Tomka wonna

Tomka wonna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	wiechlinowate
Rodzaj	tomka
Gatunek	tomka wonna
	Nazwa systematyczna
	Anthoxanthum odoratum L.; Sp. Pl. 1:28. 1753
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tomka wonna (Anthoxanthum odoratum L.) – gatunek byliny należący do rodziny wiechlinowatych. Jako gatunek rodzimy występuje w Europie, zachodniej i środkowej Azji oraz w północno-zachodniej Afryce. Ponadto szeroko rozprzestrzeniony jako gatunek introdukowany na obu kontynentach amerykańskich, w południowej Afryce, we wschodniej Azji i w Australii^[3]. W Polsce jest pospolity na całym obszarze^[4].

Morfologia

Kwiatostan

Nasada blaszki

Pokrój: Niska bylina luźnokępkowa.
Łodyga: Źdźbło o wysokości do 50 cm.
Liście: Dolne liście o długich blaszkach, górne o krótkich. Wszystkie liście owłosione, języczek liściowy krótki (do 4 mm), owalny, poszarpany, porośnięty po bokach kępkami włosków.
Kwiaty: Zebrane w przypominającą kłos gęstą wiechę o długości 2–8 cm. Wiecha jest dołem przerywana, górą zwęża się. Kłoski o błoniastych i bardzo długich plewach. Dolna, 1-nerwowa plewa jest o połowę mniejsza od 3-nerwowej drugiej plewy. Górne plewy o długości ok. 3 mm są ciemno owłosione i ościste. Plewki mają długość zaledwie 2 mm, nie mają ości i są połyskujące. Kwiaty przedprątne, w każdym kwiatku dwa tylko pręciki i słupek o piórkowatym znamieniu. Kwitnie od maja do czerwca.
Owoc: Ziarniaki dojrzewające jeszcze przed sianokosami.

Biologia i ekologia

Rośnie na przydrożach i świeżych łąkach, w murawach i świetlistych lasach. Hemikryptofit. Roślina posiada charakterystyczny zapach, zawiera bowiem kumarynę. Szczególnie dobrze można zapach ten wyczuć w sianie.

Zastosowanie

Roślina o małej wartości paszowej. W sianie ma już małą wartość, gdyż wcześniej od innych traw kwitnie i drewnieje.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-01-02] (ang.).
↑ ^a ^b Anthoxanthum odoratum L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-05-05] .
↑ Zając A., Zając M.: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej, Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński, 2001, s. 62. ISBN 978-83-61191-72-8.

Bibliografia

D. Gayówna, Ewa Śliwińska: Rośliny łąk. Warszawa: PZWS, 1960.
Rutkowski Lucjan: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Szafer Władysław, Kulczyński Stanisław, Pawłowski Bogumił: Rośliny polskie. PWN, Warszawa, 1953.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-01-02] (ang.).

[powo-3] Anthoxanthum odoratum L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-05-05] .

[4] Zając A., Zając M.: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej, Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński, 2001, s. 62. ISBN 978-83-61191-72-8.

[3]

[4]

[1]

[2]