Tekst źródłowy strony ten

{{podobne|teen|Tenn|tenn|Tenn.|tên}}
== ten ({{język polski}}) ==
{{wymowa}}
: {{audio|Pl-ten.ogg}}, {{IPA3|tɛ̃n}}, {{AS3|tẽn}}, {{objaśnienie wymowy|NAZAL}}
: {{audio|LL-Q809 (pol)-Krokus-ten.wav}} {{audio|LL-Q809 (pol)-Olaf-ten.wav}}
{{znaczenia}}
''zaimek wskazujący, rodzaj męski''
: (1.1) ''…na przedmiot, zwierzę, osobę lub pojęcie znajdujące się blisko mówiącego''
{{odmiana}}
: (1.1) {{odmiana-zaimki-wskazujące-polski}}
{{przykłady}}
: (1.1) ''[[to|To]] [[ten]] [[kot]] [[ja|mnie]] [[podrapać|podrapał]]!''
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{synonimy}}
: (1.1) [[ów]]; {{książk}} [[tenże]]; {{przest}} [[on]]; {{daw}} [[si]]
{{antonimy}}
: (1.1) [[tamten]], [[ów]]
{{hiperonimy}}
{{hiponimy}}
{{holonimy}}
{{meronimy}}
{{pokrewne}}
{{frazeologia}}
: [[ten i ów]] • [[wobec tego]] • [[kto szuka, ten znajdzie]] • [[ten sam]] • [[kto ze strachu umiera, temu bździnami dzwonią]]
{{etymologia}}
: od {{etym|prasł|*tъ}}<ref>{{Vasmer'sSEonline|hasło=тот}}</ref>, od {{etym|praindoeur|*so}}<ref>[http://www.academia.edu/949833/PIE_so_seh2_tod_PSl._t%D1%8A_ta_to_and_the_development_of_PIE_word-final_-os_in_Slavic PIE *so, *seh2, *tod / PSl. *tъ, *ta, *to and the development of PIE word-final *-os in Slavic | Marek Majer - Academia.edu]</ref>
: {{por}} {{etymn|białor|той}}, {{etymn|bułg|той}}, {{etymn|czes|ten}}, {{etymn|ros|тот}}, {{etymn|ros|этот}}, {{etymn|scs|тъ}}, {{etymn|słc|ten}} i {{etym2n|ukr|той|той}}
{{uwagi}}
: (1.1) zobacz też: [[temu]]
: (1.1) Niepoprawne jest używanie w mianowniku i bierniku rodzaju nijakiego liczby p. formy „{{źle|te}}” zamiast ''to''.
{{tłumaczenia}}
* albański: (1.1) [[ky]]
* angielski: (1.1) [[this]]
* arabski: (1.1) [[هذا]]
* baskijski: (1.1) [[hau]]
* białoruski: (1.1) [[гэты]]
* chiński standardowy: (1.1) [[这]] (zhè), {{lm}} [[这些]] (zhèxiē), {{książk}} [[该]] (gāi)
* dolnołużycki: (1.1) [[ten]]
* duński: (1.1) [[denne]], [[dette]]
* esperanto: (1.1) [[tiu ĉi]], [[ĉi tiu]]
* fiński: (1.1) [[tämä]]
* francuski: (1.1) [[ce]], [[cet]]; [[celui-ci]]
* górnołużycki: (1.1) [[tón]]
* hawajski: (1.1) [[kēia]], [[ia]]
* hiszpański: (1.1) [[este]], [[éste]]
* jaćwieski: (1.1) [[tas]]
* japoński: (1.1) ''bliżej mówiącego'' [[この]] (kono), ''bliżej rozmówcy'' [[その]] (sono)
* jidysz: (1.1) [[דער]] (der)
* kaszubski: (1.1) [[ten]]
* kataloński: (1.1) [[aquest]]
* kazachski: (1.1) [[бұл]], [[осы]]
* koreański: (1.1) [[이]]
* litewski: (1.1) [[tas]]
* łaciński: (1.1) [[hic]]
* niderlandzki: (1.1) [[deze]], [[de]]
* niemiecki: (1.1) [[dieser]], [[der]]
* nowogrecki: (1.1) [[αυτός]], [[τούτος]]
* perski: (1.1) [[این]] (īn)
* polski język migowy: {{PJM-ukryj| (1.1) {{PJM|ten}} {{,}} {{PJM|ten 2}} ''ze wskazaniem w odpowiednim kierunku''}}
* rosyjski: (1.1) [[этот]]
* rumuński: (1.1) [[acesta]]
* szwedzki: (1.1) [[den här]], [[det här]]
* turecki: (1.1) [[bu]]
* ukraiński: (1.1) [[цей]]
* wilamowski: (1.1) [[dar]], [[dār]] dor
* włoski: (1.1) [[questo]]
{{źródła}}
<references />

== ten ({{język angielski}}) ==
[[Plik:10 diez.png|thumb|ten (1.1)]]
{{wymowa}}
: {{IPA|ten}}, {{SAMPA|tEn}}
: {{audioUS|En-us-ten.ogg}}
: {{audio|LL-Q1860 (eng)-Back ache-ten.wav}} {{audio|LL-Q1860 (eng)-Nattes à chat-ten.wav}}
{{znaczenia}}
''liczebnik główny''
: (1.1) [[dziesięć]], [[10]]
''rzeczownik''
: (2.1) [[dziesiątka]]
: (2.2) {{karc}} [[dziesiątka]]
: (2.3) [[banknot]] [[dziesięciodolarowy]], [[dziesięciofuntowy]], [[itp.]]
: (2.4) [[dziesięciolatek]], [[dziesięciolatka]]
: (2.5) {{amer}} {{slang}} [[wyjątkowy]] [[egzemplarz]]
: (2.6) ''Jamajka'' {{slang}} [[piękny|piękna]] [[kobieta]]
: (2.7) [[dziesiąta]] ''(godzina)''
{{odmiana}}
: (2) {{lp}} ten; {{lm}} tens
{{przykłady}}
: (2.1) ''[[can|Can]] [[you]] [[see]] [[ten]]s [[of]] [[ant]]s [[everywhere]]?'' → [[czy|Czy]] [[widzieć|widzisz]] [[wszędzie]] '''[[dziesiątka|dziesiątki]]''' [[mrówka|mrówek]]?
: (2.7) ''[[it|It]] [[be|is]] [[ten]], [[time]] [[to]] [[sleep]]!'' → [[być|Jest]] '''[[dziesiąty|dziesiąta]]''', [[czas]] [[spać]]!
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{synonimy}}
{{antonimy}}
{{hiperonimy}}
{{hiponimy}}
{{holonimy}}
{{meronimy}}
{{pokrewne}}
: {{liczporz}} [[tenth]], [[10th]]
: {{przym}} [[tenfold]]
: {{przysł}} [[tenfold]]
: {{rzecz}} [[tenner]]
: {{skr}} [[10th]]
{{frazeologia}}
{{etymologia}}
: (1.1) {{etym|staroang|tiene}} → [[dziesięć]]; {{por}} {{etymn|pragerm|zehan}} → [[dziesięć]]; {{por}} {{etymn|łac|decem}} i {{etymn|gr|δεκα}} → [[dziesięć]]
{{uwagi}}
: (1.1) zobacz też: [[Indeks:Angielski - Liczebniki]]
{{źródła}}

== ten ({{język czeski}}) ==
{{wymowa}} {{audio|Cs-ten.ogg}}
{{znaczenia}}
''zaimek''
: (1.1) [[ten]]
{{odmiana}}
{{przykłady}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{synonimy}}
{{antonimy}}
{{hiperonimy}}
{{hiponimy}}
{{holonimy}}
{{meronimy}}
{{pokrewne}}
{{frazeologia}}
{{etymologia}}
{{uwagi}}
{{źródła}}

== ten ({{język dolnołużycki}}) ==
{{wymowa}}
{{znaczenia}}
''zaimek''
: (1.1) [[ten]]
{{odmiana}}
: (1.1) {{m}} ten, togo, tomu, togo, tym, tom; {{ż}} ta; {{n}} to; {{du}} tej; {{lm}} te
{{przykłady}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
: (1.1) [[toś]] ten / ta / … → ([[właśnie]]) ten / ta /…
{{synonimy}}
{{antonimy}}
{{hiperonimy}}
{{hiponimy}}
{{holonimy}}
{{meronimy}}
{{pokrewne}}
{{frazeologia}}
{{etymologia}}
{{uwagi}}
{{źródła}}

== ten ({{esperanto (morfem)}}) ==
{{wymowa}}
{{znaczenia}}
''{{morfem|eo}}''
: (1.1) [[trzymać]]
{{odmiana}}
{{przykłady}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{synonimy}}
{{antonimy}}
{{hiperonimy}}
{{hiponimy}}
{{holonimy}}
{{meronimy}}
{{pochodne}}
: {{czas}} [[teni]], [[tenegi]], [[teniĝi]], [[alteni]], [[alteniĝi]], [[antaŭteni]], [[bonteni]], [[ĉirkaŭteni]], [[deteni]], [[deteniĝi]], [[elteni]], [[enteni]], [[forteni]], [[kunteni]], [[kuneteni]], [[kunkunteni]], [[kunteniĝi]], [[reteni]], [[subteni]], [[vivteni]]
: {{rzecz}} [[teno]], [[tenanto]], [[tenejo]], [[teniĝo]], [[tenilo]], [[tenujo]], [[alteno]], [[bonteno]], [[enteno]], [[eltenemo]], [[forteno]], [[librotenado]], [[librotenanto]], [[librotenejo]], [[librotenisto]], [[sinteno]], [[sindeteno]], [[subteno]], [[subtenanto]], [[subtenilo]], [[ŝraŭbtenilo]]
: {{przym}} [[tenema]], [[sindetenema]], [[deteniĝema]]
{{frazeologia}}
{{etymologia}}
{{uwagi}} {{morfem oficjalny|fundamenta|BRO=2}}
{{źródła}}

== ten ({{język hiszpański}}) ==
{{wymowa}}
: {{IPA3|ten}}
: {{audio|LL-Q1321 (spa)-AdrianAbdulBaha-ten.wav}}
{{znaczenia}}
''{{forma czasownika|es}}''
: (1.1) {{forma verbal|czasownik=tener|osoba=2|liczba=lp|tryb=imp}}
{{odmiana}}
{{przykłady}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{synonimy}}
{{antonimy}}
{{hiperonimy}}
{{hiponimy}}
{{holonimy}}
{{meronimy}}
{{pokrewne}}
{{frazeologia}}
{{etymologia}}
{{uwagi}}
{{źródła}}

== ten ({{język kaszubski}}) ==
{{wymowa}}
{{znaczenia}}
''zaimek wskazujący''
: (1.1) [[ten]]
{{odmiana}}
{{przykłady}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{synonimy}}
{{antonimy}}
{{hiperonimy}}
{{hiponimy}}
{{holonimy}}
{{meronimy}}
{{pokrewne}}
{{frazeologia}}
{{etymologia}}
{{uwagi}}
{{źródła}}

== ten ({{język klingoński}}) ==
{{wymowa}}
{{znaczenia}}
''czasownik''
: (1.1) [[ładować]]
{{odmiana}}
{{przykłady}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{synonimy}}
{{antonimy}}
{{hiperonimy}}
{{hiponimy}}
{{holonimy}}
{{meronimy}}
{{pokrewne}}
{{frazeologia}}
{{etymologia}}
{{uwagi}}
{{źródła}}

== ten ({{język litewski}}) ==
{{wymowa}}
{{znaczenia}}
''przysłówek''
: (1.1) [[tam]]
{{odmiana}}
{{przykłady}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{synonimy}}
{{antonimy}}
{{hiperonimy}}
{{hiponimy}}
{{holonimy}}
{{meronimy}}
{{pokrewne}}
{{frazeologia}}
{{etymologia}}
{{uwagi}}
{{źródła}}

== ten ({{język niderlandzki}}) ==
{{wymowa}} {{IPA3|tən}} {{audio|Nl-ten.ogg}}
{{znaczenia}}
''przyimek''
: (1.1) {{przest}} [[w]], [[na]], [[za pomocą]], [[po]]
{{odmiana}}
{{przykłady}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{synonimy}}
: (1.1) [[ter]]
{{antonimy}}
{{hiperonimy}}
{{hiponimy}}
{{holonimy}}
{{meronimy}}
{{pokrewne}}
: {{przysł}} [[te]]
: {{przyim}} [[te]]
{{frazeologia}}
: ''[[ten goede of ten kwade]]'' → [[na]] [[dobry|dobre]] [[i]] [[na]] [[zły|złe]]
: ''[[ten dele]]'' → [[częściowo]]
: ''[[ten tijde van]]'' → [[podczas]]
: ''[[ten huize van]]'' → [[przy]] {{dosł}} [[przy]] [[czyiś|czyimś]] [[dom]]u
: ''ten (+ liczebnik porządkowy) np. ten [[eerste]]'' → [[po pierwsze]]
{{etymologia}}
: (1.1) {{etymn|niderl|te|den}}, połączenie przyimka archaicznej formy rodzajnika dla celownika liczby pojedynczej rzeczowników rodzaju męskiego i nijakiego
{{uwagi}}
: (1.1) używane tylko w utartych frazach, ponieważ język holenderski przestał używać przypadków w latach 40. XX wieku
{{źródła}}

== ten ({{język słowacki}}) ==
{{wymowa}}
{{znaczenia}}
''zaimek''
: (1.1) [[ten]]
{{odmiana}}
{{przykłady}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{synonimy}}
{{antonimy}}
{{hiperonimy}}
{{hiponimy}}
{{holonimy}}
{{meronimy}}
{{pokrewne}}
{{frazeologia}}
{{etymologia}}
{{uwagi}}
{{źródła}}

== ten ({{tok pisin}}) ==
{{wymowa}}
{{znaczenia}}
''liczebnik główny''
: (1.1) [[dziesięć]]<ref name="Miąc">Magdalena Miąc, ''Wpływ języka angielskiego na tok pisin – studium przypadku'', w: ''Debiuty Naukowe II. Terminologia – translatoryka – terminografia'', Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2008, s. 55.</ref>
{{odmiana}}
{{przykłady}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{synonimy}}
{{antonimy}}
{{hiperonimy}}
{{hiponimy}}
{{holonimy}}
{{meronimy}}
{{pokrewne}}
{{frazeologia}}
{{etymologia}}
: {{etym|ang|ten}}<ref name="Miąc"/>
{{uwagi}}
: (1.1) zobacz też: [[Indeks:Tok pisin - Liczebniki]]
{{źródła}}
<references />