Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Dünya Ticaret Örgütü'nün (DTÖ) çalışmadığını ve bazı ülkelerin örgütten koptuğunu söylerken, AB'nin ticaretten sorumlu komiseri Maros Sefcovic AB'nin çok taraflı dünya ticaret kurallarına bağlılığını yineledi.
REKLAMAB'nin ticaret ve ekonomik güvenlikten sorumlu komiseri Maros Sefcovic Salı günü Cenevre'ye yaptığı ziyarette AB'nin Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ-WTO) kurallarına bağlılığının altını çizerek, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un bu hafta başında dile getirdiği örgütün kurallarına bağlılık konusundaki kuşkuları bir kenara itti.
DTÖ Genel Direktörü Ngozi Okonjo-Iweala ile görüşmesinden önce yaptığı açıklamada, "Dünya Ticaret Örgütü'nün düzgün işlemesi ve yeniden canlandırılması konusunda kararlıyız," dedi ve ekledi: "DTÖ dünya ticaret sistemi için en uygun forum olarak kalacaksa, mevcut ticaret sisteminde karşılaştığımız tüm sorunları herkesin çıkarına olacak şekilde ele almalıdır."
Sefcovic'in açıklaması, bir gün önce Fransız büyükelçilerinin önünde ne ABD'nin ne de Çin'in saygı duyduğu uluslararası ticaret kuralları önündeki engelleri kınayan Fransa Cumhurbaşkanı'nınkiyle keskin bir tezat oluşturdu.
"Avrupa'daki ana değer zincirinin her parçasında üretim yapma kabiliyetimizi savunmalıyız," diyen Macron, AB'nin Çin elektrikli araçlarına uyguladığı gümrük vergilerinin yeterince ileri gitmediğini de sözlerine ekledi. "Bu, ABD'nin on yıllardır [Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması] çerçevesinde kendisi ve ortakları için yaptığı şeydir."
2018 yılında ABD, Kanada ve Meksika arasında imzalanan serbest ticaret anlaşması, otomotiv bileşenlerinin ne kadarının blok içinden çıkması gerektiğine dair çıtayı yükseltti.
Yerel üretim Amerikalılar tarafından da 2022 yılında kabul edilen Enflasyon Azaltma Yasası ile destekleniyor ve bu yasa, ABD içinden tedarik edilen hammaddeleri kullanmaları halinde akü üreticilerine vergi teşvikleri sağlıyor.
Çin ise telekomünikasyon şirketlerinden yabancı çip kullanımını aşamalı olarak kaldırmalarını istiyor. Ayrıca kendi topraklarındaki değer zincirini de giderek daha fazla kontrol etmek istiyor. DTÖ kuralları uyarınca, yerel üretimi teşvik eden bu tür önlemler ayrımcı kabul ediliyor.
Macron, "DTÖ kurallarına ne Çin ne de ABD tarafından artık saygı gösterilmediği bir dönemde, biz bunu yapmaya devam edeceğiz, ama kendi başımıza. Bu işe yaramıyor," dedi.
Cenevre'de Sefcovic, DTÖ'nün "küresel ticaret için en uygun forum olarak kalabilmesi için, günümüz ticaret sisteminde karşılaştığımız sorunların üstesinden başarıyla gelebilmesi için DTÖ'yü herkesin yararına olacak şekilde yeniden keşfetmemiz gerektiğini" söyledi.
Çok taraflı bir çerçevede serbest ticaretin ateşli bir destekçisi olan AB, son yıllarda Amerikalılar tarafından engellenen DTÖ'nün Anlaşmazlıkların Halli Organı reformunu ilerletmeye ve özellikle sübvansiyonlar ve aşırı avlanma konularında yeni kurallar kabul etmeye kendini adadı.
Ancak Donald Trump'ın yakında korumacı bir gündemle ABD ticaret politikasının dizginlerini ele almasıyla birlikte DTÖ sistemi muhtemelen tıkanmaya devam edecek.