Төрекмәнбашы
| Төрекмәнбашы | |
| төрекм. Türkmenbaşy | |
| Нигезләнү датасы | 1869 |
|---|---|
 | |
| Рәсми исем | Туркменбашы һәм Türkmenbaşy |
| Кана белән язылган исем | トルクメンバシュ |
| ... хөрмәтенә аталган | Türkmenbaşy[d] |
| Дәүләт |
 Төрекмәнстан[1] |
| Нәрсәнең башкаласы | Красноводск өлкәсе[d], Красноводск өлкәсе[d], Красноводск өлкәсе[d] һәм Туркменбашийский этрап[d] |
| Административ-территориаль берәмлек | Красноводск өлкәсе[d], Красноводск өлкәсе[d] һәм Туркменбашийский этрап[d] |
| Сәгать поясы | UTC+05:00 |
| Халык саны | 86 800 (1 гыйнвар 2004)[2] |
| Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 27 метр |
| Кардәш шәһәр | Юрмала |
| Почта индексы | 745000 |
 | |
| Номер тамгасы коды | BN |
 | |
 Төрекмәнбашы Викиҗыентыкта | |
Төрекмәнбашы(төрекм. Türkmenbaşy, элек — Красноводск) — Төрекмәнстаннең Балкан вилаяте шәһәре. Каспий диңгезе порты, нефть чыгару сәнагате үзәге.
География
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Шәһәр Каспий диңгезенең Красноводск култыгында, Ашһабадтан 520 километр төньяк-көнбатышрак урнаша. Тимер юлы станциясе, аэропорт.
Климат
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]| Юрмала климаты | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Күрсәткеч | Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
| Абсолют максимум, °C | 20,7 | 22,3 | 29,0 | 36,0 | 40,7 | 41,9 | 44,7 | 42,9 | 43,5 | 33,4 | 28,1 | 24,7 | 44,7 |
| Уртача максимум, °C | 7,5 | 8,7 | 13,1 | 19,9 | 25,8 | 31,6 | 34,6 | 34,5 | 29,3 | 21,5 | 14,2 | 9,1 | 20,8 |
| Уртача температура, °C | 3,6 | 4,4 | 8,9 | 15,0 | 19,2 | 22,6 | 25,9 | 25,3 | 22,5 | 16,6 | 10,8 | 6,1 | 15,1 |
| Уртача минимум, °C | −0,3 | −0,2 | 3,2 | 8,5 | 13,6 | 18,9 | 22,2 | 22,0 | 16,7 | 10,0 | 5,0 | 1,2 | 10,1 |
| Абсолют минимум, °C | −21,5 | −21,9 | −12,6 | −2,6 | 2,7 | 6,6 | 14,1 | 10,2 | 3,3 | −2,9 | −12,1 | −16,3 | −21,9 |
| Явым-төшем нормасы, мм | 12 | 13 | 17 | 16 | 9 | 3 | 2 | 5 | 5 | 11 | 19 | 13 | 125 |
| Чыганак: Погода и климат | |||||||||||||
Тарих
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Красноводск 1869 елда рус армиясенең ныгытылган пункты буларак нигезләнә. Каспий арты тимер юлы (1880 — 1891 еллар) төзелешеннән соң мөһим транспорт үзәгенә әверелгән. Берникадәр вакыт — Каспий арты өлкәсе үзәге, 1882—1925 елларда Каспий арты өлкәсенең Красноводск өязе үзәге.
1939—1947, 1952—1955, 1973—1988 елларда — Төрекмән ССРның Красноводск өлкәсе үзәге.
1993 елда шәһәргә Сапарморат Ниязов хөрмәтенә Төрекмәнбашы исеме кушыла.
Халык
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]| 1939[3] | 1959[4] | 1970[5] | 1979[6] | 1989[7] | 1995[8] | 1 гый 2004[2] | 2005 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 23 262 | ↗39 272 | ↗48 840 | ↗53 131 | ↗58 854 | ↗63 000 | ↗86 800 | ↘68 292 |
Икътисад
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Нефть эшкәртү заводлары.
Галерея
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]-
-
Вокзал -
-
.jpg)
Танылган шәхесләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Аман (Амангельды) Тулеев (1944―2023) — Кемерово өлкәсе губернаторы (1997―2018) .
Кардәш шәһәрләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ archINFORM — 1994.
- ↑ 2,0 2,1 https://citypopulation.de/en/turkmenistan/
- ↑ СССР җанисәбе (1939)
- ↑ СССР җанисәбе (1959)
- ↑ СССР җанисәбе (1970)
- ↑ ССҖБ җанисәбе (1979)
- ↑ СССР җанисәбе (1989)
- ↑ Төрекмәнстан җанисәбе (1995)