|
Malakanlar
KISA FİLMİ
"Misafir"
20.11.2007 |
|
SHORT FILM
on the Molokans
"The Guest"
November 20, 2007
|
|
|
| Kars
Belediyesi ve Ankara Sinema Derneği tarafından
d�zenlenen,
Uluslararası Altın Kaz Film Yarışması |
|
The
International
Golden Goose Film Competiton is organized by the
Municipality of Kars
and the Ankara Cinema Association
|
|
Kars Belediyesi
ve
Ankara Sinema Derneği tarafından d�zenlenen,
Uluslararası Altın Kaz Film Yarışması ve 13. Avrupa Filmleri
Gezici
Festivali programları kapsamında olan � Kars�ta Sinema
Konuşalım �
b�l�m�, festivalin son g�n�nde Ankara,
Diyarbakır ve G�rcistan�ın
Başkenti Tiflis�ten gelen yapımcıların Kars�ta filme
�ektikleri
� Belge
Seyir � isimli belgesel nitelikte kısa filmler, Kars Sanat
Merkezi�nde
festival etkinliği olarak g�sterime sunuldu.
|
The short
documentary films, among those in "Docu-travel", shot in
Kars by
producers from the capital of Georgia, Tbilisi, and from
Ankara and
Diyarbakir, were shown at festival at the Kars Art Center on
the last
day of the festival during the segment called "Let's Talk
Cinema in
Kars" which was organized by the Municipality of Kars, the
Ankara
Cinema Association, the International Golden Goose Film
Competition, and
the 13th European Film
Festival on Wheels.
|
Bilkent �niversitesi
İletişim � Tasarım B�l�m� Araştırma G�revlisi Belge
Seyir Projesinin teknik koordinat�r� Koray L�ker Kısa
filmler konusunda şunları s�yledi. �Bu proje, Ankara�da Gazi
ve
Bilkent �niversitesi, Diyarbakır Sinema Derneği Kul�b�
�yeleri ve G�rcistan�da ki Shota Rustavelli Devlet Tiyatro
ve
Sinema �niversitesi�nden bir grup �ğrenci Kars�ta buluşarak,
Kars�a dair izlenimlerini ve Kars�ın �ok
k�lt�rl�l�ğ�n� filme almayı
ama�layan ve d�rt g�nl�k bir s�re�te
Kars�ı kendi g�zleri ile g�zlemleyen ve daha �nce
tanımladıkları Kars�ı kendi g�zlerinden nasıl
değerlendirdiklerini
ve burayı tanımakla ilgili ser�venlerini �ektikleri
filmlerde nasıl anlatabileceklerini ortaya koydular." didi.
|
The technical coordinator of
the Documentary [Belge Seyir] Project, Koray Loker, who
is a
researcher in the Communication Design Department, Bilkent
University,
said the following about the short films:
"For four days in Kars,
students
from Gazi and Bilkent Universities in Ankara, Shota
Rustavelli State
Theater and Cinema University in Georgia, met with members
of the
Diyarbakir Cinema Association Club. They assembled their
own
impressions of Kars, how they see Kars form their own
eyes, the
multi-culturalism of Kars, and how they can express their
adventures in
Kars in future films that they will make.
|
| �ekilen kısa filmler,
Kars sokaklarında ge�erken ilimizin balı, kaşarı,
etnik zenginliği, kilisemi ve camimi kargaşası ve Merkez
�akmak
k�y� ve
Mahallesi �algavur�da 1960 yıllara kadar Kars�ta yaşamış
olan
� Malakanlar�ı konu edinen � Misafir � adlı film de
g�sterildi. |
Among the short films that
were
made and shown, was one called "Misafir
[The Guest]" which takes place on the busy streets
of Kars. Its
subject is the Molokans who lived in Kars province up to the
1960s in
the village of Merkez Chakmak and the Neighborhood
of Chalgavur [4
miles (6 km)
northwest of Kars]. Among
the daily life topics covered in our city of Kars are honey,
sheep milk
aged cheese [kashan],
ethnic
richness, churches and mosques. [In 2008 an award-winning
documentary film "The
Fading
Color of Kars: Molokans" was released.] |
| Neden Malkanlar diye
sorduğumuzda ise, filmin yapımcılarından
Diyarbakır Sinema Kul�b��nden Kemal Yıldızhan ise, � Proje
kapsamında
Malakanlar ile ilgili bir k���k belgesel
�ektik. ��nk� Malakanların
savaş karşıtı ve barış�ıl yanları ile birlikte bir zamanlar
Kars�ın
demografik yapısının bir par�ası olmaları nedeninden yola
�ıkarak,
Rukiye (Uguya) ve Sona Teyze gibi yarı malakanların kalması
aslında
k�lt�rel bir zenginliken aynı zamanda da bir eksiklik
olduğunu
hissettik. Ve malakanları tanıtmak istedik. |
When asked why a film about
the
Molokans, one of the producers of the film, Kemel Yildishan,
Diyarbakr
Cinema Association, said:
"Within the boundaries of
this
project, we shot a small documentary about the Molokans
because we felt
that something was missing. The Molokans, with
peace-loving and
antiwar characteristics, were part of the important
demographic
landscape of Kars at one point [in time]. Half-Molokans
such as [Aunt]
Rukiye (Uguya) and Aunt Sona [Sonia] are still there which
contributes
to cultural richness of Kars. So we wanted to get to know
the Molokans.
|
| Kars�ın demografik yapısı
�ok ilgin� burada bir�ok topluluk ge�mişte
ve g�n�m�zde de birlikte yaşıyor. Bu bir zenginliktir.
Bunların yok
olmaması gerekmektedir.� Dedi. |
"The demographic make up of
Kars
is very interesting. Many communities in the past and
today, lived
together here. This is a cultural richness that should not
be lost [go
extinct]."
|
| 75 yaşında malakanları
oynayan
Rukiye (Urguya) Teyze filmin �ekim ve
izlenmesi anındaki duygularını ise ş�yle dile getirdi. �
Benim
babam
T�rk, annem ise malakandır. Annemi ve annemin ge�liğini
hatırladım.
Annem ayağı yalın �apa elinde ve işte gardaşım Keleş o
g�nleri birlikte
yaşadık, �mr�m�z�n yarısı onlarla birlikte
ge�ti. Tonlarca patates
ekerdik. Annem Anna, yaba, dirgen, tırmık ile tarlalarda
babama yardım
ederdi. Derdi ki erkek ele ge�mez yorulmasın, yıpranmasın
babamda anamı
�ok severdi. İşte yanımda Keleş gardaş biz o g�nleri
birlikte yaşadık
ben kendini emiden dayıdan �ok severim |
Aunt Rukiye (Urguya), a
75-year-old Molokan expressed her emotions during the
shooting and the
showing of the film, as such:
"My father is Turkish and my
mother is Molokan. I remembered my mother in her youth. My
mother was
barefoot with hoe [shapa] in hand, and so like that
was my brother
Kelesh. We lived those days together. Half of our lives
were spent with
them. we used to plant tones of potatos. My mother Anna
with a wooden
pitchfork [yaba], pitchfork [dirgen],
rake [tarmik] used
to help my father in the field. She used to say men are
hard to come
by, so let's not wear them out. My mother and father
loved loved each
other very much. With bother Kelesh, we lived those days
together I
like him more than an uncle.
|
Annem o zaman trakt�r
yoktu. Tığ dediğimiz makinesi ve d�ğen makinesı vardı. At ve
�k�z ile d�ven yapardı. İki harmanı karıştırırdı annem.
İki ile �� adamın yaptığı harman işini annem Anna tekbaşına
yapardı. İşte bende �ğle bir kadının kızıyım , �alışkanım.
Rızık erken dağılır insanların başına. Bende her zaman
�ocuklarıma ve torunlarıma hep derim. Erken kalkın. �ok
affedersiniz �Yatan �k�z�n başına kalkan
�k�z pisler � Bu bir malakan atas�z�s�r. Bu
nedenle �ocuklarım ve torunlarım k�yde biraz ge�
kalkarlarsa hersimden patlarım. Onlara derim ki yorganınıza
g�re
ayak uzatın. �alışın, ayakta durun. ��nk� her
şeyi h�k�metten ve ondan bundan beklemekle olmaz.
B�t�n herkes ve T�rkiye �ğle olmalı ki eşit
olarak birlik beraberlik olsun.�dedi.
|
"My mother ... in those days
there was no tractor. A plow. She used a (wooden)
threshing
sled (with flint blades set in the bottom)
[d�ven]
pulled by horse and oxen. She combined the threshing and
alone could do
the threshing [harman] of two to three men.
So I am the daughter
of such a women. I am hard-working. She alwasy told her
children and
grand children to get up early to earn
their daily bread.
This is a Molokan proverb: 'The ox that is laying down
will get pissed
on by the oxen standing.' That's why I explode in anger
if my children
and grand-children in the village get up a little late.
Another
proverb: 'Work hard and stand up'. You can't expect
everything to come
from the government or from others. Everybody in Turkey
would be like
that, so there'll be equality, unity and togetherness.
|
| �mr�n�n yarısını
malakanlar ile birlikte yaşayan 87 yıllık �ınar Keleş
Emi ise malkanları anarak duygulandı ve g�z yaşlarını
tutamayarak �
Onlar ile birlikte doğduk ve 1961 yılına kadar birlikte
yaşadık. Onlar
gibi insanlar hi� varımıydı. Hırsızlık, haksızlık nedir
bilmezlerdi.
Bize �ok şeyi onlar �ğrettiler. Bizlerden daha da
m�sl�mandılar. Bizler
onların mezarlarına bile sahip olamadık.� Dedi. |
87-year old Keles Emi, who
lived
with Spiritual Christians Molokans
half of his life, got emotional and said in tears,
"We were born with them and
lived
together with them until the year 1961. Was there any
other people like
them? They didn't know what thievery (robbery) or
unfairness was.
They were the ones who taught us many things. They were
even more
"muslim" than we are! And we, we failed to even take care
of their
graves [ cemetery]".
|
| Filme konu olan �Malakanlar�
perdeye şu şekilde yansıtılmış. |
The Spiritual
Christians Molokans that are the
subject of this documentary film were
portrayed in this manner. |
Kendiside yarı malakan olan
yani, annesi malakan olan Araştırmacı Yazar
Vedat Ak�ay�z filme katkı sunmuş ve aynı zamanda rol almış
ayrıca
kaynak kişide olmuş. Film, Vedat Ak�ay�z��n
malakanları tanımlayan
sinema perdesine yansıyan dizeleri ile başlıyor.
|
Researcher, author Vedat
Akcayoz, who is half-Prygun Molokan
as his mother was Prygun
Molokan, contributed to
the documentary film by acting in it, as well as serving as
its
resource person. The film begins with the following
[background]
words from
Akcayoz reflecting on the screen:
|
|
|
" �lm�ş
hayvanlardan sabun yaparlardı...
Domuz, tavşan ve pullu balık yemezlerdi�
Hep sakallı idiler�
Paskalyada s�t i�erlerdi�
Dinsel olarak Greko - Rus kilisesine bağlı idiler�
İ�sel inan�ları itibari ile kesinlikle rit�elden
uzaktılar�
İkon ve ha� gibi nesnelerle Tanrı�nın temsil edilmesini
kabul
etmezlerdi�
Bir insanın ruhunda yaşayan g��l� ve kadir-i mutlak
bir � Tanrı � inancına ibadet ederlerdi�
Tanrı ile kendi aralardın da asla aracı koymazlardı�" |
- "They used to make soap from dead animals...
- They did not eat pork, rabbits or scaled fish [fish without
scales]...
- They always had beards...
- At Easter [Lent], they used to drink milk...
- Regarding religion, they were part of the
Greco-Russian
Church...
- In terms of their spiritual beliefs, they were against
rituals...
- They did not accept the symbolization of God in
objects
such as icons or crosses...
- They shared the belief of an omnipotent "God" living
within
an individual, in spirit...
- They never put an intermediary between God and
themselves..."
|
| Diye başlıyor. Daha sonra
ise,
perdeye malakanlara ait o d�neme ait
ger�ek fotoğraflar yansıyor. Daha sora ise Urguya
Mama,
�akmak
K�y��nde bulunan malakan mezarlarının başına geliyor, ve
malakanca dua
ve ilahi okuyor. Daha sonra Kars�a geliyor. Ger�ektende
Rusya�dan gelen
ve o d�nem Kars�tan ayrıldıklarında ilkokul da olan
akrabaları ile
evinde sohbet ediyor. Daha sonra eşi H�seyin Ağko� ile
ilgili
hatıralarını anlatıyor. �algavur K�y��ndeki yaşamından
ve k�y�n
�ehresinden kesitler g�steriliyor. Tavukları
yemlemesi, inek sağıp
peynir yapmayı ve preslemeyi, tezek ile soba yakmayı,
g�ndemi
kapsayan
savaş ve �l�m haberlerini televiyondan izlemesi, k�yden
g�r�ntl�ler
eşliğinde ve o d�nem insanlardan kalan meyve ağa�ları
arasındaki
g�r�nt�ler. Ve kısa film annesi Anna�nın fotoğrafı ile
son buluyor. |
After these introductory
words,
real photos of Spiritual Christians
Molokans from those days are reflected on
the
screen. And later, Mama Urguya visits the Spiritual Christian Molokan
graves in the
village of Chakmak and prays and reads psalms in the Molokan
[Russian + Old Slavonic]
language. Later she arrives in Kars. At her home, she chats
with her
relatives who are visiting from Russia and who were still in
elementary
school when they left Kars in those days. She then recounts
her
memories of her husband Huseyin Agkoch, while the film shows
segments
of her daily life from the village of Chalgavur and the
social profile
of the village. There are scenes of her feeding chickens,
milking cows
and making cheese, burning cow dung [kiziki] in the
indoor heater
[stove], and her watching the daily news of war and
obituaries on
television, as well as scenes of the village and scenes shot
among
fruit trees left by people of that period. And the short
documentary
film ends with a photograph of Urguya's mother Anna.
|
| Sonu� olarak Malakanlar
kim di? |
In conclusion, who were the Spiritual
Christians Molokans?
|
Kars�ın Ruslar tarafından
1877
yıllarında, iki yıl s�ren işgalleri sonucunda, Beyaz Rus
K�kenli bir etnik halk olan Malakanlar, o d�nemdeki Rus
Militaristler tarafından Kars�ın Arpa�ay�a bağlı At�ılar,
Eski adı Z�hrab olan Yalın�ayır, �akmak
K�y� ve �algavur Mahallesi�ne yerleştirilmişlerdir.
Bir Asra yakın bu k�yl�lerle birlikte yaşam
s�rd�kten sonra 1961�li yıllarda istemeyerekte olsa
�zellikle savaş karşıtı olmaları ve g�n�m�zde de
olduğu gibi yabancı d�şmanlığı ve azınlık ruhu yaşatıldığı
i�in, sonu�ta kendi kararlarıyla Amerika, Rusya ve
Avusturalya�ya g�� etmek zorunda kalmışlardır.
|
Spiritual
Christians Molokans were an
ethnic group
with origins in the White
Russians Russian peasants, sectarians, from Russia.
During the two-year occupation
of
Kars by the Russians in 1877, Spiritual
Christians Molokans were
resettled by the Russian
military in the Kars neighborhoods of Atchilar,
Yalinchayir
(formerly known as Zohrab), Chakmak Village, and Chalgavur.
After
nearly one century living with the locals in these
neighborhoods and
villages, due to the fact that they were anti-war and in an
atmosphere
of growing xenophobia,
Spiritual Christians Molokans
immigrated, by their own choice, to the
U.S.A., Russia and Australia. [About
1% to the US and Mexico 1900-20 and about 100 families of
those to
Australia 1960-70; but 99% to
Russia, most to Rostov province in 1920s, and remainder in
1960s to
Stavropol and Dagestan provinces in 1960s. A few families
remained in
Turkey.]
|
Kars ilimizin bu ��
k�y�nde yaşayan bu insanlar, y�re halkına
değirmencilik, peynircilik ve tarımsal alanda da �nemli
yenilikler
getirerek, adlarını unutturmamışlardır. Osmanlı arşiv
belgelerinde
bile, Ermeni zulm�ne maruz kalmalarına rağmen, yerli halkla
uyumlu
ve
barış�ıl bir yaşam tarzını s�rd�rd�klerine tanık
olmaktayız.
|
Spiritual
Christians Molokans who lived in
these
localities of our city of Kars, made valuable contributions
to the
local communities in the areas of agriculture, dairy
(cheese-making)
and milling. Even in Ottoman archival records, we witness
that the
Molokans always lived harmoniously and peacefully with the
local
communities despite the prevailing Armenian conflict at the
time.
|
|
Big thanks to Odil Tunali-Payton for
translation.
|
|
|
Spiritual
Christians in Turkey
Spiritual Christians Around
the World |
