Gaan na inhoud

Lemur

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

Lemur
Tydperk: Pleistoseen-tans
1.8–0 m. jaar gelede
’n Voorbeeld van die diversiteit van die lemur: 8 van 15 genera word uitgebeeld (van links bo na regs onder): Ringstertlemur, Propithecus, Daubentonia, †Archaeoindris, Microcebus, Lepilemur, Eulemur, Varecia.
CITES Appendix I (CITES)[1]
Wetenskaplike klassifikasie
Koninkryk:
Filum:
Klas:
Orde:
Suborde:
Superfamilie:
Gray 1821
Families
  • †Archaeolemuridae
  • Cheirogaleidae
  • Daubentoniidae
  • Indriidae
  • Lemuridae
  • Lepilemuridae
  • †Megaladapidae
  • †Palaeopropithecidae

Lemurs is ’n superfamilie of klade van strepsirrhini-primate wat endemies is op Madagaskar. Die woord "lemur" is afgelei van die term lemures ("geeste") uit die Romeinse mitologie en is die eerste keer gebruik om slanke lori's te beskryf vanweë hul nagtelike gewoontes en stadige pas. Dit is later gebruik vir die halfape van Madagaskar.

Beskrywing

[wysig | wysig bron]
Lepilemur sahamalazensis word sedert 2006 as ’n aparte spesie beskou.

Lemurs stem wat voorkoms betref ooreen met basale primate. Dus word hulle dikwels verwar met voorouerprimate, terwyl hulle nie die voorouers van ape en mensape was nie, maar onafhanklik ontwikkel het.[2]

Vanweë Madagaskar se afsondering van ander kontinente en die afwesigheid van ape het die lemurs uniek ontwikkel en is daar ’n groot verskeidenheid. Tot net voor die mens se koms na die eiland sowat 2 000 jaar gelede was lemurs so groot soos gorillas. Vandag is daar amper 100 spesies en subspesies, almal veel kleiner.

Lemurs wissel in gewig van 30 g tot 9 kg, maar hulle deel baie algemene, basale kenmerke soos uiteenlopende tone en vingers en naels in plaas van kloue (in die meeste spesies). Die verhouding tussen hul brein en liggaam is klein. Hulle is sosiale diere en kommunikeer deur middel van reuke en geluide, eerder as met visuele tekens. Baie van die lemur se aanpassings is vanweë Madagaskar se hoogs seisoenale omgewing. Hul kan geneig wees tot seisoenale paringsgewoontes, hibernasie en vroulike sosiale oorheersing. Die meeste lemurs eet ’n verskeidenheid vrugte en blare, terwyl ander spesialiseer.

Die bestudering van die lemurs se gedrag het eers in die 1950's en 1960's ernstig begin. Dit is aanvanklik in die wiele gery deur politieke onstabiliteit in die middel 1970's, maar navorsing is in die 1980's hervat, en dit het die begrip van hierdie primate grootliks verbeter.

Baie lemurs word bedreig of ernstig bedreig weens jag en die verlies van hul habitat. Hoewel hulle beskerm word, ondermyn die onwettige versameling van hout, wydverspreide armoed en politieke onstabiliteit bewaringspogings. Om dié redes beskou die Internasionale Unie vir die Bewaring van die Natuur (IUBN) lemurs as die wêreld se mees bedreigde soogdiere – uitwissing binne die volgende 20 tot 25 jaar het in 2013 tot 90% van alle spesies in die gesig gestaar.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Harcourt 1990, pp. 7–13.
  2. Kay, Ross & Williams 1997, pp. 797–804.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]