Кірказонавыя

Кірказонавыя
Aristolochia gigantea
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Перачнакветныя Сямейства:  Кірказонавыя
Міжнародная навуковая назва
Aristolochiaceae Juss., (1789)
Роды
Гл. тэкст
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   18327 NCBI   16727 EOL   4204 IPNI   30000909-2 FW   55394

Кірказонавыя (Aristolochiáceae) — сямейства раслін класу Двухдольных.

Налічвае 7 родаў і 616 відаў, распаўсюджаных галоўным чынам у трапічных (цэнтр Інданезія), радзей субтрапічных і некаторых умераных абласцях, асабліва ў паўночных.

Батанічнае апісанне

Кірказонавыя — вечна- ці летнезялёныя расліны; па большай частцы травы і паўкусты з паўзучымі або павойнымі сцебламі; многія чужаедны.

Усе расліны забяспечаныя чарговым цэльным лісцем, рэдка 3-5-надрэзнымі без прылісткаў.

Кветкі двухполыя з простым трубчастым і няправільным калякветнікам, якія сядзяць на ніжняй завязі. Лік тычынак і лопасцяў вяночка зменлівы ў розных родаў. Формула кветкі: $\ P_{3-6}\;A_{(3-5)}\;_{6-12}\;G_{(4-6)}$.

Плод — каробачка.

Роды

Сямейства ўключае чатыры падсямействы, у якія ўваходзяць наступныя роды:

• Asaroideae
  • Asarum — Падалешнік (121 від; распаўсюджаны пераважна ва ўмеранай зоне Паўночнага паўшар’я)
  • Saruma (адзін від, Паўднёва-Заходні Кітай),
• Aristolochioideae — роды распаўсюджаныя ў першую чаргу ў тропіках
  • Aristolochia — Кірказон (485 відаў)
  • Euglypha (адзін від, Парагвай)
  • Heterotropa (два віды)
  • Hexastylis (адзін від)
  • Pararistolochia (дзесяць відаў)
  • Thottea (тры віды)
• Hydnoroideae
  • Hydnora (сем відаў)
  • Prosopanche (сем відаў)
• Lactoridoideae (адзіны род з адзіным відам — Lactoris fernandeziana)

Літаратура

• Ботаника. Учебник для вузов: в 4 т = Lehrbuch der Botanik für Hochschulen Begründet von E. Strasburger, F. Noll / Под ред. А. К. Тимонина, И. И. Сидоровой. — М.: Изд. центр «Академия», 2007. — Т. 3. — С. 423. — 576 с. — ISBN 978-5-7695-2746-3.
• Экофлора Украины = Екофлора України (укр.) / Відпов. редактор Я. П. Дідух. — Київ: Фітосоціоцентр, 2004. — Т. 2. — С. 6. — 480 с.

Спасылкі

• Кирказоновые: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
• Аристолохиевые // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.