İçeriğe atla

Taşıt

Kontrol Edilmiş
Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Ulaşım araçları sayfasından yönlendirildi)

Taşıt, ulaşım aracı veya vasıta, yük ve yolcu taşımaya yarayan araçların genel adıdır.

Karayolu taşıtları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Motorsuz kara yolu taşıtları

[değiştir | kaynağı değiştir]

İnsan gücü ile hareket eden taşıtlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Bisiklet Üç tekerli bisiklet Velotaksi Tandem bisiklet Quadricycles Tekteker
Çok kişilik Yatay bisiklet
Sürüklemeliler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Su kayağı Kar kayağı Kızak
Yük taşımak için
[değiştir | kaynağı değiştir]
Yük taşıma arabası Valiz taşıma arabası El arabası El arabası
(Small)
Bagaj arabası
Tahtırevan Çekçek Tekerlekli sandalye Scooter
(Manuel)
Taşıma sedye Tekerlekli sedye Kaykay Tekerlekli paten Bebek arabası Alışveriş arabası

Hayvan gücü ile hareket eden tekerlekli taşıtlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Diligence Coach Savaş arabası
Chariot
iki tekerli at arabası
(Calash)
Kupa
(Brougham)
Berline Posta arabası
(Stagecoach)
üstü açılabilir araba
(Cabriolet)
Fayton
Barouche
Buggy Dogcart Cart Surrey Tandem Horse
Buckboard Kağnı Köpek arabası Omnibus
Sürüklemeliler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Köpek kızağı Troyka
Kullanılan hayvanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Keçi Deve Fil Öküz Zebra
At Eşek

Treyler, bir kamyon, otobüs veya otomobil tarafından çekilen ve taşıyacağı yükün özelliklerine has bir şekilde tasarlanıp imal edilen en az bir dingili ve çekildiği taşıta çeki oku, döner tabla, kanca vb. adlarla tanımlanan bir bağlantı aygıtı aracılığı ile bağlanan yük taşıma amaçlı kara yolu taşıt aracıdır.

Otomobil transfer treyleri Karavan Römorkör

Motorlu kara yolu taşıtları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Otomobil (Auto: Yunancadaki anlamıyla kendiliğinden + mobile: Latincedeki anlamıyla hareketli demektir). Otomobil kavramının ilk ortaya çıktığı zamanı göz önüne alırsak at kullanılmadan, itmeden veya çekmeden kendiliğinden hareket edebilen öz itmeli taşıt

Sedan Station Wagon Roadster Cabriolet Hatchback Coupe Grand Tourer

Motosiklet, iki tekerlekli, bisiklet benzeri, içten yanmalı motora sahip bir ya da iki kişilik ulaşım aracıdır.

Scooter Arazi motosikleti
Off-Road motosiklet
Mobilet Gezi motosikleti
Touring motosikleti
Alçak motosiklet
Chopper motosiklet
Spor motosiklet Enduro motosiklet Supermoto

Otobüs, kara yolu taşıma yönetmeliğine göre sürücü dâhil 25 kişiden fazla yolcu kapasitesi olan motorlu kara taşıtıdır.

Çift katlı otobüs Çift katlı körüklü otobüs Körüklü otobüs Çift körüklü otobüs Metrobüs Troleybüs Off-road otobüs
Okul otobüsü Üstü açık otobüs Minibüs Midibüs

Kamyon, ağır yük taşımaya yarayan motorlu araç. Otomobil prensibine göre çalıştıklarından büyük yük otomobili olarak da tanımlanırlar.

İtfaiye kamyonu Troleybüs kamyon Çekici kamyonu Kurtarıcı kamyonu Damperli kamyon Tanker kamyonu Dökme yük taşıma kamyonu
Yarış kamyonu Otobüs kamyon Kamyonet

Diğer motorlu araçlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Lokomobil Traktör Amfibiyen

Raylı taşıtlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tren (Fransızca : train[1]), demiryolu üzerinde bir lokomotifin çektiği arabalar dizisidir. Modern anlamı ilk kez 1820'lerde İngiltere'de kullanılmıştır.[2]

Lokomotif (Fransızca : locomotif), raylar üstünde bir vagon dizisini çekmede kullanılan buharla ya da bir motorla çalışan makinedir.[3]

Vagon (Fransızca : wagon), yük ve yolcu taşımakta kullanılan, lokomotifin çektiği demir yolu aracı[4]

Tramvay, raylı şehir içi ulaşım aracı[5][6] Kökeni İngilizce Tramway kelimesi olan Tramvay, Türkçeye Fransızcadan geçmiştir. Tramvay taşımacılığının kent içi trafiği açısından yol boyunca yerleştirilmiş ray ve elektrik hattı gereksinmesi gibi bazı sakıncaların olmasına karşılık, bir yandan da duman çıkartmamak ve her gün fiyatı biraz daha artan petrol ürünleri yerine elektrikle çalışmak gibi üstün yanları vardır.

Monoray (Fransızca monorail)Tek bir raydan oluşan demir yolu.[7]

Füniküler (Fransızca funiculaire) raylı bir taşıma aracıdır. Bir dağ veya tepe gibi eğimli arazide, halatlarla yukarıya çekilerek çalışır. İki ayrı aracın aynı anda kullanımı, vagonların her birini karşı ağırlık olarak etkilemesi prensibi ile çalışır.[8]

Su taşıtları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Buzkıran Şilep Vapur Mavna Yelkenli Deniz otobüsü
Yat Feribot Katamaran Römorkör Kruvaziyer Arabalı vapur

Savaş gemileri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Fırkateyn Korvet Uçak gemisi Monitor Gambot
Kruvazör Muhrip

Diğer su taşıtları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Eskimo kayığı Amfibiyen Sal Gabar Kano Gondol Hoverkraft
Denizaltı

Atmosferik taşıtlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kanat yapılarına göre atmosferik taşıtlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sabit kanatlılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sabit kanatlı uçak veya kısaca uçak, havanın kanatların altında basınç oluşturması yardımı ile yükselip ilerleyebilen motorlu bir hava taşıtıdır.[9][10] Eski kullanımı tayyare[11] (Arapça kökenli) (bazı ağızlarda teyyare[12]) şeklindedir.

Kullanım amaçlarına göre uçaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kanat yapılarına göre uçaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]

Dönen kanatlılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kanat çırpanlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yükselmelerine göre atmosferik taşıtlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Gaz basıncı ile yükselenler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Aerodinamik yapılarıyla yükselenler

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "tren". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 4 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024. 
  2. ^ Sevan Nişanyan. "tren". Nişanyan Sözlük. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024. 
  3. ^ "lokomotif". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024. 
  4. ^ "vagon". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024. 
  5. ^ "tramvay". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024. 
  6. ^ Sevan Nişanyan. "tramvay". Nişanyan Sözlük. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024. 
  7. ^ "monoray". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024. 
  8. ^ "füniküler". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024. 
  9. ^ "uçak". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 3 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024. 
  10. ^ "Rehber Ansiklopedisi "Uçak" maddesi". 5 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2009. 
  11. ^ "tayyare". Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. 20 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024. 
  12. ^ Selâhattin Olcay (1995). teyyare. Doğu Trakya Yerli Ağzı, İnceleme-Derleme-Dizin. Türk Dil Kurumu. s. 92.