Jump to content

Ura Ejit Eririeen̄

Ònan̄a me Wìkìpedia

Ura ejit Eririeen̄ ìre inu òkimọnọ irek me linyọn̄ me utut agan̄ Okokop AtikOkokop Antatik. Ere inu chi okimọnọ irek ekup igbet Ọfọkọ-linyọn̄ iba cha – Ọfọkọ agan̄ Inyọn̄Ọfọkọ agan̄ Osiki. Inu yi isimọnọ irek, ura îra ikira otutuuk eririeen̄.

Linyọn̄ òkiyaka me lek atà kan̄. Ibot atà ya ire ọfọkọ ekitumu ikọ ifolek
Ọfọkọ agan̄ Inyọn̄ mè Ọfọkọ agan̄ Òsiki [The north and south celestial poles] and their relation to axis of rotation, plane of orbit and axial tilt.

Ura ejit eririeen̄ yi ìkimọnọ irek me òso akọp usen iba mè ge (21) me Jûun me Ìkike-iba agan̄ Inyọn̄; mè ikimọnọ irek me akọp usen iba mè ita me Disemba me Ìkike-iba agan̄ Osiki. Me usen cha, ura ìkikpọkpọ ikeke ikeya me isinyọn̄ otuuk kè akọp mbubak-mgbọ iba mè ini òkup me usen. Ire isinyọn̄ ijaan̄, mêkpọkpọ imun̄ ura abaayage otuuk ikarek mè eririeen̄.

Ura eririeen̄ me ido Alitafijọdi
Ura eririeen̄ me achọ Kêp agan̄ Inyọn̄ me ido Nọwè
Ura ejit eririeen̄. Ekup me emen ujinyọn̄ imọnọ ogugo yi mgbọ ekiwulu iraka me ido Girinlan

Ebi kè ido ìkimun̄ ura ejit eririeen̄ yi ire: Yukọn eyi Kanada, Nunavut, mè ebi agan̄ mbum-ura; ido Aisilan, Finlan, Nọwe, Siwidin, Denimàk (Girinlan) mè Rọsia. Alasika me Yuues îkigọọk imun̄ lek. Ido chi ebakbe erieen̄ cha eluk igbet Ọfọkọ agan̄ Inyọn̄ mè ìre Okokop Atik. Ebi ene geege kpeluk me Ọfọkọ agan̄ Osiki îtata ene inen mè inen ìkiluk me uwu m̀wèek cha. Ikerere ke ura ya ìrara ikeke, kpunu ene mè ìre ido ìkukup imun̄.

Isinikem emen mgbọ utọọk, me ere cha inu yi okimọnọ irek, ema mênikana ikikaan̄ udun me ikarek. Ura ìkpora.


Nrọnnye

[nen̄e me ebon]