Conceyu baxo xurisdicción central
Los conceyos so xurisdicción central o control direutu ye'l nivel más altu nes ciudaes utilizáu en China, Corea (Sur y Norte), Taiwán y Vietnam, con condición igual a la de les provincies de tales países anque con distintes variaciones. Corea del Sur camudó'l títulu de Ciudaes Gobernaes Direutamente a Ciudaes Metropolitanes (Ciudá Especial pa Seúl) en 1991.
Xeográfica y culturalmente, munchos de los conceyos son enclaves nel centru de les provincies. Dalgunos atópense en posiciones estratéxiques ente les provincies.
- China
- Corea del Norte
- Vietnam
China continental y Taiwán
[editar | editar la fonte]Historia
[editar | editar la fonte]Los primeros conceyos fueron les 11 ciudaes de Nankín, Shanghai, Beixín, Tianjin, Qingdao, Chongqing, Xian, Cantón, Hankou (agora parte de Wuhan), Shenyang y Harbin que se remonten al gobiernu de la República de China. Fueron creaos en 1927, pocu dempués de que fueren designaos como "ciudaes" mientres la década de 1920. Nominalmente Dalian yera un conceyu, anque taba so ocupación xaponesa. Estes ciudaes fueron llamaes conceyos especiales/ciudaes (chinu: 特別市, pinyin: tébíeshì), pero darréu renombraes conceyos de control Yuan (chinu tradicional: 院轄市, chinu simplificáu: 院辖市, pinyin: yùanxíashì) y finalmente conceyos so xurisdicción central (chinu tradicional: 直轄市, chinu simplificáu: 直辖市, pinyin: zhíxiáshì) pol Gobiernu Chinu.
Dempués del trunfu de la Revolución en 1949 Anshan, Benxi y Fushun xubieron a conceyu mientres Qingdao, Dalian y Harbin baxaron a conceyos provinciales.[1] Hankou fundir a Wuhan. Polo tanto quedaben 12 conceyos nel territoriu continental, hasta que Dalian foi alzada en 1950. En payares de 1952, Nankín foi rebaxada a conceyu provincial.[2] En xunetu de 1953, Harbin foi restauráu a la condición de conceyu, xunto a Changchun.[3] Sacante Beixín y Tianjin, que taben baxu control central, tolos demás conceyos rexir poles Árees Alministrativa Mayores (大行政区 Pinyin: Dàxíngzhèngqū).
En xunu de 1954, 11 de los 14 conceyos rebaxar a conceyos provinciales, munchos d'ellos convirtiéronse nes capitales de les sos provincies, namái Beixín, Shanghai y Tianjin, quedáronse, hasta Chongqing foi restaurada en 1997 con una superficie muncho más amplia. Tianjin foi tamién, temporalmente revertida al status de control provincial alredor de los 60.
Dos conceyos de Taiwán creáronse dempués de que'l gobiernu de Chiang Kai-Chek tomó'l control tres la so derrota na Guerra Civil. Taipéi fíxose un conceyu de control yuan en 1967. Lo mesmo fíxose para Kaohsiung en 1979. La promoción de Taichung[4] y Tainan[5] de ciudá provincial a conceyu, foi propuesta y aprobada en 2009.[6] Dende 1994 los conceyos de control yuan fueron oficialmente conceyos baxu control direutu pa sorrayar la so autonomía. Amás de desenvolvimientu políticu, económicu y cultural, la llei taiwanesa dicta qu'un conceyu tien de tener más de 1.250.000 habitantes.
Conceyos antiguos
[editar | editar la fonte]| Nome | Trad. | Simp. | Pinyin | N. postal | Rexón | Anexón actual |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Nankín | 南京 | 南京 | Nánjīng | Nanking | Esti | Jiangsu |
| Qingdao | 青島 | 青岛 |
Tsingtao |
Esti | Shandong | |
| Xi'an | 西安 | 西安 | Xī'ān | Sian | Noroeste | Shaanxi |
| Cantón | 廣州 | 广州 |
Kwangchou (Canton) |
Sur-Central | Guangdong | |
| Hankou (Wuhan) | 漢口 | 汉口 |
Hankow |
Sur-Central | Hubei | |
| Shenyang | 瀋陽 | 沈阳 | Shěnyáng | Shenyang (Mukden) | Nordeste | Liaoning |
| Harbin | 哈爾濱 | 哈尔滨 | Hāěrbīn | Harbin | Nordeste | Heilongjiang |
| Dalian | 大連 | 大连 | Dàlián | Dairen | Nordeste | Liaoning |
| Anshan | 鞍山 | 鞍山 | Ānshān | Anshan | Nordeste | Liaoning |
| Benxi | 本溪 | 本溪 | Běnxī) | Penhsi | Nordeste | Liaoning |
| Fushun | 撫順 | 抚顺 | Fǔshùn | Fushun | Nordeste | Liaoning |
China continental
[editar | editar la fonte]Plantía:Nivel alministrativu de China
Posición na xerarquía
[editar | editar la fonte]Los conceyos son la clasifición cimera de les ciudaes chines. Anque delles ciudaes de nivel inferior puedan autondenominarse col nome de conceyu, sicasí, en Wikipedia referir a ellos, utilizando los términos convencionales siguientes:
Hai cuatro niveles de les ciudaes na República Popular China:
- Conceyu #
Alministración
[editar | editar la fonte]Nos conceyos chinos, el más altu funcionariu del gobiernu ye l'alcalde. L'alcalde ye tamién un delegáu na Asamblea Popular Nacional (el parllamentu)[7] y Secretariu Axuntu del Comité Municipal del PCCh. Sicasí, la más alta autoridá alministrativa nel conceyu pertenez al Secretariu del Comité Municipal del PCCh o secretariu del Partíu.
Conceyos actuales de China
[editar | editar la fonte]
|
| Nᵘmapa !align="left"|Nome !align="left"|Trad.
|
Simp. | Pinyin | Postal | Abr. | ISO[8] | Rexón | Población | Densidá (/km²) | Área (km²) | Divisiones | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Beixín | 北京 | 北京 | Běijīng | Peking | 京 jīng | CN-11 | Norte | 15,810,000 | 941 | 16,800 | Llista |
| 2 | Tianjin | 天津 | 天津 | Tiānjīn | Tientsin | 津 jīn | CN-12 | Norte | 11,519,000 | 980 | 11,305 | Llista |
| 3 | Chongqing | 重慶 | 重庆 | Chóngqìng | Chungking | 渝 yú | CN-50 | Suroeste | 31,442,300 | 382 | 82,300 | Llista |
| 4 | Shanghai | 上海 | 上海 | Shànghǎi | Shanghai | 沪 hù | CN-31 | Esti | 18,450,000 | 2,622 | 6,341 | Llista |
Taiwán (República de China)
[editar | editar la fonte]Posición na xerarquía
[editar | editar la fonte]Los conceyos son les ciudaes de mayor rangu en Taiwán. Anque delles ciudaes de nivel inferior n'ocasiones traduzan la so categoría como conceyos en Wikipedia empléguense los nomes convencionales:
En taiwán hai trés niveles de ciudaes entamaos según l'actual República de China:
Alministración
[editar | editar la fonte]Nes municipalidaes taiwanesas, l'alcalde ye'l funcionariu de mayor rangu, ye escoyíu cada cuatro años polos votantes censaos nel conceyu, por ex. l'Alcalde de Taipéi.
Conceyos actuales en Taiwán
[editar | editar la fonte]| Nome | Trad. | Simp. | Hanyu Pinyin | Abr. | Bandera | Emblema | Población | Densidá (/km²) | Área (km²) | Divisiones | Mapa |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Taipéi | 臺北 | 台北 | Táiběi | 北 běi |  |
 |
9.050.000 | 2.948,8 | 3.069 | Llista | 
|
| Kaohsiung | 高雄 | 高雄 | Gāoxióng |
 |
 |
2.800.000 | 2.786,1 | 1.005 | Llista | 
|
Corea del Norte
[editar | editar la fonte]Posición na xerarquía
[editar | editar la fonte]Les ciudaes gobernaes direutamente son les ciudaes de mayor rangu en Corea del Norte.
En taiwán hai trés niveles de ciudaes d'alcuerdu al gobiernu de Corea del Norte:
- Ciudaes gobernaes direutamente
- Ciudaes
Conceyos actuales de Corea del Norte
[editar | editar la fonte]| Romanización | Han'gŭl | Hanja | Añu de separación | Provincia de la que se dixebró |
|---|---|---|---|---|
P'yŏngyang Chikhalsi
|
平壤直轄市 | 1946 | P'yŏngan del Norte |
Conceyos antiguos de Corea del Norte
[editar | editar la fonte]| Romanización | Han'gŭl | Hanja | Años | Provincia que la absorbió |
|---|---|---|---|---|
| Ch'ŏngjin - (antes Chikhalsi) | 청진시 | 淸津市 | 1960-1967, 1977-1985 | Hamgyŏng del Norte |
| Hamhŭng - (antes Chikhalsi) | 함흥시 | 咸興市 | 1960-1967 | Hamgyŏng del Sur |
| Kaesŏng - (antes Chikhalsi) | 개성시 | 開城市 | 1951-1955 | Hwanghae del Norte |
| Namp'o - (antes Chikhalsi) | 남포시 | 南浦市 | 1980-2004 | P'yŏng'an del Sur |
| Rasŏn (Rajin-Sŏnbong) - (antes Chikhalsi) | 라선 (라진-선봉시) | 羅先市 (羅津-先鋒市) | 1993-2004 | Hamgyŏng del Norte |
Nota: Corea del Norte usa una romanización variante de la McCune-Reischauer
Corea del Sur
[editar | editar la fonte]Posición na xerarquía
[editar | editar la fonte]Les ciudaes especiales y ciudaes metropolitanes, conceyos ambos, son la clasifición cimera de les ciudaes surcoreanas.
Esisten trés niveles de ciudaes en Corea del Sur:
- Ciudá Especial
- Ciudá Metropolitana
- Ciudá
Alministración
[editar | editar la fonte]Nes municipalidaes taiwanesas, l'alcalde ye'l funcionariu de mayor rangu, ye escoyíu cada cuatro años polos votantes censaos nel conceyu, por ex. l'Alcalde de Seúl.
Conceyos actuales de Corea del Sur
[editar | editar la fonte]| Romanización | Hangul | Hanja | Añu de separación | Provincia de la que se dixebró |
|---|---|---|---|---|
| Seúl Teukbyeolsi | 서울 특별시 |
1067 |
Yangju (depués Namgyeong) | |
| Busan Gwangyeoksi | 부산 광역시 | 釜山廣域市 | 1963 | Gyeongsang del Sur |
| Daegu Gwangyeoksi | 대구 광역시 | 大邱廣域市 | 1981 | Gyeongsang del Norte |
| Incheon Gwangyeoksi | 인천 광역시 | 仁川廣域市 | 1981 | Gyeonggi |
| Gwangju Gwangyeoksi | 광주 광역시 | 光州廣域市 | 1986 | S. Jeolla |
| Daejeon Gwangyeoksi | 대전 광역시 | 大田廣域市 | 1989 | Chungcheong del Sur |
| Ulsan Gwangyeoksi | 울산 광역시 | 蔚山廣域市 | 1997 | Gyeongsang del Sur |
Notes
- Seúl nun tien nome hanja pero en chinu suel escribise 首爾/首尔 pol so nome nuevu o Hanseong (漢城) pol so nome antiguu que data de la Dinastía Joseon.
- Seúl foi designada "Ciudá Llibre Especial" (Teukbyeol Jayusi; 특별 자유시; 特別自由市) dixebrada de la provincia de Gyeonggi en 1946 y "Ciudá Especial" en 1949.
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ 中华人民共和国行政区划（1949年）
- ↑ 中华人民共和国行政区划（1952年）
- ↑ 中华人民共和国行政区划（1953年）
- ↑ «Cabinet approves mergers, upgrades for counties, cities». Archiváu dende l'orixinal, el 2016-03-05.
- ↑ «Tainan city, county win status as special municipality». Archiváu dende l'orixinal, el 2016-03-05.
- ↑ 4 new special municipalities to be created
- ↑ Chongqing Mayor: Government Must Place Service Above Anything Else
- ↑ ISO 3166-2:CN (ISO 3166-2 códigos pa les provincies de China)
- ↑ Referencies y detalles topar nos artículos individuales del conceyu.
| Control d'autoridaes |
|
|---|
Datos: Q499073