Prvi indokineski rat
| Prvi indokineski rat | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Segment Indokineskih ratova tokom Hladnog rata | |||||||||
 Jedinica Francuske legije stranaca patrolira oblašću pod kontrolom komunista. | |||||||||
| |||||||||
| Sukobljene strane | |||||||||
 Francuska Unija• Francuska (1945–1954)• Francuska Indokina (1946–1953)•  Država Vijetnam (1949–1954)•  Kambodža (1953–1954)•  Laos(1949–1954) Uz podršku:  Sjedinjene Države[1] (1950–1954)
|
 Demokratska Republika Vijetnam
| ||||||||
| Komandanti i vođe | |||||||||
| Francuski ekspedicioni korpus • Filip Lekler de Otklok (1945–1946)• Žan Etjen Vali (1946–1948)• Rože Blezo (1948–1949)• Marsel Karpentije (1949–1950)• Žan de Latr de Tasinji (1950–1951)• Raul Salan (1952–1953)• Anri Navar (1953–1954)Vijetnamska narodna armija • Ngujen Van Hinh (1950–1954)
|
|||||||||
| Snage | |||||||||
| Francuska Unija: 190.000 Lokalne pomoćne snage: 55.000 Država Vijetnam: 150.000[5] Ukupno: ~400.000 |
125.000 redovni, 75.000 regionalni, 250.000 narodne snage/neredovni[6] Ukupno: 450.000 | ||||||||
| Žrtve i gubici | |||||||||
| Francuska Unija: 75.581 mrtvih, 64.127 ranjenih, 40.000 zarobljenih Država Vijetnam: 419.000 mrtvih, ranjenih ili zarobljenih[7] Ukupno: ~560.000+ mrtvih, ranjenih ili zarobljenih |
Kombinovano ukupno: 300.000+ mrtvih, 500.000+ ranjenih, 100.000+ zarobljenih Ukupno: 900.000+ mrtvih, ranjenih ili zarobljenih | ||||||||
| 150.000+ civila ubijeno[8] | |||||||||
Prvi indokineski rat (poznat i kao Francusko-indokineski rat) je trajao od 1946. do 1954. u jugoistočnoj Aziji između Francuske i pokreta otpora Vijetmin pod vođstvom Ho Ši Mina.
Početak dvadesetog veka Vijetnam je dočekao kao kolonija Republike Francuske (takozvana Francuska Indokina). Francuska je pored svog jezika i kulture donela i katoličku religiju, koja se kasnije ispostavila kao veliki problem. Tokom četrdesetih godina dvadesetog veka Japan je zauzeo Vijetnam, proterao Francuze ali i zaveo još veći teror nad Vijetnamcima. U tom periodu je osnovan pokret otpora koji je predvodio Ho Ši Min, šef Komunističke partije Vijetnama. Paradoksalno, Vijetkongu su oružje i opremu dopremali Amerikanci. Nakon poraza Japanske carevine, 2. septembra 1945. Vijetnam je proglasio nezavisnost ali ga je Francuska ponovo okupirala. Novembra 1946, Ho Ši Min je otišao u Pariz na razgovore o francuskom povlačenju iz Vijetnama, ali je Francuska odbila bilo kakvo povlačenje, tako da je počeo rat.
U prvo vreme Vijetmin je vršio sabotaže i organizovao štrajkove koji su onemogućavali normalan život okupatorima iz Evrope. Nakon pobede kineske revolucije 1949. uz podršku koju je pružio Mao Ce Dung, stvorili su se uslovi za nesmetano snabdevanje oružjem iz zemalja socijalističkog sveta tako da je Vijet Min postao prava vojska koja je 1952. u decembru zauzela dolinu Dijen Bijen Fu, čime se francuska vojska u Vijetnamu našla odsečena od ostatka svojih trupa u Indokini. Francuzi su bez većih problema vratili dolinu u svoje ruke i izgradili tamo bazu. Time su Francuzi upali u klopku jer je Vijet Min u decembru 1952. pripremio a 13. marta 1953. započeo akciju uništavanja francuske baze. Borbe koje su tom prilikom vođene su poznate pod imenom bitka za Dijen Bijen Fu. Do 17. marta u bazi je poginiulo 2.500 Francuza. Aerodrom u dolini potpuno je onesposobljen 28. marta 1953. a 30. marta baza je ostala bez veza sa spoljašnjim svetom. 7. maja u 17:30 baza Dijen Bijen Fu je pala u ruke Vijet Mina. Ovaj poraz je imao snažan uticaj na Francuze, koji su se na kraju povukli iz Indokine.
U takvim uslovima omogućeno je i potpuno osamostaljenje pa je Ho Ši Min 11. oktobra 1954. godine u Hanoju proglasio Demokratsku Republiku Vijetnam a na jugu je iste godine proglašena Republika Vijetnam. Ovo je dovelo do građanskog rata u koji su se opet umešali spoljni faktori što je dovelo do prisilne deobe zemlje. 8. maja 1957. dogovorom između Sjedinjenih Američkih Država, Velike Britanije, Francuske i Sovjetskog Saveza Vijetnam je podeljen 17. paralelom na Severni i Južni Vijetnam. Predsednik Južnog Vijetnama se iste godine susreo sa američkim predsednikom Dvajtom Ajzenhauerom tražeći zaštitu i grancije SAD da će režim u Sajgonu opstati.
- ↑ Francuska odaje počast pilotima CIA, Pristupljeno 24. 4. 2013.
- ↑ Jacques Dalloz, La Guerre d'Indochine 1945–1954, Seuil, Paris, 1987,pp. 129–130, 206
- ↑ Jacques Dalloz, La Guerre d'Indochine 1945–1954, Seuil, Paris, 1987,pp. 129–130
- ↑ Američki državni sekretar Džon Foster Duls o padu Dijen Bijen Fua, Pristupljeno 24. 4. 2013.
- ↑ Windrow, Martin (1998). The French Indochina War 1946–1954 (Men-At-Arms, 322). London: Osprey Publishing. str. 11. ISBN 1855327899.
- ↑ Windrow 1998, p. 23
- ↑ France's world newspaper, 15-7-1954
- ↑ Smedberg, M (2008), Vietnamkrigen: 1880–1980. Historiska Media, p. 88
- (fr) VIÊTNAM: La première Guerre 1945-1954 (1) dokumentarni film
- (fr) VIÊTNAM: La première Guerre 1945-1954 (2) dokumentarni film