Wikipedysta:Rembecki/Katastrofa mozambickiego Tu-134 w 1986

Katastrofa Tu-134 Prezydenta Mozambiku w RPA 1986

Państwo	Południowa Afryka
Miejsce	RPA
Data	19 października 1986
Rodzaj	zderzenie samolotu z ziemią
Ofiary śmiertelne	34
Statek powietrzny
Typ	Tu-134A-3
Użytkownik	Mozambique Air
Start	Maputo w Mozambiku
Liczba pasażerów	35
Liczba załogi	9
Położenie na mapie Południowej Afryki miejsce zdarzenia
25°54′58″S 31°57′19″E

Katastrofa prezydenckiego samolotu Tupolev Tu-134A-3 nastąpiła na terytorium Republiki Południowej Afryki 19 grudnia 1986 roku. Na pokładzie znajdował się prezydent Mozambiku Samora Machel oraz 43 inne osoby lecące z Mbali w Zambii do mozambickiej stolicy Maputo. Samolot rozbił się o 65 km na zachód od miejsca przeznaczenia w Mbuzini w górach Lebombo. Wypadek przeżyło dziewięciu pasażerów i jeden z członków załogi, ale prezydent Machel oraz 33 inne osoby zmarły.

Nie odnaleziono ostatecznych dowodów na to, że wypadek spowodowany został przez rząd Afryki Południowej.

Tło polityczne

1984

Rząd Południowej Afryki podpisał z rządem Mozambiku umowę o wzajemnym niewspieraniu grup partyzanckich na terenach obu państw.

1986

7 października południowoafrykański generał Magnus Malan stwierdził, że terroryści do jego kraju dostają się terroryści z Mozambiku. Owo stwierdzenie stało się podstawą do podejrzeń o spowodowanie wypadku.

W niedzielę, 19 października trzej przywódcy: Machel, Kenneth Kaunda oraz Eduardo dos Santos spotkali się w Mbali.

Lot powrotny

Popołudniem 19 października, 1986, prezydent Samora Machel wracał z Zambii samolotem Tupolev Tu-134A, który był osobistym podarunkiem od ZSRS. Samolot o numerze rejestracyjnym C9-CAA, zbliżał się do Maputo w pierwszej godzinie po zachodzie słońca a załoga gawędziła beztrosko co zarejestrowała czarna skrzynka.

Skręt o 37º

Około 19:10, 11 minut przed rozbiciem, na wysokości 5800 metrów samolot skręcił o 37º w prawo i skierował się, pozornie w stronę lotniska Matsapha, w Swazilandzie.

Sowieckie śledztwo uznało to zboczenie z kursu za dowód tego, że załoga została zmylona przez radiolatarnię typu VOR. Mozambicki zespół śledczy sugerował, że sygnał mylący mógł wyjść z czasowego obozu wojskowego RPA o 150m od miejsca wypadku, na co dowodem miała być obecność tam generatora elektrycznego.

Dezorientacja

Pilot Jurij Nowodran miał polecić dyspozytorowi wieży kontrolnej w Maputo sprawdzenie świateł pasa startowego. Ten zrozumiał to jako potwierdzenie tego, że pilot widzi światła i nakazał lądowanie.

Dochodzenie

Międzynarodowa komisja doszła do wniosków, że:

• samolot przeszedł serwis i był w pełni zdolny do lotu.
• nie ma dowodów na sabotaż lub interwencje z zewnątrz,
• przyczyną wypadku było naruszenie przez załogę wymogów proceduralnych nawigacyjnego systemu lądowania,
• załoga kontynuowała lądowanie pomimo ograniczonej widoczności,
• załoga zignorowała wskazania systemu ostrzegania przed przeszkodami.

Hipoteza zepsutej radiolatarni

Podejrzenie na początku wyrazili południowoafrykańscy piloci helikopterów. Delegacja ZSRS twierdziła, że sygnał mógł być zniekształcony przez góry.

Władze Mozambiku zawiesiły kontrolera lotów de Jesus 5 maja 1998, za rzekome manipulacje radiolatarnią w noc wypadku.

Raport sowiecki

Delegacja sowiecka wydała raport mniejszości, twierdzący, że samolot został umyślnie sprowadzony z kursu przez sygnał radiolatarni, za pomocą technologii dostarczonej przez wywiad Izraela.

Świadectwo Hansa Louva

W styczniu 2003, gazeta Sunday World z Soweto doniosła, że morderca ery apartheidu oraz były członek CCB, Hans Louw, odsiadujący 28-letni wyrok w więzieniu Baviaanspoort koło Pretorii, przyznał się do udziału w zamachu na Machela. Fałszywa radiolatarnia miała być użyta do sprowadzenia samolotu z kursu a Louw był członkiem zespołu, który miał zestrzelić samolot w razie gdyby nie doszło do katastrofy. Gazeta podała także, że inny zamachowiec, dawny żołnierz rodezyjskiego Selous Scouts, Edwin Mudingi, potwierdził zeznania. Śledztwo służb południowoafrykańskich wykluczyło jednak udział w zamachu południowoafrykańskich służb.

Literatura przedmiotu i linki zewnętrzne

• A Morte de Samora Machel, João M. Cabrita, 2005. Novafrica, Maputo
• Yvonne Clayburn: Soviet disinformation strategy as applied to Samora Machel death crash. Institut für Afrikanische und Internationale Studien, 1989. Brak numerów stron w książce
• Tajemnica wciąż spowija śmierć Machela
• Fotografie samolotu

Kategoria:Katastrofy w 1986 Kategoria:Katastrofy lotnicze w Afryce