Сербскахарвацкая мова

Сербскахарвацкая
Саманазва	српскохрватски / hrvatskosrpski hrvatski ili srpski / српски или хрватски
Краіны	Сербіі, Босніі і Герцагавіне, Чарнагорыі, Харватыі (пад рознымі назвамі) і іншых краінах
Рэгіёны	Цэнтральная Еўропа, Паўднёвая Еўропа
Афіцыйны статус	—
Арганізацыя, якая рэгулюе	—
Агульная колькасць носьбітаў	каля 17 мільёнаў
Класіфікацыя
Катэгорыя	Мовы Еўразіі
Індаеўрапейская Славянская Паўднёваславянскія Сербскахарвацкая
Пісьменнасць	лацініца, кірыліца
Моўныя коды
ISO 639-1	sh
ISO 639-2	—
ISO 639-3	hbs
WALS	scr
Ethnologue	hbs
Linguasphere	53-AAA-g
ABS ASCL	3507
IETF	sh
Glottolog	sout1528
Вікіпедыя на гэтай мове

Этнапалітычныя варыянты сербскахарвацкай мовы або сербскахарвацкай дыясістэмы (на 2006 год)

Сербскахарвацкая ці харвацкасербская мова (таксама сербская або харвацкая, харвацкая аб сербская) (у арыгінале srpskohrvatski/cрпскохрватски, hrvatskosrpski, hrvatski ili srpski, srpski ili hrvatski) — існаваўшы раней тэрмін для абагульнення пад адной назвай сукупнасці дыялектаў, якія ўжываюцца ў Сербіі, Чарнагорыі, Босніі і Герцагавіне і Харватыі — сучасныя сербская, харвацкая, баснійская і чарнагорская мовы. Афіцыйная мова Югаславіі (разам са славенскай, пазней і македонскай) з 1918 да 1991 года.

Літаратурны стандарт засноўваўся на штокаўскім дыялекце і дапускаў экаўскі і іекаўскі варыянты (неафіцыйна яны лічыліся «ўсходнім» (сербскім) і «заходнім» (харвацкім) варыянтамі літаратурнай мовы). Да таго ж, фармальна дыялектамі сербскахарвацкай лічыліся кайкаўскі і чакаўскі дыялекты, але яны не былі ў афіцыйным ужытку.

Упершыню тэрмін «сербскахарвацкая мова» быў выкарыстаны славенскім філолагам Ярнеем Копітарам у перапісцы ў 1836 годзе, хоць нельга выключыць, што Копітар пазнаёміўся з гэтым тэрмінам, чытаючы рукапіс працы славацкага філолага Шафарыка «Slovanské starožitnosti» («Славянскія старажытнасці»), якая была надрукаваная ў 1837 годзе.

З распадам Югаславіі афіцыйнымі мовамі новаствораных дзяржаў сталі сербская, харвацкая, баснійская, чарнагорская мовы. Тэрмін «сербскахарвацкая мова» пачаў знікаць з ужытку, спачатку з афіцыйных дакументаў, пасля паступова і з лінгвістычнай літаратуры. Сёння найменне «сербскахарвацкая мова» з'яўляецца дыскусійным гістарычна-палітычным пытаннем. Многія носьбіты лічаць тэрмін «сербскахарвацкая» палітычна некарэктным і нават абразлівым. Іншыя працягваюць ужываць гэты тэрмін.

Сярод лінгвістаў няма адзінага погляду на лёс тэрміна. Ён усё яшчэ выкарыстоўваецца, дзякуючы лаканічнасці пры абазначэнні сукупнасці некалькі моў. Альтэрнатыўная назва баснійская/харвацкая/сербская мова (БХС) з'явілася ў афіцыйным ужытку ў замежжы. У рэгіянальнай лінгвістыцы існуе таксама тэрмін «цэнтральная паўднёваславянская дыясістэма».

Узаемна зразумелыя формы сербскахарвацкай мовы працягваюць выкарыстоўвацца пад рознымі назвамі ў Сербіі, Чарнагорыі, Харватыі і Босніі і Герцагавіне.

Прыклады адрозненняў у лексіцы

Беларуская мова	Харвацкая мова	Сербская мова
Параўнаць	Usporedba	Поређење (Poređenje)
Еўропа	Europa	Европа (Evropa)
Нідэрланды	Nizozemska	Холандија (Holandija)
Італьянцы	Talijani	Италијани (Italijani)
Сусвет	Svemir	Васиона (Vasiona)
Пазваночнік	Kralježnica	Кичма (Kičma)
Паветра	Zrak	Ваздух (Vazduh)
Адукацыя	Odgoj	Васпитање (Vaspitanje)
Тыдзень	Tjedan	Седмица (Sedmica)
Гісторыя	Povijest	Историја (Istorija)
Порткі	Hlače	Панталоне (Pantalone)
Страўнік	Trbuh	Стомак (Stomak)
Навука	Znanost	Наука (Nauka)
Асобна	Osobno	Лично (Lično)
Асоба	Osoba	Лице (Lice)
Аб’яднаныя Нацыі	Ujedinjeni Narodi	Уједињене Нације (Ujedinjene Nacije)
Хлеб	Kruh	Хлеб (Hleb)
Штучнае	Umjetno	Вештачки (Veštački)
Крыж	Križ	Крст (Krst)