Krasnojarsk: Różnice pomiędzy wersjami

Krasnojarsk
Красноярск
	; Widok na miasto z Jeniseju
Herb	Flaga
Państwo	Rosja
Kraj	Krasnojarski
Burmistrz	Siergiej Wasiliewicz Jeriomin
Powierzchnia	353,9 km²
Wysokość	287 m n.p.m.
Populacja (2020); • liczba ludności; • gęstość	; 1 093 771; 2765 os./km²
Nr kierunkowy	+7 (39 12)
Kod pocztowy	660000–660136
Tablice rejestracyjne	24
Podział miasta	7 rejonów: Żeleznodorożnyj (Железнодорожный), Kirowskij (Кировский), Leninskij (Ленинский), Oktjabrskij (Октябрьский), Swierdlowskij (Свердловский), Sowietskij (Советский) i Centralnyj (Центральный)
	Położenie na mapie Kraju Krasnojarskiego Krasnojarsk
	Położenie na mapie Rosji Krasnojarsk
	56°00′N 93°00′E/56,000000 93,000000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 21:56, 28 kwi 2024

Krasnojarsk (ros. Красноярск) – miasto w Rosji, trzecie co do wielkości miasto Syberii, położone nad rzeką Jenisej; stolica Kraju Krasnojarskiego; 1 093 771 mieszkańców (2020). Wraz z aglomeracją liczy 1,155 mln mieszkańców (stan na 2012), dzięki czemu stanowi 12. miasto w Rosji pod względem liczby ludności. Port rzeczny, węzeł kolejowy.

W okolicy Park Narodowy „Słupy Krasnojarskie”^[1].

Historia

Miasto zostało założone w lipcu 1628 roku przez kozaków bojara Andrzeja Dubieńskiego jako ostróg dla obrony przed Tatarami, zamieszkującymi wybrzeże Jenisieju. Pierwotną nazwą miasta był „Krasnyj jar” od tatarskiej nazwy miejscowości „Kyzył Dżar”, czyli „czerwone wzgórze”. Obecną nazwę nadano po otrzymaniu praw miejskich w 1690 roku.

Szybki wzrost Krasnojarska rozpoczął się po doprowadzeniu do miasta Traktu Moskiewskiego (obecna autostrada M53), która połączyła Krasnojarsk z Aczyńskiem, Kańskiem i resztą Rosji. Odnalezienie w okolicach miasta zasobów złota i wybudowanie w 1895 roku kolei przyśpieszyło rozwój miasta.

Od 1822 roku miasto pozostaje stolicą guberni jenisejskiej.

Gospodarka

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, chemiczny, stoczniowy, elektrotechniczny, celulozowo-papierniczy, materiałów budowlanych, gumowy oraz włókienniczy^[2]. Ponadto w mieście produkuje się pianina^[2].

Transport

Tramwaje w Krasnojarsku
Port lotniczy Krasnojarsk
KrasAir – była linia lotnicza
Krasnojarsk Passażyrskij – stacja kolejowa
Metro w Krasnojarsku

Sport

Dinamo Krasnojarsk – klub piłkarski
Mietałłurg-Jenisiej Krasnojarsk – klub piłkarski
- Stadion Centralny – obiekt klubu
Jenisiej Krasnojarsk (koszykówka) – klub koszykarski
Sokoł Krasnojarsk – klub hokejowy

Imprezy sportowe

Miasto zostało wybrane na gospodarza Zimowej Uniwersjady w 2019 roku.

Krasnojarscy sportowcy

Jelena Chrustalowa – biathlonistka, medalistka igrzysk olimpijskich i azjatyckich
Olga Miedwiedcewa – biathlonistka, mistrzyni olimpijska oraz świata
Michaił Sazonow – kulturysta, trójboista siłowy
Jewgienij Ustiugow – biathlonista, mistrz olimpijski i medalista mistrzostw świata

Współpraca

Przypisy

↑ О нацпарке [online], kras-stolby.ru [dostęp 2021-07-29] .
↑ ^a ^b Krasnojarsk, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-09-23] .

Linki zewnętrzne

Mapa okolic miasta 1:500 000. geoengine.nima.mil. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)].
Strona administracji Krasnojarska

[1] О нацпарке [online], kras-stolby.ru [dostęp 2021-07-29] .

[PWN-2] Krasnojarsk, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-09-23] .

[mz-3] Miasto zamknięte w jurysdykcji władz Federacji (poza jurysdykcją władz kraju czy rejonu)

[oa-4] 1 stycznia 2007 rejony Kraju Krasnojarskiego

[1]

[2]

[A]

[B]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Miejscowość infobox
  |nazwa                        = Krasnojarsk
- |nazwa oryginalna             =
+ |nazwa oryginalna             = {{k|ru|Красноярск}}
  |zdjęcie                      = Krsnrsk.jpg
  |opis zdjęcia                 = Widok na miasto z Jeniseju
+ |alt zdjęcia                  =
  |herb                         = Coat of Arms of Krasnoyarsk (Krasnoyarsk krai).png
  |flaga                        = Flag of Krasnoyarsk (Krasnoyarsk krai).png
  |dopełniacz nazwy             = Krasnojarska
- |państwo                      = RU-KYA
+ |państwo                      = Kraj Krasnojarski
  |stanowisko zarządzającego    = burmistrz
- |zarządzający                 = Piotr Iwanowicz Pimaszkow
+ |zarządzający                 = Siergiej Wasiliewicz Jeriomin
- |powierzchnia                 = 172
+ |powierzchnia                 = 353,9
- |wysokość                     = 259
+ |wysokość                     = 287
- |rok                          = 01.01.2010
+ |rok                          = 2020
- |liczba ludności              = 1 000 000
+ |liczba ludności              = 1 093 771
- |gęstość zaludnienia          = 5 814,0
+ |gęstość zaludnienia          = 2765
  |numer kierunkowy             = +7 (39 12)
  |kod pocztowy                 =
  |tablice rejestracyjne        = 24
+ |podział miasta               = 7 rejonów: Żeleznodorożnyj (''Железнодорожный''), Kirowskij (''Кировский''), Leninskij (''Ленинский''), Oktjabrskij (''Октябрьский''), Swierdlowskij (''Свердловский''), Sowietskij (''Советский'') i Centralnyj (''Центральный'')
- |stopniN = 56 |minutN = 0 |sekundN =
+ |współrzędne                  = 56°00′N 93°00′E
- |stopniE = 93 |minutE = 0 |sekundE =
  |commons                      = Category:Krasnoyarsk
  |wikisłownik                  = Krasnojarsk
  |www                          = http://www.admkrsk.ru
 }}
-'''Krasnojarsk''' ([[Język rosyjski|ros.]] Красноярск) – miasto w [[Rosja|Rosji]]; trzecie co do wielkości miasto [[Syberia|Syberii]]; położone nad rzeką [[Jenisej]]; stolica [[Kraj Krasnojarski|Kraju Krasnojarskiego]]; 1 000 000  mieszkańców (2012). Wraz z aglomeracją liczy 1,155 mln mieszkańców (2012), co czyni go 12 miastem w Rosji, gdzie żyje ponad milion mieszkańców. Port rzeczny, węzeł kolejowy.
+'''Krasnojarsk''' ({{ros.|Красноярск}}) – miasto w [[Rosja|Rosji]], trzecie co do wielkości miasto [[Syberia|Syberii]], położone nad rzeką [[Jenisej]]; stolica [[Kraj Krasnojarski|Kraju Krasnojarskiego]]; 1 093 771 mieszkańców (2020). Wraz z aglomeracją liczy 1,155 mln mieszkańców (stan na 2012), dzięki czemu stanowi 12. miasto w Rosji pod względem liczby ludności. Port rzeczny, węzeł kolejowy.
+W okolicy [[Park Narodowy „Słupy Krasnojarskie”]]<ref>{{Cytuj |tytuł = О нацпарке |data dostępu = 2021-07-29 |opublikowany = kras-stolby.ru |url = https://kras-stolby.ru/about/}}</ref>.
 == Historia ==
-Miasto zostało założone w lipcu 1628 roku przez [[Kozacy|kozaków]] bojara Andrzeja Dubieńskiego jako [[Ostróg (forteca)|ostróg]] dla obrony przed [[Tatarzy|Tatarami]], zamieszkującymi wybrzeże [[jenisej|Jenisieju]]. Pierwotną nazwą miasta był "Krasnyj jar" od tatarskiej nazwy miejscowości "Kyzył Dżar", czyli "czerwone wzgórze". Obecną nazwę nadano po otrzymaniu praw miejskich w 1690 roku.
+Miasto zostało założone w lipcu 1628 roku przez [[Kozacy|kozaków]] bojara Andrzeja Dubieńskiego jako [[Ostróg (forteca)|ostróg]] dla obrony przed [[Tatarzy|Tatarami]], zamieszkującymi wybrzeże [[Jenisiej]]u. Pierwotną nazwą miasta był „Krasnyj jar” od tatarskiej nazwy miejscowości „Kyzył Dżar”, czyli „czerwone wzgórze”. Obecną nazwę nadano po otrzymaniu praw miejskich w 1690 roku.
+Szybki wzrost Krasnojarska rozpoczął się po doprowadzeniu do miasta [[Trakt Moskiewski|Traktu Moskiewskiego]] (obecna [[autostrada]] [[Autostrada M53|M53]]), która połączyła Krasnojarsk z [[Aczyńsk]]iem, [[Kańsk]]iem i resztą [[Rosja|Rosji]]. Odnalezienie w okolicach miasta zasobów [[złoto|złota]] i wybudowanie w 1895 roku [[Transport kolejowy|kolei]] przyśpieszyło rozwój miasta.
+Od 1822 roku miasto pozostaje stolicą [[gubernia jenisejska|guberni jenisejskiej]].
-Szybki wzrost Krasnojarska rozpoczął się po doprowadzeniu do miasta Traktu Moskiewskiego (obecna [[autostrada]] [[Autostrada M53|M53]]), która połączyła Krasnojarsk z [[Aczyńsk]]iem, [[Kańsk]]iem i resztą [[Rosja|Rosji]]. Odnalezienie w okolicach miasta zasobów [[złoto|złota]] i wybudowanie w 1895 roku [[Transport kolejowy|kolei]] przyśpieszyło rozwój miasta.
+== Gospodarka ==
-Od 1822 roku — stolica [[gubernia jenisejska|guberni jenisejskiej]].
+W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, chemiczny, stoczniowy, elektrotechniczny, celulozowo-papierniczy, materiałów budowlanych, gumowy oraz włókienniczy<ref name=PWN>{{encyklopedia PWN|id = 3927094|tytuł= Krasnojarsk|data dostępu=2021-09-23}}</ref>. Ponadto w mieście produkuje się pianina{{r|PWN}}.
 == Transport ==
 * [[Tramwaje w Krasnojarsku]]
 * [[Port lotniczy Krasnojarsk]]
 * [[KrasAir]] – była linia lotnicza
 * [[Krasnojarsk Passażyrskij]] – stacja kolejowa
@@ Linia 42: / Linia 48: @@
 == Sport ==
 * [[Dinamo Krasnojarsk]] – klub [[Piłka nożna|piłkarski]]
-* [[Jenisiej Krasnojarsk (piłka nożna)|Mietałłurg-Jenisiej Krasnojarsk]] – klub [[Piłka nożna|piłkarski]]
+* [[Jenisej Krasnojarsk (piłka nożna)|Mietałłurg-Jenisiej Krasnojarsk]] – klub [[Piłka nożna|piłkarski]]
 ** [[Stadion Centralny w Krasnojarsku|Stadion Centralny]] – obiekt klubu
 * [[Jenisiej Krasnojarsk (koszykówka)]] – klub [[Koszykówka|koszykarski]]
 * [[Sokoł Krasnojarsk]] – klub [[Hokej na lodzie|hokejowy]]
+=== Imprezy sportowe ===
-== Znani krasnojarscy sportowcy ==
+Miasto zostało wybrane na gospodarza [[Zimowa Uniwersjada 2019|Zimowej Uniwersjady w 2019 roku]].
+== Krasnojarscy sportowcy ==
-* [[Jelena Chrustalowa]] - biathlonistka, medalistka igrzysk olimpijskich i azjatyckich
-* [[Olga Miedwiedcewa]] - biathlonistka, mistrzyni olimpijska oraz świata
+* [[Jelena Chrustalowa]] – biathlonistka, medalistka igrzysk olimpijskich i azjatyckich
-* [[Jewgienij Ustiugow]] - biathlonista, mistrz olimpijski i medalista mistrzostw świata
+* [[Olga Miedwiedcewa]] – biathlonistka, mistrzyni olimpijska oraz świata
+* [[Michaił Sazonow]] – kulturysta, trójboista siłowy
+* [[Jewgienij Ustiugow]] – biathlonista, mistrz olimpijski i medalista mistrzostw świata
-== Imprezy sportowe ==
-Miasto zostało wybrane, na gospodarza Zimowej Uniwersjady w [[2019]] roku.
 == Współpraca ==
@@ Linia 66: / Linia 72: @@
 * {{Flaga|MNG}} [[Ułan Bator]], [[Mongolia]]
 * {{Flaga|UZB}} [[Samarkanda]], [[Uzbekistan]]
-* {{Flaga|USA}} [[Oneonta]], [[Stany Zjednoczone]]
+* {{Flaga|USA}} [[Oneonta (Nowy Jork)|Oneonta]], [[Stany Zjednoczone]]
 * {{Flaga|CHN}} [[Qiqihar]], [[Chińska Republika Ludowa]]
 * {{Flaga|ITA}} [[Cremona]], [[Włochy]]
-* {{Flaga|UKR}} [[Dniepropetrowsk]], [[Ukraina]]
 * {{Flaga|DEU}} [[Unterschleißheim]], [[Niemcy]]
 * {{Flaga|CHN}} [[Changchun]], [[Chińska Republika Ludowa]]
 * {{Flaga|SVK}} [[Żylina]], [[Słowacja]]
+== Przypisy ==
+{{Przypisy}}
 == Linki zewnętrzne ==
-* [http://geoengine.nima.mil/muse-cgi-bin/rast_roam.cgi?exttype=1&outputfile=roamoutput1102839408_51501.png&same_level=yes++++++++&oldproduct_level=CADRG+1%3A500K_TP&oldcenlat=55.3731048731073&oldcenlon=92.0530967881945&oldzoom=.25&olddata_level=1%3A500K_TP&oldisize=901&oldcoordtype=dd&oldhgttype=egmft&same_level=&olddbdbv_level=5&world_overview_x_org=-180.0&world_overview_file=world_overview_1102839435_44835.png&isize=901&zoom=.5&cenlat=55.3731048731073&cenlon=92.0530967881945&coordtype=dd&cenht=1147.726&hgttype=egmft&product_level=CADRG+1%3A500K_TP&bounds_feature_name=&RoamLL.x=690&RoamLL.y=239&RoamLL=RoamLL&pixmove=1&gnsname=&gnscountry_code= Mapa okolic miasta 1:500&nbsp;000]
+* {{Cytuj stronę | url = http://geoengine.nima.mil/muse-cgi-bin/rast_roam.cgi?exttype=1&outputfile=roamoutput1102839408_51501.png&same_level=yes++++++++&oldproduct_level=CADRG+1:500K_TP&oldcenlat=55.3731048731073&oldcenlon=92.0530967881945&oldzoom=.25&olddata_level=1:500K_TP&oldisize=901&oldcoordtype=dd&oldhgttype=egmft&same_level=&olddbdbv_level=5&world_overview_x_org=-180.0&world_overview_file=world_overview_1102839435_44835.png&isize=901&zoom=.5&cenlat=55.3731048731073&cenlon=92.0530967881945&coordtype=dd&cenht=1147.726&hgttype=egmft&product_level=CADRG+1:500K_TP&bounds_feature_name=&RoamLL.x=690&RoamLL.y=239&RoamLL=RoamLL&pixmove=1&gnsname=&gnscountry_code= | tytuł = Mapa okolic miasta 1:500&nbsp;000 | opublikowany = geoengine.nima.mil | archiwum = https://web.archive.org/web/20070927195912/http://geoengine.nima.mil/muse-cgi-bin/rast_roam.cgi?exttype=1&outputfile=roamoutput1102839408_51501.png&same_level=yes++++++++&oldproduct_level=CADRG+1:500K_TP&oldcenlat=55.3731048731073&oldcenlon=92.0530967881945&oldzoom=.25&olddata_level=1:500K_TP&oldisize=901&oldcoordtype=dd&oldhgttype=egmft&same_level=&olddbdbv_level=5&world_overview_x_org=-180.0&world_overview_file=world_overview_1102839435_44835.png&isize=901&zoom=.5&cenlat=55.3731048731073&cenlon=92.0530967881945&coordtype=dd&cenht=1147.726&hgttype=egmft&product_level=CADRG+1:500K_TP&bounds_feature_name=&RoamLL.x=690&RoamLL.y=239&RoamLL=RoamLL&pixmove=1&gnsname=&gnscountry_code= | zarchiwizowano = 2007-09-27}}
 * [http://www.admkrsk.ru/ Strona administracji Krasnojarska]
 {{Kraj Krasnojarski}}
+{{Kontrola autorytatywna}}
-[[Kategoria:Krasnojarsk]]
+[[Kategoria:Krasnojarsk| ]]
+[[Kategoria:Miasta w Kraju Krasnojarskim]]

Miasta wydzielone	Aczyńsk Bogotoł Borodino Diwnogorsk Jenisejsk Kańsk Krasnojarsk Lesosibirsk Minusińsk Nazarowo Norylsk Szarypowo Sosnowoborsk Zielenogorsk^[A] Żeleznogorsk^[A]
Rejony	abański aczyński bałachtiński bieriozowski biriluski bogotolski boguczański bolszemurtyński bolszeułujski dzierżyński ewenkijski idriński iłański irbiejski jemielianowski jenisiejski jermakowski kazaczyński kański karatuzski kieżemski kozulski krasnoturański kuragiński mański minusiński motygiński nazarowski niżneingaszski nowosiołowski partizański pirowski rybiński sajański siewierno-jenisiejski suchobuzimski szarypowski szuszeński tajmyrski (dołgańsko-nieniecki) tasiejewski turuchański tiuchtiecki ujarski użurski
Okręgi autonomiczne (zlikwidowane)^[B]	Ewenkijski Okręg Autonomiczny Tajmyrski (Dołgańsko-Nieniecki) Okręg Autonomiczny