Java 控制语句教程
控制语句是编程中用于控制程序执行流程的核心结构。Java 提供了三类控制语句:条件语句、循环语句和跳转语句。下面通过语法说明和代码示例详细介绍。
一、条件语句
根据条件决定执行路径,包含以下三种形式:
-
if
语句
基础条件判断,当条件为真时执行代码块:int score = 85; if (score >= 60) { System.out.println("及格"); }
-
if-else
语句
提供条件不成立时的备选路径:int temperature = 28; if (temperature > 30) { System.out.println("开启空调"); } else { System.out.println("关闭空调"); }
-
else-if
链
处理多个互斥条件:int age = 17; if (age < 13) { System.out.println("儿童"); } else if (age < 18) { System.out.println("青少年"); // 执行此分支 } else { System.out.println("成人"); }
-
switch
语句
基于离散值进行多分支选择(支持int
,char
,String
等类型):String day = "周三"; switch (day) { case "周一": System.out.println("工作日开始"); break; case "周三": System.out.println("工作日中期"); // 执行此分支 break; default: System.out.println("其他日期"); }
二、循环语句
用于重复执行代码块,包含三种结构:
-
for
循环
明确指定循环次数:// 打印数字 1~5 for (int i = 1; i <= 5; i++) { System.out.print(i + " "); // 输出: 1 2 3 4 5 }
-
while
循环
当条件持续为真时循环:int count = 3; while (count > 0) { System.out.println("倒计时: " + count); count--; // 输出: 3, 2, 1 }
-
do-while
循环
至少执行一次,再检查条件:int x = 10; do { System.out.println("x = " + x); // 先输出一次 x++; } while (x < 5); // 条件不成立仍执行一次
三、跳转语句
改变程序执行顺序:
-
break
立即退出当前循环或switch
分支:for (int i = 0; i < 10; i++) { if (i == 5) break; // 当 i=5 时终止循环 System.out.print(i); // 输出: 01234 }
-
continue
跳过当前循环迭代,进入下一次:for (int i = 0; i < 5; i++) { if (i == 2) continue; // 跳过 i=2 的迭代 System.out.print(i); // 输出: 0134 }
-
return
结束方法执行并返回结果:public int add(int a, int b) { return a + b; // 返回计算结果 }
四、综合应用示例
public class ControlDemo {
public static void main(String[] args) {
// 筛选 1-20 中的偶数
for (int num = 1; num <= 20; num++) {
if (num % 2 != 0) continue; // 跳过奇数
System.out.print(num + " "); // 输出: 2 4 6 ... 20
}
// 根据分数评级
int score = 78;
if (score >= 90) {
System.out.println("\n评级: A");
} else if (score >= 70) {
System.out.println("\n评级: B"); // 执行此分支
} else {
System.out.println("\n评级: C");
}
}
}
最佳实践提示:
- 循环中避免死循环(如
while(true)
需有退出机制)switch
语句务必添加break
防止穿透- 嵌套循环时使用标签控制多层跳转(如
break outerLoop;
)