.cat
| |
| Tanımlama tarihi | 19 Aralık 2005) |
|---|---|
| Üst seviye alan adı tipi | gTLD |
| Durumu | Aktif |
| Kayıt | Associació puntCAT |
| Sponsor | Fundació puntCat |
| Kullanım amacı | Katalon dil ve kültür topluluğunun kullanımı |
| Gerçek kullanım | Katalonya, Katalancanın yaygın olduğu bölgeler ve bazen amacına aykırı da olsa kedilerle alakalı siteler kullanmaktadır. |
| Kayıt sınırlamaları | Kayıt yaptıranların ilgili topluluğun bir parçası olduğundan emin olmak için yapılan araştırma sonucu topluluğun parçası olduğunu ispatlamak |
| Yapı | İkinci seviye alan adı kaydı yapılabilir. |
| İhtilaf politikası | UDRP, CEDRP, Compliance Reconsideration Policy (CRP) |
| Website | domini.cat |
.cat, Katalan dilini vurgulamak amacıyla kullanılan bir genel üst seviye alan adıdır (gTLD). Fundació puntCAT tarafından yönetilmektedir. Eylül 2005'te delege edilmiştir.[1] 2019 verilerine göre 109.110 kayıtlı alan adı barındırır.[2] DNSSEC desteği mevcuttur.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir].cat piayasa çıkmadan önce bazı Katalan kurumları, internet adresleri için .es, .ad, .fr, .it alan adlarını kullanırdı. Bu alan adlarını kullanma konusundaki isteksizlikleri nedeniyle alternatifler kullanmaya basladi. Bunun bir örneği, Katalonya'daki Girona şehri için, bir İspanyol yerel yönetimi olarak ilgili .es yerine, Cebelitarık devletine ait .gi alan adını ("ajuntament.gi", "ajuntament" kelimesi hem "belediye" hem de "belediye binası" anlamına gelir) tercih eden web sitesiydi. (Şu anda http://www.ajuntament.gi/ 17 Mart 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. http://www2.girona.cat/ca adresine yönlendirilmektedir 9 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
Bu sorunu çözmek için Eylül 2005'te .cat alan adı, Katalan dil ve kültür topluluğunun internet üzerindeki ihtiyaçlarını karşılamak üzere onaylandı. Bu topluluk, çevrimiçi iletişimlerinde Katalancayı kullanan veya Katalan kültürünün farklı yönlerini çevrimiçi olarak tanıtanlardan oluşur. Çeşitli sınırlamalar barındıran ilk kayıt dönemi 13 Şubat 2006'dan 21 Nisan 2006'ya kadar sürdü. Kayıtlar 23 Nisan 2006'dan itibaren herkese açıldı.[3]
Eylül 2017'de, bir İspanyol mahkemesi, 2017 Katalonya bağımsızlık referandumunu teşvik eden tüm .cat alan adlarının kaldırılmasını emretti.[4] 20 Eylül'de İspanya Sivil Muhafızları puntCAT ofislerini bastı ve Bilgi Teknolojileri Direktörü Pep Masoliver'i isyana teşvik suçlamasıyla tutukladı.[5] Bunun ardından puntCAT, bu eylemi kınayan birkaç tweet ve web sitelerinde "medeni bir ülkeye yakışmayan, utanç verici ve küçük düşürücü, son derece orantısız" diyerek bu durumu kınayan bir basın açıklaması yayımladı.[6]
31 Ekim 2017'de, Katalonya Hükûmeti'nin president.cat, govern.cat ve catalangovernment.eu dahil olmak üzere çeşitli web siteleri, Katalonya'daki 2017–2018 İspanya anayasal krizi ve İspanya hükûmetinin yetki devralması nedeniyle kapatıldı.
Kısıtlamalar
[değiştir | kaynağı değiştir].cat alan adı bölgesel kısıtlamalara sahip değildir ancak kişinin Katalan topluluğundan olması gerekir. Bir kişi, organizasyon veya şirket, aşağıdaki durumlarda bu topluluğa ait olarak kabul edilir:[3]
- Zaten çevrimiçi olarak yayımlanmış Katalanca içeriğe sahipse.
- Özel promosyonlar sırasında veya belirli kurumlarla yapılan anlaşmalarla verilen özel bir koda (bazen ENS olarak adlandırılır) erişimi varsa.
- Katalan kültürünü ve dilini teşvik etmek için (herhangi bir dilde) faaliyetler yürütüyorsa.
- Zaten bir .cat alan adı kullanan 3 kişi veya 1 kurum tarafından destekleniyorsa.
Kısıtlamalara rağmen, bu alan adı kedilerle ilgili sitelerde kullanılmıştır, örneğin nyan.cat gibi.[7] Eylül 2017'de, İspanyol polisinin baskınından sonra alan adı filtrelerinin zayıflamasıyla, Amerikalı neo-Nazi web sitesi The Daily Stormer kısa bir süreliğine .cat adresinde barındırıldı.[8][9]
Benzer projelere etkisi
[değiştir | kaynağı değiştir].cat alan adının çıkmasının ardından Katalonya gibi bazı özerk bölgeler ve küçük topluluklar kendilerini temsil eden internet uzantıları oluşturmaya başladı. Bask dili ve kültürü için .eus, Galiçya dili ve kültürü için .gal, Bretonya dili ve kültürü için .bzh, Kürdistan Bölgesel Yönetimi için .krd üst düzey alan adı ortaya çıkmıştır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- .ai - Anguilla'nın internet ülke üst düzey alan adı
- .es - İspanya'nın internet ülke üst düzey alan adı
- .eu - Avrupa Birliği'nin üst düzey alan adı
- .krd - Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin üst düzey alan adı
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "CAT". Domini.cat. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013.
- ^ "Growth of the .cat domain" (İngilizce). fundacio.cat. 15 Mayıs 2019. 1 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2019.
- ^ a b "CAT". Domini.cat. 28 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013.
- ^ Michele Neylon (20 Eylül 2017). "DotCat Registry Offices Raided by Spanish Police". Internet News. 20 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2024.
- ^ Kevin Murphy (20 Eylül 2017). "puntCAT head of IT charged with 'sedition'". Domain Incite. 24 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2024.
- ^ "Intervention at Fundació puntCAT's headquarters". 20 Eylül 2017. 30 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2017.
- ^ "Domain Hacks - 100 Sites Using Unusual Top-Level Domains". webhost.al. 14 Mayıs 2015. 23 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015.
- ^ Redondo, Mónica (6 Ekim 2017). "'The Daily Stormer' consiguió hacerse con el dominio .cat" (İspanyolca). Hipertextual. 7 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2017.
- ^ Jeffries, Adrianne (6 Ekim 2017). "The Daily Stormer just lost its new .cat domain". The Outline. 7 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2017.