えられる称号。国婿（こくせい）や王婿（おうせい）とも言う。 類義語である皇配（こうはい）についても本記事で併せて説明する。 英語では、prince consort（この語は皇配にも用いられる）またはking consort、emperor consortという。 以下、一般例として英語を用いて説明する。 ヨーロッパでは“prince”の称号が与えられることが通常であり（ただし、歴史的には後述のように“king”も存在した）、この場合の敬称は殿下である。王妃の男性版にあたるが、王妃の場合は女王と同じ“queen”の称号とともに陛下の敬称が付されるのとは、対照的である。 (ja)
- Principe consorte è insieme al Re consorte la definizione per indicare il marito di una regina regnante. (it)
- Książę małżonek – stosowane powszechnie w epoce nowożytnej określenie małżonka panującej monarchini, który nie dysponuje żadną władzą polityczną, a pełni jedynie funkcję reprezentacyjną. Tradycja nadawania tytułu księcia mężom monarchiń, zamiast tytułu króla, narodziła się wskutek obawy o możliwe podważenie pozycji monarchini jako samodzielnej głowy państwa i uznanie pozycji obu małżonków za równoważną, np. przez zastosowanie średniowiecznego prawa (zasada iure uxoris), wedle której małżeństwo z dziedziczką korony dawało mężowi prawo do współrządzenia (koregent). Tak też było np. w przypadku Wilhelma III, króla Anglii, czy Władysława Jagiełły, króla Polski. Epoka nowożytna zna również wyjątki od omawianej praktyki np. w przypadku Filipa II Habsburga, męża królowej Anglii Marii I, oraz Franciszka Burbona męża królowej Hiszpanii Izabeli II, którym to nadano tytuł króla (pot. jako król małżonek). Pełna władza w tych wypadkach jednak spoczywała na ich małżonkach. Podobny przypadek miał mieć miejsce, gdy królowa brytyjska Wiktoria swojemu mężowi Albertowi chciała nadać tytuł króla, czemu sprzeciwił się brytyjski rząd. (pl)
- Prins-gemaal, keizerin-gemalin en koningin-gemalin zijn titels die worden gegeven aan de echtgenoten van de regerende koningen en koninginnen. (nl)
- Принц-консо́рт, реже принц-супруг, — супруг правящей королевы, сам не являющийся суверенным монархом в своём праве (за исключением тех случаев, когда он сам является королём другой страны). Титулование — Королевское высочество. В признание статуса супруга королевы её мужу может быть дан формальный титул — принц, принц-консорт (принц-супруг) или король-консорт (король-супруг). (ru)
- Consorte real é o cônjuge do monarca. Assim, tem-se os termos princesa consorte, príncipe consorte, rainha consorte, rei consorte, imperatriz consorte. Estes são títulos normalmente dados, conforme for adequado nas normas das realezas monárquicas, ao monarca que está casado com o monarca reinante, e com este conceito contrasta. Em reconhecimento do seu estatuto, ao monarca consorte pode ser dado um título formal. No entanto, a maior parte das monarquias não tem regras formais sobre o estatuto de consorte, principalmente quando for masculino, de modo que é comum essa pessoa não ter quaisquer títulos. Comumente, as consortes femininas compartilham a posição de seus esposos (em monarquias de leis sálicas ou semissálicas) e detêm a equivalência feminina dos títulos monárquicos desses. Em geral, as esposas dos monarcas não têm nenhum poder, ou seja, não exercem nenhum papel constitucional, por si só. Sempre que algum título que não o do rei esteja na posse do soberano, a sua esposa é referida pelo equivalente feminino, como por exemplo "imperatriz consorte" ou "princesa consorte". Em monarquias onde a poligamia foi praticada (como Marrocos, Tailândia), ou ainda é praticada (como em KwaZulu-Natal), nenhuma das esposas do rei ou apenas algumas podem ostentar o título de rainha. Em Marrocos a esposa do rei não goza de um título real, apesar de o atual rei Maomé VI de Marrocos ter feito uma ruptura na tradição e ter dado à sua esposa Lalla Salma o título de "princesa". Na Tailândia, tradicionalmente uma mulher do rei só se torna rainha se ela descender de pais possuidores de um título real (também uma prática comum na Europa até bem ao século XX), e existem várias gradações do título real de rainha para o qual uma consorte pode ser elevada. Entre os zulus, apesar de a todas as esposas do rei poder ser concedido o título de rainha e de Sua Alteza Real, apenas a "Grande Esposa" é considerada a rainha consorte. No entanto, muitas vezes, a rainha consorte do rei falecido (a rainha viúva ou rainha-mãe) tem servido como regente enquanto o seu filho, o sucessor do trono, ainda é menor de idade, como por exemplo: Teofânia Escleraina, Ema de Waldeck e Pyrmont, Maria de Guise, Leonor Teles, Maria de Médici, Catarina de Áustria e Catarina de Médici. Hoje em dia, muitas vezes é apenas um título simbólico, sendo que a única função constitucional do titular é produzir um herdeiro ao trono. Espanha, Portugal, Inglaterra e Escócia, têm tido, ou tiveram, reis consorte; no entanto, uma vez que o posto de rei é normalmente superior, hierarquicamente, ao de rainha, na maior parte das monarquias, ao esposo da rainha é dado o título de "príncipe consorte", como no caso do príncipe Alberto, esposo da rainha Vitória do Reino Unido. Na Dinamarca e nos Países Baixos, o cônjuge da rainha é feito príncipe. Na Espanha, se uma mulher ascender ao trono espanhol, o seu cônjuge poderá receber dela (ou não, o artigo n.º 58 da atual Constituição Espanhola dá liberdade) o título de rei consorte, como foi o caso de Francisco, Duque de Cádis, esposo da rainha Isabel II de Espanha. (pt)
- 王夫（英語：king consort）或皇夫（英語：emperor consort），亦作王配或王婿，是指女性君主的丈夫，一般指本身並非國王、皇帝或（sovereign prince）而與女性君主結婚者。英語中稱為king consort或emperor consort，但並非正式的親王或皇族位號。在某些國家會得到王室配偶身份，但也有一些國家因為只把男性的配偶視為族內，而女性皇胤之夫則視為族外，不具皇族身份。王夫可以是在女王即位前已有的丈夫，在女王即位後即成為王夫，也可以是在位的女王的丈夫。女性王胤的丈夫若因女王胤下嫁而被列為王室成員，也會被稱為王夫。 由於大多數國家皆為父系社會，王位亦以父系繼承為主，女性君主亦較少出現，大部份國家的皆沒有規定如何冊封女性君主之夫。少數國家如葡萄牙王國則有相關規定，該國規定王夫只有和女王生下子嗣後才可封為配國王（葡萄牙語：rei consorte），否則只封為（葡萄牙語：príncipe consorte）。因應女性君主本身的頭銜以及各國制度，女性君主的丈夫實際位號也有不同。有些女性君主之夫甚至沒有任何位號。 亦有些地區的女性君主在位時皆是獨身或喪偶，這種情況下也沒有因成為女性君主之夫而晉升皇族的男性。東亞古代雖然亦出現過女君主，例如日本的就曾有多位女性天皇，但中國、日本、越南的女性君主在位時不是獨身（無正式丈夫）或喪偶，就是丈夫本身曾為君主、後來登基或死後追尊為君主，在位時擁有一直無君主身份丈夫的女王只有新羅的善德女王。 (zh)
- Принц-консорт (Prince consort) — чоловік панівної королеви, який сам не є монархом (за винятком тих випадків, коли він сам є королем іншої країни). Сучасними прикладами принців-консортів є принц Генрік Данський (чоловік королеви Маргрете II), а донедавна й принц Філіп, герцог Единбурзький (чоловік королеви Єлизавети II). Як визнання статусу чоловіка королеви йому може надаватись формальний титул — принц, принц-консорт (принц-чоловік) або король-консорт (король-чоловік). У разі смерті королеви принц-консорт стає просто принцом. Аналогічний статус консорта може бути наданий також і дружині короля, яка стає королевою-консорт. Наприклад, королевою-консорт є Анна Павлівна Романова (1795—1865), дружина короля Нідерландів (1792—1849) Віллема II Оранського. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- A prince consort is the husband of a monarch who is not a monarch in his own right. In recognition of his status, a prince consort may be given a formal title, such as prince. Some monarchies use the title of king consort for the same role. (en)
- 王配（おうはい）は、一般に女王の配偶者に与えられる称号。国婿（こくせい）や王婿（おうせい）とも言う。 類義語である皇配（こうはい）についても本記事で併せて説明する。 英語では、prince consort（この語は皇配にも用いられる）またはking consort、emperor consortという。 以下、一般例として英語を用いて説明する。 ヨーロッパでは“prince”の称号が与えられることが通常であり（ただし、歴史的には後述のように“king”も存在した）、この場合の敬称は殿下である。王妃の男性版にあたるが、王妃の場合は女王と同じ“queen”の称号とともに陛下の敬称が付されるのとは、対照的である。 (ja)
- Principe consorte è insieme al Re consorte la definizione per indicare il marito di una regina regnante. (it)
- Prins-gemaal, keizerin-gemalin en koningin-gemalin zijn titels die worden gegeven aan de echtgenoten van de regerende koningen en koninginnen. (nl)
- Принц-консо́рт, реже принц-супруг, — супруг правящей королевы, сам не являющийся суверенным монархом в своём праве (за исключением тех случаев, когда он сам является королём другой страны). Титулование — Королевское высочество. В признание статуса супруга королевы её мужу может быть дан формальный титул — принц, принц-консорт (принц-супруг) или король-консорт (король-супруг). (ru)
- Princ manžel (někdy princ konsort, a princ choť, anglicky prince consort) je manžel vládnoucí panovnice, v některých případech i titul užívaný tímto manželem. Protože z historických důvodů titul „král“ stojí protokolárně nad „královnou“, může činit problém udělení titulu král nevládnoucímu manželovi (zastiňoval by svoji panující choť). Samotný výraz „princ manžel“ byl poprvé použit roku 1703. Jako zvláštní titul (Prince Consort) byl udělen například manželovi královny Viktorie roku 1857. Historicky nebylo obvyklé, že by královský úřad zastávala žena a manžel by nevládl (naopak to bylo běžné a svatbou žena přijímala ženské ekvivalenty titulů manžela), proto dodnes řada monarchií nemá upraveno postavení nevládnoucího prince manžela v rámci královské rodiny (a není tomu tak ani ve Spojeném kr (cs)
- Ein Prinzgemahl ist der Ehemann einer regierenden Monarchin und seine offizielle Anrede ist meistens „Königliche Hoheit“. Da ein König protokollarisch den höheren Rang als eine Königin belegt, kann der Ehemann einer regierenden Königin nicht selbst König (Titularkönig) sein – umgekehrt dagegen kann die Ehefrau eines regierenden Königs problemlos den Titel einer Königin führen. Bernhard zur Lippe-Biesterfeld kämpfte als gebürtiger Deutscher für die Niederlande, das Land seiner Frau Juliana, gegen Deutschland. (de)
- Reĝinedzo - angle kaj france Prince consort, tradukebla pli malpli "akompana princo", en plej multaj aliaj romanidaj kaj slavaj lingvoj simile; germane Prinzgemahl, tradukebla "princa edzo", en plej multaj ĝermanaj lingvoj krom la angla simile) estas la edzo de reganta reĝino, do la ŝtatestrino de monarkia lando. Ĉar laŭ la monarkia protokolo heredita el la mezepoko, la posteno de reĝo estu pli altgranda ol tiu de reĝino, la edzo de reganta reĝino ne povas havi la titolon de "reĝo", sed inverse en multaj monarkiaj ŝtatoj senprobleme eblas nomi la edzinon de reganta reĝo "reĝino" kaj ne necesas porti la pli longan titolon de "reĝedzino". Tio tamen ne validas en ĉiuj monarkioj: Ekzemple en Britio la edzinoj de reĝo havas la titolon Queen Consort, do "akompana reĝino", ne simple Queen ("reĝin (eo)
- Consorte real é o cônjuge do monarca. Assim, tem-se os termos princesa consorte, príncipe consorte, rainha consorte, rei consorte, imperatriz consorte. Estes são títulos normalmente dados, conforme for adequado nas normas das realezas monárquicas, ao monarca que está casado com o monarca reinante, e com este conceito contrasta. Em reconhecimento do seu estatuto, ao monarca consorte pode ser dado um título formal. No entanto, a maior parte das monarquias não tem regras formais sobre o estatuto de consorte, principalmente quando for masculino, de modo que é comum essa pessoa não ter quaisquer títulos. (pt)
- Książę małżonek – stosowane powszechnie w epoce nowożytnej określenie małżonka panującej monarchini, który nie dysponuje żadną władzą polityczną, a pełni jedynie funkcję reprezentacyjną. Tradycja nadawania tytułu księcia mężom monarchiń, zamiast tytułu króla, narodziła się wskutek obawy o możliwe podważenie pozycji monarchini jako samodzielnej głowy państwa i uznanie pozycji obu małżonków za równoważną, np. przez zastosowanie średniowiecznego prawa (zasada iure uxoris), wedle której małżeństwo z dziedziczką korony dawało mężowi prawo do współrządzenia (koregent). Tak też było np. w przypadku Wilhelma III, króla Anglii, czy Władysława Jagiełły, króla Polski. Epoka nowożytna zna również wyjątki od omawianej praktyki np. w przypadku Filipa II Habsburga, męża królowej Anglii Marii I, oraz Fran (pl)
- Принц-консорт (Prince consort) — чоловік панівної королеви, який сам не є монархом (за винятком тих випадків, коли він сам є королем іншої країни). Сучасними прикладами принців-консортів є принц Генрік Данський (чоловік королеви Маргрете II), а донедавна й принц Філіп, герцог Единбурзький (чоловік королеви Єлизавети II). Як визнання статусу чоловіка королеви йому може надаватись формальний титул — принц, принц-консорт (принц-чоловік) або король-консорт (король-чоловік). У разі смерті королеви принц-консорт стає просто принцом. (uk)
- 王夫（英語：king consort）或皇夫（英語：emperor consort），亦作王配或王婿，是指女性君主的丈夫，一般指本身並非國王、皇帝或（sovereign prince）而與女性君主結婚者。英語中稱為king consort或emperor consort，但並非正式的親王或皇族位號。在某些國家會得到王室配偶身份，但也有一些國家因為只把男性的配偶視為族內，而女性皇胤之夫則視為族外，不具皇族身份。王夫可以是在女王即位前已有的丈夫，在女王即位後即成為王夫，也可以是在位的女王的丈夫。女性王胤的丈夫若因女王胤下嫁而被列為王室成員，也會被稱為王夫。 由於大多數國家皆為父系社會，王位亦以父系繼承為主，女性君主亦較少出現，大部份國家的皆沒有規定如何冊封女性君主之夫。少數國家如葡萄牙王國則有相關規定，該國規定王夫只有和女王生下子嗣後才可封為配國王（葡萄牙語：rei consorte），否則只封為（葡萄牙語：príncipe consorte）。因應女性君主本身的頭銜以及各國制度，女性君主的丈夫實際位號也有不同。有些女性君主之夫甚至沒有任何位號。 (zh)
|
