Athol Fugard
| Athol Fugard | |
| |
Athol Fugard en die aktrise Yvonne Bryceland, wat 'n hoofrol in baie van sy toneelstukke vertolk het.
| |
| Geboortenaam | Harold Athol Lanigan Fugard |
|---|---|
| Geboorte | 11 Junie 1932 Middelburg, Oos-Kaap |
| Nasionaliteit | Suid-Afrika |
| Beroep(e) | Dramaturg, akteur en regisseur |
| Internet-rolprentdatabasis-profiel | |
Athol Fugard OIS (11 Junie 1932) is 'n Suid-Afrikaanse dramaturg, akteur en regisseur en het internasionale erkenning ontvang as een van die voortreflikste figure op die gebied van Suid-Afrikaanse Engelse drama gedurende die laaste dertig jaar van die twintigste eeu. Sy toneelstukke is op verhoë dwarsoor die wêreld aangebied en sluit die volgende in:
- Die kragtige Boesman en Lena (1969), wat Clive Barnes van die New York Times in 1970 genoop het om te skryf: "die afgelope jare het daar niks wat beter is as mnr. Fugard se skryfwerk uit Suid-Afrika gekom nie";
- Hello and goodbye (1965);
- Sizwe Banzi is dead (1973);
- A lesson from aloes (1979) en
- Master Harold and the Boys (1982).
Fugard was 'n onvermoeide kritikus teen die apartheidsbewind en sy toneelstukke het skerp, maar sarkastiese, kommentaar gelewer oor die leed wat apartheidswetgewing meegebring het. Fugard is "Suid-Afrika se teaterstem of gewete tydens apartheid" genoem.[verwysing benodig]
Lewensgeskiedenis
[wysig | wysig bron]Athol Fugard is op 11 Junie 1932 op Middelburg, Oos-Kaap, gebore as die seun van 'n Engelse vader en Afrikaanse moeder. Hy het in Port Elizabeth grootgeword en filosofie en antropologie aan die Universiteit van Kaapstad studeer.
Net voor voltooiing van sy graad het Fugard die U.K. verlaat en deur Afrika geryloop totdat hy by Port Sudan by 'n skip aangesluit het. Sy ervarings aan boord van die handelstoomskip, wat die Afrika-Japan-Fiji-Engeland-roete bedien het, het die grondslag gevorm vir sy jongste, outobiografiese toneelstuk The Captain's Tiger (1998).
Ná twee jaar aan boord van die handelskip, het Fugard in 1956 na Suid-Afrika teruggekeer en met Sheila Meiring getrou, 'n aktrise wat sy liefde vir die teater aangewakker het. In 1958 begin hy as 'n klerk by die Naturelle-Kommissarishof in Fordsburg werk waar hy getuie was van die vernedering en die leed wat die paswette vir swart mense meegebring het. Hierdie eersterangse ervaring van die wreedheid wat Suid-Afrika se apartheidswetgewing meegebring het, het hom in 1958 aangespoor om sy eerste toneelstuk, No Good Friday, te skryf.
Fugard en sy vrou het 'n jaar in Londen deurgebring om teaterervaring op te doen, maar het in 1960 teruggekeer. The Blood Knot is in 1961 vir die eerste keer in Suid-Afrika opgevoer en is spoedig oorsee opgevoer en gebeeldsend. Fugard is dikwels deur die Suid-Afrikaanse regering geroskam weens die omstrede aard van sy dramas en sy protes teen die amptelike segregasie van teatergehore. In 1976 het die Suid-Afrikaanse regering Fugard se paspoort ingetrek en hom onder toesig geplaas.
Hello and goodbye is die eerste keer in 1965 in Johannesburg opgevoer, People are living there maak in 1968 sy debuut in Londen en Boesman and Lena in 1969. Boesman and Lena, Fugard se studie van 'n verarmde gesin wat in die buitewyke van Port Elizabeth 'n bestaan probeer maak, is op die "off-Broadway Circle" in die Square Teater in New York opgevoer. Die swart aktrise, Ruby Lee, het tydens die opvoering die rol van Lena vertolk en James Earl Jones, een van die VSA se voorste swart akteurs, die rol van Boesman.
In Julie 1971 is die drama onder regie van Fugard self in die Royal Court Teater in Londen aangebied. Vir hierdie geleentheid het hy van 'n volledig Suid-Afrikaanse toneelgeselskap gebruik gemaak: Yvonne Bryceland, Zakes Mokae en Blake Modisane. Die kritici het met oorweldigende geesdrif reageer. Fugard se People are living there is later daardie jaar in die Lincoln Teater in New York opgevoer.
Intussen het Fugard ywerig met nuwe werk voortgegaan. Sy drama Orestes is vir die eerste keer vroeg in 1971 vir 'n kort tydperk in Kruik se eksperimentele teater aangebied. Die totstandkoming van die Space Teater (Die Ruimte) in Januarie 1972 in Kaapstad het verdere geleenthede aan hom gebied.
In Maart daardie jaar is sy Statements after an arrest under the Immorality Act daar op die verhoog aangebied. 'n Paar maande later het hy Boesman en Lena vir 'n rolprent aangepas. In 1973 het Fugard Sizwe Banzi is dead in 'n werkswinkel met John Kani en Winston Ntshona deurgewerk en na Londen gereis met sy medespelers om die drama aan te bied. Martin Walker van die Guardian het verklaar dat die toneelstuk geen gelyke op die Britse verhoog het nie.
In 1974 het Fugard 'n nuwe toneelstuk geskep oor die lewe van twee gevangenes op Robbeneiland. The Island en Sizwe Banzi is dead is in November op Broadway opgevoer en Kani en Ntshona het die toonaangewende Tony-toekenning vir die voorste toneelspel in die VSA verower.
Gedurende die tagtigerjare het Fugard die volgende werke geskryf: Master Harold and the Boys (1982), The Road to Mecca (1984), Blood Knot (1985), A Place with the Pigs (1987) en My Children! My Africa! (1989). Fugard se ná-apartheid toneelstukke is nie so gunstig soos sy vorige werk ontvang nie, hoewel hy voel dat die skerp A Valley Song een van sy beste toneelstukke is.[verwysing benodig]
