| dbo:abstract
|
- Al-Màlik al-Muïzz Izz-ad-Din Àybak —àrab: الملك المعز عز الدين أيبك, al-Malik al-Muʿizz ʿIzz ad-Dīn Aybak—, més conegut simplement com al-Muïzz Àybak, fou un soldà mameluc bahrita o kiptxak del Caire (1250-1257). El nom Àybak està format per la combinació de les paraules turques ay, ‘lluna’, i beg, arabitzada bak, ‘príncep’. Encara que Àybak és considerat pels historiadors com a mameluc, de fet complia a la cort d'as-Sàlih Ayyub la funció d'amir o comandant militar, i no pas la de mameluc. El rang que tenia Àybak era de khawanja, és a dir de comptable del soldà. (ca)
- الملك المعز عز الدين أيبك الجاشنكير التركماني الصالحي النجمي(توفي بالقاهرة عام 1257). أول سلاطين الدولة المملوكية. نُصِّب سلطانًا على مصر في عام 1250 بعد أن تزوجته وتنازلت له عن العرش شجر الدر سلطانة مصر وأرملة السلطان الأيوبي الصالح أيوب، وبقي سلطانًا على مصر إلى أن اُغتيل بقلعة الجبل في عام 1257. كان من أصل تركماني. اسم أيبك يتكون من مقطعين بالتركية (أي) وتعني قمر و(بك) وتعني أمير. (ar)
- Izz ad-Din Aybak al-Turkomani (Thronname: al-Mu'izz Izz ad-Din Aybak / المعز عز الدين أيبك / al-Muʿizz ʿIzz ad-Dīn Aibak; † 1257) war ein türkischstämmiger Mameluk der 1250 zum Sultan von Ägypten aufstieg. Sein Thronname war al-Malik al-Mu'izz. Nach der Ermordung des Ayyubidensultans Turan Schah (1249–1250) durch Faris ad-Din Aktay bestand unter den Mamluken zunächst Unklarheit über die Machtübernahme. Deshalb wurde die Herrschaft zunächst Schadschar ad-Dur angetragen, der Lieblingsfrau von as-Salih Ayyub (1240–1249). Da diese von den Ayyubiden in Syrien aber nicht anerkannt wurde, beschlossen die Mamlukenemire, sie mit ihrem angesehenen Führer Aybak zu verheiraten. Aybak wurde nun Sultan und nahm den Thronnamen al-Malik al-Muizz an. Um die Legitimität seiner Herrschaft zu stärken, wurde der sechsjährige Ayyubidenprinz al-Aschraf Musa zum Mitsultan ernannt und Ägypten unter den „Schutz“ des Abbasidenkalifen in Bagdad gestellt. Allerdings behielt Schadschar ad-Dur weiter einen hohen Einfluss, indem sie die Kontrolle über die Staatsfinanzen behauptete. Diese Maßnahmen konnten aber den Abfall von Syrien unter dem Ayyubiden an-Nasir Yusuf von Aleppo nicht verhindern. Nach der Besetzung von Damaskus stieß er nach Ägypten vor, wurde aber von den Mamluken unter General Aktay in der Schlacht von al-Kura am Nil entscheidend geschlagen (2. Februar 1251). Nach der Sicherung seiner Herrschaft wurde der Mitsultan al-Aschraf Musa 1254 abgesetzt und damit die Dynastie der Ayyubiden in Ägypten endgültig beseitigt. Allerdings kam es bald zu Spannungen mit anderen Mamlukenemiren, die ebenfalls nach der Macht strebten. So wurde General Aktay 1254 ermordet, nachdem er einen großen Aufstand im Nildelta niedergeschlagen hatte. In den folgenden Auseinandersetzungen flohen Aktays Anhänger, u. a. Baibars, nach Jordanien zum Fürsten von Kerak. Nach der Sicherung seiner Macht in Ägypten versuchte Aybak, seine Herrschaft auch auf Syrien auszudehnen. Als er aber ein Bündnis mit dem Herrscher von Mossul eingehen und dieses durch eine Heirat besiegeln wollte, wurde er von Schadschar ad-Dur, die um ihren politischen Einfluss fürchtete, 1257 ermordet. Zum Nachfolger von Aybak wurde zunächst dessen Sohn Nur ad-Din Ali gewählt. Da er erst 15 Jahre alt war, übte Qutuz die Regentschaft aus, erhob sich aber nach kurzer Zeit schon selbst zum Sultan von Ägypten (1259–1260). (de)
- Izz al-Din Aybak (Arabic: عز الدين أيبك) (epithet: al-Malik al-Mu'izz Izz al-Din Aybak al-Jawshangir al-Turkmani al-Salihi, Arabic: الملك المعز عز الدين أيبك التركماني الجاشنكير الصالحى) was the first of the Mamluk sultans of Egypt in the Turkic Bahri line. He ruled from 1250 until his death in 1257. (en)
- Aybak ou Al-Mu`izz `Izz ad-Dîn 'Aybak est le premier sultan mamelouk d'Égypte. Il est mort en 1257. D'origine turque il fonde la dynastie des Mamelouks bahrites. Son règne dure de 1250 à 1257. (fr)
- ʿIzz al-Din Aybak al-Turcomani, también llamado simplemente Aybak o Aibek, fue el primer sultán mameluco de Egipto, que gobernó entre 1250 y 1257 con el nombre de al-Malik al-Muʿizz. Desposó a Shayar al-Durr, la mujer del asesinado Turan Shah, último sultán ayubí de Egipto. Tras aplastar la rebelión de las tribus beduinas del sur, desbaratar a sus rivales los mamelucos Bahri y repeler el intento de invasión de un sultán ayubí sirio, murió asesinado por orden de la propia al-Durr en 1257. (es)
- Ajbak, arab. أيبك (pełne imię: al-Malik al-Mu’izz Izz ad-Din Ajbak al-Turkmani as-Salihi; zm. 11 kwietnia 1257) – drugi sułtan z dynastii Mameluków, panujący od 31 lipca 1250 aż do śmierci. Ajbak był jednym z najdłużej służących i najbardziej zaufanych mameluków sułtana As-Saliha Ajjuba (1238–1249). Pozostał on wierny As-Salihowi także w okresie jego uwięzienia w Al-Karaku, by potem wraz z nim przybyć do Egiptu w roku 1239. W Egipcie As-Salih nadał mu rangę emira i ustanowił go swoim oficjalnym „próbowaczem” (kaszingir) jedzenia, by zademonstrować swoje zaufanie do niego. Ajbak wraz z innymi mamelukami z elitarnego regimentu Bahrytów wziął udział w spisku przeciwko władzy syna i następcy As-Saliha, Al-Mu’azzama Turan Szaha (1249 – 1250). Po jego zamordowaniu 2 maja 1250 Bahryci zdecydowali, że tron obejmie wdowa po As-Salihu, Szadżar ad-Durr (1250), która już wcześniej zajmowała się sprawami państwa pod nieobecność swojego męża i w okresie tuż po jego śmierci. Jako kobieta Szadżar ad-Durr nie mogła jednak sprawować funkcji naczelnego dowódcy (atabak al-asakir), zwyczajowo związanej z sułtanatem, stąd rozpoczęto poszukiwania mężczyzny do pełnienia tej roli. Po tym jak dwóch wysokich dostojników z dawnego otoczenia As-Saliha odmówiło (prawdopodobnie dlatego, gdyż obawiali się, że nie będą w stanie kontrolować Bahrytów) wybór padł na Ajbaka, „średniej rangi oficera” i „człowieka, który jak dotąd nie wsławił się żadnymi wielkimi osiągnięciami, wybranego być może dlatego ponieważ wydawał się wystarczająco słaby by być rządzonym przez swoich towarzyszy”. Przysięga wierności miała być składana wspólnie Szadżar ad-Durr i Ajbakowi. Jednocześnie wdowa po sułtanie poślubiła Ajbaka, by, słowami jednego z komentatorów, uczynić go godnym jego nowej i znamienitej roli. Szadżar ad-Durr miała jednak nigdy nie dopuścić Ajbaka do siebie. W lipcu 1250 roku kurdyjski regiment Al-Kajmarijja poddał Damaszek bez walki najpotężniejszemu z nadal panujących w Syrii Ajjubidów, rządzącemu w Aleppo (1236–1260). W sytuacji zagrożenia przez ajjubidzkich legitymistów, skupionych wokół An-Nasira, mamelucy uznali że nie mogą dłużej pozwalać kobiecie na dzierżenie najwyższej władzy i 31 lipca 1250 roku Ajbak został ogłoszony sułtanem. Jednak już po czterech dniach abdykował, gdyż potężna frakcja Bahrytów dowodzona przez emirów i Bajbarsa (1260–1277) doprowadziła do nominalnej restauracji dynastii Ajjubidów w osobie dziesięcioletniego prawnuka Al-Kamila (1218–1238), (1250–1254). „Formalnie Ajbak sprawował urząd atabega, lecz faktycznie rządził całym Egiptem, a nim rządziła Szadżar ad-Durr”. W sytuacji jedynie nominalnych rządów małoletniego sułtana walka o faktyczną władzę toczyła się pomiędzy frakcjami mameluków Ajbaka i Aktaja. Jednocześnie intronizacja Al-Aszrafa Musy nie doprowadziła do przejednania syryjskich Ajjubidów i w sytuacji zagrożenia ich najazdem stronnictwa mameluków odłożyły swoje spory na później. W dniu 3 lutego 1251 roku Ajbak pokonał armię An-Nasira Jusufa pod Kurą, w pobliżu Delty Nilu, odpierając tym samym atak najeźdźców. Niedługo później kalif uznał faktyczną władzę mameluków nad Egiptem i był to koniec walki Ajjubidów o przywrócenie swojego panowania w tym kraju. Pokój pomiędzy dwiema stronami został jednak zawarty dopiero w kwietniu 1253, w wyniku mediacji kalifa (1242–1258), który dążył do pojednania zwaśnionych muzułmanów w obliczu inwazji Mongołów. Zgodnie z jego warunkami Ajbak scedował na rzecz An-Nasira wybrzeże Palestyny od Gazy do Nablusu, przy czym tereny te miały być przez Ajjubidę oddane we władanie Bahrytom, którzy w międzyczasie przeszli na jego stronę, co miało osłabić ich motywację do walki o obalenie władzy Ajbaka w Egipcie. Jednocześnie Ajbak uznał władzę An-Nasira nad Syrią. Pomimo tych koncesji to mamelucy uzyskali najwięcej w wyniku tego traktatu, to jest milczące uznanie swojej władzy zarówno przez An-Nasira, jak i kalifa. Gdy zniknęło zagrożenie ze strony Ajjubidów, rywalizacja pomiędzy frakcjami mameluków wybuchła z nową siłą. Ajbak opierał się na nowo utworzonym przez siebie regimencie Al-Mu’izzijja, oraz regimentach Salihijja (dawnych mamelukach As-Saliha, którzy nie należeli do Bahrytów) i Azizijja (mamelukach, którzy opuścili An-Nasira podczas bitwy pod Kurą). Tymczasem narastało napięcie pomiędzy Ajbakiem, a starymi regimentami Bahrijja i Dżamdarijja, wśród których dominujące wpływy posiadał Aktaj. W walce z nim Ajbaka wspierała także Szadżar ad-Durr. Ajbakowi udało się osłabić pozycję Bahrytów, doprowadzając do mianowania oficera Al-Mu’izzijja, Kutuza (1259–1260), na kluczowe stanowisko wicekróla Egiptu (na’ib as-saltana bi-Misr). Niedługo potem Aktaj osiągnął jednak znaczący polityczny sukces przez poślubienie ajjubidzkiej księżniczki z Hamy, co zdawało się pozwalać mu na wysuwanie pretensji do tronu. I rzeczywiście przybrał on tytuł królewski (al-Malik) po czym zażądał, aby jego żona, jako córka Ajjubidów, miała swoją rezydencję w kairskiej cytadeli, od czasów Saladyna będącej stałą siedzibą władców Egiptu. W reakcji na te wydarzenia Ajbak uknuł plan zgładzenia Aktaja i 18 września 1254 roku został on zamordowany przez Kutuza i dwóch innych spiskowców. Wielu Bahrytów, na czele z Bajbarsem, uciekło teraz do Syrii i wstąpiło na służbę An-Nasira, podżegając go do inwazji Egiptu. Zagrożeni przez Ajbaka poczuli się teraz także mamelucy z regimentu Azizijja, którzy uknuli spisek na jego życie i sekretnie porozumieli się z An-Nasirem co do objęcia przez niego władzy w Egipcie po zamordowaniu ich dotychczasowego pana. Ajbak jednak wykrył spisek i w rezultacie większość Azizijja uciekła pod panowanie An-Nasira. Wybuch nowego konfliktu pomiędzy Ajbakiem a An-Nasirem ponownie zażegnała mediacja kalifa i gdzieś w roku 1255 lub na początku roku 1256 dwoje władców zawarło nowy traktat, oddający w ręce An-Nasira resztę Palestyny znajdującą się dotąd w rękach Ajbaka, lecz zobowiązujący go do odprawienia znajdujących się w jego służbie Bahrytów. W tej sytuacji ci ostatni zaoferowali swoje usługi innemu Ajjubidzie – panującemu na terenie Zajordania Al-Mughisowi Umarowi (1250–1263). Po zamordowaniu Aktaja – lub być może wcześniej – Ajbak złożył z tronu Al-Aszrafa Musę, którego wygnał do Cesarstwa Nicejskiego, i sam objął sułtanat. Po tym jak pokonał swoich dawnych towarzyszy z korpusu mameluków do zdobycia pełni władzy Ajbakowi potrzebne było już tylko uwolnienie się od Szadżar ad-Durr, która przez cały ten czas kontrolowała skarb i nie dopuszczała swojego małżonka do spraw stricte państwowych, pozostawiając mu dowodzenie armią. Ajbak postanowił pójść drogą wyznaczoną przez Aktaja i zaaranżował swoje małżeństwo z córką władcy Mosulu (1232–1259). Kiedy Szadżar ad-Durr dowiedziała się o jego zamiarze zorganizowała zamach na jego życie i Ajbak zginął zamordowany w trakcie kąpieli w swoim pałacu 11 kwietnia 1257 roku. Dwa tygodnie później Szadżar ad-Durr została zamordowana przez byłą żonę Ajbaka, wspieraną przez jego mameluków Al-Mu’izzijja. W chwili śmierci Ajbaka Al-Mu’izzijja byli najpotężniejszym regimentem mameluków i to z nich wywodził się jego rzeczywisty następca, Kutuz. Jednak zanim oficjalnie objął on władzę, najpierw nominalnym sułtanem został piętnastoletni syn Ajbaka, Al-Mansur Ali (1257–1259). „Z powodu swoich burzliwych rządów Ajbak nie zdołał położyć podwalin pod nowe instytucje Mameluków, które zostały ustanowione później podczas panowania Bajbarsa (1260–1277). Jednakże głównym osiągnięciem Ajbaka była konsolidacja reżimu Mameluków w Egipcie i doprowadzenie do jego de facto uznania przez współczesny świat muzułmański”. (pl)
- アル＝マリク・アル＝ムイッズ・イッズッディーン・アイバク（アラビア語：الملك المعز عز الدين أيبك 転写：al-Malik al-Mu'izz 'Izz ad-Dīn Aybak）, ? - 1257年4月10日）は、アイユーブ朝で活動したマムルーク（奴隷軍人）の将軍で、バフリー・マムルーク朝の第2代スルターン（在位：1250年 - 1257年）。アイユーブ朝のスルターン・サーリフの寡婦で3ヶ月間女性スルターンとして君臨したシャジャル・アッ＝ドゥッルと結婚し、マムルーク朝の最初の男性スルターンとなった。即位名からアル＝マリク・アル＝ムイッズ・アイバク（الملك المعّز أيبك, al-Malik al-Mu'izz Aybak）とも呼ばれる。 (ja)
- Malique Almuiz Izadim Aibaque/Aibegue Aljauxanguir Alturcomani Alçali (em árabe: الملك المعز عز الدين أيبك التركماني الجاشنكير الصالحى; romaniz.: Al-Malik al-Mu'izz Izz al-Din Aybak al-Jawshangir al-Turkmani al-Salihi), melhor conhecido apenas como Izadim Aibaque (em árabe: عز الدين أيبك), Aibaque ou Aibegue, foi o primeiro sultão mameluco do Egito e fundador da dinastia Bahri. Aibaque reinou entre 1250 e 1257. (pt)
- аль-Малик аль-Му’изз Изз ад-Дин Айбек ат-Туркмани ад-Джашнакир ас-Салихи (араб. الملك المعز عز الدين أيبك التركماني الجاشنكير الصالحى; ? — 1257, Каир) — мамлюкский султан Египта из династии Бахритов. Происходил Айбек из туркоманов (не путать с современными закаспийскими, иракскими или сирийскими туркменами), во всяком случае, в среде мамлюков он был известен как Айбек ат-Туркмани. При дворе айюбидского султана ас-Салиха Айюба он выслужился в эмиры и получил должность джашнкир («пробующий еду и напитки султана»). После смерти ас-Салих Айюба (1249) во время вторжения франков (Седьмой крестовый поход) и трагической гибели его сына и наследника Туран-шаха (май 1250) Шаджар ад-Дурр, вдова ас-Салих Айюба, с помощью мамлюков её покойного мужа захватила трон и стала султаншей Египта. Айюбиды потеряли контроль над страной. Сирийские Айюбиды и Аббасидский халиф аль-Мустасим отказались признать Шаджар ад-Дурр законной правительницей Египта, но мамлюки подтвердили свою присягу новой султанше и присвоили Айбеку титул «атабек». В июле 1250 года Шаджар ад-Дурр стала женой Айбека и отказалась в его пользу от трона. Чтобы укрепить свои позиции и удовлетворить противников в Сирии и Багдаде, Айбек провозгласил себя атабеком (опекуном) шестилетнего аль-Ашрафа Мусы, внука султана аль-Камиля. Несмотря на это, сирийский Айюбид направил войска для завоевания Египта и свержения Айбека, но они были разбиты сначала эмиром , а затем и самим Айбеком. Чувствуя себя после этих побед уверенно, Айбек заключил под стражу своего соправителя Мусу и назначил вице-султаном Кутуза (1252). В 1253 году в верхнем и среднем Египте произошли серьёзные восстания, которые были подавлены эмиром Актаем. После победы над ан-Насиром Юсуфом и подавления восстания авторитет Актая среди мамлюков значительно возрос, и он стал представлять угрозу власти Айбека. Сговорившись с Кутузом и другими мамлюками, Айбек пригласил Актая в цитадель и убил его. Увидев выброшенную из цитадели голову Актая, некоторые мамлюки, среди них Бейбарс и Калаун, бежали ночью в Сирию (Дамаск) и Иорданию. Расправившись с Актаеми и его мамлюками, Айбек отослал мальчика Мусу к его тётке, у которой он жил до того, как его сделали соправителем. Теперь Айбек был абсолютным и единственным правителем Египта и части Сирии, но вскоре после этого он заключил новое соглашение с ан-Насир Юсуфом, которое ограничивало его власть только Египтом. Чувствуя необходимость заключить союз с сильным правителем, который поможет ему в борьбе против бежавших в Сирию мамлюков, Айбек решил взять в жёны дочь Бадр ад-Дина Лу’Лу, эмира Мосула. Шаджар ад-Дурр почувствовала себя преданной человеком, которого она сделала султаном, и убила Айбека. Убийство описано аль-Василем. По его словам, Айбек каждый вторник играл в поло. 10 апреля 1257 года после игры он отправился в баню, где по приказу Шаджар ад-Дурр на него напали, сбили с ног и удушили. На момент смерти ему было около шестидесяти лет. У Айбека было несколько сыновей, среди которых Насир ад-Дин хан и аль-Мансур Али. Пятнадцатилетний Али стал новым султаном с Кутузом в качестве вице-султана. (ru)
- Айбек, аль-Малік аль-Муїзз Із ед Дін Айбек аль-Джавшангір аль-Туркмані ас-Саліх (араб. الملك المعز عز الدين أيبك التركماني الجاشنكير الصالحى) — перший султан з мамлюкської династії Бахрітів у Єгипті. Правив у 1250–1257 роках. Був зведений на престол мамлюками після загибелі останнього аюбідського султана Туран-шаха. Айбек вів успішну боротьбу з прихильниками старої династії, які закріпились у Палестині. 1253 року він придушив велике повстання бедуїнів. У цілому внаслідок його політики територія мамелюкської держави помітно збільшилась. Айбек був убитий своєю дружиною та співправителькою Шаджар ед Дурр. На момент смерті йому було близько шістдесяти років. У Айбека було кілька синів, серед яких Насир ад-Дін хан і аль-Мансур Алі. П'ятнадцятирічний Алі став новим султаном. (uk)
- 伊兹丁·艾伯克 （？－1257年，阿拉伯語： المعز عز الدين أيبك ）為首位執政於埃及地區的欽察突厥後裔。其統治埃及時間為1250年至1257年。本為馬木留克衛隊首領的他，於1250年發起政變，並順利取得政權建立所謂馬木留克王國。隨後，他大量啟用如自己妻子的親信，經由武力統一今埃及地區。1257年，他遭到暗殺，不久，其建立的政權即遭推翻。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Al-Màlik al-Muïzz Izz-ad-Din Àybak —àrab: الملك المعز عز الدين أيبك, al-Malik al-Muʿizz ʿIzz ad-Dīn Aybak—, més conegut simplement com al-Muïzz Àybak, fou un soldà mameluc bahrita o kiptxak del Caire (1250-1257). El nom Àybak està format per la combinació de les paraules turques ay, ‘lluna’, i beg, arabitzada bak, ‘príncep’. Encara que Àybak és considerat pels historiadors com a mameluc, de fet complia a la cort d'as-Sàlih Ayyub la funció d'amir o comandant militar, i no pas la de mameluc. El rang que tenia Àybak era de khawanja, és a dir de comptable del soldà. (ca)
- الملك المعز عز الدين أيبك الجاشنكير التركماني الصالحي النجمي(توفي بالقاهرة عام 1257). أول سلاطين الدولة المملوكية. نُصِّب سلطانًا على مصر في عام 1250 بعد أن تزوجته وتنازلت له عن العرش شجر الدر سلطانة مصر وأرملة السلطان الأيوبي الصالح أيوب، وبقي سلطانًا على مصر إلى أن اُغتيل بقلعة الجبل في عام 1257. كان من أصل تركماني. اسم أيبك يتكون من مقطعين بالتركية (أي) وتعني قمر و(بك) وتعني أمير. (ar)
- Izz al-Din Aybak (Arabic: عز الدين أيبك) (epithet: al-Malik al-Mu'izz Izz al-Din Aybak al-Jawshangir al-Turkmani al-Salihi, Arabic: الملك المعز عز الدين أيبك التركماني الجاشنكير الصالحى) was the first of the Mamluk sultans of Egypt in the Turkic Bahri line. He ruled from 1250 until his death in 1257. (en)
- Aybak ou Al-Mu`izz `Izz ad-Dîn 'Aybak est le premier sultan mamelouk d'Égypte. Il est mort en 1257. D'origine turque il fonde la dynastie des Mamelouks bahrites. Son règne dure de 1250 à 1257. (fr)
- ʿIzz al-Din Aybak al-Turcomani, también llamado simplemente Aybak o Aibek, fue el primer sultán mameluco de Egipto, que gobernó entre 1250 y 1257 con el nombre de al-Malik al-Muʿizz. Desposó a Shayar al-Durr, la mujer del asesinado Turan Shah, último sultán ayubí de Egipto. Tras aplastar la rebelión de las tribus beduinas del sur, desbaratar a sus rivales los mamelucos Bahri y repeler el intento de invasión de un sultán ayubí sirio, murió asesinado por orden de la propia al-Durr en 1257. (es)
- アル＝マリク・アル＝ムイッズ・イッズッディーン・アイバク（アラビア語：الملك المعز عز الدين أيبك 転写：al-Malik al-Mu'izz 'Izz ad-Dīn Aybak）, ? - 1257年4月10日）は、アイユーブ朝で活動したマムルーク（奴隷軍人）の将軍で、バフリー・マムルーク朝の第2代スルターン（在位：1250年 - 1257年）。アイユーブ朝のスルターン・サーリフの寡婦で3ヶ月間女性スルターンとして君臨したシャジャル・アッ＝ドゥッルと結婚し、マムルーク朝の最初の男性スルターンとなった。即位名からアル＝マリク・アル＝ムイッズ・アイバク（الملك المعّز أيبك, al-Malik al-Mu'izz Aybak）とも呼ばれる。 (ja)
- Malique Almuiz Izadim Aibaque/Aibegue Aljauxanguir Alturcomani Alçali (em árabe: الملك المعز عز الدين أيبك التركماني الجاشنكير الصالحى; romaniz.: Al-Malik al-Mu'izz Izz al-Din Aybak al-Jawshangir al-Turkmani al-Salihi), melhor conhecido apenas como Izadim Aibaque (em árabe: عز الدين أيبك), Aibaque ou Aibegue, foi o primeiro sultão mameluco do Egito e fundador da dinastia Bahri. Aibaque reinou entre 1250 e 1257. (pt)
- Айбек, аль-Малік аль-Муїзз Із ед Дін Айбек аль-Джавшангір аль-Туркмані ас-Саліх (араб. الملك المعز عز الدين أيبك التركماني الجاشنكير الصالحى) — перший султан з мамлюкської династії Бахрітів у Єгипті. Правив у 1250–1257 роках. Був зведений на престол мамлюками після загибелі останнього аюбідського султана Туран-шаха. Айбек вів успішну боротьбу з прихильниками старої династії, які закріпились у Палестині. 1253 року він придушив велике повстання бедуїнів. У цілому внаслідок його політики територія мамелюкської держави помітно збільшилась. Айбек був убитий своєю дружиною та співправителькою Шаджар ед Дурр. На момент смерті йому було близько шістдесяти років. У Айбека було кілька синів, серед яких Насир ад-Дін хан і аль-Мансур Алі. П'ятнадцятирічний Алі став новим султаном. (uk)
- 伊兹丁·艾伯克 （？－1257年，阿拉伯語： المعز عز الدين أيبك ）為首位執政於埃及地區的欽察突厥後裔。其統治埃及時間為1250年至1257年。本為馬木留克衛隊首領的他，於1250年發起政變，並順利取得政權建立所謂馬木留克王國。隨後，他大量啟用如自己妻子的親信，經由武力統一今埃及地區。1257年，他遭到暗殺，不久，其建立的政權即遭推翻。 (zh)
- Izz ad-Din Aybak al-Turkomani (Thronname: al-Mu'izz Izz ad-Din Aybak / المعز عز الدين أيبك / al-Muʿizz ʿIzz ad-Dīn Aibak; † 1257) war ein türkischstämmiger Mameluk der 1250 zum Sultan von Ägypten aufstieg. Sein Thronname war al-Malik al-Mu'izz. Nach der Ermordung des Ayyubidensultans Turan Schah (1249–1250) durch Faris ad-Din Aktay bestand unter den Mamluken zunächst Unklarheit über die Machtübernahme. Deshalb wurde die Herrschaft zunächst Schadschar ad-Dur angetragen, der Lieblingsfrau von as-Salih Ayyub (1240–1249). (de)
- Ajbak, arab. أيبك (pełne imię: al-Malik al-Mu’izz Izz ad-Din Ajbak al-Turkmani as-Salihi; zm. 11 kwietnia 1257) – drugi sułtan z dynastii Mameluków, panujący od 31 lipca 1250 aż do śmierci. Ajbak był jednym z najdłużej służących i najbardziej zaufanych mameluków sułtana As-Saliha Ajjuba (1238–1249). Pozostał on wierny As-Salihowi także w okresie jego uwięzienia w Al-Karaku, by potem wraz z nim przybyć do Egiptu w roku 1239. W Egipcie As-Salih nadał mu rangę emira i ustanowił go swoim oficjalnym „próbowaczem” (kaszingir) jedzenia, by zademonstrować swoje zaufanie do niego. Ajbak wraz z innymi mamelukami z elitarnego regimentu Bahrytów wziął udział w spisku przeciwko władzy syna i następcy As-Saliha, Al-Mu’azzama Turan Szaha (1249 – 1250). Po jego zamordowaniu 2 maja 1250 Bahryci zdecydowali (pl)
- аль-Малик аль-Му’изз Изз ад-Дин Айбек ат-Туркмани ад-Джашнакир ас-Салихи (араб. الملك المعز عز الدين أيبك التركماني الجاشنكير الصالحى; ? — 1257, Каир) — мамлюкский султан Египта из династии Бахритов. Происходил Айбек из туркоманов (не путать с современными закаспийскими, иракскими или сирийскими туркменами), во всяком случае, в среде мамлюков он был известен как Айбек ат-Туркмани. При дворе айюбидского султана ас-Салиха Айюба он выслужился в эмиры и получил должность джашнкир («пробующий еду и напитки султана»). После смерти ас-Салих Айюба (1249) во время вторжения франков (Седьмой крестовый поход) и трагической гибели его сына и наследника Туран-шаха (май 1250) Шаджар ад-Дурр, вдова ас-Салих Айюба, с помощью мамлюков её покойного мужа захватила трон и стала султаншей Египта. Айюбиды поте (ru)
|
.PNG){kind=link}
.png){kind=link}
