ประเทศแคนาดา

แคนาดา Canada (อังกฤษ) (ฝรั่งเศส)
ธงชาติ ตราแผ่นดิน
คำขวัญ: "จากทะเลสู่ทะเล" (ละติน: A mari usque ad mare)
เพลงชาติ: "โอแคนาดา" เพลงสรรเสริญพระบารมี: "ก็อดเซฟเดอะคิง"
เมืองหลวง	ออตตาวา 45°24′N 75°40′W
เมืองใหญ่สุด	โทรอนโต
ภาษาราชการ	อังกฤษ ฝรั่งเศส
กลุ่มชาติพันธุ์ (ค.ศ. 2016)	รายชื่อกลุ่มชาติพันธุ์ 72.9% ยุโรป 17.7% เอเชีย 4.9% พื้นเมือง 3.1% แอฟริกา 1.3% ลาตินอเมริกา 0.2% โอเชียเนีย
ศาสนา (ค.ศ. 2011)	รายชื่อศาสนา 67.2% คริสต์ 23.9% ไม่มีศาสนา 3.2% อิสลาม 1.5% ฮินดู 1.4% ซิกข์ 1.1% พุทธ 1.0% ยูดาห์ 0.6% อื่น ๆ
เดมะนิม	ชาวแคนาดา
การปกครอง	สหพันธ์ ระบบรัฐสภา ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ
• พระมหากษัตริย์	สมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3
• ผู้สำเร็จราชการ	แมรี เมย์ ไซมอน
• นายกรัฐมนตรี	จัสติน ทรูโด
สภานิติบัญญัติ	รัฐสภา
• สภาสูง	วุฒิสภา
• สภาล่าง	สภาสามัญชน
เป็นเอกราช  จากสหราชอาณาจักร
• สมาพันธรัฐ	1 กรกฎาคม ค.ศ. 1867
• ธรรมนูญเวสต์มินสเตอร์	11 ธันวาคม ค.ศ. 1931
• พ.ร.บ. แคนาดา	17 เมษายน ค.ศ. 1982
พื้นที่
• พื้นที่รวม	9,984,670 ตารางกิโลเมตร (3,855,100 ตารางไมล์) (อันดับที่ 2)
• แหล่งน้ำ (%)	11.76 (ใน ค.ศ. 2015)
• พื้นดินทั้งหมด	9,093,507 ตารางกิโลเมตร (3,511,023 ตารางไมล์)
ประชากร
• ไตรมาสที่ 2 ค.ศ. 2021 ประมาณ	38,246,108 (อันดับที่ 37)
• สำมะโนประชากร ค.ศ. 2016	35,151,728
• ความหนาแน่น	3.92 ต่อตารางกิโลเมตร (10.2 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 185)
จีดีพี (อำนาจซื้อ)	ค.ศ. 2021 (ประมาณ)
• รวม	2.027 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 15)
• ต่อหัว	53,089 ดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 24)
จีดีพี (ราคาตลาด)	ค.ศ. 2021 (ประมาณ)
• รวม	2.016 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 9)
• ต่อหัว	52,791 ดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 15)
จีนี (ค.ศ. 2018)	30.3 ปานกลาง
เอชดีไอ (ค.ศ. 2019)	0.929 สูงมาก · อันดับที่ 16
สกุลเงิน	ดอลลาร์แคนาดา ($) (CAD)
เขตเวลา	UTC−3.5 ถึง −8
• ฤดูร้อน (เวลาออมแสง)	UTC−2.5 ถึง −7
รูปแบบวันที่	ปปปป-ดด-วว (ค.ศ.)
ขับรถด้าน	ขวา
รหัสโทรศัพท์	+1
รหัส ISO 3166	CA
โดเมนบนสุด	.ca

แคนาดา (อังกฤษและฝรั่งเศส: Canada, เสียงอ่านภาษาอังกฤษ: /ˈkænədə/ ( ฟังเสียง), เสียงอ่านภาษาฝรั่งเศส: [kanada] ( ฟังเสียง)) เป็นประเทศในทวีปอเมริกาเหนือ ติดกับสหรัฐ เป็นประเทศที่มีที่ตั้งอยู่ทางเหนือมากที่สุดของโลกและมีขนาดใหญ่เป็นอันดับสองของโลก ปัจจุบันแคนาดาใช้ระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยโดยมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข โดยถือสมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3  เป็นพระมหากษัตริย์

ดินแดนที่เป็นประเทศแคนาดาในปัจจุบันในอดีตมีผู้อยู่อาศัยอยู่แล้วเป็นชนพื้นเมืองหลากหลายกลุ่ม เมื่อตอนต้นคริสต์ศตวรรษที่ 15 นักสำรวจเดินทางชาวอังกฤษและฝรั่งเศสได้เข้ามาสำรวจ และต่อมาจึงมีการตั้งรกรากขึ้นบนแถบชายฝั่งมหาสมุทรแอตแลนติก ใน ค.ศ. 1763 ฝรั่งเศสได้ยอมสูญเสียอาณานิคมเกือบทั้งหมดในทวีปอเมริกาเหนือหลังจากสงครามเจ็ดปี ใน ค.ศ. 1867 มีการรวมตัวของอาณานิคมของอังกฤษ 3 แห่งขึ้น และประเทศแคนาดาก็ถือกำเนิดขึ้นในรูปแบบของเขตปกครองสหพันธรัฐ ประกอบด้วย 4 รัฐ และนี่กลายเป็นจุดเริ่มต้นของการเพิ่มจำนวนขึ้นของรัฐและดินแดนต่าง ๆ และกระบวนการได้รับอำนาจปกครองตนเองจากสหราชอาณาจักร รัฐบัญญัติแห่งเวสต์มินสเตอร์ใน ค.ศ. 1931 ได้เพิ่มอำนาจปกครองตนเองและเป็นผลให้เกิดพระราชบัญญัติแคนาดาใน ค.ศ. 1982 ซึ่งมีผลให้แคนาดาตัดขาดจากการขึ้นตรงต่ออำนาจของรัฐสภาอังกฤษ

ประเทศแคนาดา ประกอบด้วยรัฐ 10 รัฐ และดินแดน 3 แห่ง และปกครองในระบอบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ โดยมีสมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3 เป็นพระประมุขสูงสุด แคนาดาเป็นประเทศที่ใช้ภาษาทางการ 2 ภาษาทั้งในระดับประเทศและในรัฐนิวบรันสวิก ภาษาทางการ 2 ภาษานั้นคือ ภาษาอังกฤษและภาษาฝรั่งเศส และมีความหลากหลายทางวัฒนธรรม แคนาดาเป็นประเทศที่มีความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีและเป็นประเทศอุตสาหกรรม มีเศรษฐกิจที่หลากหลาย ซึ่งพึ่งพาทรัพยากรธรรมชาติอันอุดมสมบูรณ์ และพึ่งพาการค้าขาย โดยเฉพาะกับสหรัฐซึ่งเป็นประเทศที่แคนาดามีความสัมพันธ์อันยาวนานและสลับซับซ้อน

ภูมิศาสตร์

ที่ตั้ง ทิศเหนือจรดมหาสมุทรอาร์กติก ทิศใต้จรดสหรัฐ ทิศตะวันออกจรดมหาสมุทรแอตแลนติก ทิศตะวันตกจรดมหาสมุทรแปซิฟิกและรัฐอะแลสกาของสหรัฐ

ประวัติศาสตร์

บทความหลัก: ประวัติศาสตร์แคนาดา

อาณานิคมยุโรป

ฝรั่งเศสได้เข้ายึดครองแคนาดาฝั่งตะวันออกใน พ.ศ. 2077 (ค.ศ. 1534) และได้เริ่มตั้งถิ่นฐานใน พ.ศ. 2147 (ค.ศ. 1604) ปัญหาความขัดแย้งระหว่างฝรั่งเศสกับอังกฤษเกิดขึ้นใน พ.ศ. 2256 (ค.ศ. 1713) อันเนื่องจากเหตุผลด้านการประมงและการค้าขนสัตว์ ซึ่งในที่สุดดินแดนแคนาดาก็ตกเป็นของอังกฤษ

ศตวรรษที่ 20

พ.ศ. 2392 (ค.ศ. 1849) แคนาดาได้รับการยอมรับในสิทธิการปกครองตนเอง และต่อมา พ.ศ. 2410 (ค.ศ. 1867) ได้มีการจัดตั้ง ประเทศแคนาดาในเครือจักรภพ (Dominion of Canada) ในลักษณะของสหพันธรัฐซึ่งประกอบด้วยอัปเปอร์แคนาดา (Upper Canada) และโลว์เออร์แคนาดา (Lower Canada) (ได้แก่ ออนแทรีโอ เกแบ็ก โนวาสโกเชีย และนิวบรันสวิกในปัจจุบัน) ซึ่งต่อมาได้ขยายออกไปทางภาคตะวันตกจนถึงรัฐบริติชโคลัมเบีย

พ.ศ. 2474 (ค.ศ. 1931) แคนาดาได้รับสถานะเป็นประเทศที่เท่าเทียมกับอังกฤษโดยมีกษัตริย์อังกฤษเป็นพระประมุข และต่อมาใน พ.ศ. 2492 (ค.ศ. 1949) รัฐนิวฟันด์แลนด์และแลบราดอร์ ก็ได้เข้าร่วมเป็นรัฐที่สิบของแคนาดา

การแบ่งเขตการปกครอง

บทความหลัก: เขตการปกครองของแคนาดา

แคนาดาเป็นสหพันธรัฐที่ประกอบด้วย 10 รัฐ (อังกฤษและฝรั่งเศส: province) และ 3 ดินแดน (อังกฤษ: territory; ฝรั่งเศส: territoire) ความแตกต่างที่สำคัญระหว่างรัฐกับดินแดนคือ รัฐของแคนาดาได้รับมอบอำนาจจากบทบัญญัติในกฎหมายรัฐธรรมนูญโดยตรง ขณะที่ดินแดนของแคนาดาจัดตั้งขึ้นโดยกฎหมายของสหพันธรัฐ ดังนั้น รัฐบาลสหพันธ์จึงมีอำนาจโดยตรงในการควบคุมดูแลดินแดน ส่วนรัฐบาลของรัฐนั้นจะมีอำนาจและสิทธิในการปกครองตนเองมากกว่า

รัฐและดินแดนของแคนาดามีรายชื่อดังต่อไปนี้

แผนที่เขตการปกครองของแคนาดา

รัฐ

เกแบ็ก (ควิเบก) ซัสแคตเชวัน นิวบรันสวิก นิวฟันด์แลนด์และแลบราดอร์ โนวาสโกเชีย

บริติชโคลัมเบีย พรินซ์เอดเวิร์ดไอแลนด์ แมนิโทบา ออนแทรีโอ แอลเบอร์ตา

ดินแดน

นอร์ทเวสต์เทร์ริทอรีส์ นูนาวุต ยูคอน

เศรษฐกิจ

โครงสร้างเศรษฐกิจ

แคนาดาเป็นประเทศเดียวในกลุ่ม 7 ที่มีอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างต่อเนื่อง สาเหตุสำคัญเนื่องจากแคนาดาเป็นประเทศที่มีมาตรการการค้าที่เสรีและโปร่งใสมากที่สุดประเทศหนึ่งในโลก แคนาดาเป็นประเทศที่พึ่งพิงการค้ากับต่างประเทศเป็นหลัก โดยมีสัดส่วนการค้าต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (GDP) ถึงร้อยละ 45 สำหรับการส่งออก และร้อยละ 40 สำหรับการนำเข้า รูปแบบการค้าและการลงทุนของแคนาดาจะพึ่งพิงกับสหรัฐเป็นหลัก ทั้งสหรัฐและแคนาดาเป็นประเทศคู่ค้าที่สำคัญที่สุดระหว่างกันทั้งการนำเข้าและการส่งออก อีกทั้งยังมีการจัดทำข้อตกลงการค้าเสรีอเมริกาเหนือ (North American Free Trade Agreement: NAFTA) ซึ่งยิ่งช่วยเสริมมูลค่าการค้าระหว่างสองประเทศให้มากยิ่งขึ้น

สถานการณ์เศรษฐกิจ

สำหรับระบบภาษีนำเข้าของแคนาดาประมาณ ร้อยละ 90 เสียภาษีในอัตราร้อยละ 0 อีกทั้งยังให้สิทธิพิเศษแก่สินค้าที่นำเข้าจากประเทศด้อยพัฒนา ยกเว้นในสินค้าประเภทนม สัตว์ปีกและไข่

ทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญ ได้แก่ แก๊สธรรมชาติ ทองคำ ถ่านหิน เหล็ก นิกเกิล โพแทช ยูเรเนียม สังกะสี รวมทั้งป่าไม้

อุตสาหกรรมที่สำคัญของแคนาดา ได้แก่ อุตสาหกรรมป่าไม้ ยานยนต์ อิเล็กทรอนิกส์ การสื่อสารและคมนาคม เหมืองแร่ และพลังงาน

สินค้าส่งออกสำคัญ ได้แก่ สินแร่ เครื่องยนต์ รถยนต์ กระดาษ ไม้เนื้ออ่อน พลังงานปิโตรเลียมดิบ แก๊สธรรมชาติ ไฟฟ้า อะลูมิเนียม อุปกรณ์สื่อสาร ชิ้นส่วนอากาศยาน ระบบคอมพิวเตอร์

สินค้านำเข้าสำคัญ ได้แก่ เครื่องจักร น้ำมันดิบ เคมีภัณฑ์ เครื่องยนต์ สินค้าอุปโภคบริโภค อาหาร

ประเทศคู่ค้าที่สำคัญ ได้แก่ สหรัฐ จีน ญี่ปุ่น สหราชอาณาจักร เม็กซิโก และเยอรมนี

ภาคการบริการเป็นภาคกิจการที่สำคัญที่สุดของแคนาดา คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 60 ของภาคเศรษฐกิจของประเทศ ธนาคารชั้นนำของแคนาดา 6 แห่ง เป็นหนึ่งใน 100 ธนาคารชั้นนำของโลก และมีสาขาอยู่ในต่างประเทศทั่วโลกกว่า 60 ประเทศ รวมถึงธนาคารโนวาสโกเชียซึ่งมีสาขาอยู่ในไทยด้วย ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านคอมพิวเตอร์และโทรคมนาคม ทำให้แคนาดาสามารถพัฒนาความก้าวหน้าในภาคกิจการนี้เป็นอย่างมาก

ประชากรศาสตร์

เชื้อชาติ

จำนวนประชากร:37.59 ล้านคน (2562)

สังคมของแคนาดาเป็นสังคมที่มีส่วนผสมของชนชาติต่าง ๆ มากมาย โดยชนชาติที่อพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานมากที่สุด ระหว่าง พ.ศ. 2534 - 2543 คือคนจากเอเชีย (จีน อินเดีย ปากีสถาน ลาว เขมร เวียดนาม ฟิลิปปินส์ อิหร่าน) ซึ่งเพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 59.5 ของคนเข้าเมืองเพื่อตั้งถิ่นฐานในแคนาดา

โดยใน พ.ศ. 2505 (ค.ศ. 1962) รัฐสภาแคนาดาได้ออกกฎหมายคนเข้าเมืองตามข้อเสนอของพรรคอนุรักษนิยม ซึ่งยังคงมีผลบังคับใช้จนทุกวันนี้ สาระสำคัญของกฎหมายดังกล่าวคือการยกเลิกการเลือกปฏิบัติ (ก่อนหน้านี้ มีการออกกฎหมาย พ.ศ. 2430 (ค.ศ. 1887) เพื่อกีดกันการเข้าเมืองของคนจีน และต่อมา ค.ศ. 1910 ได้ออกกฎหมายที่ใช้หลักการแหล่งกำเนิด แบ่งเป็น preferred ซึ่งคือ กลุ่มคนยุโรป และ non-preferred ได้แก่ กลุ่มที่ไม่ใช่ยุโรป) กล่าวคือ การเปิดรับคนเข้าเมืองจากทุกที่อย่างเป็นทางการทั่วไป และการใช้วิธีการคิดคะแนนประเมินน้ำหนัก (point system) ว่าสมควรรับผู้ใดเข้าไปตั้งถิ่นฐานในแคนาดา ทั้งนี้ เป็นที่น่าสังเกตว่า แคนาดามองเรื่องการรับคนเข้าไปตั้งถิ่นฐานอย่างเป็นการถาวร เพื่อเป็นฐานการเก็บภาษีให้แก่รัฐบาลกลางและรัฐบาลของรัฐ

ค่านิยมหลักของสังคมแคนาดาที่ฝังลึกในทุกคนคือ การส่งเสริมและเคารพในสิทธิและเสรีภาพของมนุษย์ ซึ่งเป็นหลักพื้นฐานสำคัญที่สุดของการปกครองในระบอบประชาธิปไตย สังคมแคนาดาจะสนใจอย่างยิ่งต่อพัฒนาการในประเทศที่มีระบอบการปกครองที่มีการละเมิดสิทธิมนุษยชน

ศาสนา

โรมันคาทอลิก (39.0%) คริสต์ศาสนิกชนนิกายอื่น ๆ (28.3%) ไม่มีศาสนา (23.9%) อิสลาม (3.2%) ฮินดู (1.5%) ซิกข์ (1.4%) พุทธ (1.1%) ยิว (1.0%) ศาสนาอื่น ๆ (0.6%)

ภาษา

ภาษาอังกฤษและภาษาฝรั่งเศส เป็นภาษาทางการ ภาษาพื้นเมือง

อ้างอิง

• ประเทศแคนาดา เก็บถาวร 2011-05-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จากเว็บไซต์กระทรวงต่างประเทศ

อ่านเพิ่ม

ภาพรวม

• Marsh, James H. (1999). The Canadian Encyclopedia. McClelland & Stewart. ISBN 978-0-7710-2099-5.

วัฒนธรรม

• Cohen, Andrew (2007). The Unfinished Canadian: The People We Are. McClelland & Stewart. ISBN 978-0-7710-2181-7.
• Vance, Jonathan F. (2011). A History of Canadian Culture. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-544422-3.

ประชากรศาสตร์และสถิติ

• Canada Year Book (CYB) annual 1867–1967. Statistics Canada. 2008.
• Carment, David; Bercuson, David (2008). The World in Canada: Diaspora, Demography, and Domestic Politics. McGill-Queen's University Press. ISBN 978-0-7735-7854-8.
• Canada Year Book, 2012 (Report). Statistics Canada. December 2012. ISSN 0068-8142. Catalogue no 11-402-XWE.

เศรษฐกิจ

• Easterbrook, W.T.; Aitken, Hugh G. J. (2015). Canadian Economic History. University of Toronto Press, Scholarly Publishing Division. ISBN 978-1-4426-5814-1.
• Economic Survey of Canada - 11 March 2021. OECD. 2022. – (Previous surveys)
• Jones-Imhotep, Edward; Adcock, Tina (2018). Made Modern: Science and Technology in Canadian History. UBC Press. ISBN 978-0-7748-3726-2.

ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศกับการทหาร

• Conrad, John (2011). Scarce Heard Amid the Guns: An Inside Look at Canadian Peacekeeping. Dundurn Press. ISBN 978-1-55488-981-5.
• Thomas Juneau; Philippe Lagassé; Srdjan Vucetic, บ.ก. (2019). Canadian Defence Policy in Theory and Practice. Springer Nature. ISBN 978-3-03-026403-1. OCLC 1120056171.

ภูมิศาสตร์และภูมิอากาศ

• Daniel R. Montello; Michael T. Applegarth; Tom L. McKnight (2021). Regional Geography of the United States and Canada: Fifth Edition. Waveland Press. ISBN 978-1-4786-4712-6.
• Stanford, Quentin H, บ.ก. (2008). Canadian Oxford World Atlas (6th ed.). Oxford University Press (Canada). ISBN 978-0-19-542928-2.

รัฐบาลและกฎหมาย

• Jacob, Joseph W. (2007). Canadian Charter of Rights and Freedoms: Democracy for the People and for Each Person. Trafford Publishing. ISBN 978-1-4269-8016-9.
• Malcolmson, Patrick; Myers, Richard (2009). The Canadian Regime: An Introduction to Parliamentary Government in Canada (4th ed.). University of Toronto Press. ISBN 978-1-4426-0047-8.
• Morton, Frederick Lee (2002). Law, politics, and the judicial process in Canada. Frederick Lee. ISBN 978-1-55238-046-8.

ประวัติศาสตร์

• Careless, J. M. S. (2012). Canada: A Story of Challenge (Revised ed.). Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-67581-0.
• Francis, RD; Jones, Richard; Smith, Donald B (2009). Journeys: A History of Canada. Nelson Education. ISBN 978-0-17-644244-6.
• Taylor, Martin Brook; Owram, Doug (1994). Canadian History (2 volumes). University of Toronto Press. ISBN 978-0-8020-5016-8, ISBN 978-0-8020-2801-3

สวัสดิการสังคม

• Finkel, Alvin (2006). Social Policy and Practice in Canada: A History. Wilfrid Laurier University Press. ISBN 978-0-88920-475-1.
• Thompson, Valerie D. (2015). Health and Health Care Delivery in Canada. Elsevier Health Sciences. ISBN 978-1-927406-31-1.
• Burke, Sara Z.; Milewski, Patrice (2011). Schooling in Transition: Readings in Canadian History of Education. University of Toronto Press. ISBN 978-0-8020-9577-0.

แหล่งข้อมูลอื่น

ข้อมูลทั่วไป

• Canada from UCB Libraries GovPubs
• ประเทศแคนาดา ที่เว็บไซต์ Curlie
• Canada profile from the OECD
• Canadiana: The National Bibliography of Canada from Library and Archives Canada
• Key Development Forecasts for Canada from International Futures

รัฐบาล

• ผู้สำเร็จราชการแห่งแคนาดา
• รัฐบาลแคนาดา
• นายกรัฐมนตรีแคนาดา

ท่องเที่ยว

• Canada's official website for travel and tourism
• Official website of Destination Canada

การศึกษา

• A Guide to the Sources เก็บถาวร 2016-08-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน from International Council for Canadian Studies