Wikisłownik:Zasady tworzenia haseł/Polski

Zobacz więcej na osobnej stronie: zasady ogólne dla odmiany.

Zasady wprowadzania odmiany dla języka polskiego.

Rzeczowniki

Odmienne

Do podawania odmiany rzeczowników używamy tabelarycznego szablonu {{odmiana-rzeczownik-polski}}. Wzór do skopiowania:

{{odmiana-rzeczownik-polski
|Mianownik lp    = 
|Dopełniacz lp   = 
|Celownik lp     = 
|Biernik lp      = 
|Narzędnik lp    = 
|Miejscownik lp  = 
|Wołacz lp       = 
|Mianownik lm    = 
|Dopełniacz lm   = 
|Celownik lm     = 
|Biernik lm      = 
|Narzędnik lm    = 
|Miejscownik lm  = 
|Wołacz lm       = 
}}

W przypadku singulare tantum (brak liczby mnogiej) lub plurale tantum (brak liczby pojedynczej) nie wypełniamy odpowiednich pól.

Z odmiany rzeczowników męskich wynika podział rodzaju męskiego na męskorzeczowy, męskozwierzęcy i męskoosobowy. Najlepiej podać w polu znaczenia przy słowie „rzeczownik”, z którym z nich mamy do czynienia. Łatwo można to sprawdzić w następujący sposób:

rodzaj męskorzeczowy: lp B. = lp M. – widzę ten dom
rodzaj męskozwierzęcy: zwykle lp B. = lp D. oraz lm B. = lm M. – widzę psa, widzę dwa psy
rodzaj męskoosobowy: zwykle lp B. = lp D. oraz lm B. = lm D. – widzę studenta, widzę dwóch studentów; widzę dentystę (B. ≠ D.), widzę dwóch dentystów

Jeżeli rzeczownik występuje wyłącznie w liczbie mnogiej (plurale tantum), odróżniamy tylko dwa rodzaje: męskoosobowy lub niemęskoosobowy. Dodatkowo po określeniu rodzaju w nagłówku znaczeń wstawiamy wzmiankę o liczbie: rzeczownik, rodzaj (nie)męskoosobowy, liczba mnoga.

rodzaj męskoosobowy: lm B. = lm D. – widzę rodziców
rodzaj niemęskoosobowy: lm B. = lm M. – widzę planty

Czasami są trudniejsze przypadki, jak strach, gdzie jeden rzeczownik ma dwa rodzaje (wtedy należy rozróżnić je w znaczeniach), albo chłopak, gdzie rzeczownik różnie zachowuje się w zależności od przypadku i wersji odmiany (wtedy lepiej zostawić „rodzaj męski”).

Nieodmienne

Dla rzeczowników nieodmiennych (zazwyczaj są to wyrazy pochodzenia obcego, rodzaju nijakiego, zakończone na samogłoski -o, -i, -u, -e), wystarczy wstawić szablon, który sam powieli wszystkie formy:

{{nieodm-rzeczownik-polski}}

Jeżeli zachodzi potrzeba podparcia się w tym przypadku przypisem, to wstawiamy go jako parametr; przykładowo:

{{nieodm-rzeczownik-polski|<ref>{{WSOonline}}</ref>}}

Użycie, gdy rzeczownik nie ma liczby pojedynczej:

{{nieodm-rzeczownik-polski||blp}}

Użycie, gdy rzeczownik nie ma liczby mnogiej:

{{nieodm-rzeczownik-polski||blm}}

Przymiotniki

Aktualnie przechodzimy na szablony tworzące tabelki, generowane przez szablon {{odmiana-przymiotnik-polski}}. Szablon posiada jeden parametry, stopień wyższy przymiotnika, jeśli istnieje, albo słowo "brak" jeśli nie istnieje. Resztę form szablon generuje automatycznie.

Przykład ze stopniowaniem:

przymiotnik: żółty
stopień wyższy: żółtszy

{{odmiana-przymiotnik-polski
|żółtszy
}}

Stopniowanie opisowe:

przymiotnik: odpowiedni
stopień wyższy: bardziej odpowiedni

{{odmiana-przymiotnik-polski
|bardziej odpowiedni
}}

Przykład bez stopniowania:

przymiotnik: zachodni
zamiast stopnia wyższego wpisujemy: brak

{{odmiana-przymiotnik-polski
|brak
}}

W przypadku przymiotników nie zakończonych na -y, -i, trzeba jeszcze podać w parametrze odpowiednik= odpowiednik danego przymiotnika zakończony na -y:

{{odmiana-przymiotnik-polski
|bardziej zdrów
|odpowiednik=zdrowy
}}

Przysłówki

Podajemy stopniowanie za pomocą szablonu {{stopn}}:

szybko; {{stopn|szybciej|najszybciej}}

lub informację o braku stopniowania:

wcale; {{niestopn}}

Czasowniki

Wcześniej używano szablonu {{KoniugacjaPL}}. Obecnie przechodzimy na tabelki generowane przez szablon {{odmiana-czasownik-polski}}. Dokładny opis i przykłady w szablonie.

Czasowniki niedokonane

Podanie numeru koniugacji jest nieobowiązkowe. Jeśli się go poda, jest dodatkowo prezentowany.
W przypadku czasowników zwrotnych niedokonanych potrzebne jest podanie dodatkowo parametrów robić= oraz się= (sekcja poniżej).

Szablon do skopiowania:

{{odmiana-czasownik-polski
| dokonany=   nie
| koniugacja= 
| robię=      
| robi=       
| robią=      
| robiłem=    
| robił=      
| robiła=     
| robili=     
| robiono=    
| rób=        
| robiąc=     
| robiony=    
| robieni=    
| robienie=   
}}

Czasowniki dokonane

Podanie numeru koniugacji jest nieobowiązkowe. Jeśli się go poda, jest dodatkowo prezentowany.
W przypadku czasowników zwrotnych dokonanych potrzebne jest podanie dodatkowo parametrów zrobić= oraz się= (sekcja poniżej).

Szablon do skopiowania:

{{odmiana-czasownik-polski
| dokonany=   tak
| koniugacja= 
| zrobię=     
| zrobi=      
| zrobią=     
| zrobiłem=   
| zrobił=     
| zrobiła=    
| zrobili=    
| zrobiono=   
| zrób=       
| zrobiwszy=  
| zrobiony=   
| zrobieni=   
| zrobienie=  
}}

Czasowniki zwrotne

Podanie numeru koniugacji jest nieobowiązkowe. Jeśli się go poda, jest dodatkowo prezentowany.
Szablon nie akceptuje się w bezokoliczniku. Podanie wprost bezokolicznika jest więc czasem konieczne przy czasownikach zwrotnych - jeśli nie ma parametru robić= lub zrobić=, szablon pobierze tytuł artykułu, a jeśli ten zawiera słowo się, wynik będzie niepoprawny.
W czasownikach zwrotnych konieczne jest podanie parametru się=się albo niekiedy (jak w przypadku wyobrażać sobie) się=sobie
W pozostałych parametrach nie podajemy się ani sobie
Czasowniki zwrotne mogą być także dokonane albo niedokonane.

Szablon do skopiowania dla czasownika zwrotnego niedokonanego:

{{odmiana-czasownik-polski
| dokonany=   nie
| się=        się
| koniugacja= 
| robić=      
| robię=      
| robi=       
| robią=      
| robiłem=    
| robił=      
| robiła=     
| robili=     
| robiono=    
| rób=        
| robiąc=     
| robiony=    
| robieni=    
| robienie=   
}}

Szablon do skopiowania dla czasownika zwrotnego dokonanego:

{{odmiana-czasownik-polski
| dokonany=   tak
| się=        się
| koniugacja= 
| zrobić=     
| zrobię=     
| zrobi=      
| zrobią=     
| zrobiłem=   
| zrobił=     
| zrobiła=    
| zrobili=    
| zrobiono=   
| zrób=       
| zrobiwszy=  
| zrobiony=   
| zrobieni=   
| zrobienie=  
}}

Zaimki

Polskich zaimków nie odmieniamy, a umieszczamy odnośnik do strony Aneks:Język polski - zaimki, gdzie są tabele odmian wszystkich zaimków.