Franciszek Adamski (żołnierz): Różnice pomiędzy wersjami

Franciszek Adamski
	porucznik piechoty
Data i miejsce urodzenia	2 kwietnia 1901 ; Konary, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	kwiecień 1940 ; Katyń, ZSRR
	Przebieg służby
Lata służby	ok. 1919–1940
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	4 Pułk Strzelców Pomorskich; Pułk KOP „Wilno”
Stanowiska	II adiutant pułku
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa; kampania wrześniowa
	Odznaczenia

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 11:06, 6 sty 2025

Franciszek Adamski (ur. 2 kwietnia 1901 w Konarach, zm. między 13 a 14 kwietnia 1940 w Katyniu) – porucznik piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej^[1].

Życiorys

Urodził się 2 kwietnia 1901 roku w Konarach koło Góry Kalwarii, w ówczesnym powiecie grójeckim guberni warszawskiej, w rodzinie Feliksa i Justyny z Wiśniewskich.

W szeregach 4 pułku strzelców pomorskich walczył na wojnie z bolszewikami. Brał udział m.in. w bitwie pod Dubienką. W 1923 roku ukończył kurs w Centralnej Wojskowej Szkole Gimnastyki i Sportów w Poznaniu. W latach 1926–1929, w stopniu sierżanta, pełnił służbę w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej na stanowisku instruktora wychowania fizycznego ze specjalnością – szermierka^[2]. W latach 1930–1933 był słuchaczem Szkoły Podchorążych dla Podoficerów w Bydgoszczy. 5 sierpnia 1933 roku Prezydent RP Ignacy Mościcki mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1933 roku i 448. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a Minister Spraw Wojskowych wcielił do 3 pułku piechoty Legionów w Jarosławiu^[3]. W 1937 roku służył w dowództwie pułku Korpusu Ochrony Pogranicza „Wilno” na stanowisku II adiutanta^[4]^[1] (z dniem 15 maja 1939 dowództwo pułku zostało zlikwidowane).

Po agresji ZSRR na Polskę w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie jenieckim NKWD w Kozielsku^[5]. Między 11 a 12 kwietnia 1940 roku przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa 022/1 z 9 kwietnia 1940 roku^[6]. Został zamordowany między 13 a 14 kwietnia 1940 roku przez funkcjonariuszy NKWD w lesie katyńskim^[7]. Zamordowanych w tym miejscu jeńców grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 roku mieści się oficjalnie Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu^[8]. Odnalezione szczątki podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943 roku, zapis w dzienniku ekshumacji pod datą 8 maja 1943 roku i nr 1459^[9], należałoby przypisać Franciszkowi Adamskiemu. Przy szczątkach znaleziono list adresowany: Adam Franciszek, Kozielsk, zaświadczenie szczepień obozowych nr 1651, medalik z łańcuszkiem^[10]. Zapis na liście AM-206-1459 i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 01459^[11]^[12].

Upamiętnienie

5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował pośmiertnie por. Franciszka Adamskiego na stopień kapitana^[13]^[14]^[15]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[16]^[17]^[18].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Walecznych^[1]
Srebrny Krzyż Zasługi^[1]
Krzyż Kampanii Wrześniowej – pośmiertnie 1 stycznia 1986

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Snitko-Rzeszut (red.) 2000 ↓, s. 2 (PDF – 82).
↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 346, 416, 420.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 15 sierpnia 1933 roku, s. 159, 167.
↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 926.
↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 2.
↑ УБИТЫ В КАТЫНИ, Moskwa 2015, s. 139 .
↑ Рогинский (przew. kol. red.), Еремина (red.) 2015 ↓, s. 139 (PDF – 73).
↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).
↑ Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność., pbc.uw.edu.pl, 9 października 1948, s. 4 [dostęp 2024-11-17] (pol.).
↑ AuswärtigesA. Amt AuswärtigesA., „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 206 [dostęp 2024-11-17] (niem.).
↑ Index of /pliki/listykatynskie [online], lublin.ap.gov.pl [dostęp 2017-12-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-27] .
↑ MariuszM. Olczak MariuszM. (red.), Katyń. Listy ekshumacyjne i dokumenty Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża 1943–1944., koszalin.ap.gov.pl, s. 165, ISBN 83-89986-91-4 [dostęp 2025-01-06] (pol.).
↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 71 [dostęp 2024-11-14] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
Wacław Lenkiewicz, Andrzej Sujkowski, Hugo Zieliński: Księga Pamiątkowa 1830 – 29 XI 1930. Szkice z dziejów piechoty polskiej. Ostrów-Komorowo: Szkoła Podchorążych Piechoty, 1930.
Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
А.Б. Рогинский (przew. kol. red.), Лариса Еремина (red.): Убиты в Катыни. Книга памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению Политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Wyd. I. Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015, s. 139 (PDF – 73). ISBN 978-5-78700-123-5. [dostęp 2016-06-18]. (ros.).
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.

Linki zewnętrzne

Fotografia Franciszka Adamskiego w mundurze sierżanta z baretkami, z autografem (ze zbiorów Mediateki Muzeum Katyńskiego w Warszawie).

[CITEREFSnitko-Rzeszut_(red.)20002_(PDF_–_82)-1] Snitko-Rzeszut (red.) 2000 ↓, s. 2 (PDF – 82).

[CITEREFLenkiewiczSujkowskiZieliński1930346,_416,_420-2] Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 346, 416, 420.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_9_z_15_sierpnia_1933_roku,_s._159,_167-3] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 15 sierpnia 1933 roku, s. 159, 167.

[CITEREFRybkaStepan2006926-4] Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 926.

[CITEREFKsięga_Cmentarna_Katynia20002-5] Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 2.

[6] УБИТЫ В КАТЫНИ, Moskwa 2015, s. 139 .

[CITEREFРогинский_(przew._kol._red.),_Еремина_(red.)2015139_(PDF_–_73)-7] Рогинский (przew. kol. red.), Еремина (red.) 2015 ↓, s. 139 (PDF – 73).

[8] 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-06-27] (pol.).

[9] Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność., pbc.uw.edu.pl, 9 października 1948, s. 4 [dostęp 2024-11-17] (pol.).

[10] AuswärtigesA. Amt AuswärtigesA., „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“, 1943, s. 206 [dostęp 2024-11-17] (niem.).

[11] Index of /pliki/listykatynskie [online], lublin.ap.gov.pl [dostęp 2017-12-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-27] .

[:2-12] MariuszM. Olczak MariuszM. (red.), Katyń. Listy ekshumacyjne i dokumenty Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża 1943–1944., koszalin.ap.gov.pl, s. 165, ISBN 83-89986-91-4 [dostęp 2025-01-06] (pol.).

[13] Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 71 [dostęp 2024-11-14] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).

[14] Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.

[15] Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).

[16] Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).

[17] Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).

[18] „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

@@ Linia 30: / Linia 30: @@
 W szeregach 4 pułku strzelców pomorskich walczył na [[wojna polsko-bolszewicka|wojnie z bolszewikami]]. Brał udział m.in. w bitwie pod [[Dubienka|Dubienką]]. W 1923 roku ukończył kurs w [[Centralna Wojskowa Szkoła Gimnastyki i Sportów w Poznaniu|Centralnej Wojskowej Szkole Gimnastyki i Sportów]] w Poznaniu. W latach 1926–1929, w stopniu [[sierżant]]a, pełnił służbę w [[Szkoła Podchorążych Piechoty|Szkole Podchorążych Piechoty]] w Ostrowi Mazowieckiej na stanowisku instruktora wychowania fizycznego ze specjalnością – [[szermierka]]{{odn|Lenkiewicz|Sujkowski|Zieliński|1930|s=346, 416, 420}}. W latach 1930–1933 był słuchaczem [[Szkoła Podchorążych dla Podoficerów|Szkoły Podchorążych dla Podoficerów]] w Bydgoszczy. 5 sierpnia 1933 roku Prezydent RP [[Ignacy Mościcki]] mianował go [[podporucznik]]iem ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1933 roku i 448. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a Minister Spraw Wojskowych wcielił do [[3 Pułk Piechoty Legionów|3 pułku piechoty Legionów]] w Jarosławiu{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 9 z 15 sierpnia 1933 roku, s. 159, 167}}. W 1937 roku służył w dowództwie [[Pułk KOP „Wilno”|pułku Korpusu Ochrony Pogranicza „Wilno”]] na stanowisku II [[adiutant]]a{{odn|Rybka|Stepan|2006|s=926}}{{odn|Snitko-Rzeszut (red.)|2000|s=2 (PDF – 82)}} (z dniem 15 maja 1939 dowództwo pułku zostało zlikwidowane).
-Po [[Agresja ZSRR na Polskę|agresji ZSRR na Polskę]] w nieznanych okolicznościach dostał się do [[Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)|niewoli sowieckiej]]. Przebywał w obozie jenieckim [[NKWD]] w [[Kozielsk|Kozielsku]]{{odn|Księga Cmentarna Katynia|2000|s=2}}. Między 11 a 12 kwietnia 1940 roku przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa 022/1 z 9 kwietnia 1940 roku<ref>{{Cytuj |autor =  |tytuł = УБИТЫ В КАТЫНИ |data = 2015 |miejsce = Moskwa |s = 139}}</ref>. Został zamordowany między 13 a 14 kwietnia 1940 roku przez funkcjonariuszy NKWD w lesie katyńskim{{odn|Рогинский (przew. kol. red.), Еремина (red.)|2015|s=139 (PDF – 73)}}. Zamordowanych w tym miejscu jeńców grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 roku mieści się oficjalnie [[Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu]]<ref>{{Cytuj |tytuł = 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl |data dostępu = 2024-06-27 |opublikowany = polskieradio.pl |url = https://polskieradio.pl/399/7980/artykul/2556367,20-lat-temu-otwarto-polski-cmentarz-wojenny-w-katyniu |język = pl-PL}}</ref>. Odnalezione szczątki podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943 roku, zapis w dzienniku ekshumacji pod datą 8 maja 1943 roku i nr 1459<ref>{{Cytuj |tytuł = Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność. |data = 1948-10-09 |data dostępu = 2024-11-17 |s = 4 |opublikowany = pbc.uw.edu.pl |url = https://pbc.uw.edu.pl/2495/1/41.pdf |język = pl}}</ref>, należałoby przypisać Franciszkowi Adamskiemu. Przy szczątkach znaleziono list adresowany: Adam Franciszek, Kozielsk, zaświadczenie szczepień obozowych nr 1651, medalik z łańcuszkiem<ref>{{Cytuj |autor = Auswärtiges Amt |tytuł = „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“ |data = 1943 |data dostępu = 2024-11-17 |s = 206 |url = https://archive.org/details/amk_20200218_202002/page/n251/mode/2up |język = de}}</ref>. Zapis na liście AM-206-1459 i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 01459<ref>{{Cytuj |tytuł = Index of /pliki/listykatynskie |data dostępu = 2017-12-26 |opublikowany = lublin.ap.gov.pl |url = http://lublin.ap.gov.pl/pliki/listykatynskie |archiwum = https://web.archive.org/web/20171227235358/http://lublin.ap.gov.pl/pliki/listykatynskie/ |zarchiwizowano = 2017-12-27}}</ref>.
+Po [[Agresja ZSRR na Polskę|agresji ZSRR na Polskę]] w nieznanych okolicznościach dostał się do [[Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)|niewoli sowieckiej]]. Przebywał w obozie jenieckim [[NKWD]] w [[Kozielsk|Kozielsku]]{{odn|Księga Cmentarna Katynia|2000|s=2}}. Między 11 a 12 kwietnia 1940 roku przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa 022/1 z 9 kwietnia 1940 roku<ref>{{Cytuj |autor =  |tytuł = УБИТЫ В КАТЫНИ |data = 2015 |miejsce = Moskwa |s = 139}}</ref>. Został zamordowany między 13 a 14 kwietnia 1940 roku przez funkcjonariuszy NKWD w lesie katyńskim{{odn|Рогинский (przew. kol. red.), Еремина (red.)|2015|s=139 (PDF – 73)}}. Zamordowanych w tym miejscu jeńców grzebano w bezimiennych mogiłach zbiorowych, gdzie od 28 lipca 2000 roku mieści się oficjalnie [[Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu]]<ref>{{Cytuj |tytuł = 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl |data dostępu = 2024-06-27 |opublikowany = polskieradio.pl |url = https://polskieradio.pl/399/7980/artykul/2556367,20-lat-temu-otwarto-polski-cmentarz-wojenny-w-katyniu |język = pl-PL}}</ref>. Odnalezione szczątki podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943 roku, zapis w dzienniku ekshumacji pod datą 8 maja 1943 roku i nr 1459<ref>{{Cytuj |tytuł = Orzeł Biały. Polska walcząca o wolność. |data = 1948-10-09 |data dostępu = 2024-11-17 |s = 4 |opublikowany = pbc.uw.edu.pl |url = https://pbc.uw.edu.pl/2495/1/41.pdf |język = pl}}</ref>, należałoby przypisać Franciszkowi Adamskiemu. Przy szczątkach znaleziono list adresowany: Adam Franciszek, Kozielsk, zaświadczenie szczepień obozowych nr 1651, medalik z łańcuszkiem<ref>{{Cytuj |autor = Auswärtiges Amt |tytuł = „Amtliches Material zum Massenmord von Katyn“ |data = 1943 |data dostępu = 2024-11-17 |s = 206 |url = https://archive.org/details/amk_20200218_202002/page/n251/mode/2up |język = de}}</ref>. Zapis na liście AM-206-1459 i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 01459<ref>{{Cytuj |tytuł = Index of /pliki/listykatynskie |data dostępu = 2017-12-26 |opublikowany = lublin.ap.gov.pl |url = http://lublin.ap.gov.pl/pliki/listykatynskie |archiwum = https://web.archive.org/web/20171227235358/http://lublin.ap.gov.pl/pliki/listykatynskie/ |zarchiwizowano = 2017-12-27}}</ref><ref name=":2">{{Cytuj |redaktor = Mariusz Olczak |tytuł = Katyń. Listy ekshumacyjne i dokumenty Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża 1943–1944. |data dostępu = 2025-01-06 |isbn = 83-89986-91-4 |s = 165 |opublikowany = koszalin.ap.gov.pl |url = https://www.koszalin.ap.gov.pl/wp-content/uploads/2021/04/KATYN_6.pdf |język = pl}}</ref>.
 == Upamiętnienie ==