Amerika Birleşik Devletleri başkan yardımcısı
| Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı Vice President of the United States of America | |
|---|---|
 ABD Başkan Yardımcılığı Arması | |
 ABD Başkan Yardımcılığı Forsu | |
| Amerika Birleşik Devletleri Federal Hükümeti Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcılığı | |
| Görev süresi | Dört yıl |
| Oluşum | 4 Mart 1789 |
| Açılışı yapan | John Adams (21 Nisan 1789) |
| Maaş | Yıllık 235,100 ABD doları |
| Websitesi | Başkan Yardımcısı Kamala Harris |
Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcılığı, ABD Anayasası'nda yer alan kamu görevlerinden biridir.[1] Başkan Yardımcısı, ABD Devlet Başkanıyla birlikte halk tarafından iki dereceli seçimle ve Seçiciler kurulu yoluyla dört yıllığına seçilir.[2] Başkan Yardımcısı başkanlığa giden yolda ilk sıradadır ve başkanın ölümü, istifası ya da görevden alınması durumunda başkanlığa yükselir.[3]
Anayasa'ya göre, Başkan Yardımcısı, Birleşik Devletler Senatosunun başkanıdır.[4] Bundan dolayı Başkan Yardımcısı, Senatoda gerektiğinde eşitliği bozmak amacıyla oy kullanma hakkına sahiptir. Senato gelenekleri bu anayasal gücü azaltacak nitelikli çoğunluk kuralları getirmiş olmakla birlikte, Başkan Yardımcısı hâlâ kanun yapma sürecini etkileme hakkına sahiptir.[4][5][6] On İkinci Değişikliğe uygun olarak, Seçiciler kurulunun oylarını saymak üzere toplantıya çağrıldığında, Kongrenin birleşik oturumlarına başkanlık eder.[2]
Başkan Yardımcısının Anayasa'da belirtilmiş ve kendisine Başkan olabilme imkânı verenler dışındaki yegâne işlevleri Senatonun Başkanı olmasıyla ilişkili olsa da, bu makam genellikle federal devletin yürütme organı olarak görülür. ABD Anayasası bu makamı açıkça herhangi bir organa tahsis etmemiştir. Bu da uzmanlar arasında, Başkan Yardımcılığının yürütme organına mı, yasama organına mı, yoksa ikisine birden mi ait olduğu konusunda tartışmaya yol açmıştır.[7][8][9][10] Başkan Yardımcılığını yürütme organının bir unsuru olarak gören modern bakış, kısmen Başkan Yardımcısına Başkan ya da Kongre tarafından verilen yürütmeye ilişkin görevlerden kaynaklanır. Öte yandan bu görevler, yalnızca son dönemlerdeki tarihi gelişmelere dayanır.[7][9]
Yaşayan eski başkan yardımcıları
[değiştir | kaynağı değiştir]2024 itibarıyla yaşayan beş eski başkan yardımcısı bulunmaktadır:
| № | Fotoğraf | Başkan Yardımcısı | Görev süresi | Doğum tarihi |
|---|---|---|---|---|
|
Dan Quayle | 1989-1993 | 4 Şubat 1947 | |
|
Al Gore | 1993-2001 | 31 Mart 1948 | |
|
Dick Cheney | 2001-2009 | 30 Ocak 1941 | |
|
Joe Biden | 2009-2017 | 20 Kasım 1942 | |
|
Mike Pence | 2017-2021 | 7 Haziran 1959 |
Walter Mondale (1928-2021), 19 Nisan 2021'de 93 yaşında hayatını kaybeden son eski başkan yardımcısı olmuştur.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ U.S. Const. art. II, § 1, cl. 1.
- ^ a b U.S. Const. amend. XII, § 1.
- ^ U.S. Const. amend. XXV, § 1.
- ^ a b U.S. Const. art. I, § 3, cl. 4.
- ^ "U.S. Senate: Legislation & Records Home > Votes > Roll Call Vote". Senate.gov. 4 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2011.
- ^ Oleszek, Walter J. CRS7-5700 Super-Majority Votes in the Senate 6 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Congressional Research Service, 12 April 2010
- ^ a b Goldstein, Joel K. (1995). "The New Constitutional Vice Presidency". Wake Forest Law Review. Cilt 30. Winston Salem, NC: Wake Forest Law Review Association, Inc. s. 505.
- ^ Reynolds, Glenn Harlan (2007). "Is Dick Cheney Unconstitutional?". Northwestern University Law Review Colloquy. Cilt 102. Chicago: Northwestern University School of Law. s. 110.
- ^ a b Garvey, Todd (2008). "A Constitutional Anomaly: Safeguarding Confidential National Security Information Within the Enigma That Is the American Vice Presidency". William & Mary Bill of Rights Journal. Cilt 17. Williamsburg: Publications Council of the College of William and Mary. s. 565.
- ^ Subhawong, Aryn (2008). "A Realistic Look at the Vice Presidency: Why Dick Cheney Is An "Entity Within the Executive Branch"". Saint Louis University Law Journal. Cilt 53. Saint Louis: Saint Louis University School of Law. s. 281.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Beyaz Saray'ın internet sitesinde Başkan Yardımcısı24 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Vice Presidents.com4 Mart 2000 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- A New Nation Votes: American Election Returns 1787-1825
